بورس تهران وارد فاز خرسی شد؟
براساس تعاریف مالی-رفتاری، هرگاه نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود، با کاهش بیش از ۲۰ درصد مواجه شود، از اصطلاح بازار خرسی استفاده میشود.
به فازهای بازار خرسی گزارش سرویس بورس مشرق، براساس تعاریف مالی-رفتاری، هرگاه نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود، با کاهش بیش از ۲۰ درصد مواجه شود، از اصطلاح بازار خرسی استفاده میشود. بورس تهران پس از تجربه اولین ماه منفی در سال ۹۹، اولین روز کاری شهریورماه را نیز با نزول آغاز کرد. به این ترتیب شاخص از نقطه اوج خود در ۱۹ مرداد ۱۶ درصد پایینتر ایستاد و حالا تا فاز خرسی فقط ۴درصد فاصله دارد. این گزارش نشان میدهد کدام صنایع بیشترین نقش را در هدایت بورس به سمت بازار خرسی بازی کردهاند؟
چرا نمادهای منفی بورس را متوقف نمیکنند؟
بورس تهران پس از پشتسر گذاشتن اولین ماه منفی خود در سال ۹۹، اولین روز کاری شهریور ماه را نیز با کاهش قیمت سهام آغاز کرد. از اینرو روز شنبه نماگر اصلی بورس تهران با افت ۷/ ۱ درصدی مواجه شد وتا محدوده یکمیلیون و ۷۲۷ هزار واحدی عقب نشست. به این ترتیب دماسنج تالار شیشهای از اوج ۱۹ مرداد ماه با کاهش ۹/ ۱۶ درصدی مواجه شد و حال تا ورود به فاز خرسی تنها ۷/ ۳ درصد فاصله دارد. اما کدام صنایع بیشترین نقش در هدایت بازار سهام به سمت یک بازار خرسی را ایفا کردهاند؟ چه عواملی این نزول را رقم زد و چگونه میتوان مانع از ورود بازار سهام به این فاز شد؟
دو سوی بازارهای مالی
بازار خرسی (Bear market) و بازار گاوی (Bull market)؛ دو واژهای که به گوش همه فعالان بازارهای سرمایهگذاری آشنا است حتی اگر درخصوص معنای واقعی آن اطلاعاتی نداشته باشند. قبل از اینکه به وضعیت بورس تهران و فاصله تا فاز خرسی وارد شویم، لازم است نگاهی کلی به دو اصلاح مزبور داشته باشیم. بازار خرسی و گاوی چیست؟ چرا از این واژهها در زمان صعود و نزول بازارها استفاده میشود؟ بورس نیویورک یکی از بزرگترین بازارهای مالی است که در والاستریت بنا شده است. چند متر مانده به درب ورودی بورس نیویورک دو مجسمه بزرگ دیده میشود.
مجسمه برنزی یک گاو بزرگ که در مقابل یک خرس تنومند قرار گرفته است. مجسمه «گاو» معرف همه سرمایهگذارانی است که ریسکپذیری زیادی دارند و معتقدند ظرفیت رشد در بازار وجود دارد و مجسمه «خرس» نمادی از سرمایهگذارانی است که میترسند بازار با افت مواجه شود. اما چرایی این نامگذاری به رفتار دو حیوان مذکور در زمان مبارزه بازمیگردد. گاوها هنگام مبارزه و جنگ، با حرکت دادن سر و شاخ خود از پایین به بالا سعی در ضربه زدن به دشمن را دارند و به عبارتی حریف خود را به بالا پرت میکنند. در خرس اما عکس این موضوع صادق است.
خرسها در نبرد، همواره با دستان پر قدرت و ضربات از بالا به پایین دستها، به حریف ضربه زده و آن را شکست میدهند. از اینرو بازار صعودی به بازار گاوی و بازار نزولی به بازار خرسی معروف است. اما افزایش یا کاهش قیمتها در یک روز یا یک هفته نشان از گاوی یا خرسی بودن آن بازار نیست، بلکه آنچه نوع بازار را مشخص میکند، روند بلندمدت آن است. بر اساس تعاریف مالی-رفتاری، زمانی که نماگر یک بازار نسبت به سقف پیشین خود با کاهش بیش از ۲۰ درصدی مواجه شود، از اصطلاح بازار خرسی استفاده میشود.
اصلاح بازار سهام؛ از دلایل تا راهکارها
بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد پس از ثبت قله تاریخی ۲ میلیون و ۷۸ هزار واحد در ۹ روز کاری گذشته، نماگر اصلی بورس تهران پس از فراز و فرود فراوان با کاهش ۹/ ۱۶ درصدی نسبت به اوج اخیر خود مواجه شده است و از این منظر در فاز اصلاحی قرار دارد. اما در صورت رسیدن نماگر اصلی بازار سهام به سطوح کمتر از یک میلیون و ۶۶۲ هزار واحد که حکایت از افت بیش از ۲۰ درصدی نسبت به قله ۱۹ مرداد دارد، میتوان از ورود شاخص سهام به فاز خرسی خبر داد.
سیاستهای یک بام و دو هوای دولت در عرضه باقیمانده سهام دولتی در بورس، قوانین خلقالساعه و غیرکارشناسانه سیاستگذار بورسی و اعمال محدودیتهای بیشتر بر بازار و کوبیدن بر طبل شایعاتی همچون نرخ فازهای بازار خرسی سود ۲۲ درصدی سپردههای بانکی همگی از دلایلی بودند که نماگر سهام را به این مسیر سوق دادند.
هر چند پس از رشدهای افسارگسیخته در یک سال گذشته، اصلاح قیمتی امری طبیعی محسوب میشود. در شرایط فعلی اما بهنظر میرسد رفع محدودیتهای خودساخته همچون دامنه نوسان قیمت، احترام به قانون عرضه و تقاضا در بازار و ممانعت از دخالتهای دولتی، کاهش ریسک هسته معاملاتی با اندیشیدن راهکاری برای جلوگیری از هنگ سامانههای معاملاتی و افزایش ساعت معاملاتی بازار سهام بتواند به کمک بازار سهام آمده و مانع ورود این بازار به فاز خرسی شود. آخرینباری که بورس تهران به فاز خرسی وارد شد، پاییز سال ۹۷ بود؛ جاییکه شاخص کل سهام در ۹ مهرماه تا ارتفاع ۱۹۵ هزار و ۴۸۰ واحد صعود کرد و پس از آن در روندی نزولی تا محدوده ۱۵۴ هزار و ۵۵۰ واحد عقبنشینی کرد که بیانگر سقوط بیش از ۲۰ درصد این نماگر و ورود بورس تهران به فاز خرسی بود. این روند اما ۵۴ روز معاملاتی به درازا کشید و نوسان قیمت دلار مهمترین عامل عقبنشینی بیش از ۲۰ درصدی شاخص کل بود.
در دهه ۸۰ نیز چندینبار شاهد ورود بازار سهام به فاز خرسی بودیم.
قلب تپنده خرس
در حالی نماگر اصلی بورس تهران در ۹ روز معاملاتی اخیر متحمل افت ۹/ ۱۶ درصدی شده است که بررسیهای «دنیایاقتصاد» نشان میدهد از ۳۹ صنعت فعال بورسی، ۳۶ گروه با افت میانگین قیمت سهام زیرمجموعه خود مواجه شده است. این در حالی است که میانگین قیمت سهام در ۱۳ گروه با کاهش بیشتر از شاخص کل روبهرو شده است. در این میان سهامداران شاهد افت بیش از ۲۰ درصدی در ۶ گروه بورسی بودند.
گروه چندرشتهای صنعتی با سهم ۹/ ۱۰ درصدی از کل ارزش بازار و ۵ سهم زیرمجموعه که البته «شستا» را نیز در خود جای داده است، با افت ۲/ ۲۶ درصدی مواجه شد و بیشترین تاثیر در روند کاهشی شاخص کل را نیز ایفا کرد. پس از آن گروه فرآوردههای نفتی با ۸ شرکت و سهم ۹/ ۸درصد از ارزش بازار نیز متحمل کاهش قیمت۲/ ۲۵ درصدی سهام زیرمجموعه خود شد. گروه محصولات فلزی دیگر گروهی بود که در ۹ روز معاملاتی گذشته که بورس تهران به فاز اصلاحی فرو رفته، با افت ۱/ ۲۲درصدی مواجه شده است.
این گروه اما از سهم ناچیز ۴/ ۰ درصدی از ارزش کل بازار برخوردار است. خودروییها دیگر گروهی بودند که با توجه به سهم ۶درصدی، افت ۵/ ۲۱ درصدی را ثبت کردند. دو گروه رایانه و زراعت نیز در بازه زمانی مورد بررسی به ترتیب شاهد کاهش ۵/ ۲۰ و ۱/ ۲۰ درصدی میانگین قیمت سهام شرکتهای زیرمجموعه خود بودند. این در حالی است که ۳ گروه توانستند در برابر رشد قیمتها مقاومت کنند و با سهم ۴/ ۴ درصدی خود از ارزش کل بورس تهران، مانع از افول بیشتر نماگر بورس تهران شوند. در اینخصوص میتوان به گروههای مخابرات، زغالسنگ و منسوجات اشاره کرد که با افزایش ۴ تا ۵/ ۱۰ درصدی شاخص صنعت خود همراه شدند.
چرخه بازار (Market Cycle) چیست؟ چگونه با استفاده از چرخه ها سود کنیم؟
چرخه بازار (Market Cycle) یک اصطلاح کاملاً گسترده است که به روندها و الگوهایی اشاره دارد که در بازارها یا محیطهای مختلف تجاری ظاهر میشوند. در طول یک چرخه بازار ممکن است برخی از رمزارزها یا کلاس دارایی (Asset class) از سایرین بهتر باشد؛ زیرا مدلهای تجاری آنها با شرایط رشد مطابقت بیشتری دارند. چرخههای بازار به دورهای بین دو حد بالاترین یا پایینترین سطح یک شاخص مشترک مانند ارزش کل بازار اشاره دارند که عملکرد مالی را در بازارهای صعودی و نزولی نشان میدهند.
چرخه بازار (Market Cycle) چیست؟
در ادامه پاسخ به سؤال چرخه بازار (Market Cycle) چیست؟ باید به موارد کلیدی ذیل اشاره کنیم:
- چرخه به روندها یا الگوهایی اشاره میکند که در محیطهای مختلف تجاری ظاهر میشوند.
- چارچوب زمانی چرخه بازار اغلب برای هر فرد بسته به گرایشها و اهدافی که به دنبالشان است، متفاوت خواهد بود.
- یک چرخه بازار اغلب دارای چهار فاز مجزا از یکدیگر است.
- تقریباً امکان شناسایی فاز چرخه بازاری که هم اکنون داخل آن قرار داریم، غیرممکن است.
- در مراحل مختلف یک چرخه بازار کامل، ارزهای دیجیتال مختلف به نیروهای بازار واکنش متفاوتی دارند.
نحوه کارکرد چرخه بازار
زمانی چرخههای بازار نو در یک بخش از صنعت به وجود میآیند که روندهایی در پاسخ به نوآوریهای معنیدار، تولیدات جدید یا تغییرات محیط نظارتی ایجاد شوند. این چرخهها یا روندها اغلب سکولار نامیده میشوند. در طول این دورهها، درآمد و سود خالص ممکن است الگوهای رشد مشابهی را در بین بسیاری از شرکتهای ارز دیجیتال که اغلب ماهیت چرخهای دارند نشان دهد.
عمدتاً تعیین چرخه بازار مادامی که به وقوع نپیوسته باشد بسیار دشوار است و به ندرت دارای یک نقطه شروع یا پایان مشخص و واضح هستند که در نتیجه منجر به سردرگمی یا اختلاف نظر در مورد ارزیابی سیاستگذاریها و راهبردها میشود. با این وجود اما اکثر کارکشتگان بازار معتقدند که نقاط شروعی و انتهایی چرخه بازار وجود دارند. از این رو، بسیاری از سرمایهگذاران راهبردهای سرمایهگذاری را دنبال میکنند که هدف آنها سودآوری از طریق تجارت رمزارزها قبل از تغییرات جهت چرخه بازار است. همچنین، ناهنجاریهایی در بازار کریپتو وجود دارند که نمیتوان آنها را توجیه کرد، با این وجود سال به سال رخ میدهند.
چرخه بازار -با توجه به بازار مورد نظر- میتواند از چند دقیقه تا چند سال به درازا بکشد؛ چراکه بازارهای زیادی برای بررسی وجود دارند و افقهای زمانی برای تجزیه و تحلیل آنها محدود هستند. حرفههای مختلف جنبههای گوناگون دامنه را بررسی خواهند کرد؛ یک تریدر روزانه ممکن است به نمودرهای پنج دقیقهای نگاه کند، در حالی که یک سرمایهگذار در بخش املاک ممکن است چرخه 20 ساله بازار را مورد بررسی قرار دهد.
انواع چرخه بازار
چرخه بازار عموماً دارای چهار مرحله (فاز) است. در مراحل مختلفِ یک چرخهِ کاملِ بازار، اوراق بهادار مختلف به نیروهای بازار واکنش متفاوتی نشان میدهند. به عنوان مثال، در طول جهش بازار، کالاهای لوکس تمایل دارند که عملکرد بهتری از خود نشان دهند؛ چراکه مردم برای خرید قایقهای تفریحی و موتورسیکلتهای هارلی دیویدسون احساس راحتی بیشتری میکنند. در مقابل، در زمانه نزول بازار، صنایعی که مربوط به زندگی روزانه و معمولی مردم هستند، عملکرد بهتری از خود نشان میدهند، دلیل این امر این است که مردم در هنگام نزول بازار مصرف خمیر دندان و دستمال توالت خود را کاهش نمیدهند!
چهار مرحله یک چرخه بازار شامل مراحل انباشت، روند صعودی، توزیع و روند نزولی است:
1. فاز انباشتگی
انباشت پس از به کف رسیدن قیمتها در بازار اتفاق میافتد و افراد خبره و معمولی -با توجه به اینکه بدترین دوران پشت سر گذاشته شده شروع به خرید میکنند.
2. فاز صعودی
این فاز زمانی اتفاق میافتد که بازار برای مدتی ثابت بوده و از نظر قیمت بالاتر از سطح مورد نظر حرکت میکند.
3. فاز توزیع
فروشندگان با رسیدن سهام به بالاترین حد خود شروع به تسلط در بازار میکنند.
4. فاز نزولی
روند نزولی زمانی رخ میدهد که قیمت سهام در حال سقوط باشد.
چرخههای بازار با تکیه بر قیمت اوراق بهادار و سایر مبناها به عنوان معیار سنجش رفتار چرخهای، شاخصهای بنیادی و فنی (نموداری) را در نظر میگیرند. برخی از این نمونهها شامل چرخه تجاری، چرخههای نیمه هادی/سیستم عاملی درحوزه فناوری و حرکت سهامهای حساس مالی با نرخ بهره هستند.
بازار گاوی به چه نوع بازاری گفته میشود؟
به طور کلی، زمانی میتوان گفت بازار گاوی شده که قیمت سهام یا ارز دیجیتال در یک شاخص حداقل 20 درصد از افت قبلی افزایش بیابد. بازارهای گاوی نیز به عنوان یک بازه زمانی مشخص میشوند که طی آن قیمت رمزارز در حال افزایش است. بازار گاوی معمولاً نشاندهنده اقتصاد قوی و اعتماد بالای سرمایهگذاران است. وقتی سرمایهگذاران اطمینان کافی داشته باشند، تقاضا برای خرید رمزارز افزایش مییابد و در نتیجه بازارها نیز به طور کلی روندی صعودی را در پیش میگیرند.
بازار خرسی به چه نوع بازاری گفته میشود؟
بازار خرسی برعکس بازار گاوی است و به طور کلی به بازه زمانیای اطلاق میشود که (ارزش) رمزارز در حال سقوط است. به طور کلی، زمانی میتوان اذعان کرد بازار خرسی است که قیمت شاخص 20 درصد یا بیشتر از بالاترین سطح قبلی کاهش یابد؛ بازار خرسی (نزولی) اغلب پس از بازار صعودی (گاوی) رخ میدهد.
در طول بازار خرسی، سرمایهگذاران عموماً به آینده بازار بدبین هستند و به بازار کریپتو اطمینان ندارند و ممکن است به دنبال فروش سرمایهگذاری خود و نگهداری پول به صورت نقدی باشند. این عدم تقاضای سرمایهگذاران میتواند منجر به فروش بیش از اندازه در بازار و ایجاد روند نزولی بازارها شود.
هنگامی که قیمتهای بازار به طور فزآیندهای بیثبات میشود (همانطور که ما معتقدیم در سال 2018 این اتفاق به کرات افتاد)، ممکن است فکر کنید بازار گاوی به بازار خرسی تبدیل شده است. اما ما معتقدیم که این بیثباتی احتمالاً اصلاح بازار باشد و نه تبدیل شدن بازار به بازار خرسی.
اصلاح بازار
در ادامه مبحث چرخه بازار هنگامی که به بازارهای صعودی و نزولی رسیدیم، با عبارت جدیدی به نام اصلاح بازار برخورد کردیم. معمولاً، اصلاح بازار زمانی رخ میدهد که قیمت ارزهای دیجیتال، قیمتهای سهام و اوراق بهادار 10 درصد یا بیشتر از بالاترین قیمت قبلی کاهش مییابند. به یاد بیاورید، ما زمانی میگوییم بازار خرسی یا نزولی شده است که قیمتها 20 درصد یا بیشتر افت کنند. این اتفاق در ماههای پس از بحران مالی سال 2008 و 2009 رخ داد؛ درست زمانی که برخی از سهام تقریباً 50 درصد ارزش خود را از دست دادند.
اصلاح بازار چیزی نیست که سرمایهگذاران باید از آن هراس داشته باشند. به دنبال بحران مالی جهانی، ما یکی از طولانیترین بازارهای گاوی (صعودی) تمام تاریخ را در بازار سهام پشت سر گذاشتیم، از اینرو سرمایهگذاران نباید از بازارهای خرسی نیز واهمه داشته باشند.
اصلاح بازار و بازارهای نزولی هر دو بخشی از چرخه بازار هستند، بنابراین این مفاهیم را در نظر داشته باشید و اگر بازارها افت شدیدی پیدا کردند و شما تمایل به فروش داشتید، بدانید که بازار گاوی خوبی در انتظار شما است.
نوسانات بازار
یکی دیگر از مباحثی که در چرخه بازار به آن برمیخوریم، نوسان بازار است. به طور کلی، نوسانات بازار میزان انحراف از قیمت متوسط را میسنجد. به عبارت سادهتر، نواسانات بازار همان تغییر قیمت اوراق بهادار در طول زمان است.
در مورد سرمایهگذاریهایی مانند سهام، اوراق قرضه، ETF و رمزارزها و غیره، نوسان عاملی است که برای سنجش ارزش دارایی در یک بازه زمانی معین در مقایسه با میانگین شاخص مورد استفاده قرار میگیرد. هرچه قیمت دارایی بیشتر تحرک داشته باشد، نوسان آن بیشتر در نظر گرفته میشود.
عموماً، قیمت یک رمزارز نسبت به اوراق قرضه، ETF و وجوه مدیریتشده (طرحهای سرمایهگذاری جمعی) ناپایدارتر خواهد بود. این موضوع به این فازهای بازار خرسی دلیل است که سهام توسط یک شرکت واحد منتشر میشود و عوامل زیادی در داخل و خارج از شرکت میتوانند بر نحوه عملکرد آن شرکت تأثیر بگذارند.
نوسانات بازار لزوماً نگرانکننده نیستند، اما باید از میزان نوساناتی (یعنی میزان ریسکی) که میتوانید کنترل کنید آگاه باشید. یکی از بدترین کارهایی که میتوانید در مورد سرمایه خود انجام دهید این است که هنگام نوسانات بازار رمزارز یا سهام خود را بفروشید یا در زمانی که مناسب فروش است، خرید کنید.
سخن پایانی
وقتی احساسات بازار مثبت باشد، قیمتها رو به بالا حرکت میکنند و بازار بهاصطلاح گاوی (Bull market) میشود. وقتی هم احساسات منفی شوند و بازار رو به پایین برود، بازار خرسی (Bear market) است.
همه بازارها وارد چرخههای انبساط و انقباض میشوند. وقتی بازاری وارد مرحله انقباض (بازار گاوی) میشود، جوّی از خوشبینی، باور و طمع بهوجود میآید. اینها احساساتی هستند که منجر به خرید گسترده میشوند.
گاهی احساس طمع و باور بیشازحد به بازار ارز دیجیتال باعث ایجاد حباب قیمتی میشود. در این حالت سرمایهگذاران منطق خود را ازدست داده و بدون توجه به ارزش واقعی رمزارزها آنها را خریداری میکنند. در این شرایط قیمت بهشدت رو به بالا میرود و به نقطهی حداکثر ریسک مالی میرسد.
لازم به ذکر است که هیچ وقت نمیتوان مشخص کرد که ما در حال حاضر در یک چرخه بازار قرار داریم. این تحلیل تنها بعد از رخ دادن چرخه قابل انجام است. چرخههای بازار به ندرت نقطه شروع و پایان مشخصی دارند. در واقع ما در زمان جاری، یک دیدگاه بسیار جانبدارانه نسبت به وضعیت بازار مالی داریم.
6 روش سود کردن در بازار نزولی
بازار خرسی یا نزولی قسمتی از ذات بازارهای مالی است. هیچکس نمیتواند با قطعیت بگوید که بازار نسبت به سهام یا دارایی خاصی همیشه به صورت صعودی خواهد بود. بیشتر افراد از دیدن بازار خرسی نگران میشوند یا احساس میکنند از این پس، فقط ضرر خواهند کرد، اما سود کردن در بازار نزولی، غیرممکن نیست. برای دستیابی به این هدف، باید پیشنیازهای لازم را داشته باشید. باید بدانید که تحلیل تکنیکال و حد ضرر چیست و اصلاح قیمت با سقوط قیمت چه تفاوتی دارد.
برای اینکه بتوانیم به سود کردن در بازار خرسی برسیم، ابتدا باید کاملاً با این مفهوم آشنا شویم. در این مقاله چگونگی سود از ریزش ارز دیجیتال را آموزش میدهیم. با کلینیک سرمایه همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله
بازار خرسی چیست؟
بازار نزولی یا خرسی برههای از بازار است که افت قیمتی طولانیمدت را تجربه میکند. این اصطلاح معمولاً شرایطی را توصیف میکند که در آن، قیمت اوراق بهادار یا داراییهای دیجیتال به علت بدبینی گسترده و احساسات منفی سرمایهگذاران، 20 درصد یا بیشتر از اوجهای اخیر خود فاصله میگیرد. البته درصد گفتهشده عددی نسبی است و احتمال دارد در شرایط خاصی سرمایهگذاران 10 یا 15 درصد کاهش قیمت را هم بازار خرسی در نظر بگیرند.
احتمالاً، پدیده بازار خرسی نام خود را از نحوه حمله خرس به شکار خود گرفته است که پنجههای خود را به سمت پایین طعمه میکشد؛ دقیقاً مانند بازار خرسی، نامگذاری بازار گاوی ممکن است به دلیل روشی باشد که گاو با چرخاندن شاخهای خود در هوا به هدف حمله میکند.
علل به وجود آمدن بازار نزولی اغلب متفاوت است؛ اما بهطور کلی، اقتصاد ضعیف، ترکیدن حبابهای بازار، بیماریهای همهگیر مثل کرونا، جنگها، بحرانهای ژئوپلیتیکی و تغییرات شدید در اقتصاد مانند تغییر از اقتصاد کاغذی به اقتصاد آنلاین، عواملی هستند که ممکن است سبب ایجاد بازار خرسی شوند. کاهش اعتماد سرمایهگذاران نیز ممکن است نشانه شروع بازار نزولی باشد. این کاهش اعتماد ممکن است به دلایل مختلف، مثل مداخلات دولتها در بازار ایجاد شود؛ مثلاً اگر دولت تصمیم بگیرد نرخ بهره را تغییر دهد، شرایط بازارهای مالی هم به تبعیت از آن دستخوش تغییر میشود.
مراحل بازار خرسی
بازارهای خرسی معمولاً چهار فاز مختلف دارند:
فاز اول با قیمتهای گران و تمایل زیاد سرمایهگذاران به بازار شناخته میشود. در پایان این مرحله، سرمایهگذاران خروج از بازار و کسب سود را شروع میکنند.
در فاز دوم، قیمت دارایی، فعالیتهای تجاری و سود شرکتها شروع به کاهش شدید میکند و شاخصهای اقتصادی که ممکن است زمانی مثبت بوده باشند، کمکم از حدود متوسط خود پایینتر میروند.
فاز سوم نشان میدهد که سفتهبازان شروع به ورود به بازار کردهاند و درنتیجه، برخی قیمتها و حجم معاملات را افزایش میدهند.
در فاز چهارم و آخر، کاهش قیمت دارایی ادامه دارد، اما این اتفاق بهکندی رخ میدهد. قیمتهای کم و اخبار خوب دوباره شروع به جذب سرمایهگذاران میکنند؛ به همین دلیل، بازارهای نزولی در این مرحله دوباره به سمت بازارهای صعودی متمایل میشوند.
آماده شدن برای دریافت آموزش سود از ریزش ارز دیجیتال، نیازمند آشنا شدن با این مفهوم است.
اصلاح قیمت در مقابل سقوط قیمت
بازار نزولی را نباید با دوره اصلاح قیمت اشتباه گرفت. اصلاح روند کوتاهمدتی است که کمتر از دو ماه طول میکشد. این دوره از بازار، زمان خوبی را برای سرمایهگذاران فراهم میکند تا نقطه ورود مجدد را برای خود پیدا کنند؛ در مقابل، بازارهای نزولی بهندرت نقاط ورود مناسبی را ارائه میدهند. این مانع به این دلیل است که تعیین کف بازار نزولی تقریباً غیرممکن است.
تلاش برای جبران زیانها ممکن است چالش دشواری باشد، مگر اینکه سرمایهگذاران برای کسب سود در این بازارهای در حال سقوط، از معاملات شرت (Short selling) یا استراتژیهای دیگری استفاده کنند.
بین سالهای 1900 تا 2018، میانگین شاخص صنعتی داوجونز (DJIA) تقریباً 33 مرتبه با بازار نزولی مواجه شد. این موضوع بهطور میانگین در هر سه سال، یکبار اتفاق افتاد. یکی از شاخصترین بازارهای نزولی در تاریخ، مصادف با بحران مالی جهانی بود که بین اکتبر 2007 و مارس 2009 رخ داد. در طول این مدت، میانگین شاخص صنعتی داوجونز 54 درصد کاهش یافت. همهگیری جهانی کووید19 سبب ایجاد جدیدترین بازار نزولی در سال 2020 شد. شاخص نزدک نیز بهتازگی، در مارس 2022، بهدلیل ترس از جنگ در اوکراین، تحریمهای اقتصادی علیه روسیه و تورم بالا وارد بازار نزولی شد.
چگونه در بازار نزولی سود کنیم؟
شرایط بازار خرسی کمی با بازار رنج و بازار صعودی متفاوت است و برای سود کردن در بازار نزولی باید از دستورالعملهای خاص خودش پیروی کرد. برخلاف آنچه تصور میشود، سود کردن در بازار نزولی محال نیست؛ اما برای این کار به دانش کافی در زمینه مسائل اقتصادی، تحلیلهای تکنیکال و فاندامنتال، مدیریت احساسات در بازار و همچنین تجربه نیاز است. در ادامه، هرکدام از موارد مذکور را بهتفصیل بررسی خواهیم کرد.
استیکینگ (Staking)
یکی از روشهای دیگر سود کردن در بازار نزولی، استیکینگ داراییهای دیجیتال است. استیکینگ فرایندی است که در آن، کاربر توکن های خود را برای تأمین نقدینگی در یک پروتکل قفل میکند و در ازای آن، پاداش میگیرد. پروتکلهای استیکینگ از گواه اثبات سهام (Proof of Stake) بهعنوان مکانیسم اجماع خود استفاده میکنند. کاربران با سپردن داراییهای خود به نودهای شبکه، به دنبال فرصتی هستند تا تراکنشهای شبکه تأیید شود و درنتیجه، با ایجاد یک بلاک جدید، پاداش خود را دریافت کنند. کوکوین (Kucoin) و پنکیک سواپ (PancakeSwap) ازجمله صرافیهایی هستند که امکان استیکینگ ارزهای دیجیتال مختلف را برای کاربران فراهم کردهاند.
وامدهی (Lending)
یکی دیگر از راههای سود کردن در بازارهای خرسی، فرایند وام دادن است. در این فرایند، شخص قسمتی از سرمایه خود را در ازای دریافت پاداش به پلتفرمها قرض میدهد. از مشهورترین پروتکلهای این حوزه میتوان به آوی (Aave) و کامپوند (Compound) اشاره کرد. برای پروژههایی که امکان استیکینگ را فراهم نمیکنند، وامدهی روشی از درآمدزایی در هر دو نوع بازار خرسی و گاوی است که ریسک کمتری دارد.
استفاده از کشت سود (Yield Farming)
ییلد فارمینگ روشی از کسب درآمد است که افراد میتوانند با وام دادن به دیگران یا به اشتراک گذاشتن توکن خود با آنها، در قالب ارزهای دیجیتال سود کسب کنند. پروتکلهای مربوط به کشت سود افراد را تشویق میکند تا با استفاده از استخرهای نقدینگی مبتنی بر قراردادهای هوشمند، داراییهای دیجیتال خود را به اشتراک بگذارند.
ETF معکوس
صندوق قابل معامله در بورس (ETF)، برای سودآوری در زمانی طراحی شده است که بدون داشتن اصل یک دارایی، روند آن را معامله میکنید. برای سود کردن در بازار نزولی میتوانید از ETFهای معکوس استفاده کنید.
تصور کنید ETF معکوس بیتکوین را خریدهاید. اگر نمودار بیتکوین 1 درصد کاهش قیمت داشته باشد، وارد 1 درصد سود میشوید. این روش کسب درآمد مناسب سرمایهگذاریهای کوتاهمدت است و معمولاً برای استراژیهای بلندمدت استفاده نمیشود.
به صورت سنتی، ETFهای معکوس جایگزینی برای معاملات شرت در نظر گرفته میشوند؛ زیرا حداکثر مقداری که میتوانید ضرر کنید، همان مقداری از سرمایه است که برای خرید صندوقها خرج کردهاید؛ اما اگر در پوزیشنهای شرت خود ضرر کنید، باید زیان داراییهایی را که از صرافی قرض گرفتهاید نیز بپردازید. از این روش برای پوشش زیانهای یک پرتفوی نیز استفاده میشود.
کسب درآمد از راه بازی
چگونه در بازار منفی ارز دیجیتال سود کنیم؟ چه راهی بهتر از بازی کردن؟ بازیهای زیادی وجود دارند که در ازای دستیابی به اهدافی خاص، به شما به صورت توکن پاداش میدهند. معروفترین بازیهای P2E (یا بازی برای کسب درآمد)، اکسی اینفینیتی (Axie Infinity) و کریزی دیفنس هیروز (Crazy Defense Heroes) هستند. با انجام این بازیها هم میتوانید به دور از اتفاقات بازار تفریح کنید و هم در بازار نزولی سود کنید.
بیشتر بخوانید: گیم فای چیست
استخراج
یکی دیگر از راههای سود کردن در بازار نزولی، استفاده از ریگهای ماینینگ است. البته توجه کنید که استخراج دیگر مانند روزهای اول خود کار سادهای نیست و به تجهیزات قوی نیاز دارد؛ اما هنوز هم میتوان با پیوستن به استخرهای استخراج سود کسب کرد. فقط باید حواستان باشد که برای استخراج چه مقدار هزینه میکنید و در قبال آن چه مقدار درآمد کسب میکنید.
استفاده از پوزیشنهای شرت (Short Positions)
معاملهگران میتوانند با استفاده از پوزیشنهای شرت در بازار نزولی سود کسب کنند. این روش شامل فروش داراییهای قرض گرفتهشده و بازخرید آنها با قیمتهای کمتر است. این نوعی معامله بسیار پرخطر است و در صورت موفق نشدن، ممکن است ضررهای سنگینی به همراه داشته باشد. سرمایهگذار باید قبل از ثبت سفارش خود، دارایی دیجیتال مدنظر را از یک صرافی قرض بگیرد. مبلغ سود و زیان کاربر را تفاوت قیمتی تعیین میکند که دارایی در آن فروخته و بازخرید شده است.
برای مثال، یک سرمایهگذار ۱۰۰ توکن را به قیمت ۹۴ دلار میفروشد. قیمت سقوط میکند و توکن به 84 دلار میرسد. سرمایهگذار به ازای هر توکن خود 10 دلار سود میکند. با توجه به اینکه 100 توکن را وارد معامله کرده است، پس با بازخرید آن 100 توکن، سودش به 1000 دلار میرسد.
اگر توکن بهطور غیرمنتظرهای در قیمتهای بالاتر معامله شود، سرمایهگذار مجبور میشود آنها را در همان قیمت بالاتر بازخرید کند که سبب زیان سنگین میشود. به صورت کلی این نوع معاملات در سه دسته معاملات مارجین، معاملات فیوچرز یا آتی و معاملات با استفاده از اهرم یا لوریج قرار میگیرند.
در نظر داشته باشید که این استراتژی با هدف کلی بازار که روند صعودی در بلندمدت است، مغایرت دارد و از آن فقط باید به صورت کوتاهمدت و در دورههای نزولی بازار استفاده کرد.
این را هم در نظر بگیرید که ریسک این روش بسیار زیاد است و افراد تازهکاری که به این روش معاملاتی مسلط نیستند، باید از آن پرهیز کنند.
همچنین بخوانید: آموزش فیوچرز کوینکس
بررسی دیگر پروژههای موجود
سود کردن در بازار نزولی صرفاً کسب درآمد لحظهای نیست. یکی از مزیتهای بازار خرسی این است که میتوانید با خیال راحت به دنبال دیگر پروژههای ارزهای دیجیتال باشید؛ شاید در آینده این پروژهها برای شما سودآوری مناسبی داشته باشند. اگر در این زمان پروژههای دیگر را بررسی کردید و برای سرمایهگذاری در پروژهای خاص تصمیم گرفتید، از خودتان این چند سؤال را کنید تا دید وسیعتری به سرمایهگذاری خود داشته باشید: آیا این پروژه کاربردی است؟ آیا این پروژه در مقایسه با رقبای خود برتری دارد؟ آیا ذخایر نقدی برای این پروژه وجود دارد؟
این را هم فراموش نکنید، زمانی که بازار خرسی است، میتوانید پلتفرمهای جدید را امتحان کنید. فرض کنید همیشه از شبکه اتریوم برای تراکنشهای خود استفاده میکردید. بازار نزولی این فرصت را فراهم میکند تا شبکه هوشمند بایننس (Binance Smart Chain) را هم آزمایش کنید. شاید شبکه جدید با معیارهای شما، ازجمله سرعت بیشتر تأیید تراکنش و هزینه گس کمتر، همسو بود.
مدیریت احساسات در بازارهای نزولی
در زمان مواجهه با بازار خرسی، باید توان کنترل احساسات خود را داشته باشید. در غیر این صورت، اوضاع نابسامان بازار و ازدیاد دریافت بصری رنگ قرمز، ابتکار عمل را از شما میگیرد. در این شرایط مهم است که درگیر ترس و استرس نشوید و صبور باشید تا بازار به مسیر اصلی خود بازگردد. هرکسی میتواند در شرایطی که بازار خرسی است از بازار خارج شود، اما برای سود کردن در بازار نزولی، باید متفاوت عمل کرد.
سخن پایانی
بازار ارزهای دیجیتال آبستن نوسانات است. تحرکات قیمت، خواه صعودی و خواه نزولی است که یک بازار را میسازد. از طرف دیگر ریسک، جزئی جداییناپذیر از سرمایهگذاری است و معاملهگر قبل از وارد شدن به بازار، این مسئله را با خود حل میکند که قرار نیست پیوسته سود یا زیان کند. با کسب دانش و تجربه کافی، میتوان نحوه سود کردن در بازارهای مالی در شرایط نزولی را هم آموخت. برای دستیابی به این هدف باید با مفاهیمی مثل تحلیل تکنیکال و فاندامنتال و مباحث پایهای و پیشرفته حوزه ارزهای دیجیتال آشنا باشید، اصطلاحاتی مثل استیکینگ، ETF، استخراج و وامدهی را بشناسید و بدانید از هرکدام چطور استفاده میشود. در این مقاله، آموختیم که چگونه در بازار منفی ارز دیجیتال سود کنیم، با بازار خرسی و فازهای آن آشنا شدیم و دریافتیم سود کردن در بازار نزولی، غیرممکن نیست.
ترید در بازار گاوی و خرسی ارزهای دیجیتال چه تفاوتی دارد؟(قسمت ۱)
بازار ارزهای دیجیتال در قیاس با دیگر بازارهای مالی با نوسانات زیادی همراه است و هر لحظه این احتمال وجود دارد که با انتشار یک خبر و حتی با توییت یک چهره تأثیرگذار، جهشها و سقوطهای باورنکردنیای را شاهد باشیم؛ اما این مسئله نباید مایه نگرانی ما باشد؛ چراکه بازار این ارزها از نوع دوطرفه است. منظور از دوطرفهبودن بازار ارزهای دیجیتال این است که هم از روندهای صعودی آن میتوان به سود رسید و هم از روندهای نزولی آن؛ بنابراین کار عاقلانه این است که برای هر دو سناریوی صعودی و نزولی آماده باشیم تا بتوانیم فرصتهای کسب سود خود را به حداکثر برسانیم.
یکی از ویژگیهای جالب بازار ارزهای دیجیتال، همبستگی زیادی است که بین بیت کوین و کل این بازار وجود دارد. تا جایی که تجربه نشان داده است، هر زمان که بیت کوین روند صعودی در پیش بگیرد، تقریباً قیمت همه آلت کوینها نیز افزایش پیدا میکند و بالعکس. در واقع در بازار ارزهای دیجیتال همه نگاهها به بیت کوین است و چنین وابستگی بیش از حدی به یک دارایی خاص، در کمتر بازاری قابلمشاهده است. همین موضوع بازار ارزهای دیجیتال را از بازارهای سنتی متمایز میکند و اهمیت شناخت سازوکار بازار ارزهای دیجیتال را بیش از پیش افزایش میدهد.
فعالیت در بازارهای دارایی هیچوقت متوقف نمیشود و معاملات در این بازارها بهطور پیوسته در حال انجام هستند. در این بین، نوسانات قیمت هم همواره اتفاق میافتند و بازارها وارد فازهای صعودی و نزولی میشوند.
زمانی که قیمتها برای یک مدت طولانی بهطور متوالی افزایش پیدا میکنند، میتوان گفت با یک بازار گاوی یا صعودی مواجه هستیم.
دلیل نامگذاری بازار صعودی بهعنوان «بازار گاوی» چندان مشخص نیست؛ اما اغلب مردم معتقدند که این اصطلاح به نحوه حمله گاو نر که شاخهایش را بهسمت بالا میبرد اشاره دارد. این نوع بازارها ممکن است ماهها و حتی سالها ادامه پیدا کنند و تاریخ دقیق این دوره، جز با پایان یافتنش قابلتشخیص نیست.
یکی از مشخصههای اصلی بازارهای گاوی علاوه بر بالارفتن قیمتها، افزایش اعتماد سرمایهگذاران است. در چنین بازارهایی سرمایهگذاران نسبت به آینده قیمتها خوشبین هستند و معتقدند که قیمت بالاتر خواهد رفت.
ce will go up.
در اینجا نقطه دقیق تغییر بیت کوین از بازار خرسی به بازار گاوی است
پس از عبور از این آستانه، بیت کوین به احتمال زیاد وارد بازار صعودی خواهد شد، اما مشخص نیست چه زمانی قرار است این اتفاق بیفتد.
ابزارها و شاخصهای زیادی وجود دارد که میتواند به شما کمک کند تا مشخص کنید که دارایی در مسیر نزولی یا صعودی حرکت میکند، از جمله میانگینهای متحرک، شاخصها و سایر ابزارهای فنی. اما سرمایهگذاران بیشتر از دادههای بازار مانند میانگین هزینه استفاده میکنند که نشاندهنده میانگین هزینه یک دارایی نگهداری شده است.
به گفته این تحلیلگر، مبنای هزینه نگهدارنده کوتاه مدت که توسط تحلیلگر بلاکافزار سرب ویل کلمنته استفاده میشود، نشانه نزولی «عالی» از روند نزولی فعلی است. کلمنته معتقد است که این اندیکاتور می تواند به ما در تعیین تکانه فعلی در بازار کمک کند.
هر زمان که دارایی از خط SHCB از بالا عبور کند، حرکت بازار به سمت نزولی تغییر می کند و زمانی که دارایی بهبود می یابد و از خط SHCB از پایین عبور می کند، بازار وارد فاز حرکت صعودی می شود.
این شاخص نشان دهنده میانگین هزینه بیت کوین است که در آدرس های سرمایه گذاران و معامله گران کوتاه مدتی که مدتی نسبتاً کوتاه قبل وارد دارایی شده اند، نگهداری می شود. هر زمان که دارایی به زیر آن میرسد، دارندگان کوتاهمدت وجوه را با زیان نگه میدارند.
اگر قیمت پس از سقوط به زیر آن از خط SHCB عبور کند، باید توجه داشته باشیم که بازار قدرت کافی برای فشار دادن قیمت دارایی به بالاتر از «فشار فروش سرسخت» را دارد که هر زمانی که دارندگان کوتاهمدت و میانمدت احتمال شکستن را مشاهده میکنند، بازار با آن مواجه میشود. حتی در موقعیتی که قبلاً سودآور نبوده است.
در حال حاضر، بیت کوین تقریباً در تلاش است تا تقریباً هر نوع نوسانی صعودی را نشان دهد و در 10 روز گذشته در محدوده 20000 تا 21000 دلار به دلیل عدم ورود به بازار با مشکل مواجه بوده است.
در زمان انتشار، بیت کوین با قیمت 20000 دلار در حال تغییر است و 1.1 درصد از ارزش خود را در 24 ساعت گذشته از دست داده است.
دیدگاه شما