قرارداد آتی
کالایی که در قرارداد آتی باید تحویل داده شود باید دارای کمیت، کیفیت و استاندارد و باشد که زمان و محل تحویل آن نیز مشخص باشد. متغیر مورد اهمیت در معاملات آتی، قیمت می باشد که در طول معامله کشف می گردد.
تعریف قرارداد آتی:
قرارداد آتی (future contract) یا به اختصار آتی (futures)، توافق نامه ای می باشد که مبتنی بر خرید یا فروش دارایی در زمان معینی در آینده، و با قیمت مشخص است.
انواع قرارداد های آتی:
قرارداد های آتی به دو گروه اصلی طبقه بندی می شوند:
قرارداد های آتی کالا: شامل محصولات کشاورزی، فلزات، مواد نفتی و …
قرارداد های آتی مالی: ابزار هایی نظیر سهام، اوراق قرضه، ارز و …
در بازار های مالی کنونی، قرارداد ها بر پایه تاریخچه قرارداد آتی های دیگری همچون ارز، نرخ بهره و شاخص های بازار سهام بسیار متداول شده اند که نقش مهمی را در کنترل ریسک ایفا می کنند.
ویژگی های قرارداد های آتی:
قرارداد های آتی دارای ویژگی های زیر هستند.
اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺑﻮدن ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻗﺮارداد:
شرایط استاندارد این نوع از قرارداد ها باعث می شود که نتوانند به صورت دقیق به همه نیاز های مشارکت کنندگان در بازار های مالی پاسخ بدهند. این شرط یکی از معایب قرارداد های آتی به شمار می رود.
ﻣﻌﺎﻣﻠﻪ در ﺑﻮرس (ﺷﻔﺎﻓﻴﺖ ﻗﻴﻤﺖ):
بورس معاملات آتی مکانی معین برای خریداران و فروشندگان می باشد که از طریق سامانه الکترونیکی دارای استاندارد بورس، معاملات آتی انجام می گردد. این معاملات برای تمامی شرکت کنندگان در بازار به صورت عادلانه عرضه قابل عرضه می باشد.
کارگزاران و کارگزاری تاریخچه قرارداد آتی ها، سفارش های مشتریان را از طریق روش های موجود در سازمان بورس، در سامانه معاملاتی قرارداد های آتی قرار می دهند.
سپس معاملات ثبت شده بر اساس اولویت های قیمتی و در صورت مساوی بودن قیمت ها بر اساس اولویت زمانی انجام می گیرد.
بورس ها و کارگذاری ها خودشان حق معامله ندارند و نمی توانند مشتریان را وادار به معامله کنند در واقع می توان گفت که مسئولیت بورس و کارگزاری ها، ایجاد بازاری منسجم و شفاف به منظور کشف قیمت ها و انجام معاملات به صورت عادلانه می باشد.
تمامی بورس های سراسر دنیا به وسیله مقام ناظر کنترل می شوند. هر زمان یکی از اعضای معامله گر در بورس، قوانین و مقررات وضع شده را نادیده بگیرد، مشمول جریمه می شود و یا ممکن است که ممنوع المعامله شود.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله تکالیف مالیاتی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
انواع قرارداد های آتی
اﺗﺎق ﭘﺎﻳﺎﭘﺎی، عدم ریسک اﻋﺘﺒـﺎری، وﺟﻮد مکانیسم وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ و کاهش ریسک اﻋﺘﺒﺎری:
اتاق پایاپای (روزانه) در هر بورس، نقش مهمی را برای تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده ایفا می کند که به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله می باشد.
ﻧﻘﺪ ﺷﻮﻧﺪگی ﺑﺎﻻ:
در این نوع از قرارداد ها، برای این که سرمایه گذار و معامله گر بتواند قرارداد آتی را به فروش رساند، به مالکیت آن دارایی معین نیاز ندارد و با انجام معامله پیش فروش می تواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد.
در صورت نیاز به تحویل کالا، می تواند آن را از بازار فیزیکی تهیه کند که این امر میزان نقد شوندگی معاملات را تا حد بسیار زیادی افزایش می دهد.
اﻧﻌﻄﺎف ﭘﺬﻳﺮی ﭘﺎﻳﻴﻦ:
این ویژگی به دلیل توضیحات مورد اول می باشد.
پوشش ریسک:
از مهم ترین مزیت های قرارداد های آتی، خاصیت پوشش ریسک آنها می باشد. این خاصیت، به معنای اتخاذ موقعیتی در بازار می باشد که هدف آن کاهش یا از حذف ریسک ناشی از نوسانات و تغییرات قیمت است.
هزینه اندک معاملات:
معاملات قرارداد های آتی نسبت به معاملات نقدی از هزینه معاملاتی کمتری برخوردار است.
اهرم مالی:
استفاده از اهرم مالی در معامله های قرارداد آتی از درجه ریسک بالایی برخوردار می باشد و به معامله گران فرصت کسب کردن میزان سود بالایی را می دهد به طوری که معامله گر با یک سپرده اولیه می تواند معادل کل ارزش دارایی تعهد شده، تاریخچه قرارداد آتی سود و یا زیان کسب کند.
نکته: مسئله ای که این ریسک را تشدید می کند اهرمی بودن معاملات آتی می باشد.
مشخصات قرارداد های آتی:
مشخصات قرارداد های آتی به شرح زیر می باشد.
ﻧﻮع دارایی ﭘﺎﻳﻪ و اﺳﺘﺎﻧﺪارد کالا:
در قرارداد های آتی، کالا و یا دارایی ای که قرارداد آتی بر روی آن منتشر گردد را اصطلاحا دارایی پایه می گویند.
همچنین در بورس های کالایی در سراسر دنیا، بر روی دارایی های مختلفی از جمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فرآورده های نفتی و سایر محصولات قرارداد آتی منتشر می شود که با عنوان دارایی پایه قرارداد های آتی مورد معامله قرار می گیرند.
اﻧﺪازه ﻗﺮارداد آتی:
اندازه قرارداد مشخص کننده حجم دارایی ای می باشد که طی یک قرارداد باید تحویل داده شود. به عبارتی می توان گفت، مقدار استاندارد شده دارایی پایه را به اصطلاح، اندازه قرارداد می نامند.
در این نوع از قرارداد ها، اندازه هر قرارداد توسط بورس تعیین می گردد و سرمایه گذاران فقط می توانند مضرب های صحیحی از این مقادیر را مورد معامله قرار دهند.
دوره و ﺳﺎﻋﺖ ﻣﻌﺎﻣﻼتی و ﺗﺎرﻳﺦ سررسید:
تاریخ سر رسید قرارداد های آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می گردد که تنها برای سررسید های معینی تعیین می شود که امکان انجام این گونه معاملات آتی در آنها وجود دارد.
وﺟﻪ ﺗﻀﻤﻴﻦ اوﻟﻴﻪ:
در توضیحات بخش اتاق پایاپای شرح داده شده است.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله رکود اقتصادی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ویژگی های قرارداد های آتی
سایر مشخصات قرارداد های آتی:
- ﺣﺪ ﻧﻮﺳﺎن قیمت روزانه
- حداکثر ﺣﺠﻢ ﻫﺮ سفارش
- ﺳﻘﻒ ﻣﺠﺎز موقعیت ﻫﺎی ﺑﺎز
- ﺗﺤﻮیل و ﻣﻬﻠﺖ ﮔﻮاهی آﻣﺎدگی تحویل
- کارﻣﺰد ﻫﺎ و جرایم
بورس های معامله قرارداد آتی:
در کشور های مختلف جهان، بورس های زیادی برای معامله قرارداد های آتی وجود دارد که دو نمونه از بزرگ ترین بورس های آتی در آمریکا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورس شیکاگو (CBOT)
- بورس تجاری شیکاگو (CME)
از بزرگ ترین بورس های آتی در اروپا نیز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بورس قرارداد های آتی و اوراق اختیار معامله بین المللی لندن (LIFFOE)
- بورس یورکس (Eurex)
سایر بورس های بزرگ، شامل:
- بورس Bolsa de Mercadoriasy Futures در سائو پائولو
- بورس آتی مالی بین المللی در توکیو
- بورس بین المللی در سنگاپور
- بورس آتی در سیدنی
نمونه های قرارداد های آتی:
از نمونه های قرارداد های آتی می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره کوتاه مدت
- قرارداد های آتی بر روی نرخ بهره میان مدت و بلند مدت در آمریکا
- قرارداد های آتی یورو دلاری
معاملات قرارداد های آتی نرخ ارز:
این معاملات در مقایسه با پیمان های آتی نرخ ارز بسیار کم می باشند که عمدتا به معاملات صورت گرفته در بورس شیکاگو محدود می گردند.
بیشتر معاملات آتی نرخ ارز، تاریخچه قرارداد آتی روی ارز های زیر صورت می گیرد:
- یورو
- دلار کانادا
- فرانک سوئیس
- ین ژاپن
- پوند انگلیس
- پزو مکزیک
- دلار استرالیا
فواید قرارداد آتی:
- تثبیت قیمت فروش برای آینده
- حفظ قیمت مورد نظر
- جلوگیری از نوسان قیمت
- اطمینان از دریافت میزان کالا (سهام) در زمان مورد نظر با قیمت تثبیت شده
- کسب سود برای معامله گر به وسیله نوسانان قیمت قرارداد آتی
پوزیشن های معاملاتی:
پوزیشن(Position) معامله زمانی صورت می گیرد که معامله گر در روز، معامله ای انجام دهد در واقع می توان گفت، یک معامله گر در شروع کار روزانه که هنوز هیچ گونه معامله ای انجام نداده است، هیچ موضعی اتخاذ نکرده است.
در این صورت، هیچ تعهدی وجود ندارد، اما به محض این که وارد بازار شود و شروع به انجام معامله نماید، این معامله گر پوزیشن Long را اتخاذ می کند.
موسسه مشاوران مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما عزیزان پیشنهاد می کند.
ویژگی های قرارداد آتی
Long Position:
واژه Long در زبان انگلیسی دقیقا به معنای مالکیت است و در واژگان بورس به موقعیت فردی اطلاق می شود که اوراق بهادار، کالا، ارز و مانند آنها را خریداری کرده و یا نگهداری می کند و امیدوار است که قیمت آنها افزایش یابد.
در بازار آتی، به افرادی که مبادرت به خرید قرارداد آتی کنند، به گونه ای که متعهد شوند، در تاریخ انقضا دارایی پایه را تحویل بگیرند، اصطلاحا می گوییم موقعیت Long را اتخاذ کرده اند.
در بازار بورس آتی ایران، فردی که قرارداد آتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه بر اساس ضوابط استاندارد بورس در تاریخ معینی می نماید، اصطلاحا موقعیت خرید یا موقعیت تعهدی خرید اختیار کرده است و اگر تا موعد سر رسید قرارداد، موضع خود را حفظ کند، لازم است که دارایی پایه را خریداری نماید.
Short Position:
به موقعیت فردی که قرارداد فروش اوراق بهادار، کالا، ارز و امثال آن را را منعقد کرده باشد، اصطلاحا Short می گویند.
در واقع می توان گفت که، موقعیت Short به موقعیت کسی گفته می شود که تعدادی قرارداد آتی در بازار آتی به فروش رسانده است و هنوز از طریق یک معامله جبرانی (خرید قرارداد آتی) موقعیت خود را در بازار مسدود نکرده است.
موقعیت تعهدی باز:
موقعیتی است که تعهدات دارنده موقعیت به یکی از روش های زیر ساقط نشده است:
- بستن موقعیت (معامله معکوس)
- معاوضه فیزیکی
- تسویه نقدی
- تحویل
همگرایی قیمت آتی با قیمت نقدی:
هر چه تاریخ (موعد) سر رسید قرارداد آتی نزدیک تر می شود، می توان نتیجه گرفت که قیمت آتی به سمت قیمت نقدی میل می کند و در سر رسید قرارداد آتی، قیمت آتی با تاریخچه قرارداد آتی قیمت نقدی برابر و یا خیلی نزدیک می شود.
در این صورت معامله گران فرصت های آربیتراژی زیر را خواهند داشت:
- فروش یک قرارداد آتی
- خرید دارایی
- تحویل دارایی
انجام این سه گام، باعث ایجاد سودی معادل اختلاف قیمت آتی و قیمت نقدی برای معامله گر می شود.
دوره آموزشی آشنایی با قراردادهای آتی
بازار قراردادهای آتی باتوجه به ویژگی دو طرفه بودن آن، این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می کند که از کاهش قیمت‌ها نیز منتفع شوند. ازسوی دیگر باتوجه به ماهیت تعهدی بازار آتی و تحویل در آینده، این امکان برای سرمایه گذاران (و تولید کنندگان) فراهم می شود تا ریسک نوسانات قیمت را با قراردادهای آتی پوشش دهند. جذابیت های بازار آتی محدود به پوشش ریسک و دوطرفه بودن آن نیست. وجود اهرم مالی در بازار آتی نیز این فرصت را فراهم می‌سازد تا با سرمایه ای مشخص بتوان سودهای چندین برابری کسب نمود. البته ناگفته نماند وجود اهرم مالی در بازار آتی همانند شمشیری دولبه است. به بیان دیگر در این بازار با سرمایه ای مشخص، ممکن است زیان‌های چندین برابری بر معامله گران تحمیل گردد. بنابراین این موضوع موجب پر ریسک بودن معاملات بازار آتی می شود.
با توجه به اینکه بازار آتی بازاری فوق‌العاده پرریسک است، لازم است فعالان جهت ورود به این بازار در ابتدا با اصول و مفاهیم قرارداد آتی به خوبی آشنا شده و سپس روش‌های کسب سود از این بازار را فراگیرند. در دوره آشنایی با قراردادهای آتی کالا تلاش می شود که دانش‌پذیران به صورت گام‌به‌گام با اصول و مفاهیم بازار آتی آشنا شوند. علاوه بر این با انجام خرید و فروش های سوری در سامانه آنلاین و ارائه مثال های کاربردی، به صورت عملی با نحوه خرید و فروش در بازار آتی کالا آشنا شوند.
درباره دوره « آشنایی با قراردادهای آتی » بیشتر بدانیم::
منظور از قراداد آتی صندوق طلا چیست؟
قرارداد آتی کالا قراردادی است که به موجب آن خریدار و فروشنده قرارداد توافق می‌کنند، مقدار مشخصی از یک کالای معین را با قیمت مشخص شده در سررسید معین معامله کنند. در واقع در این قرارداد، خریدار و فروشنده برای معامله یک کالای مشخص در آینده به توافق می‌رسند و تحویل کالا و پرداخت وجه در تاریخ سررسید انجام می‌شود.
اولین قراداد آتی در ایران در سال ۱۳۸۷و روی شمش طلا بسته شد. در حال حاضر نیز صندوق طلا، نقره، زعفران نگین و مس کاتد کالاهای قابل معامله در بازار آتی کالا محسوب میشوند. صندوق طلای قابل معامله در این بازار، صندوق طلای لوتوس است که با نماد «طلا» در بازار آتی کالا معامله می‌شود.
اهرم مالی در بازار آتی چیست؟
یکی از ویژگی‌های بازار آتی، وجود اهرم مالی در این بازار است. به این معنا که شما می‌توانید با مبلغی بیشتر از سرمایه‌ای که در اختیار دارید به معامله‌گری در این بازار بپردازید. در این شرایط سرمایه‌گذارانی که سرمایه چندان زیادی در اختیار ندارند، می‌توانند از وجود اهرم مالی در بازار آتی کالا استفاده کنند و به نتیجه‌ای که مدنظرشان است در این بازار دست پیدا کنند.
البته وجود اهرم در بازار آتی به همان میزان که فرصت خوبی محسوب می‌شود، تهدید هم هست و ممکن است شکست‌های بزرگی را به سرمایه‌گذاران این بازار تحمیل کند. این مسئله خود نشان‌دهنده اهمیت شناخت کافی از بازار آتی و مبانی سرمایه‌گذاری در آن است.
در دوره «آشنایی با قراردادهای آتی صندوق طلا» در کارگزاری آگاه می‌توانید با این مفهوم مهم و سایر ویژگی‌های این بازار بیشتر آشنا شوید و معاملات موفق‌تری را در بازار آتی کالا تجربه کنید.
قرارداد آتی زعفران
قرارداد آتی، قرار دادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می کنند که مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت معلوم و با کیفیت مشخص و در زمان مشخص معامله کنند. در این قرارداد فروشنده باید کالا را در تاریخ تعیین شده در زمان عقد قرارداد و همچنین خریدار باید متعهد به پرداخت وجه تعیین شده در تاریخ مذکور می باشد.
قرار داد آتی شامل قرارداد آتی روی دارایی های فیزیکی و قرار داد های آتی سهام و شاخص است.
قراردادهای آتی در اواسط قرن نوزدهم حدود صد و پنجاه سال پیش با اصولی مشابه با بازارهای آتی امروزی انجام میشد و هر دو طرف متعهد در قرارداد از این معامله سود می‌بردند. بورس کالای ایران نیز در سال ۱۳۸۶ تشکیل شد.
قرار داد های اتی قرارداد هایی هستند که بر اساس ان فروشنده متعهد می شود که مقدار معینی از کالای مشخص را در سرسید معین به قیمتی که در تاریخچه قرارداد آتی حال حاضر تعیین می کند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود که ان کالا را با ان مشخصات خریداری کند.همچنین برای جلوگیری از امتناع طرفین جهت انجام معامله, طرفین وجهی را به عنوان وجه تضمین به صورت شرط ضمن عقد نزد اتاق پایاپای می گذارند و متعهد می شوند که متناسب با تغییرات قیمت اتی وجه تضمین مذکور را تعدیل کنند.
تاریخچه قراردادهای آتی:
اولین قرارداد صرافی تجاری اتی را ژاپن در سال 1710 به عنوان راهی برای تجارت اسان برنج,تاسیس شد. در سال 1848 هییت تجاری شیکاگو به اولین صرافی تجاری در غرب مبدل شد. در ایالات متحده ذرت,سویا و گندم اولین قراردادهای اتی بودند. در سال های بعد, تجارت اولین پیشفروش پنبه در شهر نیویورک اغاز شد و قرارداد هایی تاریخچه قرارداد آتی چون قرارداد شکر, قرارداد اب پرتقال و … را در ادامه بدنبال داشت. بورس کالای شیکاگو در دهه 1970 عرضه معاملات اتی در ارزهای خارجی را اغاز کرد و بورس کالای نیویورک نیز انواع قراردادهای مالی, من جمله قرارداد شاخص های اتی و اوراق قرضهخزانه داری ایالات متحده را شروع کرد. بورس کالای ایران نیز در سال 1386 تشکیل شد.
بازارهای کالایی در دنیا به دو دسته کلی تقسیم میشوند: بازار های مشتقه و بازارهای نقدی .
بازارهای مشتقه: بازارهایی که در ان ابزارهای مالی مبتنی بر تعهد خرید و فروش مورد معامله قرار می گیرند.
ابزار مشتقه: ابزاری است که ساختار پرداخت و ارزش ان از ارزش دارایی پایه پیروی می کند.
اوراق مشتقه: قرارداد هایی هستند که مشتق شده و ارزش انها وابسته به کالا یا دارایی دیگریست.
بازار های نقدی: بازارهایی که کالا در ان یه صورت نقدی مورد معامله قرار می گیرد.
قرارداد سلف: قراردادی است که در ان کالا در زمان مشخص با قیمت معین, در اینده تحویل گرفته می شود و وجه ان در در هنگام معامله پرداخت می شود.
مزایای قرارداد های آتی
قرارداد های آتی زعفران:
قراردادهای اتی زعفران از سال 97 وارد بازار بورس کالا شد و بر روی زعفران رشته ای ممتاز و زعفران رشته ای درجه یک تعریف شده است.
اهرم مالی:
اهرم مالی بطور کلی ضریبی از ارزش کلی قرارداد است که باید پذیرفته شود تا قدرت مالکیت کامل ان قرارداد را داشته باشد. در قراردادهای اتی زعفران اهرم مالی مقدار ثابتی ندارد و باتوجه به ارزش روزانه قرارداد و وجه تضمین مشخص می شود.
موقعیت تعهدی خرید: به شخصی که در بورس, قرارداد اتی را می خرد و خود را متعهد به خرید دارایی پایه می کند, اصطلاحا می گویند موقعیت تعهدی خرید اختیار کرده است.
موقعیت تعهدی فروش: به شخصی که در بورس قرارداد اتی را میفروشد و خود را متعهد به فروش دارایی پایه می کند, اصطلاحا می گویند موقعیت تعهدی فروش اختیار کرده است.
کارمزد معاملات:
سهم کارگزار در هر خرید و فروش برابر است با: 011فروشنده / 011خریدار کارمزد شرکت بورس کالا در هر خرید و فروش: 711فروشنده / 711خریدار
حق نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار در خرید و فروش: 1در وارد کردن قیمت سفارشات باید به این نکته توجه داشت که در سامانه معاملاتی اتی با یک محدودیت موتجه هستیم. قیمت های وارد شده به سیستم حتما باید مضربی از یک عدد که توسط بورس تعیین شده است باشد. در واقع تغییر قیمت ها در اتی زعفران باید 71تومان به 71تومان انجام شود. حداقل قیمت تغییر سفارش در بازارهای مختلف متفاوت است و باتوجه به شرایط بازارتعیین می شود.نحوه محاسبات سود و زیان:اگر شخصی قرار داد اتی زعفران را به قیمت هر گرم 70111تومان خریداری کند, نحوه محاسبه سود و زیان او طی سه روز کاری بعد به شرح زیر خواهد بود…
در این مثال کارمزد معاملات 1در نظر گرفته شده, شما می توانید با مراجعه به سایت بورس کالا نرخ روز کارمزد را در محاسبات خود بگنجانید.
توضیح قرار داد آتی و میزان ریسک آن
قبل از آنکه درباره قرارداد آتی برای شما صحبت کنم، باید این نکته را تأکید کنم که سرمایه‌گذاری در قراردادهای آتی، بسیار پرریسک‌تر از سهام بوده و نیازمند تخصص بسیار زیاد در این زمینه است، بنابراین، به افراد عـادی و غیرمتخصص به هیچ وجـه توصیه نمی‌شود در قرارداد آتی سرمایه‌گذاری کنند.
قرارداد آتی چیست؟
با توجه به عبارت قرارداد آتی، می‌توان فهمید اولا کلمه قرارداد در این عبارت، حاکی از نوعی رابطه قراردادی بین خریـدار و فروشنـده است و ثانیا، کلمه آتی در این عبارت، نشان می‌دهد قراردادی که بین فروشنده و خریدار قرارداد آتی وجود دارد، مربوط به آینده است.
با این مقدمه، به سراغ تعریف قرارداد آتـی می‌رویم:
قرارداد آتـی قراردادی است که براساس آن، فروشنده متعهد می‌شود تعداد معینی از یک دارایی (مانند سهام) را در تاریخ مشخصی در آینده، با قیمت معین به خریـدار تحویل نماید؛ در مقابل خریدار قرارداد آتی هم متعهد می‌شود دارایی موردنظر را در تاریخ تعیین شده، با قیمت معین از فروشنده اوراق، خریداری نماید. اجازه بدهید با یک مثال توضیح دهیم:
فرض کنید قیمت سهام شرکت "الف" هم‌اکنون در بورس 200 تومـان است. یک سرمایهگذار را درنظر بگیرید که براساس بررسی‌ها و مطالعات دقیق، به این نتیجه رسیده است که قیمت سهام شرکت الف در چهار ماه آینده، با 20 درصد افزایش، به 240 تومان خواهد رسید، بنابراین، از دید این سرمایهگذار، خرید سهام شرکت الف می‌تواند سودآوری قابل قبولـی داشته باشد.
اولیـن گزینه‌ای که پیش روی این سرمایهگذار قرار دارد، این است که سهام مذکور را خریداری نماید و منتظـر باشد تا پس از چهار مـاه، قیمت سهم رشد کرده و سود موردنظر وی محقق شود. طبیعتا درصورتی که پیش‌بینی وی دقیـق باشد و قیمت سهم از 200 تومان، به 240 تومان برسد، وی در مدت چهار ماه 20 درصد سـود خواهد کرد.
اما این سرمایهگذار می‌تواند بجای آنکه سهام شرکت الف را خریداری و همه پول موردنیاز برای آن را پرداخت نماید، تنها با پرداخت درصدی از این پول، قرارداد آتی سهام شرکت الف با سررسید چهارماهه را در بورس خریداری نمایـد. برای مثال، اگر سرمایهگذار قرارداد آتی سهام شرکت الف با قیمت 220 تومان و سررسید چهار ماهه را خریداری کند، به این معناست که وی متعهد شده است چهار ماه بعد، تعداد معینی از سهام شرکت مذکور را با قیمت هر سهم 220 تومـان، از فروشنده قرارداد آتـی، خریداری نمایـد.
طبیعتـا درصورتی که پیش‌بینی این سرمایهگذار درست باشد و قیمت سهم شرکت الف در چهار ماه بعد، به 240 تومان برسد، وی به ازای هر سهم 20 تومان سود خواهد کرد (20=220-240)، اما اگر به هر دلیل اگر قیمت سهم در چهار ماه بعد، کمتر از مبلغ ذکر شده در قرارداد آتی یعنی 220 تومان باشد، این سرمایهگذار متحمل زیان خواهد شد.
اولین سوالـی که ممکن است برای شما بوجود آمده باشد که تفاوت خرید سهام، با خرید قرارداد آتی سهام چیست؟ اگر به مثال ذکر شده دقت کنیـد، پاسخ این سوال را متوجه خواهید شد. برای خرید سهام، سرمایهگذار باید همه پول را بپردازد، اما در خرید قرارداد آتی سهام، سرمایهگذار تنها با پرداخت درصدی از پول که به عنوان وجه تضمین توسط بورس اخذ می‌شود، می‌تواند مطمئن باشد که سهام موردنظر خود را در تاریخ تعیین شده، با قیمت مندرج در قرارداد خریـداری خواهد کرد. وجه تضمین هم دقیقا به این علت، توسط بورس از خریدار و فروشنده قراردادهای آتی دریافت می‌شود که طرفین قرارداد به تعهدات خود مبنی‌بر تحویل سهام، با قیمت مشخص در تاریخ تعیین شـده، پایبند باشند.
دومین سوال این است که اگر قرارداد آتـی، چنین مزیتی دارد که سرمایهگذار تنها با پرداخت درصدی از پول، می‌تواند کل سود ناشی از افزایش قیمت سهام را بدست آورد، چرا تنها تعداد بسیار محدودی از سرمایه‌گذاران در قراردادهای آتـی، سرمایه‌گذاری می‌کنند؟
مثال قبل را درنظر بگیرید. فرض کنید پیش‌بینی سرمایهگذار مبنی‌بر اینکه قیمت سهام شرکت الف در چهار ماه بعد به 240 تومان برسد، محقق نشود و بجای آن، قیمت سهم به 180 تومان کاهش یابد. در این حالت، سرمایهگذار نه تنها سود بدست نخواهد آورد، بلکه متحمل زیان 40 تومان نیز خواهد شد، زیرا وی متعهد شده است در تاریخ مذکور، تعداد معینی از سهام شرکت الف را با قیمت 220 تومان بخرد، درحالیکه قیمت این سهـم در بورس، هم‌اکنـون 180 تومان است: 40 = 180 - 220
بنابراین، به همان اندازه که احتمال کسب سود در قراردادهای آتـی بیشتر است، احتمال کسب زیـان براثر پیش‌بینی نادرست قیمت سهام در آینده نیز در قراردادهای آتی، بیشتر از سایر انواع اوراق بهادار است و بنابراین، ممکن است سرمایهگذار به علت پیش‌بینی نادرست قیمت سهم، متحمل زیانی سنگین در مقایسه با مبلغ سرمایه‌گذاری خود شود، بنابراین، به همان اندازه که احتمال کسب بازده در قراردادهای آتـی بیشتر از سهام است، ریسک این اوراق نیز در مقایسه با سهام، بسیار بیشتر است.
در پایـان، توجه به این نکته لازم است که در بازار سرمایه ایران، قرارداد آتی صرفا محدود به سهام نیست، بلکه در بورس کالای ایران نیز قراردادهای آتی سکه بهار آزادی داد و ستد می‌شود و جالب اینکه حجم معاملات قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالای ایران، بسیار بیشتـر از حجم معاملات قراردادهای آتی سهام است.
البته برای چندمین بار، تأکید می‌کنیم که قراردادهای آتی، جزو اوراق بهادار بسیار پرریسک محسوب میشوند و لازم است سرمایه‌گذاران، حتی درصورت داشتن قدرت ریسک‌پذیری بالا، قبل از ورود به این عرصه، شناخت کافی درخصوص ابعاد و جزئیات قراردادهای آتـی بدست آورند.
دوره آموزشی آشنایی با قراردادهای آتی
بازار قراردادهای آتی باتوجه به ویژگی دو طرفه بودن آن، این امکان را برای سرمایه گذاران فراهم می کند که از کاهش قیمت‌ها نیز منتفع شوند. ازسوی دیگر باتوجه به ماهیت تعهدی بازار آتی و تحویل در آینده، این امکان برای سرمایه گذاران (و تولید کنندگان) فراهم می شود تا ریسک نوسانات قیمت را با قراردادهای آتی پوشش دهند. جذابیت های بازار آتی محدود به پوشش ریسک و دوطرفه بودن آن نیست. وجود اهرم مالی در بازار آتی نیز این فرصت را فراهم می‌سازد تا با سرمایه ای مشخص تاریخچه قرارداد آتی بتوان سودهای چندین برابری کسب نمود. البته ناگفته نماند وجود اهرم مالی در بازار آتی همانند شمشیری دولبه است. به بیان دیگر در این بازار با سرمایه ای مشخص، ممکن است زیان‌های چندین برابری بر معامله گران تحمیل گردد. بنابراین این موضوع موجب پر ریسک بودن معاملات بازار آتی می شود.
با توجه به اینکه بازار آتی بازاری فوق‌العاده پرریسک است، لازم است فعالان جهت ورود به این بازار در ابتدا با اصول و مفاهیم قرارداد آتی به خوبی آشنا شده و سپس روش‌های کسب سود از این بازار را فراگیرند. در دوره آشنایی با قراردادهای آتی کالا تلاش می شود که دانش‌پذیران به صورت گام‌به‌گام با اصول و مفاهیم بازار آتی آشنا شوند. علاوه بر این با انجام خرید و فروش های سوری در سامانه آنلاین و ارائه مثال های کاربردی، به صورت عملی با نحوه خرید و فروش در بازار آتی کالا آشنا شوند.
درباره دوره « آشنایی با قراردادهای آتی » بیشتر بدانیم::
منظور از قراداد آتی صندوق طلا چیست؟
قرارداد آتی کالا قراردادی است که به موجب آن خریدار و فروشنده قرارداد توافق می‌کنند، مقدار مشخصی از یک کالای معین را با قیمت مشخص شده در سررسید معین معامله کنند. در واقع در این قرارداد، خریدار و فروشنده برای معامله یک کالای مشخص در آینده به توافق می‌رسند و تحویل کالا و تاریخچه قرارداد آتی پرداخت وجه در تاریخ سررسید انجام می‌شود.
اولین قراداد آتی در ایران در سال ۱۳۸۷و روی شمش طلا بسته شد. در حال حاضر نیز صندوق طلا، نقره، زعفران نگین و مس کاتد کالاهای قابل معامله در بازار آتی کالا محسوب میشوند. صندوق طلای قابل معامله در این بازار، صندوق طلای لوتوس است که با نماد «طلا» در بازار آتی کالا معامله می‌شود.
اهرم مالی در بازار آتی چیست؟
یکی از ویژگی‌های بازار آتی، وجود اهرم مالی در این بازار است. به این معنا که شما می‌توانید تاریخچه قرارداد آتی تاریخچه قرارداد آتی با مبلغی بیشتر از سرمایه‌ای که در اختیار دارید به معامله‌گری در این بازار بپردازید. در این شرایط سرمایه‌گذارانی که سرمایه چندان زیادی در اختیار ندارند، می‌توانند از وجود اهرم مالی در بازار آتی کالا استفاده کنند و به نتیجه‌ای که مدنظرشان است در این بازار دست پیدا کنند.
البته وجود اهرم در بازار آتی به همان میزان که فرصت خوبی محسوب می‌شود، تهدید هم هست و ممکن است شکست‌های بزرگی را به سرمایه‌گذاران این بازار تحمیل کند. این مسئله خود نشان‌دهنده اهمیت شناخت کافی از بازار آتی و مبانی سرمایه‌گذاری در آن است.
در دوره «آشنایی با قراردادهای آتی صندوق طلا» در کارگزاری آگاه می‌توانید با این مفهوم مهم و سایر ویژگی‌های این بازار بیشتر آشنا شوید و معاملات موفق‌تری را در بازار آتی کالا تجربه کنید.
دیدگاه شما