- پیروی, ع. 1390. تعیین سبد دارایی با تمرکز بر روابط بین بازارهای بورس، طلا، ارز، املاک و مستغلات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد, دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی.
راغفر, ح. و آجورلو, ن. 1395. برآورد ارزش در معرض خطر پرتفوی ارزی یک بانک نمونه با روش GARCH-EVT-Copula فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران.
شکاری, س. 1397. پیش بینی ارزش در معرض خطر براساس کاپولای متغیر با زمان. کارشناسی ارشد, دانشگاه خاتم.
قلی‌زاده, ع. ا. و متین, م. ط. 1390. انتخاب سبد دارایی ها در دوره رکود و رونق مسکن. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی.
محمودی, و., امام‌دوست, م. و شعبان‌پور, پ. 1395. بررسی نقش املاک و مستغلات در سبد دارایی سرمایهگذاران در ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی.
نصیری, ف. 1393. بهینه‌سازی پرتفوی سرمایه‌گذاری در بازارهای ارز، طلا و سهام با استفاده از رویکرد ارزش در معرض خطر بر اساس مدل گارچ- کاپولا. کارشناسی ارشد, دانشگاه خاتم.
بهینه‌سازی سبد سرمایه‌گذاری با دارایی‌های متنوع
یکی از مهمترین دغدغه‌های همیشگی سرمایهگذاران انتخاب بهترین فرصت‌های سرمایه‌گذاری با بیشترین ارزش سرمایه‌گذاری است و با توجه به گزینه‌های مختلف برای سرمایه‌گذاری، تنوع بخشی در سبد سرمایه‌گذاری یک استراتژی مفید و مطرح در مباحث سرمایه‌گذاری می‌باشد. اما استراتژی سرمایه‌گذاری در بین دارایی‌های مختلف نظیر بورس اوراق بهادار، طلا، ارز و رمز ارز نامشخص بوده و معلوم نیست که علیرغم رکود و رونق موقت برخی از دارایی‌ها (همانند بورس و طلا) و همچنین تأثیرات آنها بر یکدیگر، اولویت‌بندی سرمایه‌گذاری (به لحاظ ریسک و بازده) بین دارایی‌های فوق چگونه تخصیص یابد.
هدف از انجام این تحقیق، پیشنهاد اوزان بهینه سرمایه‌گذاری بین دارایی‌های بورس اوراق بهادار تهران، سکه بهار آزادی، دلار آمریکا و بیت‌کوین از طریق حداقل‌سازی ارزش در معرض ریسک شرطی با روش میانگین– ارزش در معرض خطر شرطی می‌باشد. بدین منظور با توجه به دم‌پهن بودن توزیع بازدهی دارایی‌های مالی جهت پیش‌بینی توزیع دنباله‌ها از نظریه ارزش فرین، رویکرد فراتر از آستانه استفاده شده است. همچنین برای محاسبه ارتباط بین این دارایی‌ها از ترکیب روش همبستگی شرطی پویا و کاپولا استفاده شده است که همبستگی علاوه بر غیرخطی بودن، پویا و متغیر با زمان نیز باشد.
با استفاده از اطلاعات روزانه شاخص دارایی‌های فوق در فاصله زمانی مهر 1393 تا فروردین 1397، مرز کارای سرمایه‌گذاری رسم شده است. نتایج نشان می‌دهد در سطح ریسک (ارزش در معرض ریسک شرطی) صفر به دلیل تغییرات کم واریانس، بیشترین وزن سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار و در بالاترین سطح ریسک، بیشترین وزن سرمایه‌گذاری در رمز ارز (بیت‌کوین) به دلیل بازده بالاتر، تخصیص یافته است. همچنبن مقایسه پرتفوهای بهینه با استفاده از نسبت شارپ شرطی حاکی از عملکرد بهتر پرتفوهای متنوع نسبت به هر دارایی است و بهترین عملکرد را پرتفو شامل سکه با اختصاص بیش از 70 درصد و دلار و بیت‌کوین با وزن برابر داشته است. همچنین با توجه به نسبت شارپ شرطی در پرتفو بهینه حداقل وزن سکه 60 درصد وحداکثر سهم دلار و بیت‌کوین 20 درصد می‌باشد.
کلیدواژه‌ها
- همبستگی شرطی پویا
- نظریه ارزش فرین
- کاپولا
- ارزش در معرض ریسک شرطی
- بهینه‌سازی
- سبد با دارایی‌های متنوع
عنوان مقاله [English]
Mixed- Asset Portfolio Optimization
نویسندگان [English]
- soudeh sabahi 1
- Farimah Mokhatab Rafiei 2
- MohammadAli Rastegar 3
1 Master of Financial Engineering of Tarbiat Modares University
2 Associate Professor of Faculty of Industrial and Systems Engineering of Tarbiat Modares University
3 Assistant Professor of Faculty of Industrial and Systems Engineering of Tarbiat Modares Universi
چکیده [English]
Introduction
At the core of any investment lies the return on investment. To gain a favorable return, an investor should take investment-related risks. The interaction between risk and return can lead to decisions on asset allocation. A key strategy in investment discussions is diversification in investment portfolio.
Investment strategy is undetermined in different assets such as security, gold, currency and cryptocurrency. Despite the temporary recession and success of certain assets, it is hard to prioritize investment among assets (in terms of risk and return) to ensure that the investor makes the highest profit at the lowest risk. Thus, the present research used the Mean-CVaR model along with the Extreme value theory (EVT) based on Copula’s theory to estimate the correlations among time series. It used the dynamic conditional correlation (DCC) estimation method to measure the joint distribution of assets regardless of the normality assumption of data, collinearity, priorities and weights of investment in assets as optimal values.
Theoretical Framework
Diversification of conventional investment portfolio which only involves cash and security with alternative assets such as goods, currency and estate helps to decrease the correlation of assets and increase its resistance to severe changes in stock market. It, thus, helps to improve the performance of investment portfolio (Fischer & Lind-Braucher, 2010). Moreover, due to the low correlation between conventional assets and cryptocurrency and its high-efficiency, cryptocurrency is a good instrument to be combined with diverse مدیریت سبد سرمایه گذاری investment portfolios and can increase the Sharpe ratio (Chuen et al., 2017).
One assumption of the distribution of financial return time series is the normality of data. However, in actuality, many financial return time series are not normal. When the normality assumption is violated, Value at Risk (VaR) is a proper measure.
Risk exposure value is not an integrated risk measurement and due to the lack of sub-aggregation property, may be inefficient in optimizing investment portfolio. Thus, researches introduced Conditional Value at Risk (CVaR) as an integrated measure and an alternative for VaR.
Methodology
As the return on financial assets is marked by a fat tail and is not marked مدیریت سبد سرمایه گذاری by a normal distribution of data, to better predict the distribution of series, EVT was used. Moreover, Copula’s theory was adopted and the structure of correlations among series as time-varying was modelled via the dynamic conditional correlation estimation and the joint distribution of assets was analyzed regardless of data normality and collinearity. Then, the Mean-CVaR model was used to estimate the risk exposure value and set the investment priorities and weights among assets in Tehran Stock Exchange, Gold Coin, USD and Bitcoin as optimized values.
In this research, for an optimal allocation of investment among four above assets in daily return, Tehran Stock Exchange index (TEPIX) was used. The daily return on investment in Gold Coin (the old version) was estimated in Rials. That of USD was estimated in Rials in Tehran free market. Finally, the daily return on investment in Bitcoin was estimated in Rials between October 2014 and April 2018.
Results & Discussion
A negative correlation was estimated via DCC-Copula between certain assets, which shows that when a particular asset gains higher return on investment (than the mean value), the other asset does not follow the same trend. Thus, investors are capable of diversifying their portfolio accordingly.
Prediction of return on assets showed that the highest expected daily return on investment belonged, respectively, to Bitcoin, Gold Coin, Dollar and Tehran Stock Exchange. Moreover, as the optimized weights showed for zero CVaR, due to the low variance, the greatest investment weight was investment in Tehran Stock Exchange. The higher the investor’s risk-taking, the greater the investment weight of Gold Coin and Bitcoin.
Conclusions & Suggestions
Considering the investor’s risk-taking level, if s/he tolerates the least risks, s/he is suggested to make the most investment in securities. An increase in the minimum expected return on investment is followed by an increase in the investment share of Gold Coin and Bitcoin. Thus highly risk-taking investors are suggested to invest in Bitcoin and low risk-taking counterparts are suggested to invest in Gold Con.
Considering the conditional Sharp (C-Sharp) ratio optimal portfolio indicated a better performance of various portfolios than any other asset, and the best performance of the portfolio includes Gold Coin with more than 70% and Dollars and Bitcoins with an equal weight. Furthermore, according to the C-Sharp ratio in the optimal portfolio, the minimum مدیریت سبد سرمایه گذاری weight of Gold Coin is 60% and the maximum share of Dollar and Bitcoin is 20%.
کلیدواژه‌ها [English]
- DCC
- EVT
- Copula
- CVaR
- Optimization
- Mixed-Asset Portfolio
مراجع
- پیروی, ع. 1390. تعیین سبد دارایی با تمرکز بر روابط بین بازارهای بورس، طلا، ارز، املاک و مستغلات. پایان‌نامه کارشناسی ارشد, دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی.
راغفر, ح. و آجورلو, ن. 1395. برآورد ارزش در معرض خطر پرتفوی ارزی یک بانک نمونه با روش GARCH-EVT-Copula فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران.
شکاری, س. 1397. پیش بینی ارزش در معرض خطر براساس کاپولای متغیر با زمان. کارشناسی ارشد, دانشگاه خاتم.
قلی‌زاده, ع. ا. و متین, م. ط. 1390. انتخاب سبد دارایی ها در دوره رکود و رونق مسکن. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی.
محمودی, و., امام‌دوست, م. و شعبان‌پور, پ. 1395. بررسی نقش املاک و مستغلات در سبد دارایی سرمایهگذاران در ایران. فصلنامه پژوهش‌ها و سیاست‌های اقتصادی.
نصیری, ف. 1393. بهینه‌سازی پرتفوی سرمایه‌گذاری در بازارهای ارز، طلا و سهام با استفاده از رویکرد ارزش در معرض خطر بر اساس مدل گارچ- کاپولا. کارشناسی ارشد, دانشگاه خاتم.
صندوق های بازارگردانی در یک سال گذشته چه کردند؟
در سال گذشته تنها ۲۹ درصد از صندوق های بازارگردانی در کشور بازدهی مثبت داشتند.
به گزارش صدای بورس بررسی عملکرد صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی در یک سال گذشته حاکی از آن است که از تعداد ۸۳ صندوق بازارگردانی ۲۹ درصد از صندوق‌ها بازدهی مثبت داشته‌اند و ۴۷ درصد بازدهی منفی و ۲۴ درصد هم بدون بازده بوده‌اند.
بروز بحران و مشکل در هر بازاری همواره امری بدیهی است به ویژه این روزها که اقتصاد کشور با انواع مشکلات بزرگ و کوچک دست و پنجه نرم می‌کند و به اصطلاح حال آن بد و وخیم است. بازار سرمایه و سهام هم مانند دیگر بازارهای موازی همچون پول، ارز، مسکن، خودرو و. از سال ۹۹ تاکنون دچار بحران‌ها و یا به اصطلاح بالا و پایین‌هایی بوده که ممکن است در روند معاملات اشکال ایجاد کند و به این واسطه به طور مثال صف‌های خرید یا فروش غیرمعمولی تشکیل شود. این بحران‌ها و التهابات می‌توانند وضعیت بازار سرمایه را به طور کلی نامتعادل سازند و سرمایهگذاران را به نوعی سرگردان کنند. برای جلوگیری از به وجود آمدن چنین مشکلاتی و یا حل آن و جلوگیری از گسترده شدن بحران‌ها، اقدامات مختلفی انجام می‌گیرد.
ابرازی برای ایجاد تعادل
صندوق‌های بازارگردانی یکی از ابزارهایی است که برای جلوگیری از بروز بحران در بازار سهام مورد استفاده قرار می‌گیرند و همچنین سرمایه‌گذاری از طریق صندوق‌ها یکی از راه‌های سرمایه‌گذاری غیرمستقیم است. صندوق‌های بازارگردانی با در اختیار داشتن سهام شرکت‌هایی که در بازار سرمایه فعال هستند و با هدف بازارگردانی مجموعه‌ای از سهام تعیین شده، امکان خرید و فروش در بازار را امکان‌پذیر می‌کنند. هدف از ایجاد این نوع صندوق‌ها متعادل نگاه داشتن ارزش سهام و جلوگیری از ایجاد صف‌های خرید یا فروش غیرمعمول و طولانی است. عملیات بازارگردانی توسط این صندوق‌ها، با هدف کمک به افزایش نقدشوندگی و تنظیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار قابل معامله در بورس، انجام می‌شود.
بسیاری از شرکتها با ایجاد صندوق بازارگردانی به عنوان یکی از ابزارهای نوین مالی سعی در حفظ ارزش سهام خود دارند. به عنوان مثال، برخی بانک‌ها با ایجاد صندوق‌های بازارگردانی، شرایط عرضه سهام خود در بازار سرمایه را مدیریت و کنترل می‌کنند. آنچه که در صندوق‌های بازارگردانی اهمیت دارد، این است که سرمایهگذاران حقوقی، سهامداران اصلی این صندوق‌ها هستند و مهمترین وظیفه آنها متعادل نگاه داشتن وضعیت بازار سهام است. صندوق‌های بازارگردانی به غیر از سهام و حق تقدم خرید سهام موضوع بازارگردانی، در سایر سهام و حق تقدم خرید سهام، سرمایه‌گذاری نمی‌کنند.
صندوق‌های سرمایه‌گذاری تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و به عنوان شخصیت حقوقی توسط نهادهای مالی دارای مجوز سبدگردانی، تأسیس می‌شوند. ارکان صندوق‌های بازارگردانی شامل مدیر صندوق، متولی و حسابرس و شرکت‌های تأمین سرمایه، سبدگردان و مشاور سرمایه‌گذاری مجاز به تصدی سمت مدیریت صندوق‌های سرمایه‌گذاری اختصاصی بازارگردانی هستند. بر اساس آنچه در اساسنامه و امیدنامه این صندوق‌ها آمده، صندوق‌های بازارگردانی می‌توانند سرمایه سرمایهگذاران را در سبد متنوعی از سهام، اوراق با درآمد ثابت و یا سپرده‌های بانکی با نرخ ترجیحی سرمایه‌گذاری کنند.
هدف اصلی صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی کسب سود نبوده بلکه ایفای تعهدات بازارگردانی سهم در چارچوب اساسنامه صندوق است. در این صندوق‌ها مدیر صندوق به عنوان یک شخص حقوقی انجام امور اجرایی صندوق را برعهده داشته و متولی صندوق نیز نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات و همچنین اطمینان از رعایت حقوق سرمایهگذاران صندوق را بر عهده دارد؛ حسابرس صندوق نیز به حساب صورت‌های مالی صندوق رسیدگی می‌کند. این صندوق‌ها با ارائه گزارش‌های روزانه و فصلی، مهمترین فعالیت‌های خود را در راستای اصل شفاف‌سازی اطلاعاتی، در اختیار عموم سرمایهگذاران قرار می‌دهند. در حال حاضر در بازار سرمایه تعداد ۸۳ صندوق اختصاصی بازارگردانی از نوع صدور ابطالی فعال وجود دارد. قدیمی‌ترین صندوق بازارگردانی اختصاصی، صندوق سرمایه‌گذاری بازارگردانی آرمان اندیش با مدیریت مشاور سرمایه‌گذاری آرمان آتی است که در تاریخ ۱۳۹۱/۰۷/۰۲ فعالیت خود را آغاز کرده است. جوان‌ترین صندوق نیز صندوق اختصاصی بازارگردانی پاینده است که عمرش هنوز به دو ماه هم نرسیده است.
صندوق‌های برتر
۵ صندوقی که بالاترین ارزش را در تاریخ ۱۴۰۱/۰۵/۳۱ به دست آورده‌اند به تربیت شامل صندوق اختصاصی بازارگردانی خلیج فارس، سپهر بازارسرمایه، صباگستر نفت و گاز تامین، تجارت ایرانیان اعتماد و صندوق ملت است و همچنین صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی توسعه سهام عدالت، فناوری هیرکانیا، سورین، پاینده و فخررضوی ۵ صندوقی هستندکه کمترین میزان ارزش را به خود اختصاص داده‌اند.
در خصوص بازده صندوق در ماه گذشته نیز صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی معیار، آتیه باران، گسترش نو ویرا، ملت و اندیشه زرین پاسارگاد بالاترین بازده را داشته‌اند و ۵ صندوق اختصاصی بازارگردانی نهایت نگر، نماد صنعت و معدن، مفید، میزان داریک و اتحاد بازارسرمایه کمترین میزان بازدهی یک ماه گذشته را کسب کرده‌اند. همچنین در یک ماه گذشته از تعداد صندوق های موجود تعداد ۳۴ صندوق بازارگردانی توانسته‌اند بازدهی مثبت را به ثبت برسانند و تعداد ۴۴ صندوق بازارگردانی بازدهی منفی داشته‌اند و ۵ صندوق نتوانسته اند بازدهی‌ای کسب کنند، این در حالی است که شاخص بازارسرمایه در یک ماه گذشته روندی نزولی به خود دیده است. در سه ماه گذشته نیز صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی هوشمند آبان، آرمان مدیریت سبد سرمایه گذاری اندیش، آتیه باران، آوای زاگرس و اکسیر سودا بالاترین بازدهی را کسب‌کرده‌اند و صندوق‌های سرمایه‌گذاری سرمایه مدار، نهایت نگر، مهرگان تامین پارس، آرمان تدبیر نقش جهان و داریک پارس با بازدهی منفی همراه بوده‌اند. در سه ماهی که گذشت تاکنون تنها تعداد ۲۱ صندوق بازارگردانی توانسته‌اند بازدهی خود را به سمت مثبت شدن ببرند و تعداد ۵۵ صندوق بازارگردانی بازده منفی داشته اند و تعداد ۷ صندوق عملا بدون بازدهی مانده‌اند، این در حالی است که در سه ماهی که گذشت بازار همواره با روند منفی همراه بوده است و معدود روزی روی سبز را به خود دیده است.
بیشترین بازده منفی
در نهایت و در طول یک سالی که گذشت صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی آرمان اندیش، نهایت اندیش اقتصاد بیدار، هوشمند آبان، سهم آشنا یکم و امین بازدهی بالایی را کسب کرده و صندوق‌های اختصاصی توسعه ملی، نهایت نگر، اتحاد بازار سرمایه، یکم هامرز و آرمان تدبیر نقش جهان کمترین میزان بازدهی را از آن خود کرده‌اند و بر این اساس در طول گذشت این مدت تعداد ۲۴ صندوق اختصاصی بازارگردانی توانستند با بازدهی مثبت همراه باشند و ۳۹ صندوق بازدهی منفی را به خود اختصاص داده‌اند و تعداد ۲۰ صندوق هیچ بازدهی‌ای را از آن خود نکرده‌اند و این وضعیت در شرایطی است که بازار در مدت زمان یک سالی که گذشت، وضعیت خوبی نداشته است و شاهد نوسانات بسیار زیادی بوده است، نوساناتی که در معدود روزها مثبت بوده و رنگ سبز را به خود دیده است اما در نهایت با توجه به عوامل و مشکلات زیادی که گریبان بازار را گرفته است و در راس آن نبود اعتماد مردم به این بازار، روند شاخص بازار منفی و یا به نوعی با افت همراه بوده است.
سهم 1.6 درصدی تفریح از سبد هزینه خانوارهای ایرانی
طبق اعلام مرکز آمار ایران متوسط هزینه خانوارهای شهری در سال گذشته برای گروه تفریحات، سرگرمی‌ها و خدمات فرهنگی به ۱.۶ درصد رسیده است.
به گزارش تجارت‌نیوز، سهم تفریحات و سرگرمی در سبد هزینه‌های خانوار از سال ۹۶ تقریباً روند نزولی گرفت و در پایان سال گذشته به ۱.۶ درصد رسید.
روزنامه ایران نوشت: «در حالی که در اغلب سال‌های دهه ۱۳۹۰، متوسط درآمد سالانه خانوارها بیش از هزینه‌های آنها بوده است اما شرایط کلی اقتصادی و به‌خصوص تورم، ترکیب سبد هزینه‌ای خانوارها را تغییر داده است. به طور معمول، همواره حدود دو – سوم مدیریت سبد سرمایه گذاری هزینه خانوارهای شهری صرف کالاهای غیر خوراکی می‌شود و یک‌سوم مابقی برای خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها هزینه می‌شود. با این حال بررسی سهم کالاهای غیر خوراکی و خوراکی در سبد هزینه‌ای خانوارهای شهری نیز در طول سال‌های گذشته با تغییرات زیادی همراه بوده است.
بر اساس تازه‌ترین آمارهای مرکز آمار ایران که در شهریورماه جاری منتشر شده است، در سال ۱۳۹۳ سهم هزینه‌های غیر خوراکی خانوارهای شهری ۷۵.۳ درصد و سهم خوراکی‌ها ۲۴.۷ درصد بوده است اما در سال ۱۳۹۴ سهم هزینه‌های غیر خوراکی افزایش و در مقابل هزینه‌های خوراکی خانوارها کاهش یافته است به طوری که در این سال، سهم هزینه‌های غیر خوراکی به ۷۶.۲ درصد افزایش یافته؛ در حالی که سهم خوراکی‌ها به ۲۳.۸ درصد افت کرده است. این شرایط در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶ ادامه یافته است. در سال ۱۳۹۵ سهم غیر خوراکی‌ها به ۷۶.۶ درصد و در سال ۱۳۹۶ به ۷۶.۷ درصد افزایش یافته است. سهم خوراکی‌ها نیز در این دو سال به ترتیب به ۲۳.۴ و ۲۳.۳ درصد رسیده است.
با تغییر شرایط از سال ۱۳۹۷ به بعد شاهد کاهش سهم هزینه‌های غیر خوراکی و افزایش هزینه خوراکی‌ها هستیم؛ به طوری که در سال ۱۳۹۷ سهم غیر خوراکی‌ها به ۷۶ درصد کاهش و سهم خوراکی‌ها به ۲۴درصد افزایش یافته است. در سال ۱۳۹۸ نیز سهم غیر خوراکی‌ها به ۷۵.۲ درصد و هزینه خوراکی‌ها به ۲۴.۸ درصد تغییر یافته است.
همچنین در سال ۱۳۹۹ سهم غیر خوراکی‌ها و خوراکی‌ها به ترتیب به ۷۴.۱ و ۲۵.۹ درصد رسیده است. در سال گذشته نیز سهم کالاهای غیر خوراکی در هزینه‌های خانوارهای شهری به ۷۳.۳ درصد کاهش یافته و در مقابل سهم خوراکی‌ها به ۲۶.۷ درصد رسیده که هر دو سهم در طول سال‌های مورد بررسی بی‌سابقه بوده‌اند.
به اعتقاد اقتصاددانان با بهبود شرایط اقتصادی، سهم مصرف و هزینه کالاهای خوراکی در سبد هزینه‌های خانوارها کاهش می‌یابد. این در شرایطی است که در سال‌های انتهایی دهه ۱۳۹۰ به‌واسطه تشدید شرایط تورمی و با وجود افزایش اسمی درآمد خانوارها، فشار مضاعفی به آنها وارد و باعث شد تا از سال ۱۳۹۷ به بعد سهم خوراکی‌ها به‌صورت مداوم در سبد هزینه‌ای خانوارها با رشد همراه شود. با این حال مهار نرخ تورم که در دستور کار دولت سیزدهم قرارگرفته این امید را می‌دهد که از سال‌جاری شاهد تغییر دوباره این شرایط باشیم.
ترکیب سبد هزینه‌ای غیر خوراکی
در مجموع سبد هزینه‌های غیر خوراکی خانوارها شامل شش گروه اصلی شامل مسکن، پوشاک و کفش، لوازم، اثاث و خدمات خانوار، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل و ارتباطات و تفریحات، سرگرمی‌ها و خدمات فرهنگی می‌شود.
اطلاعات ارائه‌شده از سوی مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در این سبد نیز تغییرات زیادی طی سال‌های گذشته اتفاق افتاده است؛ به این معنا که بخش مسکن به دلیل افزایش هزینه‌ها سهم سایر گروه‌ها را نیز به خود اختصاص داده است. در واقع خانوارها برای اینکه از پس هزینه‌های مسکن که به‌تنهایی بیش از یک سوم هزینه‌های این بخش را شامل می‌شود، برآیند از سایر هزینه‌های خود کاسته‌اند.
در میان شش گروه هزینه‌های غیر خوراکی، مسکن بیشترین سهم را در اختیار دارد و پس از آن به ترتیب بهداشت و درمان، حمل‌ونقل و ارتباطات، لوازم و اثاث و خدمات، پوشاک و کفش و در انتها تفریحات و سرگرمی قرار دارد.
متوسط هزینه سالانه مسکن در این سبد در حالی که در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۰.۸ میلیون تومان بوده است در سال ۱۳۹۷ به ۱۳.۳ میلیون تومان، در سال ۱۳۹۸ به ۱۷.۲ میلیون تومان، در سال ۱۳۹۹ به ۲۲.۹ میلیون تومان و در سال گذشته به ۳۳.۲ میلیون تومان رسیده است.
با این حال از نظر سهم شاهد کاهش سهم بخش مسکن در سال گذشته هستیم. در مدیریت سبد سرمایه گذاری واقع در سال ۱۳۹۶ سهم مسکن از هزینه‌های غیر خوراکی خانوارهای شهری ۳۳ درصد بوده که با روند صعودی در سال‌های بعد مواجه شده است؛ به طوری که در سال ۱۳۹۷ به ۳۳.۹ درصد، در سال ۱۳۹۸ به ۳۶.۴ درصد و در سال ۱۳۹۹ با ۳۷ درصد به بالاترین رقم درمیان این سال‌ها رسیده است، اما در سال گذشته این سهم به ۳۶ درصد افت کرده است.
سهم بهداشت و درمان به ۱۰ درصد رسید
دومین گروه پرهزینه در بخش غیر خوراکی‌ها برای خانوارهای شهری بهداشت و درمان است؛ به گونه‌ای که متوسط هزینه‌های سالانه این گروه از ۳.۴ میلیون تومان در سال ۱۳۹۶ به ۹.۲ میلیون تومان در سال گذشته رسیده است.
با این حال سهم گروه بهداشت و درمان از هزینه‌های غیر خوراکی خانوارها در طول این سال‌ها کاهش یافته است.
در سال ۱۳۹۶ سهم این گروه ۱۰.۶ درصد بوده است که با وجود افزایش به ۱۰.۹ درصد در سال بعد، از سال ۱۳۹۸ روند نزولی به مدیریت سبد سرمایه گذاری خود گرفته و به ۱۰.۵ درصد در این سال و ۹.۸ درصد در سال ۱۳۹۹ کاهش یافته است اما در سال گذشته این سهم به ۱۰ درصد افزایش یافت.
۸.۸ میلیون تومان متوسط هزینه حمل‌ونقل و ارتباطات
در گروه حمل‌ونقل و ارتباطات نیز شاهد نوسانات زیادی هستیم. در حالی که متوسط هزینه سالانه این گروه برای خانوارهای شهری در سال ۱۳۹۶ بالغ بر چهار میلیون تومان بود، در سال ۱۳۹۹ به ۶.۱ میلیون تومان و در سال گذشته به ۸.۸ میلیون تومان رسیده است.
بر همین اساس سهم این گروه در هزینه‌های خانوار نیز رو به کاهش گذاشته است. در سال ۱۳۹۶ سهم این گروه ۱۲.۴ درصد بود که در سال ۱۳۹۷ به ۱۱.۸ درصد و در سال ۱۳۹۸ به ۱۰ درصد رسید. همچنین در سال‌های ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ این سهم به ترتیب به ۹.۹ و ۹.۵ درصد کاهش یافت.
سهم چهار درصدی لوازم و اثاث
به طور متوسط حدود چهار درصد از هزینه‌های غیر خوراکی خانوارهای شهری به لوازم، اثاث و خدمات خانوار مربوط می‌شود. متوسط هزینه این گروه در سال ۱۳۹۶ حدود ۱.۳ میلیون تومان بود که در سال‌های بعد افزایش یافت؛ به طوری که در سال ۱۳۹۹ به ۲.۶ میلیون تومان و در سال گذشته به ۳.۹ میلیون تومان رسیده است.
با این حال سهم این گروه از هزینه‌های خانوار در طول سال‌های ۱۳۹۶ تا ۱۳۹۹ روی چهار درصد ثابت مانده اما در سال گذشته این سهم به ۴.۳ درصد افزایش یافته است.
۳.۶ میلیون تومان هزینه سالانه پوشاک و کفش خانوارها
بر اساس این گزارش، در گروه پوشاک و کفش نیز شاهد کاهش سهم این بخش نسبت به هزینه‌های غیر خوراکی خانوارها هستیم. در حالی که در سال ۱۳۹۶ سهم این گروه از هزینه‌ها چهار درصد بوده است، در سال ۱۳۹۷ به ۳.۵ درصد افت کرده است؛ روندی که در سال بعد نیز ادامه داشته و به ۳.۱ درصد رسیده است اما در سال ۱۳۹۹ این سهم به ۳.۳ درصد و در سال گذشته به ۳.۹ درصد رسیده است.
متوسط هزینه خانوارهای شهری برای پوشاک و کفش در سال‌های ۱۳۹۶ و ۱۳۹۷ با اندکی اختلاف بیش از ۱.۳ میلیون تومان بوده است؛ رقمی که در سال ۱۳۹۸ به ۱.۴ میلیون تومان رسیده است اما از سال ۱۳۹۹ با افزایش قیمت‌ها این سهم بیش از دو برابر شده و به سه درصد رسیده است. در سال گذشته نیز این سهم بر ۳.۶ درصد بالغ شده است.
روند نزولی تفریحات و سرگرمی
همانگونه که اشاره شد در میان گروه‌های شش‌گانه کالاهای غیر خوراکی، کمترین سهم و هزینه به گروه تفریحات، سرگرمی‌ها و خدمات فرهنگی اختصاص دارد. با اینکه این گروه طیف گسترده‌ای از کالاها و خدمات را دربرمی‌گیرد اما در شرایط تورمی مردم سعی می‌کنند هزینه‌های این بخش را محدود و درآمد خود را صرف بخش‌های ضروری‌تر کنند.
طبق اعلام مرکز آمار ایران متوسط هزینه خانوارهای شهری در سال ۱۳۹۶ برای این گروه اندکی بیش از ۹۵۰ هزار تومان بوده است و با قدری افزایش در سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ این رقم به بالای یک میلیون تومان در سال افزایش یافته است.
با این حال در سال گذشته متوسط هزینه خانوارها برای این بخش به بیش از ۱.۴ میلیون تومان رسیده است. در همین راستا، سهم این گروه از سال ۱۳۹۶ تا سال گذشته رفته‌رفته کاهش یافته است؛ به طوری که در سال ۱۳۹۶ این سهم ۲.۹ درصد بوده ولی در سال ۱۳۹۷ به ۲.۷ درصد و در سال ۱۳۹۸ به ۲.۲ درصد رسیده است. همچنین از سال ۱۳۹۹ این سهم با ۱.۷ درصد به زیر دو درصد رسید و در سال گذشته به ۱.۶ درصد رسید.»
ناامن‌ترین صنایع ایران برای سرمایه‌گذاری
گروه اقتصادی: اخیراً مرکز پژوهش‌های مجلس گزارشی از «شاخص امنیت سرمایه گذاری در ایران» منتشر کرد که نشان می‌دهد نامناسب‌ترین مؤلفه امنیت سرمایه‌گذاری برای فعالان اقتصادی موضوع «عمل مسئولان ملی به وعده‌های داده‌شده» است. همچنین دومین مؤلفه نامناسب در امنیت سرمایه‌گذاری به دلیل «میزان اختلال ایجادشده در اثر محدودیت‌های خارجی» مربوط می‌شود.در این پژوهش از تهران، البرز، آذربایجان‌شرقی به‌عنوان نامناسب‌ترین استان‌ها برای سرمایه گذاری یاد شد. از سمت دیگر استان‌های خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان مناسب‌ترین وضعیت را از نظر شاخص امنیت سرمایه‌گذاری در زمستان ۱۴۰۰ کسب کردند.
دامداری ناامن‌ترین صنعت برای سرمایه‌گذاری
بر اساس نتایج این گزارش، از بین ۹ حوزه فعالیت اقتصادی مورد سنجش در این پایش، فعالان اقتصادی در حوزه معدن به جز (نفت و گاز) مناسب‌ترین ارزیابی را نسبت به سایر حوزه‌ها برای سرمایه گذاری داشتند. اما در این میان فعالان اقتصادی در حوزه دامداری، مرغداری و شیلات نامناسب‌ترین ارزیابی را در میان همه حوزه‌ها از وضعیت امنیت سرمایه‌گذاری ارائه کردند.این در حالی است که در بررسی‌های گذشته، ارتباطات و توزیع (حمل‌ونقل، انبارداری، عمده‌فروشی و خُرده‌فروشی) نامناسب‌ترین ارزیابی را به خود اختصاص داده بودند.
در حالی در این پژوهش، امنیت سرمایه گذاری در بخش معدن مثبت ارزیابی شد که این حوزه به دلیل تحریم‌ها و موانع صادراتی نتوانست در جذب سرمایه‌گذاری در این سال‌ها موفق عمل کند. هرچند تغییر قوانین و مقررات در این زمینه بی‌تاثیر نبود. گفته می‌شود که بخش معدن در بخش‌های مختلف اکتشاف، استخراج و ماشین‌آلات و جبران عقب‌ماندگی‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری ۵۰ تا ۷۵ میلیارد دلاری است.
روند نزولی سرمایه گذاری در بخش معادن
آمار نشان می‌دهد در بازه زمانی ۹۴ تا ۹۹ روند رشد سرمایه گذاری واقعی در بخش معدن نزولی بود. متوسط رشد سالانه سرمایه‌گذاری واقعی در معادن کشور طی بازه موردنظر، منفی ۱۸ درصد است. آن‌طور که فعالان اقتصادی می‌گویند به دلیل نوسانات و ناطمینانی ارزی نمی‌توانند اقدام به جذب سرمایه‌گذاری خارجی کنند.
معاونت اقتصادی اتاق تهران با استناد به داده‌های صندوق بین‌المللی پول اعلام کرد که رقم سرمایه‌گذاری در اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۰ حدود ۲۴۴۸ هزار میلیارد تومان برآورد شد که معادل حدود ۴۱ درصد تولید ناخالص داخلی است. پیش‌بینی می‌شود از نسبت سرمایه‌گذاری به تولید ناخالص داخلی طی دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ کاسته شود.
گزارش‌های پژوهشی در این رابطه نشان می‌دهد که کشورهای در حال توسعه ازجمله ایران، از درجه بالایی از نااطمینانی متغیرهای کلان اقتصادی برای سرمایه گذاری خارجی برخوردار هستند. رشد، تورم، نرخ ارز و سایر متغیرهای مهم کلان نسبت به اقتصاد کشورهای صنعتی بیشتر در معرض نوسان هستند و اثرات این نوسانات بالا فضای نااطمینانی را برای تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری خصوصی ایجاد می‌کند.
سهام کدام شرکتها به عنوان سهام عدالت واگذار می‌شود/ جدیدترین قیمت سهام عدالت اعلام شد
ارزش فعلی سهام عدالت نسبت به دوران اوج بازار در مرداد سال 99 با افت 66 درصدی مواجه شده است. از مهمترین دلایل ریزش قیمت سهام عدالت، ضعف مدیریت در شرکت های سرمایه‌گذاری و عدم برگزاری مجامع این شرکتها و نیز نبود بازارگردان حرفه‌ای برای این شرکتها به شمار می‌رود.
به گزارش خبرگزاری برنا؛ با آزادسازی سهام عدالت در اردیبهشت سال ۱۳۹۹، قیمت این سهام متاثر از وضعیت بازار سرمایه در آن روزها، بحث مشمول بودن یا نبودن سهام عدالت داغ شد.
درحالی که طبق آمار حدود ۴۹ میلیون نفر دارای سهام عدالت هستند، اما هنوز تعدادی از افراد نتوانسته اند سهام خود را دریافت کنند. به عبارت دیگر، در طی سال‌های گذشته افرادی وجود داشته‌اند که با وجود اینکه در شمار دهک‌های کم درآمد جامعه هستند، مشمول این سهام نشده‌اند.
دولت دوازدهم درحالی به کار خود پایان داد که اعلام شد پرونده ثبت نام سهام عدالت بسته شده است و امکان اینکه مشمول جدیدی پذیرفته شود وجود ندارد.
حدود سه ماه قبل حسین قربازاده، رییس سازمان خصوصی سازی، از شناسایی جاماندگان سهام عدالت تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی خبر داد و اعلام کرد: تعداد جاماندگان تحت پوشش این دو نهاد در مجموع حدود سه میلیون و ۳۳۷ هزار و ۷۰۰ نفر هستند که حدود دو میلیون و ۲۵ هزار نفر تحت پوشش بهزیستی و حدود یک میلیون مدیریت سبد سرمایه گذاری و ۳۰۰ نفر تحت پوشش کمیته امداد قرار دارند.
تکلیف جاماندگان دیگر چه می‌شود؟
در مورد سایر افراد واجد شرایط وزارت اقتصاد و وزارت رفاه باید در یک ساز و کار علمی افراد را شناسایی کنند. در حال حاضر سازوکاری به غیر از پایگاه رفاه ایرانیانوجود ندارد و معاونت مربوطه در وزارت رفاه لیست افرادی که در شش دهکی درآمدی هستند و سهام عدالت ندارند را مشخص کرده است اما تعداد نهایی نیست. زمانی هم که تعداد مشخص شود، باید برای منابع از سوی دولت و مجلس آن تدبیری اندیشیده شود.
سهام عدالت چقدر می‌ارزد؟
سبد سهام عدالت از تعدادی سهام ارزنده و نمادهای بزرگ بازار سرمایه تشکیل شده است که در هفتههای گذشته با نوسان در میزان ارزش همراه بوده است. این سهام در بهمن ماه با کاهش ارزش مواجه شد و در اسفندماه نیز روند نوسانی داشت.
ارزش این سهام در هفته اول فروردین ماه برخلاف رشد شاخص‌های عملکردی بازار سرمایه، با کاهش ارزش مواجه شد، اما در هفته دوم فروردین ماه و با رشد شاخص کل، ارزش سهام عدالت نیز رشد قابل قبولی داشته است. البته ارزش این سهام در هفته سوم فروردین ماه با افت مواجه شد. ارزش این سهام در هفته چهارم فروردین ماه با رشد 4 درصدی که داشت افزایش قابل توجهی پیدا کرد.
سهام عدالت در تمام هفتههای اردیبهشت ماه با افزایش ارزش روبرو شد. ارزش سهام عدالت در هفته اول اردیبهشت ماه با رشد 0.85 درصدی مواجه شده است. ارزش این سهام در هفته دوم اردیبهشت ماه کاهش 0.42 درصدی یافت. ارزش این سبد دارایی در هفته سوم اردیبهشت ماه رشد 0.68 درصدی را تجربه کرد. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی اردیبهشت ماه با رشد 1.7 درصدی روبرو شد.
ارزش برگه های سهام عدالت در هفته ابتدایی خردادماه با کاهش 1.29 درصدی روبرو شد. این روند نزولی در هفته دوم خرداد نیز ادامه پیدا کرد و ارزش سهام عدالت در هفته گذشته با کاهش 2.13 درصدی مواجه شد.
این سهام عدالت در هفته سوم خردادماه باز هم با کاهش ارزش 1.55 درصدی روبرو شد که این مساله به دلیل افت در شاخص‌های عملکردی بورس رخ داده است. سبد سهام عدالت در هفته چهارم خردادماه با رشد 2 درصدی مواجه شد. ارزش این سهام در هفته پایانی خردادماه نیز با افت 2.15 درصدی داشت.
البته سبد سهام عدالت به دلیل تشکیل شدن از سهام شرکت‌های بزرگ، بسیار متاثر از شاخص کل بورس است. سهام عدالت در هفته ابتدایی تیرماه با افت 2.86 درصد مواجه شده است. این سهام هفته دوم تیرماه را با کاهش 1.39 درصدی در ارزش پشت سر گذاشته است. در حال حاضر و در هفته سوم تیرماه ارزش این سهام با کاهش 1.37 درصدی روبرو شده است. ارزش این سهام در هفته چهارم و پایانی تیرماه با افت 2 درصدی داشته است.
برگه‌های سهام عدالت در هفته ابتدایی مردادماه با کاهش 2.65 درصدی روبرو شده است؛ اما در هفته دوم مردادماه ارزش سهام عدالت 46 صدم درصد افت کرد، اما در هفته سوم مردادماه برخلاف شاخص‌های بورس، ارزش سهام عدالت 7.62 درصد کاهش یافت. در هفته چهارم مردادماه برخلاف هفته های گذشته، ارزش سهام عدالت با رشد 72 صدم درصدی روبرو شده است. ارزش سهام عدالت در هفته پایانی مردادماه با کاهش 1.64 صدم درصدی روبرو شده است.
بورس در هفتههای گذشته با وضعیت نوسانی همراه بوده است که این مساله بر روند ارزش برگه های سهام عدالت نیز تاثیر زیادی داشته است.
کاهش ارزش سهام عدالت در هفته های اول و دوم شهریور ادامه داشت و ارزش این سهام به ترتیب با کاهش 1.81 و 2.89 درصدی روبرو شد. ارزش برگه‌های سهام عدالت در هفته سوم شهریور ماه نیز با کاهش 1.32 درصدی همراه بوده است. سهام عدالت در هفته های گذشته با توجه به افت در شاخص های بورس با کاهش ارزش مواجه بوده و در هفته چهارم شهریور ماه بیشترین افت در 6 ماه گذشته را تجربه کرده است. ارزش سهام عدالت در هفته چهارم شهریورماه با افت 3.36 درصدی همراه بوده است.
سهام عدالت در هفته اول مهرماه پس از هفته ها افت، با رشد 82 صدم درصدی روبرو شد، اما در هفته دوم مهرماه ارزش سهام عدالت با کاهش 3.73 روبرو شده است. این مساله در حالی رخ داده است که شاخص کل بورس در این هفته با کاهش 2.4 درصدی و شاخص کل هم‌وزن بورس نیز کاهش 3.1درصدی داشته‌اند.
برگه‌های سهام عدالت در قیمت‌های اسمی 409 هزار تومانی، 492 هزار تومانی، 532 هزار تومانی و یک میلیون تومانی در هفته دوم مهرماه به ترتیب با کاهش 206 هزار تومانی، 248 هزار تومانی، 268 هزار تومانی و یک میلیون و 505 هزار تومانی نسبت به هفته گذشته مواجه شده‌اند.
ارزش فعلی سهام عدالت نسبت به دوران اوج بازار در مرداد سال 99 با افت 66 درصدی مواجه شده است. از مهمترین دلایل ریزش قیمت سهام عدالت، ضعف مدیریت در شرکت های سرمایه‌گذاری و عدم برگزاری مجامع این شرکتها و نیز نبود بازارگردان حرفه‌ای برای این شرکتها به شمار می‌رود.
دیدگاه شما