ارز فیات چیست؟

پول بی‌پشتوانه (Fiat Money)

در گذشته بانک‌های مرکزی کشورهای مختلف با لحاظ در اختیار داشتن پشتوانه، که بطور معمول ذخایر فیزیکی طلا و نقره بوده است، دست به انتشار اسکناس می‌زدند. هر چند پول فیات یا بی‌پشتوانه فاقد ذخایر پشتوانه بوده و فقط بر اساس سیستم اعتمادی معامله می‌شود.

در حال حاضر اکثر قریب به اتفاق ارزهای دنیا فیات بوده و از آنجایی که انتشار و چاپ اسکناس در این سیستم فقط با صلاحدید دولت و بانک مرکزی بوده و فاقد پشتوانه فیزیکی است، تورم بالا و از بین رفتن اعتماد جامعه به دولت می‌تواند باعث بی‌ارزش شدن پول رایج کشور شود.

پس از منسوخ شدن سیستم استاندارد طلا و سیستم پولی برتون وودز، سیستم پول فیات یا پول بی‌پشتوانه تنها سیستم رایج در دنیا است.

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

استاندارد طلا و پول فیات (پول بی‌ پشتوانه یا دستوری)

از نخستین درس‌های تاریخچه پول تا درس حاضر، بیشتر با تاریخچه طلا کار داشتیم و از توجه بشر به طلا صحبت کردیم.

دیدیم که حتی وقتی سندهای مالی و حواله‌ها بین معتمدین دست‌به‌دست می‌شد، در نهایت اعتبار همه‌ی آن نامه‌ها و حواله‌ها، به سکه‌های طلای انباشته در انبار معتمدین بود.

حتی وقت بانکهای مرکزی هم شکل گرفتند، قرار بود مراقب باشند تا بانکهای دیگر، ارزش پول را حفظ کنند و اسکناسی که در اختیار مردم قرار می‌گیرد با پشتوانه‌ای که در بانک‌ها وجود دارد هم‌خوان و متناسب باشد.

اقتصاددان‌ها علاقه‌ دارند از این شکل پول و تبادلات پولی، به عنوان پول نماینده یا Representative Money نام ببرند.

وقتی از پول نماینده حرف می‌زنیم، منظورمان این است که شمش‌ها و سکه‌های طلا جایی در بانک‌ها یا در خزانه‌ی دولت‌ها وجود دارد و مردم سکه‌های فلزی معمولی و اسکناس‌ها را به عنوانِ سند مالکیت طلایی که انباشته شده میان خود دست‌به‌دست می‌کنند.

توسعه تجارت بین المللی و رواج یافتن استاندارد طلا

حتماً دقت کرده‌اید که تا این درس، ما به خاطر حفظ سادگی داستان، به تنوع ارزها و نحوه مبادله واحدهای پولی کشورهای مختلف اشاره نکرده‌ایم.

همیشه فرض‌مان بر این بوده که جامعه‌ای وجود دارد که درون خود، با پشتوانه‌ی طلا و ابزارهایی مانند اسکناس و حواله معامله‌هایی را انجام می‌دهد.

به تدریج از قرن هجدهم میلادی به بعد، تجارت میان کشورهای مختلف گسترش پیدا کرد و انواع پول میان بازرگانان و اهل صنعت، جابجا می‌شد.

بنابر این برای هر دولتی مهم بود که بازرگانان کشورهای دیگر، پول کاغذی (اسکناس) و سکه‌های فلزی معمولی آن کشور را درست مانند شمش و سکه‌های طلا بپذیرند و مبادله کنند.

دسترسی کامل به این درس برای کسانی در نظر گرفته شده که دو شرط زیر درباره‌ی آن‌ها صدق کند:

متمم باشند
• حداقل تمرین‌ یکی از درس‌های پایه‌ی تاریخچه‌ی پول را انجام داده باشند.

با عضویت به عنوان کاربر ویژه‌ی متمم، علاوه بر دسترسی به این مطلب و سایر بحث‌های مرتبط با تاریخچه پول، به درس‌های بسیار بیشتری دسترسی پیدا می‌کنید که می‌توانید فهرست آنها را در اینجا ببینید:

البته از میان درس‌ها و مطالب مطرح شده در متمم، ما فکر می‌کنیم شاید بهتر باشد در کنار تاریخچه پول، ابتدا مطالعه‌ی مباحث زیر را در اولویت قرار دهید:

ارز فیات چیست؟

پول فیات چیست؟

پول فیات ارز صادرشده دولتی است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد ، بلکه پشتوانه آن اعتبار دولت صادرکننده آن است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و عملکرد دولت مورد نظر حاصل می‌شود و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا،یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.

پول فیات ارز فیات چیست؟ چگونه کار می کند؟

پول فیات فقط به این دلیل ارزشمند است که دولت ارزش آن را حفظ می کند یا اینکه دو طرف در یک معامله در مورد ارزش آن توافق ارز فیات چیست؟ می کنند. در طول تاریخ، دولت ها سکه هایی را از کالاهای فیزیکی ارزشمندی مانند طلا و نقره ضرب کرده و یا پول کاغذی چاپ می‌کردند که در ازای آن کالای فیزیکی قابل دریافت بود. پول فیات غیرقابل برگشت است و نمی توان آن را بازخرید کرد. واژه فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم "باید بشود" و یا "بگذار که بشود" ترجمه می شود. از آنجا که پول فیات با ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، ارزش خود را به واسطه تورم از دست داده و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش می شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. این متفاوت از پولی است که طلا پشتوانه آن است ؛ برای مثال، طلا به دلیل به کارگیری در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، کامپیوتر و وسایل نقلیه هوافضا ارزش ذاتی دارد.

ملاحظات خاص

دلار آمریكا به عنوان پول ناخواسته و مبالغ قانونی در نظر گرفته می شود كه برای بدهی های خصوصی و دولتی پذیرفته می شود. مبالغ قانونی اساساً هر ارزی است كه یك دولت قانونی اعلام كند. بسیاری از دولت ها ارز فیات صادر می کنند و سپس آن را با معیار قانونی برای بازپرداخت بدهی ، قانونی می کنند. در اوایل تاریخ ایالات متحده ، ارز این کشور پشتوانه ی طلا (و حتی گاهی نقره) داشت. دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری در سال ارز فیات چیست؟ 1933، اجازه شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را ملغی اعلام کرد. استاندارد طلا ، که از ارز ایالات متحده با طلای فدرال پشتیبانی می کرد ، به طور کامل در سال 1971 پایان یافت ، زمانی که ایالات متحده نیز صدور طلا به دولت های خارجی را در ازای دریافت ارز ایالات متحده متوقف کرد. از آن زمان ، دلار آمریکا عنوان تنها پشتوانه ی "ایمان و اعتبار" دولت امریکا" را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی های دولتی و خصوصی شناخته می شود.

نقاط قوت و ضعف فیات پول

نقاط قوت

پول فیات، در صورتی که بتواند نقش‌هایی را که اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد مانند ارزش ذخیره سازی، اثبات حساب عددی و تسهیل مبادلات و. را اجرا کند، ارز خوبی محسوب می شود، این ارز همچنین، حق الضربی عالی دارد.. ارزهای فیات در قرن بیستم تا حدودی مورد توجه قرار گرفت زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجا که پول فیات مانند طلا که منبع کمیاب یا ثابتی است ،نیست بانک های مرکزی می‌توانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه می‌توانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ،تورم، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند.

نقاط ضعف

با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را تعدیل کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط ارز فیات چیست؟ و رکودهای جدی شوند. برای مثال یک ارز مرتبط با طلا به دلیل محدود بودن منبع طلا ثبات بیشتری دارد. اما به دلیل عرضه نامحدود پول فیات، فرصتهای بیشتری برای ایجاد حباب در آن وجود دارد.

نمونه ای از ضعف ارزهای فیات

دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین سناریوی تورم در اوایل دهه سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور با سرعتی بالا شروع به چاپ پول کرد که منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز قابل توجهی افزایش یافت و مصرف کنندگان مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با کیف پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت با واحد دلار آمریكا بود.

ارز فیات چیست؟

پول فیات چیست؟

پول فیات ارز صادرشده دولتی است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد ، بلکه پشتوانه آن اعتبار دولت صادرکننده آن است. ارزش پول فیات از ارتباط میان عرضه و تقاضا و عملکرد دولت مورد نظر حاصل می‌شود و به ارزش کالای فیزیکی، مانند ارزش پول، وابسته نیست. بیشتر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار امریکا،یورو و دیگر ارزهای مهم همگی پول فیات هستند.

پول فیات چگونه کار می کند؟

پول فیات فقط به این دلیل ارزشمند است که دولت ارزش آن را حفظ می کند یا اینکه دو طرف در یک معامله در مورد ارزش آن توافق می کنند. در طول تاریخ، دولت ها سکه هایی را از کالاهای فیزیکی ارزشمندی مانند طلا و نقره ضرب کرده و یا پول کاغذی چاپ می‌کردند که در ازای آن کالای فیزیکی قابل دریافت بود. پول فیات غیرقابل برگشت است و نمی توان آن را بازخرید کرد. واژه فیات ریشه در زبان لاتین دارد و به معنی حکم "باید بشود" و یا "بگذار که بشود" ترجمه می شود. از آنجا که پول فیات با ذخایر فیزیکی مانند ذخایر ملی طلا یا نقره ارتباطی ندارد، ارزش خود را به واسطه تورم از دست داده و یا حتی در صورت افزایش تورم، کاملا بی ارزش ارز فیات چیست؟ می شود. اگر مردم اعتماد خود نسبت به پول ملی را از دست بدهند، پول ارزش خود را از دست خواهد داد. این متفاوت از پولی است که طلا پشتوانه آن است ؛ برای مثال، طلا به دلیل به کارگیری در جواهرات و تزئینات و همچنین تولید دستگاه های الکترونیکی، کامپیوتر و وسایل نقلیه هوافضا ارزش ذاتی دارد.

ملاحظات خاص

دلار آمریكا به عنوان پول ناخواسته و مبالغ قانونی در نظر گرفته می شود كه برای بدهی های خصوصی و دولتی پذیرفته می شود. مبالغ قانونی اساساً هر ارزی است كه یك دولت قانونی اعلام كند. بسیاری از دولت ها ارز فیات صادر می کنند و سپس آن را با معیار قانونی برای بازپرداخت بدهی ، قانونی می کنند. در اوایل تاریخ ایالات متحده ، ارز این کشور پشتوانه ی طلا (و حتی گاهی نقره) داشت. دولت فدرال با تصویب قانون بانکداری اضطراری در سال 1933، اجازه شهروندان در مبادله ارز با طلای دولت را ملغی اعلام کرد. استاندارد طلا ، که از ارز ایالات متحده با طلای فدرال پشتیبانی می کرد ، به طور کامل در سال 1971 پایان یافت ، زمانی که ایالات متحده نیز صدور طلا به دولت های خارجی را در ازای دریافت ارز ایالات متحده متوقف کرد. از آن زمان ، دلار آمریکا عنوان تنها پشتوانه ی "ایمان و اعتبار" دولت امریکا" را دارد و به عنوان ارز رایج برای کلیه بدهی های دولتی و خصوصی شناخته می شود.

نقاط قوت و ضعف فیات پول

نقاط قوت

پول فیات، در صورتی که بتواند نقش‌هایی را که ارز فیات چیست؟ اقتصاد یک کشور در واحد پولی خود به آن نیاز دارد مانند ارزش ذخیره سازی، اثبات حساب عددی و تسهیل مبادلات و. را اجرا کند، ارز خوبی محسوب می شود، این ارز همچنین، حق الضربی عالی دارد.. ارزهای فیات در قرن بیستم تا حدودی مورد توجه قرار گرفت زیرا دولت ها و بانک های مرکزی به دنبال قطع ارتباط اقتصاد خود از فراز و نشیب های چرخه تجارت بودند. از آنجا که پول فیات مانند طلا که منبع کمیاب یا ثابتی است ،نیست بانک های مرکزی می‌توانند کنترل بیشتری روی آن داشته باشند و اینگونه می‌توانند متغیرهای اقتصادی مانند عرضه ،تورم، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را مدیریت کنند.

نقاط ضعف

با این حال، بحران وام و به دنبال آن سقوط مالی سال 2007 ، این باور را تعدیل کرد که بانک های مرکزی می توانند با تنظیم عرضه ی پول، مانع از سقوط و رکودهای جدی شوند. برای مثال یک ارز مرتبط با طلا به دلیل محدود بودن منبع طلا ثبات بیشتری دارد. اما به دلیل عرضه نامحدود پول فیات، فرصتهای بیشتری برای ایجاد حباب در آن وجود دارد.

نمونه ای از ضعف ارزهای فیات

دولت آفریقایی زیمبابوه نمونه ای از بدترین سناریوی تورم در اوایل دهه سال 2000 را ارائه داد. در پاسخ به مشکلات جدی اقتصادی، بانک مرکزی کشور با سرعتی بالا شروع به چاپ پول کرد که منجر به تورم اقتصادی شدیدی شد که در سال 2008 بین 230 تا 500 میلیارد درصد بود. قیمت ها به طرز قابل توجهی افزایش یافت و مصرف کنندگان مجبور شدند برای خرید مایحتاج ساده، با کیف پول به فروشگاه بروند. هنگامی که تورم در بالاترین مقدار بود، ارزش یک تریلیون دلار زیمبابوه تنها 40 سنت با واحد دلار آمریكا بود.

تفاوت های پول فیات و ارزهای دیجیتال

تفاوت پول فیات و ارزهای دیجیتال در چیست؟ این یکی از سوالاتی است که شاید با رونق گرفتن بیش از پیش ارزهای دیجیتال و پذیرش عمومی بیشتر آنها از سوی مردم برای خیلی ها پیش بیاید که این ارزها چه چیزی هستند و چه تفاوتهایی با همدیگر دارند. پیش از پرداختن به نقاط افتراق این دو ارز ابتدا تعریفی از آنها ارائه خواهیم داد.

پول فیات

هسته اصلی و اولیه اقتصاد را پول تشکیل می دهد. در حال حاضر کلیه پولهای استفاده شده در اقتصاد، با نام ارز یا پول فیات شناخته می شوند. پول فیات در اصل به همان پولهای دولتی و رایج در کشورها اطلاق می گردد که از هیچ پشتوانه فیزیکی همچون طلا یا نقره برخوردار نیستند. این ارزها بوسیله خود دولتها و بانکهای مرکزی بوجود آورنده آنها پشتیبانی می شوند. همچنین اعتبار این ارزها حاصل توافق هزاران سیستم مبتنی بر یک الگوریم است. از سویی ارزش پول فیات امروزه به میزان عرضه و تقاضا و ثبات اقتصادی کشور بوجود آورنده آن نیز بستگی دارد.

ارز دیجیتال

ارز دیجیتال (Cryptocurrency) به شکل خاصی از پول دیجیتال که بر پایه علم رمزنگاری شکل گرفته، گفته می شود. این ارزها مجازی بوده و هیچ گونه شکل فیزیکی ندارند. اساسا سه ویژگی باعث تمایز این ارزها با پول فیات می شود که عبارتند از غیرمتمرکز بودن، شفافیت و تغییرناپذیر بودن که تحقق این ویژگیها در گرو استفاده از فناوری بلاک چین است.
ماهیت غیرمتمرکز بودن این ارزها به این موضوع اشاره دارد که آنها در کنترل و تحت نظارت هیچ سازمان، گروه یا نهادی نیستند. به این معنی که شما می توانید به صورت کاملا مستقیم و بدون اعمال دخالت از سوی هیچ واسطه ای و تنها از طریق اینترنت کریپتوکارنسی ها را به شخصی دیگری ارسال نمایید بدون اینکه نیازی به افتتاح حساب و یا استفاده از خدمات بانکها یا هر نهاد دیگری داشته باشید.
فرایند ایجاد و توزیع رمزارزها نیز همانند پولهای فیات مبتنی بر سازوکارهای مختلفی است. برخی از آنها همانند بیت کوین با ماینینگ ایجاد می شوند و در برخی دیگر تمامی سکه ها از قبل استخراج شده و روی شبکه قرار گرفته اند.

تفاوت های ارز فیات با ارز دیجیتال

علیرغم اینکه پول فیات و ارزهای دیجیتال هر دو به عنوان روشی برای پرداخت مورد استفاده قرار می گیرند، اما میان آنها تفاوت های بنیادی هم وجود دارد که در ادامه این مقاله از تتر ایران به ذکر آنها خواهیم پرداخت.

قانونی بودن

داشتن جنبه قانونی یکی از اولین مولفه ها برای ذکر تفاوت میان ارز دیجیتال با پول فیات است. تنظیمات مربوط به ارزهای فیات صادر شده توسط دولتها به عهده بانکهای مرکزی کشورها می باشد. پول فیات همانند یک مناقصه قانونی، اغلب به عنوان یک روش رسمی برای انجام تراکنش ها مورد استفاده قرار می گیرد. فرایند عرضه و توزیع ارز فیات توسط دولتها کنترل شده و دولتها سعی دارند ارزش آن را با اتخاذ سیاست های توزیع، در بازه های زمانی مختلف تغییر دهند.
اما رمز ارزها در قالب دارایی های دیجیتالی جای می گیرند که از آنها بیشتر به عنوان یک روش تبادلی استفاده می شود و دولتها هیچ نقشی در کنترل آنها ندارند. ویژگی غیرمتمرکز بودن نیز به همین امر اشاره دارد که ارزش این ارزها به هیچ وجه تحت تاثیر هیچ مقام و مسئول مرکزی قرار نمی گیرد. همین ویژگی باعث شده که فعالیت رمز ارزها در برخی از کشورها ممنوع اعلام شود و این به دلیل احتمال به کارگیری این ارزها در فعالیت های مجرمانه مانند تروریسم و پول شویی است.

ماهیت فیزیکی

رمز ارزها فاقد ماهیت فیزیکی هستند و ارز مجازی محسوب می شوند و امکان لمس آنها به صورت فیزیکی وجود ندارد. این در حالی است که ارزهای فیات از جنبه فیزیکی برخوردار بوده و شکل معمول آنها در قالب سکه و اسکناس است و به صورت کاملا فیزیکی می توان آنها را کامل لمس کرد. شاید داشتن همین جنبه فیزیکی ارزهای فیات است که باعث شده در امر جابجایی با چالش های بسیاری روبرو شود و همین نقیصه زمینه ساز محبوبیت و مقبولیت بیشتر ارزهای رمزپایه بویژه افزایش رغبت به حضور در بازار خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال شده است.

تبادل

یکی از موارد افتراق کلیدی میان ارز فیات و ارزهای دیجیتال به جنبه تبادل در آنها بر می گردد. بدین صورت که رمز ارزها شکل دیجیتالی داشته و خلق آنها بواسطه کامپیوترها ممکن می شود و عملکرد آنها به صورت یه قطعه کد خصوصی است. روش تبادل در این ارزها نیز کاملا به شکل دیجیتالی است. در مقابل پول فیات را هم می توان به صورت فیزیکی و هم دیجیتالی مبادله کرد. افراد با استفاده از سیستم های پرداخت الکترونیکی می توانند به راحتی اقدام به نقل و انتقال پول فیات به صورت دیجیتالی کنند. همچنین امکان جابه جایی و مبادله ارزهای فیات در جریان معاملات به صورت کاملا فیزیکی نیز امکان پذیر است.

نحوه عرضه به عنوان یک تفاوت اصلی در رابطه با ارزهای فیات و رمز ارزها در نظر گرفته می شود. پول فیات معمولا مشمول عرضه به صورت نامحدود می شود و بانک های مرکزی می توانند بنا به صلاح دید دولتها و سیاست های پولی و مالی خود اقدام به عرضه و توزیع این پولها کنند و هیچ محدودیتی برای چاپ پولهای رایج یا فیات وجود ندارد. اما در نقطه مقابل رمز ارزها وجود دارند که معمولا سازوکارهای مشخصی برای عرضه آنها در نظر گرفته شده است و بسیاری نیز همچون بیت کوین از میزان عرضه محدودی برخوردارند. به عبارتی مجموعه ای مشخص از کوین ها به منظور عرضه در این ارزها پیش بینی شده است. در واقع مشخص کردن مقدار پول در گردش برای هر بازه زمانی در پولهای فیات به نوعی غیرممکن است، امری که در رمزارزها به سادگی امکان پذیر می شود.

ذخیره سازی

مجازی بودن رمز ارزها در واقع به دسترس پذیر بودن آنها به صورت آنلاین دلالت دارد و ذخیره آنها در کیف پولهای دیجیتال انجام می گیرد که از آنها با عنوان کیف پول ابری یا آنلاین یاد می شود. علیرغم اینکه بسیاری از کیف پولها مدعی ذخیره سازی ایمن ارزهای دیجیتال هستند، اما در عین حال برخی از آنها توسط هکرهای حرفه ای هک شده اند که در نتیجه آن دارایی های دیجیتال بسیاری از دست رفته است.
اما پولهای فیات را می توان به اشکال مختلفی ذخیره سازی کرد. شما با استفاده از سرویس هایی پرداخت همانند پی‌پال می توانید اقدام به ذخیره پول فیات خود در این سیستم ها به شکل دیجیتال کنید. همچنین بانکها نیز از سالیان دور به عنوان نهادی برای مراقبت از ارزهای فیزیکی تاسیس شده اند و این عمده ترین کاربرد آنها تعریف شده است.