بازارمعاملات ارزی چیست؟

معاملات ارزی چیست و پرطرفدارترین مبادلات با کدام ارزها انجام می شود؟

ارز یا معادل انگلیسی آن Currency، در واقع یک نوع پول است که انواع مختلفی مثل دلارآمریکا، یورو اتحادیه اروپا، پوند انگلیس و غیره را دارد. نرخ ارز در واقع یک عدد است که ارزش پول یک کشور را بر حسب پول یک کشور خارجی در زمان مشخص نشان می‌دهد. مدل های مختلفی از ارز به بازار آمده که اغلب دیجیتال بوده و به کشور خاصی تعلق ندارند. برای مثال کریپتوکارنسی، بیت کوین، داگ کوین ارزهایی آنلاین هستند و به کشور خاصی تعلق ندارند. در این مقاله قصد داریم که روی ارز های فیزیکی مثل دلار، ین ژاپن، دینار کویت و غیره تمرکز کنیم. بیشتر ارزها مثل یورو یا دلار معامله شده یا به ارز دیگری تبدیل می شوند. توریست های بین المللی که قصد مسافرت به یک کشور خارجی را دارند، اغلب بدون هیچ مشکلی به صرافی مراجعه کرده و ارز مورد نظر خود را دریافت می کنند. امروزه در ایران مبادلات ارزی زیر نظر سامانه های نظارتی سناریت و نیما انجام می گیرد.

انواع معاملات ارزی

یک از انواع معاملات ارزی خرید و فروش کردن انواع کالاها و خدماتی مثل بازارمعاملات ارزی چیست؟ واردات یا صادرات که هزینه ی آن باید دریافت یا پرداخت بشود. وام دادن به یک شرکت یا گرفتن وام از یک شرکت یا سازمان از طریق ارز قابل تسویه است. خرید کردن یا فروختن دارایی ها یا اقلامی که از راه تسویه ارز صورت می پذیرد. یک دیگر از انواع مبادلات ارزی، خرید و فروش انواع ارز مثل دلار از طریق صرافی ها است که در حال حاضر بسیار معمول شده است. نوع دیگر معاملات ارزی، خرید و فروش کردن قراردادهای ارزی که به “سَلَف” معروف هستند. کلمه سَلَف در لغت معنی اطاعت نمودن ، قبول کردن و پیش پرداخت را می دهد. در مبادلات ارزی، معامله سلف در مبادلات ارزی به معامله ای گفته می شود که در آن فروشنده مورد نظر برای تامین مالی محصول خود، محصول را به صورت نقدی پیش فروش می کند.

نکات مهم در مورد حسابداری ارزی

مهمترین نکته قابل توجه و مهم در رابطه با حسابداری ارزی، تغییرات و نوسانات نرخ ارز محسوب می شود. اگر به صورت دائمی در حال ارسال یا دریافت پول دریافت پول از خارج از کشور هستید، آگاهی از فاکتورهای نرخ ارز به ارزیابی بهتر نرخ ارز توسط شما کمک می کند. یکی از فاکتور های موثر در نرخ ارز، ثبات سیاسی و همینطور اقتصادی یک کشور می تواند به قدرتمند شدن آن کشور کمک بکند. برای سرمایه گذاران خارجی آن کشوری که آشفتگی سیاسی کمتری دارد، انتخاب بسیار خوبی است. فاکتور دیگر تاثیر گذار بر نرخ ارز، بدهی یک دولت است که تاثیر زیادی بر نوسان نرخ ارز دارد. فاکتور موثر دیگر تغییرات در نرخ تورم بازار است برای مثال ارز کشوری که تورم کمتری نسبت به یک کشور دیگر دارد، قطعا ارزش بیشتری نسبت به آن کشور دارد. سطح معاملات خارجی یک کشور و درآمد کسب شده از صادرات، در نرخ تبدیل ارز به سایر ارزها تاثیر می گذارد.

نرخ ارز مستقیم و غیر مستقیم در مبادلات ارزی

ابتدا شما باید مفهوم نرخی تحت عنوان “نرخ تسعیر ارز” را بدانید. این نرخ، نرخی است که دو واحد پولی را به یکدیگر تبدیل می کند و در فرآیند تسعیر مورد استفاده قرار می گیرد. این نرخ تسعیر ارز ممکن است به صورت مستقیم یا به صورت غیر مستقیم باشد. در واقع نرخ تسعیر به تبادل واحد های پولی سرعت زیادی می دهد . نرخ ارز مستقیم و غیر مستقیم کاملا برعکس هم عمل می کنند. نرخ ارز مستقیم آن تعداد واحد های پولی داخلی است، که برای بدست آوردن یک واحد از یک پول خارجی جهت سرعت بخشیدن به آن مورد نیاز است. برعکس آن نرخ ارز غیر مستقیم است که به تعداد واحد های پولی خارجی گفته می شود که برای بدست آوردن یک واحد از یک واحد پول داخلی مبادله می شوند. بنابراین نرخ تسعیر و نرخ مستقیم و غیر مستقیم مکمل هم بوده و با هم عمل می کنند.

مهمترین ارزهای موجود در دنیا

شاید به این فکر کرده باشید که دلار آمریکا با ارزش ترین ارز دنیا است اما اشتباه می کنید. کشورهایی که ارز آن ها مهمترین ارز موجود در جهان بوده و بیشترین مبادلات ارزی را انجام می دهند را می گوییم. دلار کشور کانادا به رنگ سبز بسیار روشن بوده و با رنگ دلار آمریکایی سبز رنگ یا سفید رنگ نیست. این نوع دلار جزو با ارزهای با ارزش جهان است. هیچ شکی نیست که ایالات متحده آمریکا رهبری بخش مهمی از اقتصاد جهان را بر عهده دارد، و با پول دلار آمریکا می توانید به راحتی سفر رفته، پرداخت های خود را انجام داده و زندگی کنید. کشور سوئیس نه تنها کشوری ثروتمند در سطح جهان است بلکه مهمترین و با ارزش ترین پول های حال حاضر دنیا را دارد. بهترین پول های مهم جهان یورو اتحادیه اروپا، پوند انگلیس، دینار اردن، ریال عمان، دینار بحرین و دینار کویت هستند و از بین اینها دینار کویت با ارزش ترین است.

مهمترین نکته در حسابداری ارزی تغییرات و نوسانات نرخ ارز است که عواملی مثل ثبات سیاسی یا ثبات اقتصادی در آن بسیار تاثیرگذار هستند. همچنین فاکتور های دیگر تاثیرگذار نرخ ارز مثل نرخ تورم، بدهی دولت، مبادلات خارجی کشور و غیره را شرح دادیم. نرخ تسعیر ارز، به نرخی که دو واحد پولی را به همدیگر تبدیل و موجب سرعت بخشیدن به تبادل می شود، گفته می شود. انواع معاملات ارزی شامل واردات و صادرات کالا ، وام گرفتن یا وام دادن، پیش پرداخت کردن یا سلف و غیره است. در این مقاله مهمترین ارزهای با ارزش دنیا مثل دلار آمریکا، دینار کویت، دینار بحرین ، فرانک سوئیس، یورو اتحادیه اروپا، ریال عمان، پوند انگلیس ، دلار کانادا را مثال زدیم و گفتیم مهمترین پول های دنیا هستند. از بین همه این پول ها، دینار کشور کویت مهمترین و با ارزش ترین پول حال حاضر دنیا است که دلیل آن ذخایر انبوهی است که این کشور است.

بازار فارکس | با روش کار اولین بازار مالی دیجیتال بین‌المللی آشنا شوید

حالا دیگر بیشتر افراد، حتی اگر شده از طریق شنیدن اخبار، با کلماتی مثل بیت کوین و ارز دیجیتال آشنا شده‌اند. بازار ارزهای دیجیتال یک بازار کاملا دیجیتال است که در آن روی رمز ارزها سرمایه‌گذاری شده و در صرافی‌های ارز دیجیتال آنها را با هم معامله می‌کنند. بسیاری از اصطلاحات و مفاهیمی که در این بازار نوظهور دیجیتال مورد استفاده قرار می‌گیرند برگرفته از یکی از اولین و بزرگ‌ترین بازارهای دیجیتال مالی بین‌المللی، یعنی بازار فارکس است.

این بازار که توسط شبکه‌ای از بانک‌های مرکزی و موسسات عظیم مالی اداره می‌شود، از ابتدای دهه 1990 به صورت دیجیتال در آمده است. در حالی که حجم بازار معاملات روزانه ارزهای دیجیتال کمتر از 250 میلیارد دلار است، این حجم در فارکس در گزارش معتبری در سال 2019 چیزی بیش از 6.6 تریلیون دلار تخمین زده شده است.

فهرست عناوین مقاله

بازار فارکس چیست و چه انواعی دارد؟

بازار ارزهای خارجی یا فارکس بازاری است که در آن پول‌های کشورهای مختلف به صورت جفت‌های ارزی در برابر یک دیگر ارزش‌گذاری و فروخته می‌شود. برخلاف بازارهای دیگر، که یک «محصول/خدمات» در ازای پول خریداری می‌شود، در اینجا این خود پول‌ها هستند که با یک دیگر مبادله می‌شوند.

محصولات بازار فارکس شامل جفت ارزهایی مثل USD/EUR می‌شود، که قیمت آن به صورت 0.83 (یورو) اعلام می‌شود. فارکس در طول سال‌ها مجموعه‌ای از اصطلاحات تخصصی ایجاد کرده که معامله‌گران به کمک این اصطلاحات به موضوعات مهم در این بازار اشاره می‌کنند. در ادامه این مطلب ضمن معرفی بازار ارزهای خارجی، این اصطلاحات کاربردی در این بازار را نیز مورد بررسی قرار می‌دهیم.

هر چند پیشینه مبادله ارزها با یک دیگر به چند هزار سال قبل بر می‌گردد، این بازار به شکل فعلی آن یک پدیده کاملا جدید محسوب می‌شود. بازار ارزهای خارجی مانند بیشتر بازارهای مالی دیگر شامل چند نوع معامله می‌شود. در حالی که در بازار محلی (Spot) این خود ارزهای خارجی هستند که قیمت‌گذاری و معامله می‌شوند، در بازارهای آتی قراردادهای معامله ارز در تاریخ‌های آینده معامله می‌شود.

معمولا وقتی بحث از بازار فارکس می‌شود، منظور همین معاملات محلی یا فیزیکی ارزهای خارجی است. همان طور که پیشتر اشاره شد، حجم بازار این معاملات جهانی بیشتر از 6 تریلیون دلار است. طبق آماری که در سال 2019 منتشر شده، بیشتر از هشتاد درصد این معاملات روی جفت‌های ارزی متمرکز هستند که دلار امریکا یا USD یکی از طرف‌های آنها را تشکیل می‌دهد. بعد از دلار امریکا، یورو با حضور در 32 % از معاملات، مهم‌ترین ارز در بازار بین‌المللی ارزهای خارجی محسوب می‌شود. ین ژاپن، پوند بریتانیا، و دلار استرالیا به ترتیب ارزهای بزرگ بعدی در این بازار محسوب می‌شوند.

زمان کار بازار فارکس

بازار ارزهای خارجی یک بازار بین‌المللی دیجیتال است که در آن معامله‌گران می‌توانند به صورت 24 ساعته بجز روزهای شنبه و یکشنبه، سفارش‌های خرید و فروش بگذارند. این بازار به صورت استاندارد در زمان کاری هفته در کشورهای مختلف جهان یعنی 5 و نیم روز در طول هفته فعال است. با این حال به خاطر دیجیتال بودن آن، امکان سفارش گذاشتن در تمام زمان‌های هفته در این بازار وجود دارد.

اصطلاحات مهم بازار فارکس

همان طور که پیشتر اشاره شد، بازار ارزهای خارجی برخی ویژگی‌های منحصر به فرد دارد که باعث شده اصطلاحات خاصی برای اشاره به این ویژگی‌ها در آن ابداع شود. در ادامه برخی از مهم‌ترین این اصطلاحات را معرفی می‌کنیم.

جفت ارزی: ارز پایه و ارز مظنه

محصولات بازار فارکس جفت ارزها هستند. بیشتر از 180 ارز خارجی وجود دارد که در این بازار مورد معامله قرار می‌گیرند. یک جفت ارزی شامل دو ارز می‌شود که در بازار فارکس با توجه به موقعیت قرارگیری در عنوان محصول از هم تفکیک می‌شوند:

• ارز پایه (base currency)
• ارز مظنه (quote currency)

برای مثال جفت ارزی EUR/USD با قیمت 1.21 شامل تخمین ارزش ارز پایه یورو در برابر ارز مظنه دلار امریکا می‌شود. با تغییر جای این دو ارز یک محصول دیگر ایجاد می‌شود: USD/EUR، که در آن دلار امریکا ارز پایه و یورو ارز مظنه است. در بازار فارکس، درست مثل زندگی روزمره، همیشه یک ارز در مقابل ارز دیگری خریداری می‌شود.

به عبارت دیگر، جفت ارزی مثل GBP/EUR در بازار فارکس به معنی خریدن پوند بریتانیا و فروختن یورو به صورت همزمان است. روش کار معمولا به این صورت است که یک معامله‌گر تصور می‌کند قیمت پوند در مقابل یورو افزایش می‌یابد و برای همین روی جفت GBP/EUR سرمایه‌گذاری می‌کند. با افزایش قیمت پوند بریتانیا در مقابل یورو، این معامله‌گر سود می‌کند.

انواع جفت‌های ارزی

بعضی از جفت ارزها بسیار قدرتمندتر از جفت‌های ارزی دیگر هستند. دلیل این موضوع مطلوبیت بیشتر آنها برای معامله‌گران است. جفت ارزهای اصلی بیش از 85 % از حجم بازار ارزهای خارجی را تشکیل می‌دهند. ویژگی این جفت‌ها نقش دلار امریکا در آنها است.

پس از جفت ارزهای اصلی یا ماژور که دلار امریکا یک طرف آنها است، جفت‌ ارزهای فرعی یا مینور محبوب‌ترین جفت‌ها در بازار ارزهای خارجی محسوب می‌شوند. این جفت‌ها شامل ارزهای کشورهای پیشرفته در مقابل یک دیگر به جای دلار است. جفت‌ ارزهای فرعی یا کراس کمتر از بیست درصد از مجموع معاملات بازار ارزهای خارجی را تشکیل می‌دهند.

بعد از این دو دسته جفت‌های ارزی، می‌توان به جفت‌های اگزوتیک و منطقه‌ای اشاره کرد. جفت‌های اگزوتیک شامل جفت‌هایی می‌شود که یک طرف آنها ارز رسمی یک کشور ضعیف یا در حال توسعه اقتصادی قرار داشته باشد. برای مثال جفت USD/IQD یک جفت اگزوتیک محسوب می‌شود با این که دلار امریکا یک طرف آن است.

جفت‌های منطقه‌ای هم به سادگی شامل ارزهای کشورهایی می‌شود که در یک منطقه قرار گرفته‌اند. برای مثال ارزهای کشورهای حاشیه خلیج فارس با یک دیگر جفت‌های ارزی تشکیل می‌دهند که به خوبی به معاملات منطقه‌ای و رویدادهای منطقه واکنش نشان می‌دهد.

به این ترتیب، انواع جفت‌های ارزی در بازار فارکس شامل موارد زیر می‌شود:

• جفت‌های اصلی: بیشترین میزان معاملات را به خود اختصاص می‌دهند و شامل جفت‌هایی می‌شوند که در آنها دلار امریکا با ارز یک کشور پیشرفته مبادله می‌شود. مثال: USD/EUR
• جفت‌های فرعی: معمولا شامل ارزهای کشورهای پیشرفته بدون دلار امریکا می‌شود. مثال: EUR/GBP
• اگزوتیک: شامل یک ارز عمده در مقابل ارز یک کشور در حال توسعه می‌شود. مثال: USD/PLN
• منطقه‌ای: شامل جفت‌های ارزی کشورهای همسایه و در یک منطقه. مثال: AUD/NZD یا EUR/NOK

لوریج یا ضریب و ضرورت آن

بیشتر معامله‌گرانی که در فارکس موفق عمل می‌کنند روی جفت‌های ماژور و جفت‌های مینور سرمایه‌گذاری می‌کنند که به اقتصادهای پیشرفته جهان اختصاص دارند. همان طور که می‌دانید ثبات ارزش پولی یکی از جدی‌ترین هدف‌ها در این کشورها محسوب می‌شود. به همین دلیل، معمولا معاملات جفت‌های اصلی خیلی نوسان ندارد و در طول روز معمولا تغییرات بسیار جزئی در قیمت آنها اتفاق می‌افتد.

این ویژگی باعث می‌شود معامله‌گران فارکس به دنبال ابزارهایی باشند تا از کوچک‌ترین تغییرات قیمت سود مناسبی به دست بیاورند. استفاده از لوریج ، یکی از این ابزارها است که به معامله‌گران بازار فارکس اجازه می‌دهد با استفاده از سرمایه به نسبت کم بتوانند سود مناسبی از تغییرات حداقلی ارزها در مقابل یک دیگر ببرند.

لوریج در حقیقت نوعی قرض کردن سرمایه در داخل یک حساب معاملاتی محسوب می‌شود. این ابزار توسط کارگزاری‌های مختلف با ضریب‌های متفاوتی در اختیار معامله‌گران ارزهای خارجی و بازارهای دیگر قرار می‌گیرد. به هر ترتیب، بدون استفاده از ابزارهای تحلیل ریسک نسبت به بازده و مدیریت ریسک، به کار بردن لوریج می‌تواند منجر به نتایج فاجعه‌باری شود.

مارجین

مارجین شامل سرمایه اولیه‌ای می‌شود که یک معامله‌گر برای ایجاد یک معامله به آن احتیاج دارد. این همان چیزی است که معامله‌گران برای استفاده از لوریج و ایجاد معاملاتی بزرگ‌تر از حجم سرمایه خود به آن نیاز دارند. وقتی که یک معامله‌گر با مارجین معامله می‌کند، فقط لازم است درصدی از ارزش کامل یک معامله را در اختیار داشته باشد تا بتواند آن را انجام دهد.

مارجین به معامله‌گران اجازه می‌دهد معاملات لوریج انجام داده و به این ترتیب سود خود را چندین برابر افزایش دهند. اما نکته مهم اینجا است که استفاده اشتباه از آن نیز به همین اندازه می‌تواند منجر به تشدید ضرر معامله‌گران شود.

قیمت خرید/ فروش

در بازار ارزهای خارجی هر معامله‌گر دو قیمت برای جفت ارزی مورد معامله خود ارائه می‌دهد:

• قیمت خرید: قیمتی که یک ارز خارجی خریداری می‌شود.
• قیمت فروش: قیمتی که یک ارز خارجی فروخته می‌شود.

پیپ مخفف اصطلاح «درصد به نقطه» است که یکی از اصطلاحات تخصصی بازار فارکس محسوب می‌شود. همان طور که پیشتر اشاره شد، تغییرات قیمت ارزهای اصلی در مقابل یک دیگر بسیار محدود است و در طول روز معمولا بیشتر از شامل چند هزارم ارزش آنها نمی‌شود. به همین دلیل این قیمت‌ها با چند رقم اعشاری ارائه می‌شوند:

در قیمت بالا، پیپ می‌شود چهارمین عدد بعد از نقطه یا ممیز، یا رقمی که در جایگاه «یک ده هزارم» قرار می‌گیرد. هنگامی که یک معامله‌گر بتواند با کمک لوریج از حجم قابل توجهی سرمایه برخوردار باشد، می‌تواند از تغییرات جزئی در سطح چند ده هزارم قیمت یورو و دلار سود قابل توجهی کند. این تغییرات جزئی در بازار ارزهای خارجی با اصطلاح پیپ مورد اشاره قرار می‌گیرند.

از آنجا که ین ژاپن به صورت 100 ین معامله می‌شود، در جفت‌های ارزی که در آنها ین ژاپن حضور دارد، پیپ به دومین عدد بعد از ممیز گفته می‌شود.

لات و اندازه‌های دیگر بازار فارکس

در بازار ارزهای خارجی «لات» (Lot) شامل اندازه معامله می‌شود. در معاملات استاندارد فارکس روی یک جفت ارزی یک لات شامل 100 هزار واحد از ارز پایه می‌شود. به این ترتیب می‌توان گفت 1 لات EUR/USD معادل 100.000 یورو در مقابل معادل آن به دلار امریکا می‌شود. در معامله‌ای با این اندازه، هر پیپ معادل 10 یورو می‌شود. یعنی معامله‌گری که یک لات EUR/USD معامله می‌کند، با هر تغییر پیپ یورو در مقابل دلار، 10 یورو سود یا ضرر می‌کند.

بعد از استاندارد لات، مینی لات بزرگ‌ترین واحد فارکس است که به معنی 10.000 ارز پایه است. میکرو لات واحد کوچک‌تر بعدی است که شامل 1.000 واحد ارز پایه می‌شود. در نهایت کوچک‌ترین واحد فارکس یک نانو لات است که 100 واحد ارز پایه است. به این ترتیب یک میکرو لات USD/CHF شامل سفارش فروش فرانک سوئیس با ارزش 1.000 دلار امریکا می‌شود.

احساسات بازار: گاوی و خرسی

احساسات بازار تصوری کلی از نحوه عملکرد یک بازار ارائه می‌دهد. وقتی احساسات بازار گاوی باشد، یعنی قیمت بالا می‌رود. وقتی احساسات بازار خرسی باشد، یعنی قیمت کاهش پیدا می‌کند. از آنجا که بازار ارزهای خارجی شامل جفت‌های ارزی می‌شود که در برابر یک دیگر ارزش‌یابی می‌شوند، این احساسات در آن نقش مهمی ایفا می‌کنند.

در طول سال‌های گذشته همه ما به خوبی با تاثیر تغییرات قیمت ارزهای خارجی یا گران شدن دلار آشنا شده‌ایم. در تمام این نوسان‌ها یک بازار گاوی ایجاد می‌شود که به معامله‌گران می‌گوید دلار گران می‌شود. به همین ترتیب، بازارهای خرسی از کم شدن تمایل به یک جفت ارزی خبر می‌دهند. و منجر به کاهش قیمت می‌شوند.

سوالات متداول بازار فارکس

آیا بازار فارکس در ایران قانونی است؟

خیر، طبق اطلاعیه سازمان بورس که در تاریخ 1390/01/16 صادر شده است فعالیت تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در بازار فارکس غیرقانونی اعلام شده است ولی با این حال افراد بسیار زیادی در این بازار به فعالیت می پردازند.

آیا بازار فارکس خوب است؟

بله، بازار فارکس بزرگ ترین بازار مالی جهان است و یکی از حرفه ای ترین مشاغل دنیا محسوب میشود ولی به شرط یادگیری اصولی و صحیح این بازار مالی.

در بازار فارکس چه چیزی معامله میشود؟

در بازار فارکس جفت ارزهایی مثل EUR/USD , USD/JPY , GBP/USD و باقی جفت ارزها معامله میشوند. بصورت خلاصه در بازار فارکس پول کشورهای مختلف در برابر هم معامله می شوند.

برای ورود به بازار فارکس چه باید کرد؟

اولین مرحله برای ورود به بازار فارکس، آموزش اصولی و صحیح تحلیل تکنیکال است.

چگونه بازار فارکس را تحلیل کنیم؟

برای تحلیل بازار فارکس از تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال میتوانیم استفاده کنیم.

بازار فارکس چند روز تعطیل است؟

بازار فارکس دو روز در هفته (شنبه و یکشنبه) تعطیل است.

چگونه در بازار فارکس سرمایه گذاری کنیم؟

بعد از یادگیری موارد گفته شده باید در یکی از بروکر های معتبر حساب باز کنیم و سپس شروع به معامله کنیم.

سخن پایانی

بازار فارکس یکی از بزرگ‌ترین بازارهای مالی دنیا با حجم معاملاتی بیش از 6 تریلیون دلار در روز است. در این بازار ارزهای کشورهای مختلف در قالب جفت‌های ارزی در برابر هم ارزش‌گذاری و معامله می‌شود. با توجه به بزرگ بودن اقتصاد کشورها و نقش آنها در معاملات بین‌المللی، بعضی از ارزها مانند دلار امریکا، و با فاصله زیادی یورو، در این بازار از اهمیت بیشتری برخوردار هستند. بیش از 85 % معاملات در بازار ارزهای خارجی به جفت‌های ارزی اختصاص دارد که دلار امریکا یک طرف آنها باشد.

در این مطلب برخی از مهم‌ترین تعاریف و اصطلاحات مرتبط با فارکس معرفی و بررسی شد. از آنجا که بازار جفت‌های ارزی اصلی معمولا دارای نوسان بسیار کمی در طول روز است، معامله‌گران فارکس به ابزارهایی برای افزایش میزان سرمایه‌گذاری و سود، مثل لوریج دسترسی دارند. آنها می‌توانند با داشتن درصدی از سرمایه مورد نیاز خود به صورت مارجین، در معاملات لوریج شده به نسبت بزرگ شرکت کنند تا از تغییرات چند ده هزارمی در ارزش این واحدهای عمده سود ببرند. به هر ترتیب، بازار ارزهای خارجی از جمله بازارهای پر ریسک محسوب می‌شود. نباید فراموش کرد که فعالیت در بازارهای مالی بدون مدیریت ریسک ( مدیریت سرمایه ) و به کار بردن استراتژی مناسب برای کاهش ضرر احتمالی می‌تواند نتایج بسیار مخربی به بار بیاورد.

بازار مبادلات ارزهای خارجی (فارکس) چیست؟

بازار فارکس (Forex – FX) بازاری است که در آن یک ارز به‌ازای ارز دیگر مورد مبادله قرار می‌گیرد. برای مثال، شما می‌توانید دلار آمریکا را به یورو تبدیل کنید. مبادلات بازار مبادله ارز خارجی در بازاری با همین نام، که همچنین بازار فارکس نیز شناخته می‌شود انجام می‌گیرد.

بازار فارکس بزرگ‌ترین و نقدینه‌ترین بازار در سراسر جهان می‌باشد که روزانه معاملاتی برابر با هزاران میلیارد دلار دارد. این بازار هیچ‌گونه مرکزی ندارد و بیش‌تر یک شبکه از بانک‌ها، کارگزاری‌ها، مؤسسات، و همچنین معامله‌گران منفرد (که بیشترشان از طریق کارگزاری‌ها و یا بانک‌ها معامله می‌کنند) می‌شود.

نکات کلیدی:

• بازار مبادلات ارز خارجی یا فارکس (Foreign Exchange – Forex) یک بازار بین‌المللی جهت تبدیل و مبادلهٔ ارزهای ملی کشورها به یکدیگر می‌باشند.
• بازار مبادلات ارز خارجی به‌عنوان بزرگ‌ترین بازار اوراق بهادار با توجه به ارزشش شناخته می‌شود، که روزانه بیش از هزاران میلیارد دلار در آن مبادله می‌گردد.
• بازار مبادلات ارز خارجی این ارزها را به‌صورت جفت ارز معامله می‌کند و قیمت آن‌ها در برابر یکدیگر می‌سنجد.
• بازارهای آتی و سلف، راه دیگری برای مشارکت در بازار مبادلات ارز خارجی می‌باشند.

بازار مبادلات ارز خارجی چگونه کار می‌کند؟

بازار فارکس، ارزش جفت‌ارزها را با نرخی تحت عنوان نرخ مبادله‌ای تعیین می‌کند، و این کار را برای بیش‌تر ارزها انجام می‌دهد. بازار مبادلات ارز خارجی می‌تواند به سادگیِ تبدیل کردن یک ارز به ارزی دیگر در یک بانک محلی عمل کند. این بازار می‌تواند همچنین شامل معامله‌گری ارزهای کشورها با یکدیگر در بازار مبادلات ارز خارجی باشد. برای مثال، یک معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که یک بانک مرکزی سیاست‌های پولی را آسان‌تر یا سخت‌تر خواهد نمود و در ‌نتیجه ‌این ارز در برابر ارزی دیگر قدرتمندتر یا ضعیف‌تر خواهد شد.

در حین مبادله کردن ارزها، می‌بینید که آن‌ها به‌صورت جفت‌ارز لیست ‌شده‌اند. مانند دلار آمریکا به دلار کانادا (USD/CAD)، یورو به دلار آمریکا (EUR/USD)، و یا دلار آمریکا به ین ژاپن (USD/JPY). این علامت‌گذاری‌ها برای مثال، نشان می‌دهند که دلار آمریکا (USD) در برابر دلار کانادا (CAD) ارزشیابی می‌شود، و یا یورو (EUR) در برابر دلار آمریکا (USD) و همچنین دلار آمریکا (USD) در برابر ین ژاپن (JPY) قرار می‌گیرد.

همچنین در کنار این جفت ارزها می‌توانیم نسبت قیمت آن‌ها را مشاهده کنیم، برای مثال 1.2569 را در نظر داشته باشید. اگر این قیمت در کنار نام جفت ارز دلار آمریکا به دلار کانادا قرار گرفته باشد بدین معنی است که به‌ازای هر یک دلار آمریکا نیازمند پرداخت 1.2569 دلار کانادایی می‌باشیم. اگر قیمت‌ها تا 1.3336 افزایش یابند، حال باید به‌ازای هر یک دلار آمریکا، 1.3336 دلار کانادا بپردازیم. زیرا در این حین، ارزش دلار آمریکا افزایش یافته و همچنین دلار کانادا افت ارزش داشته است و می‌توانیم این را از افزایش مقدار دلار کانادایی مورد نیاز برای خرید یک دلار آمریکا دریابیم.

در بازار فارکس ارزها به‌صورت لات (Lot) مبادله می‌شوند، که این لات‌ها شامل درجات مختلفی مانند میکرو لات (Micro Lot) برابر 1000 واحد ارز می‌باشد، مینی لات (Mini Lot) برابر 10,000 واحد ارز می‌باشد و لات استاندارد (Standard Lot) برابر 100,000 واحد ارز می‌باشد. (توضیح: یک لات استاندارد متشکل از 100,000 واحد از ارز می‌باشد. اگر در حال معامله با دلار آمریکا باشید، یک لات استاندارد برابر با 100,000 دلار می‌شود.) زمانی که در بازار فارکس مبادله می‌کنید، می‌توانید مبادلات‌تان را به‌صورت بلوک‌هایی از ارز انجام دهید و شما می‌توانید به هر تعدادی از این بلوک‌ها که می‌خواهید مبادله را انجام دهید. برای مثال، شما می‌توانید 7 میکرو لات (7,000) و یا 3 مینی لات (30,000) و یا 75 لات استاندارد (7,500,000) را معامله نمایید.

اندازهٔ بازار فارکس (foreign exchange size of market)

«بازار فارکس» به چند دلیل «بی‌همتا» می‌باشد، که دلیل اصلی آن نیز اندازهٔ بزرگ این بازار می‌باشد. حجم معاملات (Trading Volume) در بازار فارکس بسیار زیاد می‌باشد. برای مثال، براساس گزارشات BIS (بانک تبادلات بین‌المللی)، در ماه آوریل سال 2019، معامله در بازارهای فارکس به‌صورت روزانه حجمی ‌حدود 6.6 هزار میلیارد دلار داشته است.

بزرگ‌ترین مراکز معاملاتی در جهان شامل بازارهای لندن، نیویورک، سنگاپور و بازار توکیو می‌باشد.

معامله‌گری در بازار فارکس

این بازارها به‌صورت 24 ساعته، و به مدت 5 روز در هفته در تمامی ‌مراکز مالی مهم در سراسر دنیا فعال می‌باشند. این بدان معنی است که شما می‌توانید در هر زمانی از روز به خرید و فروش بازارمعاملات ارزی چیست؟ ارزها بپردازید.

بازار فارکس دقیقاً یک فروشگاه چندمنظوره (one – stop shop) نمی‌باشد. مکان‌های متفاوت و متنوعی وجود دارد که یک سرمایه‌گذار می‌تواند دستور معاملاتی‌اش را از طریق آن‌ها در بازارهای فارکس به اجرا بگذارد. شما می‌توانید از دلال‌ها و یا مراکز مالی مختلفی که خودشان از این شبکهٔ الکترونیکی میزبانی می‌کنند، استفاده کنید.

از دیدگاه تاریخی، بازارهای فارکس زمانی یک ایده برای دولت‌ها، شرکت‌های بزرگ و همچنین صندوق‌های سرمایه‌گذاری پوشش ریسک بوده است. اما در دنیای امروزی، معامله کردن ارزها به‌سادگیِ یک کلید ماوس، انجام می‌شود. بدین ترتیب، مشکل دسترسی از بین رفته است و بنابراین همهٔ افراد می‌توانند این کار را انجام دهند. در واقع، بسیاری از مؤسسات و شرکت‌های سرمایه‌گذاری به شما این امکان را می‌دهند تا حسابی در آنجا باز کنید و به معاملهٔ ارزهایتان به هر شکلی که می‌خواهید و در هر زمانی بپردازید.

زمانی که شما به معامله در بازار فارکس می‌پردازید، شما در واقع در حال خرید و یا فروش ارزهای یک کشور می‌باشید. اما در واقع هیچ تبادل فیزیکی پولی از شخصی به شخص دیگر وجود ندارد. این برخلاف چیزی است که در یک صرافی واقعی اتفاق می‌افتد. در نظر بگیرید که یک توریست در حال بازدید از میدان تایمز در شهر نیویورک می‌باشد. او از ژاپن آمده است و می‌خواهد ین خود را (که پولی فیزیکی می‌باشد) به دلار واقعی تبدیل کند. و او احتمالاً به‌خاطر این تبدیل مبلغی را به‌عنوان کمیسیون باید پرداخت کند و پس از آن، او می‌تواند این دلارها را در ادامه سفرش خرج کند.

اما در دنیای بازارهای الکترونیکی، معامله‌گران معمولاً وارد یک معامله در یک ارز خاص می‌شوند، به این امید که شاهد یک روند صعودی و قدرتمند در ارز باشند (و یا شاهد روند نزولی اگر که وارد معاملاتی فروش ‌شده‌اند) تا بتوانند به سودی دست یابند.

تفاوت‌ها در بازارهای فارکس

تفاوت‌های بنیادی بین بازار مبادلات ارز خارجی و دیگر بازارها وجود دارد. اول از همه، باید در نظر داشته باشیم که این بازارها قوانین کمتری نسبت به دیگر بازارها دارند، که این به سرمایه‌گذاران اجازه می‌دهد تا در قید و بند قوانین نظارتی اعمال شده در بازارهای سهام، معاملات آتی و همچنین بازارهای قراردادهای اختیار معامله نباشند. این بدین معنی است که هیچ شرکت تهاتری (Clearinghouse) و هیچ نهادی قابلیت نظارت بر بازار فارکس را ندارد.

دوم، از آنجایی که معامله‌گران دیگر در یک بورس سنتی معامله نمی‌کنند، شما کمیسیون‌هایی مشابه با بازارهای دیگر را در اینجا مشاهده نخواهید کرد. همچنین، هیچ‌گونه قطع جریانی بین زمانی که شما می‌توانید و زمانی که امکان معامله کردن را ندارید وجود ندارد. زیرا که بازار به صورت 24 ساعته در شبانه روز باز می‌باشد و شما می‌توانید در هر زمانی از روز معامله‌تان را انجام دهید. در نهایت، به دلیل نقدینه بودن بالای این بازار، شما می‌توانید در هر زمانی که می‌خواهید وارد یک معامله شوید و یا از آن‌ها خارج شوید.

بازار معاملات نقدی (the spot market)

نقد شدن بیش‌تر ارزها به مدت 2 روز تجاری زمان می‌برد و تنها مورد مستثنی، جفت‌ارز دلار آمریکا در برابر دلار کانادا می‌باشد (USD/CAD)، که تنها در یک روز معاملاتی نقد می‌شود. بقیه جفت‌ارزها در 2 روز معاملاتی نقد می‌شوند. همچنین در زمان‌هایی که چند تعطیلی پشت سر هم قرار دارند، مانند روز ایستر (Easter) و یا کریسمس، مبادلات نقدی می‌تواند تا 6 روز به‌طور بیانجامد. قیمت براساس تاریخ مبادله تعیین می‌شود، اما مقدار پولی که پرداخت می‌شود براساس ارزش روز خواهد بود.

دلار آمریکا فعال‌ترین ارز مبادله شده در این بازار می‌باشد. معمول‌ترین جفت ارزها نیز دلار آمریکا در برابر یوروی اتحادیه اروپا (EUR)، دلار آمریکا در برابر ین ژاپن (USD/JPY)، دلار آمریکا در برابر پوند بریتانیا (USD/GBP) و دلار آمریکا در برابر فرانک سوئیس (USD/CHF) می‌باشد. مبادلهٔ جفت‌ارزهایی که دلار آمریکا یک طرفشان قرار ندارد، به‌عنوان Crosses شناخته می‌شود. دو مورد از مشهورترین انواع این مبادلات، یورو در برابر پوند بریتانیا (EUR/GBP) و یورو در برابر ین ژاپن (EUR/JPY) می‌باشند.

بازارهای معاملات نقدی می‌توانند بسیار نوسانی باشند. حرکت قیمت‌ها در کوتاه‌مدت توسط معامله‌گری تکنیکال تعیین می‌شود، که بر روی جهت حرکت و سرعت حرکت روند قیمتی توجه دارد. بیش‌تر معامله‌گرانی که بر روی جنبهٔ تکنیکال توجه می‌کنند به‌عنوان چارتیست (Chartist) نیز شناخته می‌شوند. حرکات بلندمدت ارزها توسط عوامل بنیادی (فاندامنتالی) مانند تغییرات نرخ بهره و یا رشد اقتصادی انجام می‌گردد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال می‌توانید از مطلب آموزشی «تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال چیست؟» دیدن نمایید.

بازار معاملات سلفی (The Forward Market)

یک معاملهٔ سلفی (forward trade) به هرگونه معامله‌ای گفته می‌شود که در هر ‌لحظه‌ای جلوتر از حال قرار می‌گیرد. قیمت سلفی (forward Price) نیز ‌ترکیبی از قیمت حال حاضر (spot rate) به‌علاوه و یا منهای عددی می‌باشد که نشان‌دهندهٔ تغییرات در نرخ بهره بین دو ارز می‌باشد. بیش‌تر این مبادلات تاریخ انقضای کمتر از یک سال دارند و بیش‌تر از آن نیز ممکن نمی‌باشد. مانند معاملات نقدی، قیمت براساس تاریخ مبادله تعیین می‌شود، اما مبلغ پول در تاریخ انقضا معامله خواهد شد.

یک قرارداد سلفی (forward contract) نوعی از قرارداد به‌شمار می‌آید که در این قراردادها، نیازمند طرفین مقابل می‌باشیم. این قراردادها می‌توانند به هر میزانی و در هر تاریخی (به غیر از تعطیلات و یا روزهای آخر هفته در هر یک از این کشورها) بسته شوند.

بازار معاملات آتی (The Futures Market)

معاملات آتی شبیه به معاملات سلفی می‌باشند که در آن‌ها، تسویه در زمانی پس از انجام معاملهٔ کنونی انجام خواهد گرفت. اما این قراردادها با توجه به اندازهٔ استاندارد و همچنین تاریخ‌های تعیین‌شده در بازارهای مبادلات کالا انجام می‌شوند. در اینجا بازار مبادلاتی (بورس مربوطه) به‌عنوان طرف معامله، عمل می‌کند.

مثال‌هایی از بازار فارکس

یک معامله‌گر بر این باور است که بانک مرکزی اروپایی (European Central Bank – CB) در پی آسان‌تر کردن سیاست‌های پولیش در طی ماه‌های آینده به دلیل افت رشد اقتصادی در محدودهٔ یورو می‌باشد. در نتیجه، این معامله‌گر پیش‌بینی می‌کند که ارزش یورو در برابر دلار آمریکا افت خواهد کرد و وارد معاملهٔ فروش 100,000 یورویی (برابر 1 لات استاندارد) با نرخ تبدیل 1.15 می‌شود. در طی هفته‌های بعدی بانک مرکزی اتحادیهٔ اروپا سیگنال‌هایی مبنی بر اعمال سهولت بیش‌تر در سیاست‌های پولیش را نشان می‌دهد. این خود باعث می‌شود که نرخ تبدیل برای یورو در برابر دلار به عدد 1.10 افت کند. که این خود موجب سود 5,000 دلاری برای معامله‌گر خواهد شد.

با ورود به موقعیت معاملاتی فروش 100,000 یورویی، این معامله‌گر توانست با یک فروش کوتاه‌مدت، 115,000 دلار کسب کند. زمانی که یورو سقوط کند، و معامله‌گر معاملهٔ فروشش را پوشش دهد، خرید دوبارهٔ این ارز برای معامله‌گر تنها 110,000 دلار هزینه دربر خواهد داشت. تفاوت بین پول دریافت‌شده در یک فروش کوتاه‌مدت و پول پرداخت شده به منظور خرید سود را می‌سازند. اما اگر یورو در برابر دلار آمریکا قدرت می‌گرفت، معاملهٔ ذکر شده ‌نتیجه‌ای جز ضرر نداشت.

تیم تحریریه دیجی کوینر

این مقاله به کوشش هیئت تحریریه دیجی کوینر تولید شده است. تک تک ما امیدواریم که با تلاش خود، تاثیری هر چند کوچک در آگاه سازی فعالان حوزه رمز ارزها و بازارهای مالی داشته باشیم.

فارکس یا بازار مبادلات ارز چیست؟

بازار مبادلات ارز که به آن FOREX یا FX نیز گفته می‌شود. بازار فارکس با متوسط گردش مالی روزانه 1.5 تریلیون دلار بزرگترین بازار مالی جهان است . معامله ارز یعنی خرید یک ارز و فروش ارزی دیگر به صورت همزمان . ارزهای جهان نرخ شناور دارند و همواره به صورت دوتایی معامله می‌شوند،; مثلاً یورو/دلار یا دلار/ین .

فارکس، خرید یک ارز و فروش ارز دیگر در یک بازار over the counter ( بازاری که مکان فیزیکی ندارد) می‌باشد که ارزها به صورت جفتی معامله می‌شوند مانند EUR/USDحجم عظیمی از این معاملات ارزی به جای نقل و انتقال واقعی ارز, از طریق بدهکار و بستانکار کردن حساب های بانکی انجام می‌شود. با توجه به این‌که همه ملل بسوی جهانی سازی اقتصاد پیش می‌روند و همه فعالیتهای اقتصادی نهایتاً باید به پول برگردانده شوند فعالیت این بازار ادامه خواهد یافت و هرگز متوقف نمی‌شود.

بازار فارکس در واقع یک بازار بین بانکی می‌باشد که در حقیقت معاملات بین طرفین از طریق تلفن یا شبکه الکترونیک(Swift& Internet)هدایت و کنترل می‌شود. البته شبکه سوئیفت توسط بانک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع زبان مشترک بانکداری بین‌المللی شبکه سوئیفت می‌باشد.

بازار فارکس بازار بسیار بزرگی است که افراد زیادی در آن شرکت می‌کنند که نه تنها یک بازیگر بلکه حتی یک دولت بزرگ نیز نمی‌تواند کاملا کنترل مسیر و جهت طولانی مدت بازار را کنترل کند. بنابراین تعدادی از متخصصان از فارکس به عنوان ” بهترین و سطح بالاترین زمین بازی یاد کرده‌اند.

بازار فارکس ، همانطور که از اسم آن پیداست بازار معاملات ارزهای معتبر جهانی است . ارزهای عمده ای که در بازار فارکس معامله می‌شوند عبارتند از؛ دلار آمریکا ، دلار استرالیا، ین ژاپن، یورو، پوند انگلستان ، فرانک سویس و دلار کانادا، در بازار فارکس همیشه با یک جفت ارز سر و کار داریم ( برخلاف سهام و کالاها ) مثلاً یورو در مقابل دلار آمریکا . دلیل آنهم واضح است زیرا معامله‌گر برای خریداری یک نوع ارز ملزم به ارائه یک نوع ارز دیگر است . همانطور که مثلاً شما به بانک یا صرّافی رجوع کرده و برای تهیه دلار یا یورو بایستی مبلغ معینی به ریال بپردازید . در گذشته مکانیسم معاملات در بازار فارکس بدین صورت بود که شخص معامله‌گر بایستی به دفتر کارگزار یا از طریق تلفنی یا حضوری مراجعه می‌کرد و با توجه به تحلیلی که از منحنی نوسانات ارزهای مورد علاقه خود انجام داده بود دستور خرید یا فروش می گذاشت و مشخص می‌کرد در چه مبلغ سود یا ضرر معامله بسته شود ولی امروزه با گسترش اینترنت و تجارت الکترونیک براحتی می‌توان با اتصال به اینترنت و بهره گرفتن از یک نرم افزاری که کارگزار در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد اقدام به معامله نمود .

علت اصلی تنش در بازار ارز چیست؟

کارشناسان اقتصادی نظرات مختلفی در خصوص تشدید نوسانات نرخ دلار و دیگر ارزهای شاخص در روند معاملات بازار ارز در هفته‌های اخیر دارند و نظریات آنها در خصوص عامل تشدید این نوسانات به دو دسته عمده، عوامل خارجی و عوامل داخلی تقسیم می‌شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، این روزها تشدید نوسانات نرخ ارز در بازار آزاد و ثبت رکوردهای جدید برای قیمت دلار و دیگر ارزهای شاخص در روند معاملات روزانه، موجب شده تا بسیاری از مردم و فعالان اقتصادی برای استفاده از ارزهای خارجی به تکاپو بیفتند و از این رو تعداد نفرات تشکیل دهنده صف‌های خرید ارز در بازار آزاد افزایش پیدا کند.

در حقیقت تفاوت نرخ ارز بانکی با قیمت ارز آزاد در بازار موجب شده تا بسیاری از سودجویان و منفعت طلبان که پیش از این در بازارهای دیگری همچون اقلام مورد نیاز برای پیشگیری از ابتلاء به ویروس کرونا، اقلام اساسی، خودرو، مسکن و سرمایه‌گذاری و کسب سود می‌کردند، به فکر راه‌اندازی منبع جدید درآمدی برای خود باشند؛ به این صورت که ارز مورد نیاز بازار را با قیمت پایین و با استفاده از روابط خود از واحدهای صرافی یا شعب ارزی بانک‌ها خریده و با قیمت قابل توجهی در بازار به فروش می‌رسانند.

البته بانک مرکزی به عنوان متولی اصلی عرضه ارزهای شاخص در روند معاملات بازار، نرخ دلار و دیگر ارزهای خارجی بانکی را تا حدی افزایش داد تا از سودجویی دلالان در این بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا کاسته شود اما متأسفانه بازار در مرحله افزایش نرخ ارز، یک قدم از سیستم مدیریت شبکه بانکی کشور جلوتر است و نرخ دلار و دیگر ارزها را تا حد زیادی بالا می‌برد.

پیش زمینه آموزشی لازم برای ورود به بورس، بازار ارز را متشنج کرده است

مهدی ابوطالبی، کارشناس اقتصادی معتقد است مهم‌ترین عامل افزایش نرخ ارز در روند معاملات بازار آزاد، جو روانی حاکم بر بازار خرید و فروش دلار و دیگر ارزهای شاخص است و نوسانات هفته‌های اخیر در بازار ارز، بیشتر ریشه مجازی، اجتماعی و سیاسی دارد تا ریشه اقتصادی.

وی در گفتگو با خبرنگار ایمنا، با اشاره به استقبال گسترده از فعالان اقتصادی و صاحبان صنایع بزرگ کشور از سرمایه‌گذاری در بازار بورس و کسب سود از طریق خرید و فروش سهام، می‌گوید: لزوم حضور فعال در بورس و کسب درآمد از طریق خرید و فروش سهام در آن، پیش‌زمینه آموزشی و فرهنگی چندماهه است و با توجه به تخصصی بودن محورهای مختلف معاملاتی در بازار سرمایه، اغلب مردم به خرید سکه و ارزهای شاخص روی آورده‌اند تا هم به کسب سود بپردازند و هم از ارزش پول ریالی آنها کاسته نشود.

ابوطالبی اضافه می‌کند: جو روانی حاکم بر بازار معاملات آزاد ارز، پس از آغاز موج دوم شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور و بحران اقتصادی ناملموس ناشی از آن در برخی از زیرشاخه‌های اقتصاد کشور، به شدت دچار تنش و تشنج شد و این تنش در کنار پیش‌زمینه آموزشی لازم برای ورود به بازار بازارمعاملات ارزی چیست؟ سرمایه و تأثیر آن بر مسیر سرمایه‌های سرگردان مردمی، مزید بر علت شد تا شاهد بحران ارزی سال جاری باشیم.

وی ادامه می‌دهد: هنوز تا رسیدن به مرزهای جهش ناگهانی و محسوس نرخ دلار و دیگر ارزهای شاخص در بحران ارزی سال‌های ۹۶-۹۷ و ۹۰-۹۱ که نقش کلیدی در کاهش ارزش پول ملی ایران داشتند، فاصله داریم و در صورتی که نرخ ارز در کانال ۲۱ هزار تومان تثبیت شود، می‌توان بحران ارزی سال ۹۹ را یکی از کلیدی‌ترین بحران‌های ارزی شاخص در طول سال‌های پس از انقلاب اسلامی دانست.

ابوطالبی خاطرنشان می‌کند: بانک مرکزی در طول سال‌های اخیر، سیاست‌های مختلف و گاهاً اشتباهی را برای مدیریت نظام عرضه و تقاضا در بازار معاملات آزاد ارز به کار گرفته اما متأسفانه تاکنون هیچیک از راهکارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و امنیتی عملیاتی شده از سوی این بانک منجر به تعدیل محسوس نرخ ارزهای شاخص در روند معاملات بازار نشده و علت تأثیر ناپذیری بازار آزاد از سیاست‌های درست یا اشتباه بانک‌مرکزی نیز، غیررسمی و غیرقانونی دانستن فعالیت این بازار از سوی بانک مرکزی است.

گمانه‌زنی در خصوص تشدید فشار تحریم‌ها بازار را برهم ریخته است

حسین عماره، کارشناس اقتصادی و عضو انجمن اقتصاددانان ایران، اما نظر دیگری دارد؛ وی علت اصلی تشنج در بازار ارزهای شاخص را تشدید تحریم‌های اقتصادی ایالات متحده و جو روانی حاکم بر شورای امنیت سازمان ملل و گمانه‌زنی‌ها پیرامون تصویب تحریم‌های جدید علیه اقتصاد ایران در این شورا می‌داند.

وی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: شیوع گسترده ویروس کرونا در کشور و آسیب‌های مالی وارد شده به زیرساخت‌های نظام اقتصادی، تعطیلی سه‎ماه تعداد قابل توجهی از کسب‌وکارهای در ارتباط با جامعه و فعالان اقتصادی، کاهش شدید قیمت نفت در بازار معاملات بین‌المللی و دیگر اتفاقات خرد اقتصادی تأثیر نامحسوسی بر نرخ دلار داشته و تقریباً شش درصد از نوسانات نرخ دلار از این عوامل ناشی می‌شود.

عماره اضافه می‌کند: علت اصلی نوسانات اخیر در بازار ارز و برهم خوردن تعادل عرضه و تقاضا در این بازار، تأثیرات سیاسی و اقتصادی ناشی از گمانه‌زنی‌های کارشناسان بین‌المللی در خصوص احتمال تصویب مجدد تحریم‌های اقتصادی علیه ایران در شورای امنیت و تشدید تحریم‌های آمریکا است و سابقه تاریخی نوسانات در بازار ارز نشان می‌دهد که تأثیر متغیرهای سیاسی و اجتماعی بر روند معاملات در این بازار بیش از تأثیر متغیرهای مالی و اقتصادی است.

وی ادامه می‌دهد: انصافاً بانک مرکزی تلاش‌های مجدانه و سازمان یافته‌ای در هفته اخیر برای مدیریت نوسانات نرخ دلار و سکه در بازار کرده و با توجه به افزایش عرضه ارز در سامانه نیما و شایعات شبکه‌های اجتماعی در خصوص ورود محموله‌های دلار به کشور، نرخ ارز تا دو هفته آینده کاهش قابل توجهی را تجربه خواهد کرد اما دیگر به کانال ۱۰ و ۱۱ هزار تومان باز نخواهد گشت و باید راهبردهای جدیدی برای جلوگیری از افت ارزش پولی ملی از سوی دولت اتخاذ شود.

عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی نیز چندی پیش شرایط کنونی بازار سکه و ارز را سخت‌تر از مرداد و شهریور ۹۷ دانسته و تاکید کرده بود: در آن روزها با شروع و تشدید تحریم‌های آمریکا، بازارهای ارز، سکه و سایر دارایی‌ها به‌شدت به هم ریخت و نرخ دلار در بازار به رقم‌های بسیار بالا رسید.