مارجین به زبان ساده
همه کسانی که در بازار بورس اوراق بهادار سرمایهگذاری میکنند، بهخوبی از این موضوع مطلع هستند که پیشبینیهای درست و نادرست در زمینه بورس، همیشه اتفاق میافتند.همه ما میدانیم که روند بازار بورس همیشه بهصورت مثبت یا منفی نخواهد بود و در این زمینه باید هر شخص یا تیمی، اقدام به فعالیت در این زمینه کند. در بازار معاملات آتی مثل آتی زعفران، موضوع دیگری مطرح است که وضعیت ناخوشایندی برای تمامی معامله گران و سرمایهگذاران است.ما این موضوع را تحت عنوان، کال مارجین میشناسیم. فعالان بازار آتی، در صورت پیشبینی نادرست از روند قیمت بازار، مانند فعالان هر بازار دیگری متحمل زیان میشوند. با این حال، در بازار آتی به دلیل تسویه روزانه حسابها، معامله گران زیاندیده، در معرض وضعیت ناخوشایند «مارجین کال» نیز قرار میگیرند.
برای فعالیت در بازار آتی، لازم است که تمامی معامله گران، قبل از اخذ هرگونه موقعیتی برای خرید یا فروش محصول، کالا و …، حساب عملیاتی خود را تا میزان عدد مشخصی کاملاً شارژ کنند.درواقع با توجه به این نکته، تسویهحسابها در بازار مالی بهصورت روزانه است، باید معامله گران به خاطر تعهدی که در این نوع قراردادها وجود دارد، حتماً حساب شارژ شدهای داشته باشند.این وجه و یا عددی که تحت عنوان تضمین درخواست میشود بهمنظور این است که باقی تعهدات، تحویل کالا یا پرداخت مابقی پول در زمان لازم انجام میشود. همانطور که انتظار میرود، این عدد در حساب عملیاتی معاملهگر، تحت عنوان وجه تضمین، بلوکه میشود و شما نمیتوانید آن را برداشت کنید.
بررسی وضعیت حساب:
حساب عملیاتی طی جلسه معاملاتی (با توجه به قیمت تسویه) هر نیم ساعت یکبار، بهروزرسانی میشود. با توجه به میزان موجودی حساب عملیاتی نسبت به وجه تضمین اولیه، وضعیت حساب سه حالت میتواند داشته باشد:
وضعیت نرمال
وضعیت at risk
وضعیت مارجین کال
وضعیت نرمال :
چنانچه پس از تسویهحساب، برای معاملهگر سود شناسایی شود، حساب عملیاتی معاملهگر به همان میزان (منهای کارمزد معاملات) افزایش مییابد. در این شرایط که موجودی حساب عملیاتی بیشتر از ( یا برابر) میزان وجه تضمین اولیه است، به اصطلاح میگویند حساب در وضعیت نرمال قرار دارد.
وضعیت at risk:
چنانچه پس از تسویه حساب بر اساس قیمت تسویه، برای معاملهگر زیان شناسایی شود، از موجودی حساب عملیاتی وی کسر میشود. طبق مشخصات قراردادهای آتی، موجودی حساب عملیاتی تا ۳۰ درصد کاهش نسبت به وجه تضمین اولیه با مشکل مواجه نمیشود. در واقع موجودی حساب عملیاتی همواره میبایست حداقل به میزان ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه باشد.هنگامی که موجودی حساب عملیاتی معاملهگر از وجه تضمین اولیه کمتر شود، اما از حداقل وجه تضمین (۷۰ درصد وجه تضمین اولیه) بالاتر باشد، گویند حساب وی در وضعیت ات ریسک قرار دارد. در این حالت اگرچه موجودی حساب عملیاتی کمتر از وجه تضمین اولیه است اما به دلیل بالاتر بودن نسبت به حداقل وجه تضمین، مشکلی برای معاملهگر پیش نمیآید. در این شرایط معاملهگر میبایست موجودی حساب خود را مدیریت نماید تا میزان آن کمتر از حداقل وجه تضمین اولیه نشود (مارجین کال نشود).
به عبارت دیگر اگر وضعیت شما عادی یا نرمال نباشد، احتمالاً یا ات ریسک است یا مارجین کال! وضعیت ات ریسک به شما نشان میدهد که معاملهگر، زیان کرده است و باید مبلغی را تحت عنوان حق پرداختی بپردازد! در این زمینه دقت داشته باشید که موجودی حساب عملیات قرارداد آتی شما نباید تحت هیچ شرایطی تا ۳۰ درصد نسبت به وجه تضمین اولیه شما کاهش پیدا کند.
وضعیت مارجین کال:
این وضعیت نشان میدهد که موجودی حساب عملیاتی شما پس از شناسایی یک ضرر یا زیان به زیر ۷۰ درصد وجه تضمینشده قرارداد رسیده است.چنانچه موجودی حساب عملیاتی پس از بهروزرسانی، کمتر از ۷۰ درصد وجه تضمین اولیه بشود (حتی یک ریال) حساب عملیاتی در وضعیت مارجین کال قرار میگیرد.در واقع مارجین کال وضعیتی است که میزان زیان معاملات از حد مجاز آن (۳۰ درصد وجه تضمین اولیه) بیشتر شده و اخطاریه افزایش وجه تضمین جبرانی صادر میشود.
نکات مهم:
یکی از نکات مهم برای حساب این است که بهروزرسانی حسابها طبق جدیدترین دستورالعمل، هر نیم ساعت یکبار طی جلسه معاملاتی صورت میگیرد. قبلا یک بار و پس از اتمام جلسه معاملاتی انجام میشد.
در بهروزرسانی حسابها طی جلسه معاملاتی، زیانها روی موجودی حساب هر نیم ساعت یک بار، اعمال میشود اما سودها، در پایان جلسه معاملاتی اعمال میشود.
نکته بسیار مهم این است که وجه لازم برای جلوگیری از مارجین شدن می بایست تا قبل از پایان جلسه معاملاتی به حساب عملیاتی واریز شود. متاسفانه چنانچه این مبلغ حتی یک ثانیه بعد از اتمام بازار واریز شود، فایده ای نداشته و فرد مارجین میشود.
اطلاع از وضعیت کال مارجین، در معاملات آتی کالا از اهمیت بسزائی برخوردار است. دانستن این موضوع میتواند معامله گر آتی را در مدیریت قراردادهای باز وی یاری کرده و ریسک معاملات آتی را کاهش دهد.
موضوع بعدی این است که تسویه حساب شما در هر روز با قیمت تسویه همان روز محاسبه خواهد شد. لذا عدم پیش بینی صحیح قیمت تسویه ممکن است موجب کال مارجین شدن حساب شما شود. بنابراین پیشنهاد میکنیم برای پیش بینی قیمت تسویه، محتاطانه عمل نمایید.
کال مارجین (call Margin) چیست؟
کال مارجین یکی از عبارتهایی است که سرمایهگذاران بازار آتی با آن سر و کار دارند. البته این عبارت در بازار فارکس هم به چشم میخورد، اما از آنجایی که در ایران ممنوعیت سرمایهگذاری در فارکس وجود دارد؛ بیشتر افرادی که با وضعیت کال مارجین در حساب معاملاتی خود روبرو میشوند، فعالان بازار آتی هستند. بنابراین در ادامه این مقاله قصد داریم به نحوه معامله در بازار آتی و معرفی قراردادهای آن، انواع وضعیت حساب بپردازیم و بگوییم کال مارجین در بورس چیست و چگونگی ورود به وضعیت کال مارجین و خروج از آن را بررسی کنیم.
قرارداد آتی و وجه تضمین
انجام معاملات در هر بازاری قواعد خاص خود را دارد و بازار آتی هم از این قاعده مستثنی نیست. در بازار آتی ما برای خرید کالایی اقدام میکنیم که موعد تحویل آن مدتی بعد است؛ بنابراین ما امروز کالا را با قیمتی مشخص میخریم و در موعد تحویل، وجه را به فروشنده پراخت میکنیم. این فرآیند با عقد «قرارداد آتی» ثبت میشود و از آنجایی که این معامله شامل یک موقعیت دوطرفه و تعهدی است؛ طرفین باید ضمانتی ارائه بدهند که به تعهدات خود عمل خواهند کرد.
بنابراین هر دو طرف معامله مبلغی را نزد کارگزار خود سپردهگذاری میکنند که به آن «وجه تضمین اولیه» میگویند. حال با تغییر ارزش قرارد آتی عقد شده، حساب هر یک از طرفین تعدیل خواهد شد. یعنی پس از کشف قیمت محصول در بورس کالا به صورت روزانه، اگر قیمت افزایش داشته باشد، مبلغ از حساب سپرده فروشنده کسر و به حساب سپرده خریدار افزوده میشود؛ و اگر قیمت کاهش یابد، برعکس روند مذکور انجام میشود.
نحوه معامله در بازار آتی
نحوه معامله در بازار آتی به این صورت است که معاملهگران ابتدا حساب معاملاتی خود را شارژ، سپس اقدام به اخذ موقعیت خرید یا فروش میکنند؛ بعد از اخذ موقعیت خرید یا فروش، مبلغ شارژ شده در حساب معاملهگران بلوکه میشود. این حساب طی هر جلسه معاملاتی بروزرسانی خواهد شد و با توجه به تغییراتی که در قیمت کالا رخ میدهد؛ میتواند در وضعیتهای مختلفی قرار بگیرد. مثلا ممکن است سودی شامل آن شود یا کمی زیانده باشد یا اینکه کاملا در وضعیت ضرر قرار بگیرد؛ هر کدام از این وضعیتها نام و شرایط خاص خود را دارند که در ادامه توضیح داده خواهد شد.
در مورد کارمزد معاملات بازار آتی نیز قواعد مشخصی وجود دارد. در گذشته کارمزد معاملات با توجه به کالای مورد معامله مبلغی ثابت بود؛ مثلا معاملهگران برای قرارداد خرید یا فروش آتی سکه کارمزد ۳۰۰۰ تومان و برای آتی زعفران ۳۰۰ تومان را پرداخت میکردند و در این بین قیمت خرید و فروش در نظر گرفته نمیشد.
اما در سال 1397 سازمان بورس و اوراق بهادار دستورالعمل جدیدی را ارائه داد که طی آن کارمزد معاملات آتی بر اساس ارزش قرارداد متغیر است. طبق این دستورالعمل کارمزد هر معامله برابر با ۰.۰۰۰۶۸ ارزش قرارداد محاسبه میشود. به عبارتی ابتدا قرارداد عقد شده ارزشگذاری میشود، سپس رقم بدست آمده در ۰.۰۰۰۶۸ ضرب و حاصل آن به عنوان کارمزد از حساب معاملهگران کسر خواهد شد و در نهایت طبق توافقات قبلی، کارگزار، سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت بورس در این مبلغ سهیم میشوند.
دقت کنید این رقم در گواهیهای سپرده متفاوت است؛ مثلا کارمزد در گواهی سپرده محصولات کشاورزی برابر با ۰.۰۰۲۴ ارزش معامله محاسبه میشود. همچنین برخی اوقات (مثلا در بدو راهاندازی قراردادهای آتی با داراییهای پایه جدید)، سازمان بورس و اوراق بهادار و همچنین شرکت بورس، از دریافت سهم خود در کارمزد معاملات صرفنظر میکنند.
وضعیت حساب معاملاتی
وضعیت حساب معاملاتی افراد با توجه به قرارداد آتی و وجه تضمینشان میتواند در سه حالت زیر قرار بگیرد:
- وضعیت نرمال: در این حالت پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری (با توجه به کشف قیمت) سود شناسایی میشود. این سود در حساب معاملاتی بلوکه نمیشود و قابل برداشت است.
- وضعیت ات ریسک: در صورتی که پس از کشف قیمت و برگزاری جلسه معاملاتی، برای مشتری زیان شناسایی شود؛ این مبلغ از موجودی حساب عملیاتی او کسر خواهد شد. در قراردهای آتی قانونی وجود دارد که موجودی حساب عملیاتی نمیتواند کمتر از 70 درصدِ وجه تضمین باشد، بنابراین طبق این قانون اگر مبلغی که (به عنوان زیان معامله) از حساب مشتری کسر میشود تا 30 درصد وجه تضمین را شامل شود، وضعیت حساب او در حالت اتریسک قرار دارد.
دقت کنید که در حالت ات ریسک، موجودی حساب عملیاتی معاملهگر کمتر از وجه تضمین میباشد. اما چون تا مارجین اولیه چیست؟ 30 درصد کمتر است و در واقع 70 درصد از وجه تضمین در موجودی حساب معاملاتی او وجود دارد، بنابراین مفاد قرارداد آتی رعایت شده است.
- وضعیت کالمارجین: اگر پس از برگزاری جلسه معاملاتی، برای معاملهگر زیان شناسایی شود و این مبلغ بیش از 30 درصد وجه تضمین را پوشش دهد؛ حساب مشتری در حالت کال مارجین قرار میگیرد.
وضعیت کالمارجین در بورس شبیه اتریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش میدهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معاملهگر صادر میشود.
همچنین در رابطه با سود و زیان مارجین اولیه چیست؟ حسابهای عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام میشود. اگر زیان شامل حساب معاملهگر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال میشوند.
وضعیت کال مارجین چیست؟
در بین تمام وضعیتهای قبل، کال مارجین از اهمیت ویژهای برخوردار است و اگر چنین وضعیتی رخ دهد، معاملهگر با چالش بزرگی روبرو میشود. پس ما در ابتدا باید بدانیم که وضعیت کال مارجین چیست؟ و سپس به چگونگی خروج از آن میپردازیم.
وضعیت کالمارجین شبیه اتریسک است؛ با این تفاوت که در ات ریسک موجودی حساب تا 70 درصدِ وجه تضمین را پوشش میدهد اما در کال مارجین موجودی حساب کمتر از 70 درصد وجه تضمین را شامل خواهد شد. در این صورت اخطاری برای افزایش موجودی حساب تا 70 درصد وجه تضمین برای معاملهگر صادر میشود.
همچنین در رابطه با سود و زیان حسابهای عملیاتی دقت داشته باشید که، در جلسات معاملاتی هر 30 دقیقه یک بار بروزرسانی انجام میشود. اگر زیان شامل حساب معاملهگر شود، بلافاصله پس از هر بروزرسانی قابل مشاهده است؛ اما سودها پس از اتمام جلسه محاسبه شده و در حساب وی اعمال میشوند.
خروج از وضعیت کال مارجین
تا به اینجا به این پرداختیم که کال مارجین در بورس چیست و در این قسمت قرار است در رابطه با خروج از وضعیت کال مارجین صحبت کنیم.
برای خروج از وضعیت کال مارجین معاملهگر میتواند حساب معاملاتی خود را شارژ کند؛ یا اینکه موقعیتهای باز را ببندد یا ترکیبی از هر دو این اقدامات را انجام دهد.
پس از اینکه اخطار وضعیت کال مارجین برای کاربر صادر میشود، مهلتی از طرف کارگزاری جهت خروج از این وضعیت نیز تعیین خواهد شد. اگر کاربر اقدامات لازم را در این زمان انجام دهد، میتواند مجددا با حساب خود به فعالیت در بازار بپردازد؛ و در غیر اینصورت، کارگزاری به اندازه خروج حساب از وضعیت کال مارجین اقدام به بستن موقعیتهای باز میکند. مثلا اگر پنج موقعیت باز وجود داشته باشد و با بسته شدن دو تای آنها حساب از وضعیت کال مارجین خارج شود، کارگزاری به بستن همین دو موقعیت بسنده خواهد کرد.
اما حالت دیگری وجود دارد که کاربر تا پایان مهلت تعیین شده اقدام به شارژ حساب نمیکند و وجود صف در بازار باعث میشود که کارگزار نتواند موقعیتهای باز را برای خروج از وضعیت کال مارجین ببندد. در این حالت کارگزار با قیمت سرخط تابلو اقدام به ثبت سفارش فروش میکند. اگر فروش انجام شود، موقعیت بسته خواهد شد و حساب از کال مارجین خارج میشود؛ اما اگر بازار با صف مواجه باشد و تا انتهای جلسه معاملاتی فروش صورت نگیرد، بعد از اتمام جلسه، بازار جبرانی تشکیل میشود و موقعیت باز معاملهگر بسته خواهد شد.
محاسبه کال مارجین
موضوعی که در محاسبه کال مارجین اهمیت دارد، بازار مدنظر است. همانطور که در قبل ذکر شد، در قراردهای آتی اگر زیان معامله تا 30 درصد وجه تضمین شناسایی شود، وضعیت ات ریسک و اگر بیش از 30 درصد باشد، وضعیت کال مارجین است. اما این درصدها درباره بازار آتی صدق میکند و دربازارهای جهانی مانند فارکس و… میتواند متفاوت باشد.
برای شناسایی وضعیت نرمال، ات ریسک یا کال مارجین، با یک مثال عددی به محاسبه کال مارجین میپردازیم.
- فردی 4 موقعیت خرید در سررسید کالای X را دارد. وجه تضمین اولیه برابر 200 هزار تومان است. حال میخواهیم محاسبه کنیم که موجودی حساب فرد باید حداقل چه مقدار باشد تا کال مارجین نشود.
- ابتدا حداقل وجه تضمین اولیه ( 70درصد) را بدست میآوریم. (200.000*0.7=140.000)
- سپس وجه تضمین مورد نیاز برای 4 موقعیت باز را حساب میکنیم (200.000*4=800.000)
- پس حساب عملیاتی وی باید به مبلغ 800 هزار تومان شارژ داشته باشد. حال اگر این مقدار تا چه رقمی کاهش یابد کال مارجین رخ میدهد؟
- در این مرحله باید 70 درصد وجه تضمین برای 4 موقعیت باز را حساب کنیم. (140.000*4=560.000)
- پس با رسیدن موجودی به 560 هزار تومان وضعیت کال مارجین رخ میدهد.
سخن آخر
شاید فعالیت در بازار آتی و قراردادهای آن در ابتدا کمی پیچیده به نظر بیاید؛ اما این بازار میتواند سود قابل توجهی را برای سرمایهگذاران فراهم کند. معمولا نوسانگیران علاقه زیادی به بازار آتی دارند و افراد با اطلاعات کمتر، اغلب بازار بورس را برای سرمایهگذاری انتخاب میکنند. البته ترس از قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین نیز مورد دیگریست که باعث مقاومت سرمایهگذاران برای ورود به این بازار میشود.
اما در نظر داشته باشید که سود و زیان در تمامی بازارهای سرمایه وجود دارد و همانطور که کاربر قبل از خرید سهام در بورس اقدام به تحلیل بازار میکند و حتی در صورت منفی شدن سهم احتمالا استراتژی معاملاتی موفقتر و متفاوتی در بورس را پیش خواهد گرفت. در بازار آتی نیز همین روند وجود دارد؛ سرمایهگذاران با یادگیری مهارتهای لازم میتوانند به پیشبینی آینده بازار بپردازند و حتی در صورت قرار گرفتن در وضعیت کال مارجین میتوانند تشخیص دهند که باید موقعیت خاصی بسته شود یا اینکه حساب عملیاتی را شارژ کنند.
گفتنی است کارگزاری آگاه در سامانه معاملاتی خود بخشی را برای پیشبینی وضعیت حساب تعبیه کرده است؛ معاملهگران با مراجعه به این بخش میتوانند مدیریت بهتری روی حساب خود داشته باشند و برای جلوگیری از کال مارجین شدن حساب اقدامات لازم را انجام دهند.
سوالات رایج کال مارجین
اگرچه لیکوئید و کال مارجین هر دو به زیان معاملهگر در معاملات اهرمی اشاره دارد، اما تفاوت این دو در نوع بازار و تکنیک جبران زیان است. وضعیت کال مارجین که بیشتر در آتی کالا مشاهده میشود، یعنی بیشتر شدن زیان از وجه تضمین اولیه (30 درصد)؛ در این حالت معاملهگر باید حساب خود را شارژ کند و در غیر اینصورت کارگزار موقعیتهای باز او را به تعداد لازم میبندد. لیکوئید در بازار رمزارزها و فارکس، به معنی زیان در معاملات اهرمی است. اما در لیکوئید، وجه تضمین 30 درصدی مطرح نیست و معاملهگر ممکن است زیان بیشتری را متحمل شود. در صورت رخ دادن لیکوئید، صرافی یا کارگزار مربوطه بلافاصله درخواست فروش کوین، ارز یا … را ثبت میکند.
لیکویید شدن چیست و چگونه می توان از آن اجتناب کرد؟
لیکویید شدن (Liquidation) زمانی اتفاق میافتد که یک معاملهگر سرمایه کافی برای باز نگهداشتن یک معامله لوریج شده را نداشته باشد. نوسانات بالای بازار رمزارز بدین معنی است که لیکویید شدن یک اتفاق معمول و رایج خواهد بود.
- معاملات مارجین چیست؟
- لیکویید شدن چیست؟
- چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
- جایی که باید استاپ ضرر را تعیین کنید
اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل سرمایهگذاریهای پرریسک و مستعد نوسانات شدید قیمتها مشهور هستند. اما در حالی که این نوسان باعث نگرانی آنها برای قانونگذاران میشود، همچنین فرصتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا سودهای قابلتوجهی به ویژه در مقایسه با طبقات دارایی سنتی مانند سهام و کالاها، به دست آورند.
در طول سال 2020، در بحبوحه شیوع مارجین اولیه چیست؟ ویروس کرونا، بیتکوین این سال را با رشد 160 درصدی به پایان رساند، در حالی که اس اند پی 500 افزایش 14 درصدی و طلا رشد 22 درصدی را تجربه کردند.
علاوه بر این نوسانات، پتانسیل افزایش اندازه موقعیتهای معاملاتی کریپتو از طریق استفاده از محصولات مشتقه مانند معاملات مارجین، قرارداد دائمی و معاملات آتی است. مشتقات قراردادهایی بر اساس قیمت یک دارایی پایه هستند و به افراد اجازه میدهند روی قیمت آتی دارایی شرطبندی کنند.
مشتقات کریپتو برای اولین بار در سال 2011 ظاهر شدند و در سالهای اخیر، بهویژه در میان سرمایهگذاران خردهفروشی گونگهو که به دنبال حداکثر بهرهبرداری از استراتژیهای معاملاتی خود هستند، شتاب زیادی پیدا کردهاند.
با معاملات مارجین، معاملهگران میتوانند پتانسیل درآمد خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از یک صرافی ارز دیجیتال افزایش دهند. صرافیهای هیوبی، بایننس و بیتمکس برخی از نمونههای پیشرو از صرافیهای رمزنگاری متمرکز هستند که به مشتریان اجازه میدهند به صورت مارجین معامله کنند.
اما نکته بسیار مهمی در اینجا وجود دارد که باید به آن توجه کرد. در حالی که وام گرفتن برای افزایش موقعیتهای معامله شما میتواند هر گونه سود بالقوه را مارجین اولیه چیست؟ مارجین اولیه چیست؟ تقویت کند، شما همچنین میتوانید سرمایه سرمایهگذاری شده خود را به همین راحتی از دست بدهید و این نوع معاملات را به یک شمشیر دو لبه تبدیل کنید.
معاملات مارجین چیست؟
معاملات مارجین شامل افزایش مقدار پولی است که باید با استقراض وجوه شخص ثالث معامله کنید. آن را به عنوان قرض گرفتن از یک غریبه برای خرید بیتکوین یا ارز دیجیتال دیگر در نظر بگیرید. اما در این مورد، شما از یک صرافی کریپتو وام میگیرید. این به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا اندازه موقعیتهای معاملاتی خود را افزایش دهند که به عنوان "اهرم" یا لوریج نیز شناخته میشود.
معمولا یک غریبه به صورت رایگان به شما پول نمیدهد که با آن معامله کنید. به طور مشابه، در معاملات مارجین، صرافی از شما میخواهد که مقداری ارز دیجیتال یا فیات را به عنوان وثیقه – معروف به “مارجین اولیه” – قرار دهید تا موقعیت معاملاتی باز شود. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای مبادله است در صورتی که معامله علیه وام گیرنده انجام شود.
همچنین لازم به ذکر است میزان پولی که میتوانید از یک صرافی وام بگیرید نسبت به مارجین اولیه خود توسط لوریج تعیین میشود. برای مثال، اگر از یک لوریج 5 برابری در مارجین اولیه 100 دلار استفاده کنید، وام 400 دلاری برای افزایش موقعیت معاملاتی خود از 100 دلار به 500 دلار دریافت خواهید کرد.
هر معامله بسته به اندازه لوریج، پتانسیل کسب یا از دست دادن پول بیشتری را دارد. به عنوان مثال، با استفاده از مثال اهرم 5 برابری بالا، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش یابد، در موقعیت معاملاتی 500 دلاری خود 50 دلار سود خواهید داشت، که نشان دهنده سود 50 درصدی نسبت به حاشیه 100 دلاری اولیه شما است. سپس میتوانید وامی 400 دلاری را که گرفتهاید بازپرداخت کنید و 150 دلار برای خود نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین اولیه).
با این حال، اگر ارزش ارز دیجیتالی که معامله میکنید 10 درصد کاهش یابد، 50 دلار از حاشیه اولیه خود را از دست دادهاید (50 درصد ضرر).
یک فرمول ساده برای محاسبه سود و زیان احتمالی شما هنگام استفاده از لوریج وجود دارد.
سود یا زیان = (مارجین اولیه) x (درصد حرکت قیمت) x (لوریج)
به منظور فهم بهتر، از علامت "مثبت" برای نمایش حرکات مثبت قیمت و از علامت "منفی" برای حرکات منفی قیمت استفاده کنید. به طور کلی، به یاد داشته باشید که لوریج به این معناست که مارجین اولیه شما چقدر میتواند به دست بیاورد یا چقدر از دست بدهد. اطمینان حاصل کنید که ضررهای احتمالی خود را در سطوح قابل کنترل نگه دارید.
لیکویید شدن چیست؟
در زمینه بازارهای ارزهای دیجیتال، لیکویید شدن به زمانی اطلاق میشود که یک صرافی به دلیل از دست دادن جزئی یا کلی مارجین اولیه معاملهگر، موقعیت لوریج معاملهگر را میبندد. این زمانی اتفاق میافتد که معاملهگر نتواند الزامات مارجین را برای یک موقعیت اهرمی برآورده کند (نتواند وجوه کافی برای باز نگه داشتن معامله را داشته باشد.) لیکویید شدن در معاملات مارجین و آتی رخ میدهد.
معامله با موقعیت اهرمی یک استراتژی پرریسک است و اگر بازار حرکتی قابل توجه علیه موقعیت لوریج شده شما انجام دهد، ممکن است کل وثیقه (مارجین اولیه) خود را از دست بدهید. در واقع، برخی از کشورها مانند بریتانیا آن را بسیار خطرناک میدانند که صرافیهای کریپتو را از ارائه خدمات معامله اهرمی به سرمایهگذاران خرد برای محافظت از معاملهگران مبتدی در برابر لیکویید شدن و از دست دادن تمام سرمایه سرمایهگذاریشده خود، ممنوع کردهاند.
با استفاده از این فرمول میتوانید درصدی را که بازار برای لیکویید شدن در موقعیت شما نیاز دارد، پیگیری کنید:
درصد لیکویید شدن = 100/ لوریج
به عنوان مثال، اگر از اهرم 5 برابری استفاده کنید، اگر قیمت یک دارایی 20 درصد بر خلاف موقعیت شما حرکت کند، موقعیت شما لیکویید می شود. (100/5 = 20)
چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
هنگام استفاده از لوریج، گزینه های انگشت شماری برای کاهش احتمال لیکویید شدن وجود دارد. یکی از این گزینهها به عنوان " stop loss" شناخته میشود.
یک stop-loss، که در غیر این صورت به عنوان «سفارش توقف» یا «سفارش توقف بازار» شناخته میشود، سفارش پیشرفتهای است که سرمایهگذار در صرافی ارز دیجیتال قرار میدهد و به صرافی دستور میدهد تا زمانی که دارایی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد.
در زمان تنظیم گزینه stop loss، باید این موارد را انجام دهید:
Stop price (قیمت توقف): قیمتی که سفارش stop loss در آن نقطه انجام میشود
Sell price (قیمت فروش): قیمتی که قصد دارید در آن نقطه یک دارایی رمزنگاری خاص را با آن بفروشید
اندازه: چه مقدار از یک دارایی خاص را قصد مارجین اولیه چیست؟ دارید بفروشید
اگر قیمت بازار به قیمت توقف شما برسد، دستور توقف به طور خودکار دارایی را به هر قیمت و مقداری که گفته شده اجرا و میفروشد. اگر معاملهگر احساس کند بازار میتواند به سرعت بر خلاف موقعیت وی حرکت کند، ممکن است قیمت فروش را پایینتر از قیمت توقف تعیین کند، بنابراین احتمال پر شدن آن (که توسط معاملهگر دیگری خریداری شده است) بیشتر است.
هدف اصلی یک stop loss، محدود کردن ضررهای احتمالی است. برای سنجیدن تمام جوانب، میتوانیم دو سناریو را در نظر بگیریم.
سناریو 1: یک معاملهگر 5000 دلار در حساب خود دارد اما تصمیم میگیرد از مارجین اولیه 100 دلار و اهرم 10 برابری برای ایجاد موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. او استاپ ضرر را 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود قرار میدهد. در این مثال، معاملهگر به طور بالقوه میتواند 25 دلار را در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 درصد از کل اندازه حساب او است.
اگر معاملهگر از استاپ ضرر استفاده نکند، در صورت کاهش 10 درصدی قیمت دارایی، موقعیت وی لیکویید میشود. فرمول لیکویید شدن بالا را به خاطر بسپارید.
سناریو 2: معاملهگر دیگری 5000 دلار در حساب معاملاتی خود دارد اما از مارجین اولیه 2500 دلار و لوریج 3 برابری برای ایجاد موقعیت 7500 دلاری استفاده میکند. با قرار دادن استاپ ضرر در فاصله 2.5 درصدی از موقعیت ورودی خود، معاملهگر می تواند 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، یعنی 3.75 درصد ضرر از حساب خود.
درسی که در اینجا وجود دارد این است در حالی که استفاده از لوریج بالاتر معمولاً بسیار مخاطره آمیز در نظر گرفته می شود، اگر اندازه موقعیت شما بسیار بزرگ باشد، همانطور که در سناریوی دوم مشاهده میشود، این عامل بسیار مهم میشود. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید ضررهای خود را در هر معامله کمتر از 1.5 درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
جایی که باید استاپ ضرر را تعیین کنید
وقتی نوبت به معامله مارجین میرسد، مسلما مدیریت ریسک مهمترین درس است. هدف اصلی شما باید حفظ ضرر در حداقل سطح حتی قبل از فکر کردن به سود باشد. هیچ مدل معاملاتی بدون خطر نیست. بنابراین، شما باید مکانیسمهایی را برای کمک به بقای شما در زمانی که بازار آنطور که انتظار میرود پیش نمیرود، به کار بگیرید.
قرار دادن استاپ ضررها قطعا بسیار مهم است و در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد، معمولاً اسپرد 2 تا 5 درصد از اندازه معامله شما توصیه میشود. از طرف دیگر، برخی معاملهگران ترجیح میدهند استاپ ضررها را درست زیر آخرین نوسان پایین قرار دهند (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که بخواهید قبل از شروع آن نقد شوند).
در مرحله دوم، شما باید اندازه معاملات و ریسک مرتبط با آن را مدیریت کنید. هر چه لوریج شما بیشتر باشد، شانس شما برای لیکویید شدن بیشتر است. استفاده از لوریج بیش از حد مانند قرار دادن سرمایه شما در معرض ریسک غیرضروری است. علاوه بر این، برخی از صرافیها لیکویید شدنها را به شدت مدیریت میکنند. به عنوان مثال، بیتمکس تنها به معاملهگران اجازه می دهد که بیت کوین را به عنوان مارجین اولیه نگه دارند. این بدان معناست که اگر قیمت بیت کوین کاهش یابد، مقدار وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز کاهش مییابد که منجر به لیکویید شدن سریعتر میشود.
با توجه به ریسک مرتبط با معاملات لوریج، برخی از صرافیها به سمت پایین آوردن حد مجاز معامله گران حرکت کردهاند. بایننس و FTX از جمله صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال هستند که محدودیتهای اهرمی را از 100 برابر به 20 برابر کاهش میدهند.
لیکویید شدن چیست و چگونه می توان از آن اجتناب کرد؟
لیکویید شدن (Liquidation) زمانی اتفاق میافتد که یک معاملهگر سرمایه کافی برای باز نگهداشتن یک معامله لوریج شده را نداشته باشد. نوسانات بالای بازار رمزارز بدین معنی است که لیکویید شدن یک اتفاق معمول و رایج خواهد بود.
- معاملات مارجین چیست؟
- لیکویید شدن چیست؟
- چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
- جایی که باید استاپ ضرر را تعیین کنید
اقتصاد آنلاین – مهسا نجاتی؛ بیتکوین و سایر ارزهای دیجیتال به دلیل سرمایهگذاریهای پرریسک و مستعد نوسانات شدید قیمتها مشهور هستند. اما در حالی که این نوسان باعث نگرانی آنها برای قانونگذاران میشود، همچنین فرصتی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا سودهای قابلتوجهی به ویژه در مقایسه با طبقات دارایی سنتی مانند سهام و کالاها، به دست آورند.
در طول سال 2020، در بحبوحه شیوع ویروس کرونا، بیتکوین این سال را با رشد 160 درصدی به پایان رساند، در حالی که اس اند پی 500 افزایش 14 درصدی و طلا رشد 22 درصدی را تجربه کردند.
علاوه بر این نوسانات، پتانسیل افزایش اندازه موقعیتهای معاملاتی کریپتو از طریق استفاده از محصولات مشتقه مانند معاملات مارجین، قرارداد دائمی و معاملات آتی است. مشتقات قراردادهایی بر اساس قیمت یک دارایی پایه هستند و به افراد اجازه میدهند روی قیمت آتی دارایی شرطبندی کنند.
مشتقات کریپتو برای اولین بار در سال 2011 ظاهر شدند و در سالهای اخیر، بهویژه در میان سرمایهگذاران خردهفروشی گونگهو که به دنبال حداکثر بهرهبرداری از استراتژیهای معاملاتی خود هستند، شتاب زیادی پیدا کردهاند.
با معاملات مارجین، معاملهگران میتوانند پتانسیل درآمد خود را با استفاده از وجوه قرض گرفته شده از یک صرافی ارز دیجیتال افزایش دهند. صرافیهای هیوبی، بایننس و بیتمکس برخی از نمونههای پیشرو از صرافیهای رمزنگاری متمرکز هستند که به مشتریان اجازه میدهند به صورت مارجین معامله کنند.
اما نکته بسیار مهمی در اینجا وجود دارد که باید به آن توجه کرد. در حالی که وام گرفتن برای افزایش موقعیتهای معامله شما میتواند هر گونه سود بالقوه را تقویت کند، شما همچنین میتوانید سرمایه سرمایهگذاری شده خود را به همین راحتی از دست بدهید و این نوع معاملات را به یک شمشیر دو لبه تبدیل کنید.
معاملات مارجین چیست؟
معاملات مارجین شامل افزایش مقدار پولی است که باید با استقراض وجوه شخص ثالث معامله کنید. آن را به عنوان قرض گرفتن از یک غریبه برای خرید بیتکوین یا ارز دیجیتال دیگر در نظر بگیرید. اما در این مورد، شما از یک صرافی کریپتو وام میگیرید. این به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا اندازه موقعیتهای معاملاتی خود را افزایش دهند که به عنوان "اهرم" یا لوریج نیز شناخته میشود.
معمولا یک غریبه به صورت رایگان به شما پول نمیدهد که با آن معامله کنید. به طور مشابه، در معاملات مارجین، صرافی از شما میخواهد که مقداری ارز دیجیتال یا فیات را به عنوان وثیقه – معروف به “مارجین اولیه” – قرار دهید تا موقعیت معاملاتی باز شود. این مارجین اولیه مانند یک صندوق بیمه برای مبادله است در صورتی که معامله علیه وام گیرنده انجام شود.
همچنین لازم به ذکر است میزان پولی که میتوانید از یک صرافی وام بگیرید نسبت به مارجین اولیه خود توسط لوریج تعیین میشود. برای مثال، اگر از یک لوریج 5 برابری در مارجین اولیه 100 دلار استفاده کنید، وام 400 دلاری برای افزایش موقعیت معاملاتی خود از 100 دلار به مارجین اولیه چیست؟ 500 دلار دریافت خواهید کرد.
هر معامله بسته به اندازه لوریج، پتانسیل کسب یا از دست دادن پول بیشتری را دارد. به عنوان مثال، با استفاده از مثال اهرم 5 برابری بالا، اگر قیمت یک دارایی 10 درصد افزایش یابد، در موقعیت معاملاتی 500 دلاری خود 50 دلار سود خواهید داشت، که نشان دهنده سود 50 درصدی نسبت به حاشیه 100 دلاری اولیه شما است. سپس میتوانید وامی 400 دلاری را که گرفتهاید بازپرداخت کنید و 150 دلار برای خود نگه دارید (50 دلار سود + 100 دلار مارجین اولیه).
با این حال، اگر ارزش ارز دیجیتالی که معامله میکنید 10 درصد کاهش یابد، 50 دلار از حاشیه اولیه خود را از دست دادهاید (50 درصد ضرر).
یک فرمول ساده برای محاسبه سود و زیان احتمالی شما هنگام استفاده از لوریج وجود دارد.
سود یا زیان = (مارجین اولیه) x (درصد حرکت قیمت) x (لوریج)
به منظور فهم بهتر، از علامت "مثبت" برای نمایش حرکات مثبت قیمت و از علامت "منفی" برای حرکات منفی قیمت استفاده کنید. به طور کلی، به یاد داشته باشید که لوریج به این معناست که مارجین اولیه شما چقدر میتواند به دست بیاورد یا چقدر از دست بدهد. اطمینان حاصل کنید که ضررهای احتمالی خود را در سطوح قابل کنترل نگه دارید.
لیکویید شدن چیست؟
در زمینه بازارهای ارزهای دیجیتال، لیکویید شدن به زمانی اطلاق میشود که یک صرافی به دلیل از دست دادن جزئی یا کلی مارجین اولیه معاملهگر، موقعیت لوریج معاملهگر را میبندد. این زمانی اتفاق میافتد که معاملهگر نتواند الزامات مارجین را برای یک موقعیت اهرمی برآورده کند (نتواند وجوه کافی برای باز نگه داشتن معامله را داشته باشد.) لیکویید شدن در معاملات مارجین و آتی رخ میدهد.
معامله با موقعیت اهرمی یک استراتژی پرریسک است و اگر بازار حرکتی قابل توجه علیه موقعیت لوریج شده شما انجام دهد، ممکن است کل وثیقه (مارجین اولیه) خود را از دست بدهید. در واقع، برخی از کشورها مانند بریتانیا آن را بسیار خطرناک میدانند که صرافیهای کریپتو را از ارائه خدمات معامله اهرمی به سرمایهگذاران خرد برای محافظت از معاملهگران مبتدی در برابر لیکویید شدن و از دست دادن تمام سرمایه سرمایهگذاریشده خود، ممنوع کردهاند.
با استفاده از این فرمول میتوانید درصدی را که بازار برای لیکویید شدن در موقعیت شما نیاز دارد، پیگیری کنید:
درصد لیکویید شدن = 100/ لوریج
به عنوان مثال، اگر از اهرم 5 برابری استفاده کنید، اگر قیمت یک دارایی 20 درصد بر خلاف موقعیت شما حرکت کند، موقعیت شما لیکویید می شود. (100/5 = 20)
چگونه از لیکویید شدن جلوگیری کنیم؟
هنگام استفاده از لوریج، گزینه های انگشت شماری برای کاهش احتمال لیکویید شدن وجود دارد. یکی از این گزینهها به عنوان " stop loss" شناخته میشود.
یک stop-loss، که در غیر این صورت به عنوان «سفارش توقف» یا «سفارش توقف بازار» شناخته میشود، سفارش پیشرفتهای است که سرمایهگذار در صرافی ارز دیجیتال قرار میدهد و به صرافی دستور میدهد تا زمانی که دارایی به یک نقطه قیمت خاص رسید، آن را بفروشد.
در زمان تنظیم گزینه stop loss، باید این موارد را انجام دهید:
Stop price (قیمت توقف): قیمتی که سفارش stop loss در آن نقطه انجام میشود
Sell price (قیمت فروش): قیمتی که قصد دارید در آن نقطه یک دارایی رمزنگاری خاص را با آن بفروشید
اندازه: چه مقدار از یک دارایی خاص را قصد دارید بفروشید
اگر قیمت بازار به قیمت توقف شما برسد، دستور توقف به طور خودکار دارایی را به هر قیمت و مقداری که گفته شده اجرا و میفروشد. اگر معاملهگر احساس کند بازار میتواند به سرعت بر خلاف موقعیت وی حرکت کند، ممکن است قیمت فروش را پایینتر از قیمت توقف تعیین کند، بنابراین احتمال پر شدن آن (که توسط معاملهگر دیگری خریداری شده است) بیشتر است.
هدف اصلی یک stop loss، محدود کردن ضررهای احتمالی است. برای سنجیدن تمام جوانب، میتوانیم دو سناریو را در نظر بگیریم.
سناریو 1: یک معاملهگر 5000 دلار در حساب خود دارد اما تصمیم میگیرد از مارجین اولیه 100 دلار و اهرم 10 برابری برای ایجاد موقعیت 1000 دلاری استفاده کند. او استاپ ضرر را 2.5 درصد از موقعیت ورودی خود قرار میدهد. در این مثال، معاملهگر به طور بالقوه میتواند 25 دلار را در این معامله از دست بدهد، که تنها 0.5 درصد از کل اندازه حساب او است.
اگر معاملهگر از استاپ ضرر استفاده نکند، در صورت کاهش 10 درصدی قیمت دارایی، موقعیت وی لیکویید میشود. فرمول لیکویید شدن بالا را به خاطر بسپارید.
سناریو 2: معاملهگر دیگری 5000 دلار در حساب معاملاتی خود دارد اما از مارجین اولیه 2500 دلار و لوریج 3 برابری برای ایجاد موقعیت 7500 دلاری استفاده میکند. با قرار دادن استاپ ضرر در فاصله 2.5 درصدی از موقعیت ورودی خود، معاملهگر می تواند 187.5 دلار در این معامله از دست بدهد، یعنی 3.75 درصد ضرر از حساب خود.
درسی که در اینجا وجود دارد این است در حالی که استفاده از لوریج بالاتر معمولاً بسیار مخاطره آمیز در نظر گرفته می شود، اگر اندازه موقعیت شما بسیار بزرگ باشد، همانطور که در سناریوی دوم مشاهده میشود، این عامل بسیار مهم میشود. به عنوان یک قاعده کلی، سعی کنید ضررهای خود را در هر معامله کمتر از 1.5 درصد از کل اندازه حساب خود نگه دارید.
جایی که باید استاپ ضرر را تعیین کنید
وقتی نوبت به معامله مارجین میرسد، مسلما مدیریت ریسک مهمترین درس است. هدف اصلی شما باید حفظ ضرر در حداقل سطح حتی قبل از فکر کردن به سود باشد. هیچ مدل معاملاتی بدون خطر نیست. بنابراین، شما باید مکانیسمهایی را برای کمک به بقای شما در زمانی که بازار آنطور که انتظار میرود پیش نمیرود، به کار بگیرید.
قرار دادن استاپ ضررها قطعا بسیار مهم است و در حالی که هیچ قانون طلایی برای تعیین حد ضرر وجود ندارد، معمولاً اسپرد 2 تا 5 درصد از اندازه معامله شما توصیه میشود. از طرف دیگر، برخی معاملهگران ترجیح میدهند استاپ ضررها را درست زیر آخرین نوسان پایین قرار دهند (به شرطی که آنقدر پایین نباشد که بخواهید قبل از شروع آن نقد شوند).
در مرحله دوم، شما باید اندازه معاملات و ریسک مرتبط با آن را مدیریت کنید. هر چه لوریج شما بیشتر باشد، شانس شما برای لیکویید شدن بیشتر است. استفاده از لوریج بیش از حد مانند قرار دادن سرمایه شما در معرض ریسک غیرضروری است. علاوه بر این، برخی از صرافیها لیکویید شدنها را به شدت مدیریت میکنند. به عنوان مثال، بیتمکس تنها به معاملهگران اجازه می دهد که بیت کوین را به عنوان مارجین اولیه نگه دارند. این بدان معناست که اگر قیمت بیت کوین کاهش یابد، مقدار وجوه نگهداری شده در وثیقه نیز کاهش مییابد که منجر به لیکویید شدن سریعتر میشود.
با توجه به ریسک مرتبط با معاملات لوریج، برخی از صرافیها به سمت پایین آوردن حد مجاز معامله گران حرکت کردهاند. بایننس و FTX از جمله صرافیهای متمرکز ارز دیجیتال هستند که محدودیتهای اهرمی را از 100 برابر به 20 برابر کاهش میدهند.
Call Margin چیست؟
نسیم علاسوندیان
وجه تضمین اولیه وجهی است که به عنوان ضمانت در انجام تعهدات از طرفین قرارداد دریافت و در حساب کارگزاری مسدود میشود (این مبلغ حدود ۲۰ درصد مبلغ قرارداد است) چنانچه مشتری در موقعیت معاملاتی خود سود کسب کند سود مربوط به حساب واریز میشود که قابل برداشت است.
وجه تضمین اولیه وجهی است که به عنوان ضمانت در انجام تعهدات از طرفین قرارداد دریافت و در حساب کارگزاری مسدود میشود (این مبلغ حدود ۲۰ درصد مبلغ قرارداد است) چنانچه مشتری در موقعیت معاملاتی خود سود کسب کند سود مربوط به حساب واریز میشود که قابل برداشت است. چنانچه مشتری با زیان روبهرو شود مبلغ زیان تا زمانی که به سطح حداقل وجه تضمینی برسد از حساب کسر میشود.
پس از رسیدن حساب به حداقل وجه تضمین(۶۰ درصد وجه تضمین اولیه) مشتری اخطار کسری موجودی میگیرد و به اصطلاح Call Margin و باید اقدام به شارژ حساب تا سطح وجه تضمین اولیه کند یا موقعیت باز خود را ببندد.
در غیر اینصورت با اعلام به مشتری کارگزار اقدام به بستن موقعیت باز مشتری در بازار عادی میکند.
در صورتی که کارگزارنتواند موقعیت باز مشتری را در ساعات عادی بازار (۹-۱۲:۳۰ ) ببندد(به علت نبود سفارش در طرف مقابل)بازار جبرانی تشکیل میشود.
در بازار جبرانی در دوره زمانی اول دامنه نوسان دو برابر شده و در صورتی که باز هم در طرف مقابل سفارشی وجود نداشت در دوره زمانی دوم، سه برابر و در صورت عدم انجام معامله در دوره زمانی سوم محدودیت دامنه نوسان حذف میشود.
دیدگاه شما