جدول حجم معاملات

جدول حجم معاملات

با اعلام مصوبه‌ی جدید قوانین محاسبه‌ی حجم مبنا در بازار پایه و فرابورس را تغییر پیداکرد.اما این تغییر آیا به حمایت از بازار کمک خواهد کرد؟

حجم مبنا در روز گذشته طی مصوبه‌ای از سمت سازمان بورس اوراق بهادار در جهت ارتقاء اثربخشی و کارآمدی بازار، تغییر پیدا کرده است. اما این تغییر چگونه صورت می‌گیرد؟ آیا به واقع آثار حمایتی برای بازار خواهد داشت؟

طی دو سال اخیر که شاهد رشد چشمگیر بازار سرمایه بوده‌ایم، همواره این نگرانی مطرح بوده است که اگر از جانب دولت حمایتی از بورس صورت نگیرد، این بازار جذابیت خود را از دست خواهد داد. اما رفتار دولت و سازمان بورس اوراق بهادار تا کنون بیانگر حمایت از بازار سرمایه بوده است. به طوری که این حمایت، این بار با تغییراتی در حجم مبنا نمود پیدا کرده است.

در بیانیه سازمان بورس این چنین آمده است:

باتوجه به افزایش قابل ملاحظه ارزش معاملات در اکثر نمادهای بورس اوراق بهادار تهران و به منظور ارتقاء سطح اثربخشی و کارآمدی مدل محاسباتی حجم مبنا براساس بررسی‌های به عمل آمده و تقاضای بورس اوراق بهادار تهران و همچنین مصوبه ی هیأت مدیره محترم سازمان بورس و اوراق بهادار و شورای عالی بورس، شیوه‌ی محاسبه حجم مبنا از تاریخ 12 / 11 / 1398 به شرح زیر اعمال خواهد شد.

حجم مبنای کلیه‌ی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران براساس فرمول قبلی (ماده واحده مصوب 28 / 11 / 1398 هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار) چهار در ده هزار سهام شرکت می‌باشد؛ و به شرط های زیر تعیین گردیده است:

• حداقل ارزش مبنا برای تمامی شرکت‌ها برابر با 50 میلیارد ریال
• حداکثر ارزش مبنا برای شرکت‌های با سرمایه 20 هزار میلیارد ریال و بالاتر، 120 میلیارد ریال
• برای شرکت‌های با سرمایه کمتر از 20 هزار میلیارد ریال، 100 میلیارد ریال

تعداد حجم مبنای هر سهم براساس قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته‌ی بعد اعمال می‌گردد.

حجم مبنا در واقع اهرمی است که از سال ۱۳۸۲ در بورس اوراق بهادار تهران به کار گرفته شد و هدف آن، کنترل معاملات جهت جلوگیری از نوسان‌های کاذب و دست کاری قیمتی بود. حجم مبنا تا کنون برای بازار بورس در نظر گرفته می‌شد و بازارهای فرابورس و پایه این قابلیت را نداشتند.

نبود حجم مبنا در بازارهای فرابورس و پایه موجب کاهش پویایی و افزایش امکان سفته‌بازی روی سهام شرکت‌های حاضر در این بازارها می‌شد. اما اکنون حجم مبنا برای سهام این شرکت‌ها در نظر گرفته می‌شود تا کارآمدی در این بازارها نیز افزایش یابد.

اما حجم مبنا چیست؟

برای درک بهتر حجم مبنا بهتر است ابتدا با دومفهوم زیر آشنا شویم:

قیمت آخرین معامله:

به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت در یک روز بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله گفته می‌شود.

قیمت پایانی:

به میانگین وزنی قیمت سهام شرکت با در نظر گرفتن حجم مبنا، قیمت پایانی گفته می‌شود.

قیمت پایانی هر روز مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز دوشنبه100 ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی سه شنبه بین مثبت 5 درصد (105 ریال) و منفی 5 درصد قیمت پایانی روز معاملاتی گذشته (95ریال) خواهد بود.

اکنون می‌توانیم بگوییم حجم مبنا حداقل تعداد برگه سهمی است که باید در یک روز معاملاتی روی یک قیمت دادوستد شود تا قیمت پایانی به قیمت داد و ستد شده برسد. در صورتی که تعداد سهام معامله‌شده در طول روز کمتر از حجم مبنا باشد، به همان نسبت درصد نوسان قیمت آن سهم نیز کاهش خواهد یافت.

محاسبه حجم مبنا در روش جدید چگونه خواهد بود؟

فرمول جدید از دو بخش تشکیل شده است. ابتدا به صورت زیر ارزش مبنا محاسبه می‌شود:

قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هفته× 0.0004× تعداد سهام شرکت

سپس طبق یکی از شروط جدول زیر با آن برخورد می‌شود:

تفسیر این جدول به این گونه است که اگر ارزش محاسبه شده در فرمول بالا از حداقل مقدار ستون مربوطه کمتر باشد، همان مقدار حداقل در نظر گرفته می‌شود. اما اگر عدد بدست آمده بین میزان حداقلی و حداکثری باشد، خود مقدار بدست آمده در نظر گرفته می‌شود.

در مرحله آخر این مقدار را باید تقسیم بر قیمت سهم در آخرین روز معاملاتی هفته نمود. در نهایت عدد حاصل شده حجم مبنا قرار می‌گیرد.

در ابتدا ممکن است کمی پیچیده به نظر برسد اما اکنون با محاسبه چند مثال این محاسبه واضح‌تر خواهد شد.

1. به عنوان مثال، نماد خکاوه از بازار پایه زرد است. حال تعداد سهام آن معادل 2,636 میلیارد را در 0.0004 ضرب کرده و سپس مقدار حاصل را در قیمت روز جدول حجم معاملات ضرب می‌کنیم:

3,397,276,800= 3222× 0.0004× 109× 2,636

همان‌طور که مشاهده شد، مقدار بدست آمده برابر با 3 میلیارد و 397 میلیون ریال می‌باشد. حال به دلیل آن که حداقل ارزش مبنا در بازار پایه‌ی زرد 20 میلیارد ریال است و عدد بدست آمده از این مقدار کمتر می‌باشد، بنابراین مقدار ارزش مبنای آن معادل همان 20 میلیارد ریال یعنی مقدار حداقلی بازار زرد در نظر گرفته می‌شود.

اکنون برای محاسبه حجم مبنای آن، مقدار 20 میلیارد ریال را باید تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه آن نماییم که به صورت زیر خواهد بود:

6,207,324= 3222/ 20,000,000,000

لذا حجم مبنای نماد خکاوه معادل 6,207,324 سهم در نظر گرفته می‌شود.

2. در مورد سهم تپکو برای محاسبه ی ارزش مبنا طبق فرمول گفته شده داریم:

37,985,804,800= 4496× 0.0004× 21,122,000,000

مقدار ارزش مبنا در این سهم حدودا 38 میلیارد ریال بدست آمد که این مقدار، از میزان حداقل بازار خود، یعنی 20میلیارد ریال بالاتر است. بدین ترتیب این عدد را بر قیمت سهم در روز چهارشنبه تقسیم می کنیم:

8,448,800=4496/ 37,985,804,800

لذا حجم مبنای نماد تپکو معادل 8,448,800 سهم در نظر گرفته می‌شود

در صورت افزایش این مقادیر تا 100 میلیارد ریال، به همین شکل برای آنها محاسبه می‌شود و اگر از آن فراتر رفت، با توجه به سرمایه شرکت، یکی از دو سقف 10 یا 12 میلیارد تومان در نظر گرفته می‌شود و این میزان ثابت خواهد ماند.

مقایسه‌ی حجم مبنای برخی از سهام با میانگین حجم معاملات ماه آنها

همان‌طور که در جدول ملاحظه می‌شود، در اکثر نمادهای ذکر شده ارزش معاملات بیش از دو برابر حجم مبنا است. بدین ترتیب می‌توان گفت اعمال حجم مبنای جدید برای بسیاری از سهام مشکلی ایجاد نخواهد کرد. اما معاملات برخی دیگر از سهام شرکت‌های بازار فرابورس و بازار پایه (که تعداد این نماد‌ها در بازار کم می‌باشد)، اندکی دچار مشکل خواهد شد.

تأثیرات این اتفاق بر بازار چیست؟

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، دولت و سازمان بورس برای اهدافشان به دنبال رشد پایدار بازار هستند. برای اینکه بازار جدول حجم معاملات پویاتر شود، ابتدا لازم است که معاملات آن تا حدی به دور از هیجان و با شیب ملایم صورت گیرد. تغییر فرمول حجم مبنا موجب می‌شود تا اصطلاحاً عمق بازار افزایش یافته و قیمت‌های کاذب و حبابی کمتر به وجود بیایند. همچنین در ادامه ریزش‌های بازار با شدت کمتری رخ دهند تا در انتها تعادل بیشتری در بازار برقرار شده و بازار از تحلیل بیشتری برخوردار شود.

از سوی دیگر، به دلیل آن که تا کنون حجم مبنا در بازارهای پایه و فرابورس در نظر گرفته نمی‌شد، کوچک بودن بسیاری از سهام این بازارها باعث سود جویی برخی از معامله‌گران می‌شد. بدین صورت که گروهی از سرمایه گذاران (سفته بازارن) با حجمی از سرمایه خود، بخش اعظم سهام شرکت مذکور آن خریداری می‌کردند و به مرور با عرضه‌های کم یا اصطلاحاً قطره‌ای، اقدام به بالا بردن قیمت سهام می‌کردند. حال اجرای حجم مبنا در این گروه از سهم‌های بازار، در گام اول موجب کاهش رشد سرسام آور سهام و درنتیجه باعث جلوگیری از سواستفاده برخی از سفته بازان از سهام این گونه شرکت‌ها می‌شود.

از طرف دیگر تحلیل‌های بنیادی ارزش بیشتری خواهند یافت؛ به‌طوری که نمادی رشد بیشتری خواهد کرد که حجم معاملات بالایی پیدا کند و نظر بازار را جلب نماید که این مسئله اهمیت وضعیت بنیادی شرکت را بیش از پیش نمایان می‌سازد.

همچنین سرمایه به سمت شرکت‌های بزرگ که شناوری بالایی دارند حرکت خواهد کرد و این دست حقوقی‌ها و حقیقی‌های درصدی را برای خروج یک باره سرمایه از بازار باز خواهد گذاشت و حتی در مواقع نزولی شدن بازار با پر شدن حجم مبنا، سهامداران این نمادها ضرر بیشتری نسبت به سهام کوچک خواهند داشت.

در مورد سفته‌بازی برخی چنین مطرح می‌کنند که ممکن است در این سفته‌بازی‌ها به علت عرضه نکردن سهام، نماد مشمول گره معاملاتی شود و از این طریق سفته بازی انجام پذیرند.

گره معاملاتی وضعیتی است که:

• نماد معاملاتی به رغم برخورداری از صف خرید یا صف فروش در پایان جلسه معاملاتی حداقل معادل یک برابر حجم مبنا برای شرکت‌هایی با ۳ میلیارد سهم و بیشتر و دو برابر حجم مبنا برای سایر شرکت‌ها، به علت عدم تقارن قیمت‌های درخواست خرید و فروش، حداقل به مدت ۵ جلسه معاملاتی متوالی مورد معامله قرار نگیرد یا متوسط معاملات روزانه آن در این دوره (به استثنای معاملات در بازار معاملات عمده)، کمتر از ۵ درصد حجم مبنا باشد.
• کلیه معاملات یک نماد معاملاتی در ۵ جلسه معاملاتی متوالی در سقف یا کف دامنه نوسان روزانه قیمت باشد.

نمادهای معاملاتی که تحت این شرایط مشمول دستورالعمل رفع گره معاملاتی می‌شوند، در ابتدای روز معاملاتی بعد و در مرحله گشایش با دو برابر دامنه نوسان روزانه قیمت عادی آن نماد انجام و سپس در حراج پیوسته، معاملات در دامنه نوسان روزانه قیمت انجام می‌شوند. لازم به ذکر است قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته، قیمت کشف شده از طریق حراج ناپیوسته است.

این مورد گرچه ممکن است اتفاق بیفتد اما با مشکلاتی مواجه است که احتمال آن را کم می کند. از جمله اینکه ناظر بازار می‌تواند با توجه به نسبت p/e سهم و یا در نظر گرفتن معاملات مشکوک و صف ساختگی، نماد را شامل گره معاملاتی نماید.

جمع بندی

نکته مهم در مورد این قانون آن است که با افزایش قیمت حجم مبنا کاهش می‌یابد و این به معنی آن است که این فرمول از افزایش قیمت ها حمایت می‌کند و در صورت کاهش قیمت‌، با افزایش حجم مبنا نقش کنترل کنندگی ایفا می‌نماید.
هرچند برخی به نحوه محاسبه آن ایراد گرفته اند و ممکن است از طرف سازمان دستخوش تغییراتی شود اما در مجموع با تمام توصیفاتی که صورت گرفت می توان گفت که تصمیم اتخاذ شده در کوتاه مدت احتمالاً با مشکلاتی مواجه خواهد شد اما به مرور آثار مثبتی بر بازار خواهد گذاشت و در جهت حمایت از سهامداران خرد و افزایش عمق بخشیدن به بازار عمل خواهد نمود.

بررسی تحولات معاملات بازار مسکن شهر تهران در خرداد 1400

گزارشی در خصوص "تحولات معاملات بازار مسکن شهر تهران" در خرداد ماه سال 1400 توسط اداره بررسي ها و سياست هاي اقتصادي بانک مرکزي تهيه و منتشر شده است. این گزارش به نتایج آمارهای خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور استناد کرده است. نتایج این گزارش تعداد معاملات آپارتمان هاي مسکوني شهر تهران را 1/5 هزار واحد مسکوني گزارش کرده است.

گزارشی در خصوص "تحولات معاملات بازار مسکن شهر تهران" در خرداد ماه سال 1400 توسط اداره بررسي ها و سياست هاي اقتصادي بانک مرکزي تهيه و منتشر شده است. این گزارش به نتایج آمارهاي خام سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور استناد کرده است. نتایج این گزارش تعداد معاملات آپارتمان هاي مسکوني شهر تهران را 5/1 هزار واحد مسکوني گزارش کرده است. این آمار اگرچه نسبت به ماه قبل (اردیبهشت ماه) 29/6 درصد افزايش داشته است اما نسبت به خرداد سال گذشته، کاهش 7/52 درصد را نشان می دهد. همچنین متوسط قيمت خريد و فروش يک متر مربع زيربناي واحد مسکوني معامله شده از طريق بنگاه هاي معاملات ملکي شهر تهران در خرداد ماه 1400، 296/7 ميليون ريال بوده است که افزایش 3 درصدی را نسبت به ماه قبل خود نشان می دهد.

1 - حجم معاملات مسکن

در جهت بررسی حجم معاملات مسکن شهر تهران در خرداد ماه 1400، بناها بر حسب عمر بنا تفکیک شدند. نتایج این بررسی ها نشان داد که از مجموع 5102 واحد مسکوني معامله شده بیشترین سهم معاملات به واحدهای تا 5 سال ساخت اختصاص دارد. در واقع می توان گفت بناهای حداکثر 5 ساله بیشترین سهم معاملات (35/8 درصد) را به خود اختصاص داده اند. این سهم از معاملات نسبت به خرداد سال گذشته حدود 3/1 درصد کاهش پیدا کرده این در حالی است که بر سهم معاملات بناهای با قدمت بالاتر یعنی 6" تا 10" ،"11 تا 15 "و "بيش از 20 سال ساخت" افزوده شده است.

جدول 1 -توزيع تعداد آپارتمان هاي مسکوني معامله شده در شهر تهران بر حسب عمر بنا (واحد مسکوني)

در مطالعه ای دیگر حجم معاملات انجام شده بر حسب مناطق شهری در خرداد ماه 1400 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی نشان داد منطقه ،5 با سهم 13/9 درصد، بیشترین حجم معاملات (قراردادها و مبایعه نامه) را در کل مناطق 22 گانه شهر تهران به خود اختصاص داده است. مناطق 10 و 4 تهران نیز با تعداد سهم های 9/8 و 8/1 درصدي در رتبه های بعدی قرار دارند. در نهایت باید گفت 71/8 درصد کل معاملات صورت گرفته در شهر تهران (در خرداد ماه 1400) به ترتیب به مناطق 5، 10، 4، 2، 7، 15، 14، 8، 1 و 11 اختصاص دارد. سایر مناطق تهران تنها به 28/2 درصد کل تعداد معاملات بسنده کرده اند.

نمودار 1 -توزيع مناطق شهر تهران بر حسب سهم از تعداد معاملات انجام شده در خرداد ماه سال 1400

2 -تحولات جدول حجم معاملات قيمت مسکن

متوسط قيمت يک مترمربع زيربناي واحد مسکوني معامله شده در بنگاه هاي معاملات ملکي شهر تهران در خردادماه سال 1400، 296/7 ميليون ريال بوده است. این قیمت در مقایسه با قیمت معاملات در ماه قبل (اردیبهشت) و سال قبل (خرداد 1399) افزایش 3 و 56/6 درصد را نشان داده است.

جدول 2 -عملکرد معاملات انجام شده در شهر تهران

اما بیشترین متوسط قیمت یک متر مربع زیربنای مسکونی معامله شده در مناطق 22 گانه شهر تهران به منطقه 1 با قیمت متوسط 663 ميليون ريال اختصاص دارد. کمترین متوسط قیمت به منطقه 18 با قیمت متوسط 126/1 ميليون ريال تعلق دارد. این ارقام نسبت به ماه گذشته (اردیبهشت) و سال گذشته (خرداد 1399) به ترتيب 60/9 و 41/9 درصد افزایش داشته است.

نمودار 2 -متوسط قيمت يک مترمربع زيربناي واحد مسکوني مناطق شهر تهران (ميليون ريال)

3 - دیگر شاخص هاي آماري بازار معاملات مسکن

1-3 -توزيع فراواني تعداد معاملات بر حسب قيمت يک متر مربع بناي واحد مسکوني

در مطالعه ای دیگر میزان توزیع فراوانی تعداد واحدهاي مسکوني معامله شده بر حسب قيمت يک متر مربع بنا در خرداد ماه 1400 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این بررسی گویای این امر بود که بیشترین تعداد معاملات شهر تهران به واحدهای مسکونی با دامنه قیمتی "150 تا 200 "ميليون ريال به ازاي هر متر مربع اختصاص دارد. در رتبه های بعدی دامنه های قیمتی "200 تا 250 "و "250 تا 300 "ميليون ريال قرار گرفته است. این دامنه های قیمتی به ترتیب 15/9 و 11/7 درصد از حجم کل معاملات را به خود اختصاص داده اند. توزیع حجم معاملات در این ماه به گونه ای رقم خورده است که 60/8 درصد از واحدهای مسکونی با بهایی کمتر از متوسط قيمت هر متر مربع واحد مسکوني شهر تهران (296/7 ميليون ريال) مورد معامله قرار گرفته است.

نمودار 3 -توزيع فراواني تعداد واحدهاي مسکوني معامله شده بر حسب قيمت يک متر مربع بنا (ميليون ريال/ درصد)

2-3 -توزيع فراواني تعداد معاملات بر حسب سطح زيربناي هر واحد مسکوني

در مطالعه ای دیگر توزيع فراواني تعداد واحدهاي مسکوني معامله شده (بر حسب سطح زيربناي هر واحد مسکوني) در خرداد ماه سال 1400 مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعات نشان داد که زیر بنای 60 تا 70 متر مربع با سهم 14/8 درصد بیشترین سهم معاملات را داشته است. واحدهای با زیر بنای بین 50 تا 60 متر مربع با سهم 14 درصد در رتبه بعدی معاملات مسکن قرار دارند. در نهایت باید گفت 56/1 درصد از معاملات مسکن به واحد های مسکونی با زیر بنای کمتر از 80 متر اختصاص دارد.

نمودار 4 -توزيع فراواني تعداد واحدهاي مسکوني معامله شده بر حسب سطح زير بنا (متر مربع/ درصد)

3-3 -توزيع فراواني تعداد معاملات بر حسب ارزش هر واحد مسکوني

نتایج بررسی صورت گرفته بر روی توزيع فراواني تعداد واحدهاي مسکوني معامله شده بر حسب ارزش هر واحد در خرداد ماه 1400 نشان داد که در دامنه های قیمتی که مورد بررسی قرار گرفته است بیشترین سهم به واحد های مسکونی با ارزش 0/5 تا 10 "ميليارد ريال اختصاص دارد . واحد های با ارزش "10 تا15 "و "15 تا 20 "ميليارد ريال در رتبه های بعدی این معاملات قرار دارند. سهم معاملات این واحد ها به ترتیب 18/2 و 11/9 درصد است. در نهایت می توان گفت سهم معاملات واحدهای با ارزش کمتر از 20 ميليارد ريال، حدود 53/4 درصد بوده است.

نمودار 5 -توزيع فراواني تعداد معاملات انجام شده بر اساس ارزش هر واحد مسکوني (ميليون تومان/ درصد)

4 -تحولات اجاره بهاي مسکن

نتایج مطالعه صورت گرفته بر شاخص کرايه مسکن اجاري در شهر تهران و کل مناطق شهري در خرداد 1400 گواه رشد 33/9 و 37/6 درصدي قیمت ها نسبت به خرداد 1399 بوده است.

نمودار 6 -روند رشد قيمت مسکن و اجاره بها در شهر تهران نسبت به ماه مشابه سال قبل (درصد)

5 –جمع بندي

در خرداد ماه 1400، حدود 5/1 هزار فقره معامله صورت گرفته است. این عدد نسبت به ماه قبل به میزان 29/6 درصد افزایش داشته است این در حالی است که نسبت به خرداد سال گذشته کاهش 52/7 درصد را نشان می دهد. از طرف دیگر قیمت فروش یک متر مربع زير بناي واحدهاي مسکوني شهر تهران، 296/7 ميليون ريال بوده است. این قیمت نسبت به ماه قبل و خرداد سال قبل به ترتیب رشد 3 و 56/6 درصد داشته است. لازم به ذکر است اگرچه ماهانه متوسط قيمت خريد و فروش يک متر مربع زير بنای واحد مسکونی در خرداد ماه رشد 3 درصدی داشته است اما قیمت مسکن همچنان نسبت به قیمت محقق شده در اسفند سال 1399 (معادل 302/7 ميليون ريال) کمتر است.

در نهایت نتایج بررسی توزیع معاملات واحدهای مسکونی بر حسب عمر بنا در خرداد 1400 نشان داد که واحدهایی که عمری حداکثر 5 ساله دارند بیشترین درصد معاملات (35/8 درصد) را به خود اختصاص داده اند. همچنین شاخص کرایه مسکن اجاره ای نسبت به خرداد سال گذشته رشد 33/9 و 37/6 درصدی در شهر تهران و کل مناطق شهری داشته است.

جدول 3 -متوسط قيمت فروش يک متر مربع زيربناي واحد مسکوني و تعداد معاملات واحدهاي مسکوني انجام شده در مناطق 22 گانه شهر تهران

گزارش تحولات بازار معاملات مسکن شهر تهران در اردیبهشت 1400

قیمت مسکن شهر تهران در اردیبهشت ماه 1/8 درصد کاهش یافت. بر اساس آمارهای برگرفته از بانک مرکزی 3/9 هزار فقره قرارداد خرید و فروش واحد‌های مسکونی در پایتخت منعقد شد که این مقدار نسبت به فروردین سال جاری 88/1 درصد افزایش داشته و 65/2 درصد نسبت به اردیبهشت ماه سال قبل کاهش داشته است. کاهش حجم معاملات مسکن قابل توجه نسبت به اردیبهشت 99 می‌تواند گویای شروع یک رکود در بازار مسکن می‌باشد.

قیمت مسکن شهر تهران در اردیبهشت سال 1400 نسبت به ماه قبل 1/8 درصد کاهش یافت. گزارش معاملات مسکن نشان می‌دهد این قیمت نسبت به اردیبهشت سال 99 به میزان 69/7 درصد افزایش داشته است.

این تحولات براساس آمارهای خام برگرفته از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور استخراج شده است. این آمارها توسط اداره بررسی‌ها و سیاست‌های اقتصادی بانک مرکزی تهیه و در سایت بانک مرکزی به صورت ماهانه منتشر می‌شود.

تغییرات حجم معاملات مسکن شهر تهران

در اردیبهشت سال 1400 تعداد 3938 هزار واحد آپارتمان مسکونی در شهر تهران معامله شد. بررسی‌های مربوط به معاملات مسکن بر اساس عمر بنا نشان می‌دهد که رکورد بیشترین تعداد معاملات مسکن متعلق به واحدهای کمتر از 5 سال ساخت با سهم35/7درصد می‌باشد. تعداد معامله شده این واحدها نسبت به اردیبهشت سال گذشته 3/1 درصد کاهش داشته است.

در عوض نسبت به اردیبهشت سال گذشته مردم تهران واحدهای بالای 5 سال ساخت را بیشتر معامله کرده‌اند و سهم‌شان از حجم کل معاملات افزایش داشته است به استثناء گروه واحدهای 16 تا 20 سال که نسبت به سال گذشته تعداد معاملاتشان 0/8 درصد کاهش داشته است.

جدول 1: توزیع حجم معامله شده واحدهای مسکونی شهر تهران بر مبنای عمر بنا

بررسی‌های انجام شده در بازار مسکن مناطق 22گانه پایتخت نشان می‌دهد که در منطقه 5 تهران با سهم 15/3 درصد از کل معاملات مسکن بیشترین تعداد قرداد خرید و فروش منعقد شده است. منطقه 10 با سهم 9/3 درصد از کل معاملات در رتبه دوم و منطقه 4 با 8/3 در درصد در رتبه سوم عقد قردادهای مبایعه‌نامه بوده‌اند.

در این ماه مناطق (5، 10، 4، 2، 7، 14، 1، 15، 8 و 3) در کل 71/5 در از کل تعداد معاملات در شهر تهران را به خود اختصاص داده‌اند و مابقی مناطق که 12 منطقه می‌باشند در مجموع 28/5 درصد از کل تعداد معاملات را داشته‌اند.

نمودار 1: حجم معاملات انجام شده در اردیبهشت 1400 به تفکیک مناطق شهر تهران

تغییرات قیمت مسکن شهر تهران

بر اساس آمار منتشره بانک مرکزی متوسط قیمت هر متر مربع زیربنای واحد مسکونی معامله شده در شهر تهران در ماه اردیبهشت 1400 معادل 288 میلیون ریال بوده است. این قیمت نسبت به فررودین ماه امسال 1/8 درصد کاهش داشته است و نسبت به اردیبهشت ماه سال گذشته 69/7 درصد افزایش داشته است.

جدول 2: عملکرد معاملات انجام شده در شهر تهران

این آمارها نشان می‌دهد که اردیبهشت ماه امسال منطقه 1 در میان مناطق 22 گانه شهر بزرگ تهران با متوسط قیمت 602/1 میلیون ریال رکورد بالاترین قیمت را در این ماه شکسته است. همچنین کمترین متوسط قیمت مسکن به منطقه 18 با قیمت 119/7 میلیون ریال تعلق داشته است.

بر این اساس منطقه 1 با 77/6درصد افزایش نسبت به اردیبهشت 99 و منطقه 18 با 52/6 درصد افزایش روبرو بوده‌اند.

نمودار 2 -متوسط قيمت يک متر مربع زيربناي واحد مسکوني مناطق شهر تهران (ميليون ريال(

تغییرات بازار مسکن شهر تهران در اردیبهشت و فروردین ماه سال 1400

تعداد قراردادهای خرید و فروش منعقد شده شهر تهران از ابتدای سال 1400 به حدود 6 هزار واحد رسیده است که نسبت به دو ماهه اول سال 99 به میزان 51/9 کاهش روبرو بوده است و نسبت به دو ماهه اول سال 98 61/2 درصد کاهش داشته است.

آمار مربوط به دو ماهه اول سال 1400 نشان می‌دهد که متوسط قیمت مسکن شهر تهران در این مدت به میزان 29/6 میلیون ریال بوده است که نسبت به اردیبهشت و فروردین 99 به میزان 80/1 درصد و نسبت به دو ماهه اول سال 98 به میزان 142/8 درصد افزایش قیمت داشته است.

بر این اساس منطقه 1 با77/6درصد افزایش نسبت به اردیبهشت 99 و منطقه 18 با 52/6 درصد افزایش روبرو بوده‌اند.

جدول 3: عملکرد معاملات انجام شده شهر تهران در فروردین و اردیبهشت

تغییرات سایر شاخص‌‌های مربوط به بازار مسکن شهر تهران

توزیع فراوانی حجم معاملات مسکن بر مبنای قیمت هر مترمربع واحد مسکونی

آمارهای مربوط به تحولات بازار مسکن، نشان می‌دهد که مردم تهران بیشتر واحدهای مسکونی در دامنه قیمتی 150 تا 200 میلیون ریال به ازای هر متر مربع را معامله کرده‌اند که این میزان17/2درصد از کل سهم واحدهای معامله شده است. همچنین در این دامنه قیمتی، تعداد معاملات نیز رکورد زده است.

مردم پایتخت‌نشین بعد از آن در بازه قیمتی 200 تا 250 میلیون ریال با 14/9 درصد و 100 تا 150 میلیون ریال با 12/3 درصد خرید و فروش کرده‌اند.

حجم معاملات در این ماه طوری بوده است که 58/5 درصد واحد مسکونی کمتر از 288 میلیون ریال متوسط قیمت‌شان بوده است.

نمودار 3 : توزيع فراواني حجم واحدهاي مسکوني معامله شده بر حسب قيمت يک متر مربع بنا (ميليون ريال/ درصد(

توزیع فراوانی حجم معاملات مسکن بر مبنای زیربنای واحد مسکونی

آمار مربوط به توزیع فراوانی واحد‌های مسکونی بر مبنای زیر بنا در اردیبهشت ماه 1400 حاکی از است که رکورد بیشترین معاملات متعلق به واحدهای مسکونی 50 تا 60 متر مربع با درصد 2/15 از سهم کل تعلق داشته است. بعد از آن واحدهای دارای زیربنای 60 تا 70 متر مربع با سهم 14/8 درصد در جدول حجم معاملات رتبه بعدی می‌باشند.قابل ذکر است که واحدهای مسکونی کمتر از 80 متر مربع، 56/1 درصد از معاملات انجام شده را به خود اختصاص داده‌اند.

نمودار 4 : توزيع فراواني حجم معاملات مسکن واحدهاي مسکوني بر اساس سطح زيربنا (متر مربع/ درصد(

توزیع فراوانی حجم معاملات مسکن بر مبنای ارزش واحد مسکونی

بررسی‌های انجام شده بر معاملات مسکن بر حسب ارزش واحد مسکونی در اردیبهشت ماه سال 1400 نشان می‌دهد واحد‌های مسکونی با ارزش 5 تا 10 میلیارد ریال با سهم 21/4 درصد از سهم کل در رتبه اول و واحدهای مسکونی با ارزش 10 تا 15 میلیارد ریال و اختصاص 16/9 درصد و واحدهای با ارزش 15 تا 20 میلیارد ریال با اختصاص 12 درصد از سهم کل در رتبه‌های دوم و سوم واحد مسکونی معامله شده پایتخت می‌باشند.

بر اساس این آمار واحدهای مسکونی که ارزششان پایین‌تر از 20 میلیارد ریال می‌باشد حدود 53/5 درصد از کل حجم معاملات مسکن را به خود اختصاص داده‌اند.

نمودار 5: توزيع فراواني تعداد معاملات مسکن شهر تهران بر اساس ارزش هر واحد مسکوني (ميليون تومان/ درصد)

تحولات نرخ رشد اجاره بها

بررسی نرخ رشد اجاره بها در شهر تهران نشان می‌دهد شاخص کرایه مسکن در اردیبهشت سال 1400 به میزان 32/6 درصد نسبت به سال گذشته رشد داشته است.

این شاخص در سایر مناطق شهری نسبت به اردیبهشت پارسال 36/3درصد رشد داشته است.

نمودار 6: روند رشد قيمت مسکن و اجاره بها در شهر تهران نسبت به ماه مشابه سال قبل

در پایان:

بر اساس آمارهای خام برگرفته از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور و آمار منتشره از بانک مرکزی 3/9 هزار فقره قرارداد خرید و فروش واحد‌های مسکونی در پایتخت منعقد شد که این مقدار نسبت به فروردین سال جاری 88/1 درصد افزایش داشته و 65/2 درصد نسبت به اردیبهشت ماه سال قبل کاهش داشته است.

متوسط قیمت هر متر مربع در این اردیبهشت ماه 1400 معادل 288 میلیون ریال بوده است و 1/8 درصد نسبت به فروردین ماه کاهش قیمت داشته است لازم است ذکر شود که به میزان 69/7 درصد نسبت به ماه مشابه سال قبل افزایش داشته است.

واحدهای تا 5 سال ساخت نیز به لحاظ عمر بنا بیشترین تعداد معاملات را داشته‌اند.

در این ماه شاخص اجاره مسکن در شهر تهران 32/6 افزایش داشته است و در کل مناطق شهري نسبت به اردیبهشت سال گذشته معادل 36/3 درصد با افزایش روبه‌رو بود است.

جدول 4: متوسط قیمت فروش هر مترمربع زیربنا و تعداد معاملات مسکن در مناطق شهر تهران

ریزش بورس در روز رکود معاملات

اکوایران: در روز یکشنبه شاخص‌ کل بورس در رقم یک میلیون و 322 هزار واحد قرار گرفت و نمادهای قرمزپوش 80 درصد بازار را تشکیل دادند.

به گزارش اکوایران، امروز معاملات بازار با افت شاخص‌ کل آغاز شد و در یک ساعت ابتدایی بیش از 4 هزار واحد ریزش کرد. در نهایت شاخص 8 هزار و 855 واحد پائین‌تر از روز قبل ایستاد و به سطح یک میلیون و 322 هزار و 23 واحد رسید.

شاخص هم وزن نیز در پایان معاملات امروز 4 هزار و 22 واحد نسبت به روز شنبه پائین آمد و در رقم 382 هزار و 114 واحد ایستاد.

شاخص کل فرابورس هم قرمزپوش شد و 37 واحد افت کرد و به رقم 18 هزار و 123 واحد رسید.

دو سمت سبز و قرمز بازار

در پایان معاملات ‌روز یکشنبه، 129 نماد رشد قیمت داشتند و 529 نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، 20 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 80 درصد بازار افت قیمت داشتند.

خروج پول حقیقی

امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 451 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.

در معاملات روز یکشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 70 میلیارد تومان بود. پس از بپاس، نمادهای خودرو (شرکت ایران خودرو) و شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

لیدرهای بازار سهام

امروز نمادهای «وپاسار»، «میدکو» و «فارس» بیشترین تأثیر را در افت شاخص کل بورس داشتند. در مقابل نمادهای «کالا»، «بورس» و «دانا» بیشترین تأثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.

در فرابورس نیز نمادهای «آریا»، «زاگرس» و «وهور» بیشترین تأثیر کاهشی را بر شاخص کل فرابورس داشتند و «مارون»، «فرابورس» و «دماوند» بیشترین تأثیر افزایشی را بر شاخص داشتند.

در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس خگستر صدرنشین است و خساپا و شستا در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز نمادهای دی، فرابورس و کرمان پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.

عرضه و تقاضا در معاملات یکشنبه

در معاملات یکشنبه 26 نماد صف خرید داشتند و 108 نماد با صف فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌های خرید با رشد 29 درصدی به 85 میلیارد جدول حجم معاملات تومان رسید و مجموع ارزش صف‌های فروش 6 درصد افزایش یافت و 303 میلیارد تومان بود.

در پایان معاملات امروز ارزش صف‌های فروش پایانی بازار 111 میلیارد تومان بود و ارزش صف‌های خرید نیز در رقم 41 میلیارد تومان ایستاد.

در پایان معاملات نماد غنوش (شرکت نوش مازندران) با صف‌ خرید 16 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای پایانی بازار قرار گرفت. پس از غنوش، نمادهای وتعاون (شرکت بیمه جدول حجم معاملات تعاون) و گدنا (شرکت تهیه و توزیع غذای دنا آفرین فدک) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد بفجر تعلق داشت که ارزش آن 63 میلیارد تومان بود. پس از بفجر، نمادهای فمراد، خپویش، حپترو و فاذر بیشترین صف فروش داشتند.

افت ارزش معاملات خرد

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 8 هزار و 297 میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه 4 هزار و 779 میلیارد تومان بود که 58 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد.

امروز ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 10 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 290 میلیارد تومان رسید.

جدول معاملات

در معاملات امروز نماد بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) بیشترین ارزش معاملات بازار سهام را نیز به خود اختصاص داد که ارزش معاملات آن 72 میلیارد تومان بود.

پس از بپاس، دانا بیشترین ارزش معاملات را داشت و خساپا رتبه سوم بیشترین ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن دو نماد خگستر و خودرو در رتبه‌های بعدی بیشترین ارزش معاملات قرار گرفتند.

در جدول حجم معاملات نیز سهام دانا با تعداد 346 میلیون و 835 هزار و 520 سهم در صدر قرار گرفته است. دی در رتبه دوم بیشترین حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به خگستر تعلق داشت. دو نماد کرمان و وبملت نیز در رتبه‌های بعدی بیشترین حجم معاملات بازار قرار داشتند.

فرمول حجم مبنا

اگر با بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار آشنا باشید احتمالا واژه حجم مبنا را بر روی تابلو معاملات دیده‌اید. ممکن است این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که فرمول حجم مبنا چیست و حجم مبنا چگونه محاسبه می‌شود؟! اصلا حجم مبنا چه کاربردی دارد؟!

به طور کلی حجم مبنا با هدف کاهش میزان نوسانات سهام و ریسک معاملات در بازار سرمایه ایران استفاده می‌شود. اما برای رسیدن به پاسخ دقیق‌تر سوالاتمان، ابتدا باید کمی در مورد قیمت آخرین معامله و قیمت پایانی توضیح دهیم. اگر شما هم علاقمند به درک فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن هستید تا پایان این مقاله همراه ما باشید …

قیمت آخرین معامله

همان طور که از نام آن مشخص است، به آخرین قیمتی که سهام یک شرکت بر روی تابلوی معاملات بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود، قیمت آخرین معامله می‌گویند. این عدد در تابلوی معاملات با عنوان “معامله” یا “آخرین معامله” نوشته شده است.

قیمت پایانی

قیمت پایانی در واقع عبارت است از “ میانگین وزنی قیمت سهام در طول زمان معاملات با در نظر گرفتن حجم مبنا “.

لازم به ذکر است که قیمت پایانی هر روز، مبنای نوسانات قیمت روز بعد معاملاتی قرار می‌گیرد. مثلا اگر قیمت پایانی روز چهارشنبه برای یک سهم عدد ۱۰۰۰ ریال باشد، بازه مجاز نوسان قیمت در روز معاملاتی بعد یعنی شنبه، ۵% مثبت (۱۰۵۰ ریال) و ۵% منفی آن (۹۵۰ ریال) است.

نحوه تأثیر حجم مبنا بر قیمت پایانی سهام

برای درک بهتر اثر حجم مبنا بر قیمت پایانی اجازه دهید با یک مثال بحث را ادامه دهیم:

مثال : فرض کنید بازه مجاز معاملات سهام یک شرکت در روز شنبه از ۹۵۰ ریال تا ۱۰۵۰ ریال بوده و حجم مبنای آن ۲۰۰۰ سهم باشد. دو حالت ممکن است پیش بیاید :

الف – اگر حجم معاملات سهام کمتر از حجم مبنا باشد:

فرضا ۸۰۰ برگه سهم با میانگین وزنی قیمت ۱۰۳۰ ریال معامله شده باشد، قیمت پایانی عبارت است از :

قیمت پایانی روز قبل + [حجم مبنا / (تعداد سهام معامله شده * (قیمت پایانی روز قبل – میانگین وزنی قیمت معامله شده))] = قیمت پایانی

با توجه به داده های زیر :

میانگین وزنی قیمت معامله شده = ۱۰۳۰ ریال
قیمت پایانی روز قبل = ۱۰۰۰ ریال
تعداد معامله شده = ۸۰۰ برگه سهم
حجم مبنا = ۲۰۰۰ سهم

قیمت پایانی برابر با ۱۰۱۲ ریال خواهد بود.

ب- اگر حجم معاملات سهام بیشتر از حجم مبنا باشد:

قیمت پایانی برابر است با میانگین وزنی همه قیمت‌های معامله شده در طی یک روز معاملاتی.

حال می‌رسیم به نحوه محاسبه حجم مبنا برای سهام شرکت‌های مختلف …

فرمول حجم مبنا

بر اساس ابلاغیه دو شرکت بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ایران، روش جدید محاسبه حجم مبنا از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸ اجرا می‌شود. بر این اساس محاسبات حجم مبنا مطابق روال گذشته بعد از پایان آخرین روز معاملاتی هر هفته انجام شده و برای هفته آینده لحاظ می‌گردد.

• برای محاسبه فرمول حجم مبنا کافیست عدد ۰/۰۰۰۴ را در تعداد سهام شرکت مورد نظر ضرب کنیم تا حجم مبنای آن شرکت محاسبه شود.

اما استثناهایی هم وجود دارد که در ادامه توضیح می‌دهیم …

تعریف ارزش مبنا

با ضرب کردن حجم مبنای به دست آمده (در بالا) در قیمت پایانی آخرین روز معاملاتی هفته، ارزش مبنا به دست می‌آید.

فرمول حجم مبنا در شرکت‌های بورسی

• برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
  • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
  • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
  • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
  • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
    • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
    • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
    • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

    

    فرمول حجم مبنا در شرکت‌های فرابورسی (بازار اول و دوم فرابورس)

    • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
      • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
      • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
      • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
      • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
        • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
        • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵۰ جدول حجم معاملات میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
        • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

        

        فرمول حجم مبنا در بازار پایه زرد فرابورس

        • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
          • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت جدول حجم معاملات پایانی) بین ۲۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
          • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
          • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
          • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
            • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۲۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
            • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
            • اگر عدد به دست جدول حجم معاملات آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

            

            فرمول حجم مبنا در بازار پایه نارنجی فرابورس

            • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
              • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
              • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
              • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
              • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
                • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۱۰ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۱۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی جدول حجم معاملات سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

                

                فرمول حجم مبنا در بازار پایه قرمز فرابورس

                • برای شرکت‌های با تعداد سهام کمتر از ۲۰ میلیارد سهم
                  • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۰۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                  • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                  • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۰۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۰۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                  • برای شرکت‌های با تعداد سهام بیشتر از ۲۰ میلیارد سهم
                    • اگر عدد به دست آمده (حجم مبنا ضربدر قیمت پایانی) بین ۵ تا ۱۲۰ میلیارد بود، حجم مبنا به درستی محاسبه شده است.
                    • اگر عدد به دست آمده کمتر از ۵ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۵ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته
                    • اگر عدد به دست آمده بیشتر از ۱۲۰ میلیارد ریال باشد : حجم مبنا = ۱۲۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی سهم در پایان آخرین روز معاملاتی هفته

                    

                    در گذشته نحوه محاسبه فرمول حجم مبنا اندکی متفاوت بود. همچنین حجم مبنا در نمادهای فرابورس و بازار پایه لحاظ نمی‌شد. لذا بسیاری از نظرات این مقاله بر اساس روش قدیمی محاسبه (قبل از تاریخ ۱۲ اسفند ۹۸) پاسخ داده شده‌اند.

                    روش قدیمی فرمول حجم مبنا

                    خب حالا به نحوه محاسبه حجم مبنا می‌پردازیم.

                    تا پیش از اسفند سال ۱۳۹۳ حجم مبنا برای هر سهم تقریبا عدد ثابتی بوده و هر سال یک بار توسط شرکت مدیریت فناوری بورس تهران محاسبه می‌شد.

                    اما در حال حاضر این عدد به صورت هفتگی محاسبه می‌شود و در ابتدای هر هفته داخل صفحه نماد هر سهم قرار می‌گیرد.

                    این مصوبه از ابتدای اسفندماه ۱۳۹۳ در حال اجراست.

                    حجم مبنای کلیه شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار برابر با ۰/۰۰۰۴ تعداد سهام شرکت است. حداکثر ارزش حجم مبنا می‌بایست ۱۰ میلیارد ریال و حداقل آن ۵۰۰ میلیون ریال باشد که تعداد آن براساس جدول حجم معاملات قیمت پایانی سهم در آخرین روز معاملاتی هر هفته محاسبه و از اولین روز معاملاتی هفته بعد اعمال می‌شود.

                    طبق این قانون برای محاسبه حجم مبنا کافی است به سادگی روش زیر را دنبال کنید:

                    ابتدا تعداد سهام شرکت را در عدد ۴ ضرب و بر عدد ۱۰۰۰۰ تقسیم می‌کنیم.

                    عدد بدست آمده حجم مبنای ما خواهد بود.

                    اما لازم است یک تبصره را در آن رعایت کنیم.

                    عدد جدول حجم معاملات بدست آمده را در قیمت پایانی سهم در روز چهارشنبه ضرب می‌کنیم:

                    1. اگر عدد بدست آمده در آخرین روز کاری هفته (معمولا چهارشنبه) عددی بین ۵۰۰ میلیون ریال و ۱۰ میلیارد ریال بود: حجم مبنای ما برای روز شنبه همان عدد بدست آمده در بالا خواهد بود.
                    2. اگر عدد بدست آمده کمتر از ۵۰۰ میلیون ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۵۰۰ میلیون ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.
                    3. اگر عدد بدست آمده بیشتر از ۱۰ میلیارد ریال بود حجم مبنای ما برای روز شنبه برابر خواهد بود با ۱۰ میلیارد ریال تقسیم بر قیمت پایانی روز چهارشنبه.

                    چکیده مطلب :

                    همان‌طور که گفته شد حجم مبنا یکی از ابزارهایی است که در بازار سرمایه کشور ما برای کاهش ریسک سرمایه‌گذاری و کنترل کردن نوسانات شدید بازار به وجود آمده است. در این مقاله علاوه بر تعریف حجم مبنا و نحوه اثرگذاری آن بر قیمت پایانی سهام، به فرمول حجم مبنا و نحوه محاسبه آن پرداختیم.

                    به طور کلی و به صورت خلاصه فرمول محاسبه حجم مبنا را می‌توان به این صورت بیان کرد: تعداد سهام شرکت ضربدر ۰.۰۰۰۴

                    اما در محاسبات حجم مبنا استثناهایی هم وجود دارد که در این مقاله به صورت تفکیک شده توضیح داده شدند.