ریسک بازار چیست؟

فرض کنید ضریب B برای دارایی خاصی ۱٫۵ تعیین شود، این یعنی زمانی که بازده بازار ۴+ % باشد بازده دارایی به میزان ۱٫۵ برابر آن یعنی ۶+% است و زمانی که بازده بازار ۱- % است، بازده دارایی ۱٫۵- % است.

ریسک مالی چیست؟ انواع ریسک مالی که باید آن‌ها را بشناسیم (بخش اول)

دوری از ریسک در بازارهای مالی، ممکن نیست. ریسک‌های مالی متعددی بر سر راه‌مان در زندگی سبز می‌شوند که باید با آن‌ها روبه‌رو شویم. برای مثال با داشتن یک خانواده، کسب درآمد و سرمایه‌گذاری پول‌مان، ناگریز خودمان را در معرض چند گونه از ریسک‌های مالی قرار می‌دهیم که گاهی حتی از وجودشان بی‌خبریم. درک مفهوم ریسک مالی (Financial Risk) و تأثیر هر یک از گونه‌های مختلف ریسک بر زندگی، کمک خوبی است در برابر حفاظت از ریسک احتمالی از دست پول یا دیگر فرصت‌ها.
ما نمی‌توانیم این ریسک‌ها را از بین ببریم اما می توانیم آن‌ها را کاهش دهیم و یا کنترل کنیم. برای انجام این کار ابتدا باید انواع ریسک را بشناسیم و سپس برای غلبه بر آن‌ها برنامه ریزی کنیم. در بخش اول این مقاله قصد داریم تا گونه‌های مختلف ریسک مالی را برای‌تان معرفی کنیم و مقداری به کلیات مفهوم ریسک مالی می‌پردازیم و در بخش دوم موضوع را با نحوه ارزیابی میزان ریسک پذیری خودمان با بیان مفاهیم ریسک‌پذیری و ظرفیت ریسک دنبال می‌کنیم و انواع دیگری از ریسک مالی را توضیح می‌دهیم که امکان مواجهه با آن‌ها در زندگی برایمان ملموس‌تر است.

ریسک مالی چیست؟

ریسک مالی را می‌توان به صورت گونه‌های مختلف از ریسک‌هایی که به امور مالی‌مان مربوط می‌شوند، تعریف کرد. ریسک مالی به معنای ریسک از دست دادن یا احتمال از دست دادن پول یا دارایی‌های ارزشمند است. مهم است که بدانیم برخی از ریسک‌ها، توأمان به زندگی و سرمایه‌گذاری ربط پیدا می‌کنند. بیایید برای درک بهتر از ریسک مالی، ابتدا در مورد سرمایه‌گذاری صحبت کنیم.
هدف غایی از ورود به عرصه سرمایه‌گذاری ساخت ثروت و رشد پول‌مان در راستای دست‌یابی بهتر به اهداف مالی‌مان است. وقتی از سرمایه‌گذاری صحبت می‌کنیم، می‌بایست «ریسک بازار چیست؟ از دست دادن پول» را نیز به عنوان یک ریسک کاملا بدیهی در نظر بگیریم. از طرفی، ضرر در سرمایه‌گذاری تنها روش از دست رفتن پول قلمداد نمی‌شود؛ بلکه چندین و چند روش برای از بین رفتن پول وجود دارد. به همین خاطر مهم است که از تمام ریسک‌هایی که در طول زندگی با آن‌ها مواجهیم و گزینه‌هایی که برای محافظت از آن‌ها در اختیار داریم، آگاه باشیم.

دسته‌بندی ریسک‌های مختلف

مفهوم ریسک به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:

دسته‌بندی اول: ریسک‌هایی که می‌بایست از آن‌ها دوری کرد؛ یعنی ریسک‌هایی با نوسانات و شدت تخریب فراوان. صخره‌نوردی بدون طناب و باقی تجهیزات مورد نیازش، یک مثال از این نوع ریسک به شمار می‌رود. اگر بدون تجهیزات به صخره‌نوردی روید احتمال آسیب دیدنتان، آن هم از نوع شدید، خیلی زیاد است. برای درمان ضرر جسمانی، ریسک بازار چیست؟ باید هزینه‌های فراوانی انجام دهیم.
دسته‌بندی دوم: ریسک‌هایی هستند با نوسان بالا (یعنی ممکن است زیاد تکرار شوند) ولی با شدت تخریب و ضرر کم. برای مثال گم کردن سوئیچ خودرو یا ریختن مایعات رنگی بر روی لباس.
دسته‌بندی سوم: ریسک‌هایی که می‌بایست برای‌شان جایگزین‌ در نظر گرفت. یعنی ریسک‌های با نوسان پایین ولی شدت تخریب بالا. برای مثال ریسک مرگ ناگهانی آن هم در ریسک بازار چیست؟ ریسک بازار چیست؟ شرایطی که زندگی چندین نفر به امور مالی شما بستگی دارد. در این شرایط اوضاع زندگی چندین نفر ممکن است به هم بریزد.
دسته‌بندی چهارم: ریسک‌هایی که می‌بایست نگاه‌شان داریم. یعنی ریسک‌های با نوسان و شدت تخریب پایین. برای مثال تعویض تجهیزات آسیب‌دیده ورزشی یا صفحه شکسته گوشی‌تان با نوع سالم‌شان.

روش‌های دیگر برای طبقه‌بندی ریسک‌های مالی

ریسک‌ها را به اشکال زیر نیز می‌توان طبقه‌بندی کرد:

ریسک خالص: برای رفع این نوع ریسک‌ها عموما به سمت خرید بیمه می‌رویم. این ریسک‌ها یا موجب ضرر می‌شوند یا هیچ؛ چیزی بین این دو وجود ندارد. خروجی این دسته از ریسک‌ها چیزی جز ضرر نیست. برای مثال: مرگ، تصادفات رانندگی، آتش‌سوزی و. .

ریسک‌های گمانی: این دسته از ریسک‌ها را می‌توان داوطلبانه مرتکب شد؛ که یا سود می‌دهد یا زیان. تمام ریسک‌های گمانی به صورت آگاهانه انجام می‌گیرند که البته به مانند ریسک‌های خالص قابلیت بیمه شدن نیز ندارند. مانند سرمایه‌گذاری در بازار بورس یا راه‌اندازی یک تجارت.

ریسک‌های موضوعی: این مدل از ریسک‌ها به شیوه درک شخص از آن، بستگی دارند و دست هر شخص برای تفسیر شدت این نوع ریسک‌ها باز است.
به این مثال توجه کنید: لوک و مایلی به شهر ساکرامنتو ایالت کالیفرنیا مهاجرت می‌کنند. همکار لوک به او گفته بود که پلیس‌های این شهر حواس‌شان به سرعت غیر مجاز خودروها هست و همه رانندگان متخلف را جریمه می‌کنند. به همین دلیل، لوک برای خودرویش یک دستگاه هشداردهنده سرعت می‌خرد؛ زیرا به این درک رسیده که خودرویش در خطر (ریسک) جریمه شدن به علت سرعت بالا قرار دارد؛ در حالی‌که همسرش، مایلی، هیچ کاری در این زمینه انجام نمی‌دهد؛ زیرا از نظر او ریسک خاصی به حساب نمی‌آید.

ریسک‌های عینی: ریسک عینی ریسکی است که قابلیت بیمه شدن ندارد و احتمال ضرر در آن را می‌توان تخمین زد. این ریسک‌ها قابلیت اندازه‌گیری و کمیت‌بندی دارند. یک اندازه خاص در هنگام انجام این ریسک‌ها وجود دارد که مقدار ریالی ضرر آن را می‌توان حساب کرد.
به این مثال توجه کنید: انتشار ارقام جریمه‌های سرعت غیرمجاز بر حسب تعداد گواهینامه‌های موجود در شهر ساکرامنتو، می‌تواند ریسک موضوعی مطرح شده توسط همکار لوک را در مثال قبل، تأیید یا تکذیب کند.

شما چقدر به این ریسک‌ها در زندگی خود توجه می‌کنید؟

ریسک‌های سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه با دو نوع ریسک سیستماتیک و غیرسیتماتیک مواجه خواهد داشت. ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک، مفاهیمی تخصصی هستند که آشنایی با آن‌ها و مدیریت کردن‌شان، نیاز به تخصص و دانش مالی بالایی دارد. در ادامه توضیح بیش‌تری در این باره می‌دهیم.

ریسک سیستماتیک ریسکی است که بر کل بازار تاثیر می‌گذارد و منحصر به یک صنعت یا سهام خاص نیست. ریسک‌های سیستماتیک حاصل عواملی کلانی چون تحریم، جنگ، تورم و . می توانند باشند. به همین دلیل، به ریسک‌های سیستماتیک، ریسک‌های غیرقابل حذف نیز می‌گویند زیرا سرمایه‌گذار قادر به حذف یا کنترل آن نیست. سرمایه‌گذاری تمام پول در تنها یک محل، ریسک سیستماتیک را افزایش ریسک بازار چیست؟ می‌دهد. سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه‌گذاری در چندین محل متفاوت، مانند املاک و اوراق مشارکت، آن را کاهش دهد و بهتر از سرمایه‌اش محافظت کند. یکی دیگر از راه‌های کنترل ریسک سیستماتیک این است که سرمایه‌گذار، ریسک سرمایه‌گذاری مورد نظر خود را که با ریسک کل بازار مقایسه کند و ببیند که سرمایه‌گذاری او در مقایسه با بازار چه میزان بی‌ثبات‌تر و پر نوسان‌تر است.

ریسک‌های غیرسیستماتیک مربوط به کل بازار نیستند و منحصر به یک شرکت یا سهام خاص هستند. این ریسک‌ها هم‌چنین به ریسک‌های چندگانه‌ساز نیز معروف است؛ یعنی استفاده از یک سبد سرمایه گذاری و متنوع سازی آن می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به پایین‌تر حد ممکن رساند.

علاوه بر این انواع ریسک مطرح شده، ریسک های مالی مهم دیگری نیز وجود دارد که احتمال دارد در زندگی با آن‌ها مواجه شویم. برای آشنایی با انواع دیگر ریسک مالی و همچنین اشنایی با نحوه ارزیابی خودمان در مواجهه با ریسک مالی بخش دوم این مطلب را بخوانید.

بزرگ‌ترین ریسک بازار رمزارزها چیست؟

به گزارش تجارت‌نیوز، یکی از دلایل ریزش بیت‌کوین از محدوده ۶۴ هزار دلار پخش شایعه‌ای بود مبنی بر اینکه وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار است با ارز دیجیتال مقابله کند اما به نظر می‌رسد این موضوع فقط در حد یک شایعه بود.

حسین شیبانی، کارشناس و تحلیلگر بازارهای مالی عقیده دارد اگر شایعات در مورد تهدیدات نهادهای آمریکایی درست باشد و این نهاد بخواهد این تهدیدها را عملی کند بازار کریپتو دچار هیجان منفی می‌شود و می‌تواند باعث جو منفی در این بازار شود.

اما از طرفی اخبار خوب هم برای رمزارزها کم نیست و این بازار نوپا هر روز در حال گسترش خود در ابعاد جدید است.

چند وقت پیش کوین‌بیس بزرگ‌ترین شرکت خرید و فروش ارزهای دیجیتال که درآمدش از کارمزد فروش این ارزها است در بازار نزدک (بورس نیویورک) عرضه شد. روزنامه نیویورک‌تایمز اعلام کرد که اشتراک خود را با ارزهای دیجیتال نیز در اختیار مردم قرار می‌دهد. شرکت تسلا نیز اعلام کرده است که خودروهای خود را با ارزهای دیجیتال می‌فروشد.

اخبار فاندامنتال به نفع بازار رمزارزهاست اما دولت‌ها نسبت به این بازار جبهه دارند و حتی در ترکیه و هند خرید و فروش ارزهای دیجیتال ممنوع شده است. اما بسیاری از کارشناسان عقیده دارند دولت‌ها هم نمی‌توانند جلوی این ارزها را بگیرند و فقط مقابله با آنها باعث می‌شود شتاب رشد این ارزها گرفته شود.

مریم محبی، کارشناس بازارهای مالی گفت: بازارهای مالی از تک تک افراد و دولت‌ها قوی‌تر هستند و در نهایت ضربه را ریسک بازار چیست؟ کسی می‌خورد که با بازار لج کرده است.

ریسک سیاسی چیست و چه تاثیری بر بورس دارد؟

گاهی پیش می‌آید که رشد یک بازار ناشی از تصمیمات یک کشور باشد. ممکن است همین تصمیمات، بازار دیگری را تضعیف کند. همچنین برخی مواقع ممکن است یک رویداد منجر به روند نزولی یا صعودی بازارها شود. در نتیجه با وقوع هر اتفاقی در یک بازار، می‌توان بازتاب آن را در سایر بازارها ملاحظه کرد.

گاهی پیش می‌آید که رشد یک بازار ناشی از تصمیمات یک کشور باشد. ممکن است همین تصمیمات، بازار دیگری را تضعیف کند. همچنین برخی مواقع ممکن است یک رویداد منجر به روند نزولی یا صعودی بازارها شود. در نتیجه با وقوع هر اتفاقی در یک بازار، می‌توان بازتاب آن را در سایر بازارها ملاحظه کرد. در این مطلب کوشیده‌ایم انواع ریسک را مورد مطالعه قرار دهیم و سپس تاثیرات ریسک سیاسی را در بازارهای داخلی و خارجی بررسی کنیم.

چرا بازارها تحت تاثیر ریسک سیاسی و سایر ریسک‌ها قرار می‌گیرند؟

برای اینکه موضوع این بحث بهتر برایتان جا بیفتد، مطلب را با ارائه‌ی یک مثال ادامه می‌دهیم. فرض کنید نرخ بهره در یک کشور افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه افراد تمایل بیشتری به تهیه‌ی ارز آن کشور و سرمایه‌گذاری نشان می‌دهند. این اتفاق منجر به خروج سرمایه از بازارهای دیگر و تزریق آن به بازار ارز خواهد شد. اگر افراد زیادی اقدام به خروج سرمایه از بازارها کنند و این عمل توسط قشر وسیعی از مردم صورت گیرد، سایر بازارهای مالی با روند نزولی مواجه خواهند شد. اما در سوی دیگر بازار ارز رونقی چشم‌گیر را به خود خواهد دید.

در مثالی که ارائه کردیم یک تصمیم اقتصادی منجر به وقوع چنین اتفاقی شد. اما ممکن است این روند نزولی و یا صعودی، ناشی از تصمیمات سیاسی باشد. پس ریسک سیاسی نیز می‌تواند همواره در کمین بازار بورس باشد. هر چند میزان اثرگذاری رویدادهای مختلف بر هر بازار، به عمق آن بازار هم وابسته است.

همچنین بخوانید: یک روش برای کاهش ریسک در بورس

اگر تغییرات دلار در کشور ایران را در نظر بگیریم اثر آن را بر بازار بورس درمی‌یابیم. به این ترتیب در مدتی که قیمت دلار روند صعودی دارد، خروج مقداری سرمایه را از بورس شاهد هستیم. نتیجه‌ی این امر نزولی شدن روند بازار بورس است. چنین اتفاقی نشان‌دهنده‌ی عمق کم بورس ایران است. سرعت حرکت نزولی و صعودی بازار با عمق آن نسبتی معکوس دارد. یعنی بازاری عمق بیشتری دارد که سرعت نزول و یا صعود در آن کمتر باشد. در ادامه‌ انواع ریسک در بازار سرمایه و اثر ریسک سیاسی در این بازارها را بررسی خواهیم کرد.

انواع ریسک در بازار سرمایه

به طور کلی ریسک در بازارهای مالی شامل دو دسته‌ی سیستماتیک و غیرسیستماتیک است. ریسک‌های سیستماتیک دربردارنده‌ی موارد کلی هستند و قابل حذف نیستند. این ریسک‌ها اجتناب‌ناپذیرند و نمی‌توان به کمک تحلیل و پیش‌بینی آن‌ها را از بین برد. تنها شیوه‌ی معقول و مرسوم در مواجهه با چنین ریسک‌هایی، سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف است. هر چند این اقدام نیز منجر به کاهش ریسک سیستماتیک نخواهد شد؛ بلکه تنها مدیریت آسان‌تر دارایی را (با در نظر گرفتن ریسک) در پی دارد. با این تعریف درمی‌یابیم که ریسک‌ سیاسی دردسته‌ی ریسک‌های سیستماتیک قرار می‌گیرد.

این طور در نظر بگیرید که جنگی در یک کشور رخ می‌دهد. رویدادی مانند جنگ از نوع ریسک‌های سیستماتیک به شمار می‌رود. چنین واقعه‌ای تاثیر منفی بر بازارهای کشورهای درگیر جنگ خواهد داشت. فارغ از این که افراد در کدام یک از بازارهای مالی سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اثر منفی جنگ بر دارایی آن‌ها نیز نمایان خواهد شد. اما در نظر بگیرید که فرد دارایی خود را در بازارهای مختلفی نظیر بورس، طلا و مسکن سرمایه‌گذاری کرده باشد. به این صورت هنگام وقوع رویدادی غیرمنتظره مانند جنگ، راحت‌تر می‌تواند بخشی از دارایی خود را نقد کند.

از دیگر ریسک‌های سیستماتیک می‌توان به وقایع اقتصادی و سیاسی، تورم و تحریم اشاره کرد. در مقابل، ریسک‌های غیرسیستماتیک قابل پیش‌بینی و کنترل و اصطلاحا حذف‌شدنی هستند. رویدادها و اتفاقات درون‌سازمانی یک مجموعه و یا شرکت که سقوط سهام آن شرکت را در پی دارد، ریسک‌هایی غیرسیستماتیک هستند. در کل ریسک‌های مربوط به یک صنعت یا سهام خاص و مواردی از این دست، در دسته‌ ریسک‌های غیرسیستماتیک قرار می‌گیرند. این ریسک‌ها با پیگیری اخبار سهام و بر اساس تحلیل‌ها، قابل پیش‌بینی و مدیریت هستند. فردی که چنین توانایی و مهارتی را برای مدیریت این قبیل ریسک‌ها نداشته باشد، یک فرد مبتدی در بازارهای مالی است.

اثرات ریسک سیاسی بر بازارهای جهانی بورس

تغییرات سیاسی که ممکن است بهبود شرایط یک کشور را در پی داشته باشد به مرور زمان اتفاق می‌افتد. اگر این تغییرات به سرعت رخ دهد، پای ریسک سیاسی به میان می‌آید. تغییرات تدریجی تاثیر فراوانی در مسائل اقتصادی دارند اما چون به مرور رخ می‌دهند، قابل پیش‌بینی هستند. به همین جهت نمی‌توان چنین تغییراتی را ریسک نامید.

تصمیمات ناگهانی دولت‌ها، دخالت دولت در امور اقتصادی و‌ وقایع ناخواسته سیاسی در زمره ریسک سیاسی قرار می‌گیرد. این ریسک‌های ناخواسته و غیرقابل پیش‌بینی را ریسک‌های حاکمیتی نیز می‌نامند.

در بازارهای مالی جهان، زمانی که سرمایه‌گذاران قصد سرمایه‌گذاری در بازارهای خارجی را دارند، به برخی مسائل توجه می‌کنند. آن‌ها در مسیر سرمایه‌گذاری رتبه کشور و درجه شفافیت اطلاعاتی و قوانین حاکم بر آن کشور را مدنظر قرار می‌دهند. هرچه قوانین یک کشور قابل‌درک‌تر و روان‌تر باشد و فساد مالی نیز در آن کمتر باشد، آن کشور می‌تواند از نظر سرمایه‌گذاری برای معامله‌گران خارجی جذاب‌تر باشد.

کدام کشور‌ها برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند؟

در نقطه مقابل کشورهایی وجود دارند که برای سرمایه‌گذاری مطلوب نیستند. این کشورها نمی‌توانند سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را به بازارهای مالی خود جذب کنند. دلایل این امر می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• احتمال وقوع انقلاب یا سایر تحولات حکومتی
• محدودیت تبدیل پول در قوانین آن کشور
• تحریم‌ و مشکلات و موانع بر سر راه واردات
• سلب مالکیت دولت از املاک
• اقدامات مرتبط با کوچک شدن یا حذف بخش خصوصی

کشورهایی که از ثبات سیاسی و ثبات اقتصادی کمی برخوردارند، برای سرمایه‌گذاری مناسب نیستند. این کشورها در جذب سرمایه‌گذاران (چه خارجی و چه داخلی) عاجزند. سرمایه‌گذاران داخلی این کشورها دارایی‌های خود را در بازارهای خارجی سرمایه‌گذاری می‌کنند. در پی این اتفاق، ارزش اوراق بهادار در آن کشور افت می‌کند. پس از آن سیر نزولی اتفاق می‌افتد و شاهد ریسک سیاسی خواهیم بود.

بیمه‌نامه ریسک سیاسی

برخی شرکت‌های بین‌المللی اوضاع سیاسی و اقتصادی کشورها را تجزیه‌وتحلیل می‌کنند. آن‌ها بر اساس ارزیابی‌های خود کشورها را رتبه‌بندی می‌کند. مجله معروف یورومانی (Euromoney) این رتبه‌بندی را دو بار در سال منتشر می‌کند. این مجله این اطلاعات را با تکیه بر دانش مدیران ارشد اتحادیه‌های صنفی بازارهای اروپایی و بیمه‌گران ریسک سیاسی جمع‌آوری می‌کند. این رده‌بندی از چندین منظر ریسک بازار چیست؟ صورت می‌گیرد. اعتبار بین‌المللی کشورها، پیشینه سیاسی و تامین مالی تجاری و حسن سابقه از جمله فاکتورهایی هستند که این رتبه‌بندی با توجه به آن‌ها انجام می‌شود.

کشورهایی که در این رده‌بندی در رتبه‌های بالا قرار دارند، بیمه‌نامه‌هایی برای مدیریت ریسک سیاسی دارند. یکی از شرکت‌های معروف در این زمینه، شرکت سهامی سرمایه‌گذاری خصوصی خارجی اوپیک (OPIC) است. فعالیت این شرکت در ایالات متحده آمریکا است و اغلب سرمایه‌گذاری‌های خارجی انجام شده در این کشور را تحت پوشش بیمه‌ای قرار می‌دهد.

همچنین بخوانید: بعد از ضرر بزرگ در بورس چه باید کرد؟

سرمایه‌گذاران خارجی در کشورهای دیگر نیز بیمه می‌شوند. سه نهاد مرتبط با این امر در سه کشور انگلستان، آلمان و کانادا عبارتند از:

• سازمان تضمین اعتبار صادرات (ECGD) در انگلستان
• نهاد هرمس (Hermes) در آلمان
• شورای توسعه صادرات کانادا (EDC)

اما در کشورهای آسیایی خبری از چنین نهادهایی نیست و اصلا بیمه‌نامه ریسک سیاسی وجود ندارد. البته کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی که اقتصاد قوی‌تری دارند، چنین کاری را از طریق اوراق تضمین برای سرمایه‌گذاران انجام می‌دهند.

اثرات ریسک سیاسی بر بازار بورس ایران

ایران اکنون در برهه‌ای از زمان قرار دارد که تحریم‌های فراوانی علیه آن صورت گرفته است. به همین دلیل بازارهای مالی در ایران شرایط متزلزلی دارند. هر رویدادی می‌تواند منجر به نوسان بازار بورس شود. عده‌ای این میزان اثرپذیری را به دلیل عمق کم بازار ایران می‌دانند. اما متخصصان تحلیل بنیادی عقیده‌ای دیگر دارند. این تحلیل‌گران با دید بلندمدت و نگاهی عمیق به مسائل می‌نگرند. آن‌ها چنین نوساناتی را زودگذر می‌دانند. به عقیده آن‌ها به رغم اثرگذاری ریسک‌های سیستماتیک بر بازار، ارزش ذاتی سهام در طی زمان نمایان خواهد شد.

همچنین بخوانید: چرا پی‌درپی ضرر می‌کنیم؟

البته نوسانات زودگذر مسئله‌ای است که به کرات شاهد آن بوده‌ایم. افزایش قیمت دلار یکی از بهترین مثال‌هاست. هنگام افزایش قیمت دلار، برخی افراد مخصوصا سفته‌بازان برای مدت کوتاهی از بازار بورس خارج می‌شوند. آن‌ها با این سرمایه به خرید و فروش دلار می‌پردازند و از نوسان‌گیری کسب سود می‌کنند. در طی این مدت بازار بورس روندی نزولی را تجربه می‌کند.

کارشناسان چنین شرایطی را سطحی و زودگذر می‌دانند. پس از گذشت زمان، تثبیت قیمت دلار تاثیر خود را بر قیمت کالاهای دیگر می‌گذارد. در نتیجه شاهد سیر صعودی قیمت در تمام صنایع خواهیم بود. در پی این امر احتمالا سود شرکت‌ها نیز زیاد می‌شود و بازارهای مالی نظیر بازار بورس مثبت می‌شوند. هر چند ممکن است در این مسیر شاهد نوسان باشیم اما نهایتا ثبات نسبی بر بازار حکم‌فرما خواهد شد. کارشناسان این شرایط با ثبات را با دید طولانی‌مدت و عمیق خود پیش‌بینی می‌کنند.

روان‌شناسی رفتار سهام‌داران در بورس ایران حاکی از آن است که رویدادهای سیاسی تصمیمات دو گروه را تحت تاثیر قرار می‌دهد:

1. نوسان‌گیران
2. افراد غیر حرفه‌ای که بر اساس احساسات و شایعات معامله می‌کنند

سرمایه‌گذاری افراد خارجی در ایران

دو نکته مثبت و منفی در خصوص سرمایه‌گذاری افراد خارجی در ایران وجود دارد. موسسه کردندو (Credendo) در سال 2019 ایران را در دسته پرریسک‌ترین مناطق برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرد. طبق این رده‌بندی، ایران در جایگاه هفتم مناطق پرریسک دنیا برای سرمایه‌گذاری قرار گرفت. در این رده‌بندی هیچ کشور دیگری پس از ایران در رتبه هشتم قرار نگرفته است. این موضوع اثری بسیار منفی در جذب سرمایه‌گذاران خارجی دارد.

از سوی دیگر افراد خارجی برای سرمایه‌گذاری در ایران، معمولا به سراغ ماشین‌آلات و تجهیزات تولیدی می‌روند. چرا که این ادوات به آسانی به پول نقد تبدیل نمی‌شوند. به همین دلیل خروج سرمایه خارجی‌ از بازار ایران امر دشواری خواهد بود.

در این میان تحمیل تحریم‌های بانکی علیه ایران، شرایط نقل‌وانتقال ارز را در سطوح بین‌المللی با مشکل مواجه کرده است. هر چند این امر نکته‌ای منفی است اما تا حدودی مانع خروج سرمایه خواهد شد و می‌توان آن را نکته‌ای مثبت تلقی کرد.

تاثیر ریسک سیاسی بر بورس در یک نگاه

سرمایه‌گذاری در هیچ یک از بازارهای مالی بدون ریسک نخواهد بود. این نکته‌ای است که باید همیشه آویزه‌ی گوش سهام‌داران و سرمایه‌گذاران باشد. حتی وجود ضمانت‌نامه‌ها و بیمه‌نامه‌هایی برای پوشش ریسک سیاسی نیز در این میان منجر به عدم وجود ریسک نخواهد شد. این گمان که سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی بدون ریسک است، از پایه و اساس اشتباه است.

گفتیم که ریسک سیاسی از انواع ریسک‌های سیستماتیک به شمار می‌رود؛ یعنی ریسکی که اجتناب‌ناپذیر است. در این میان سرمایه‌گذاری در چند بازار مختلف و پرهیز از رفتارهای هیجانی می‌تواند اقدام صحیحی باشد. مدیریت ریسک مهارت و دانشی است که در پی ارتقای دانش مالی، یادگیری روش‌های تحلیلی (مانند تحلیل تکنیکال و بنیادی) و هم‌چنین برگزیدن استراتژی معاملاتی صحیح به دست می‌آید.

نمی‌توان به دلیل وجود ریسک، فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مالی را متوقف کرد. چرا که چشم‌پوشی از سود سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی امری منطقی نیست. بهتر است مهارت‌های سرمایه‌گذاری را در خود تقویت کنیم و با کسب دانش مالی به فعالیت‌ خود در بازار بورس و سایر بازارها ادامه دهیم.

نگاهی به بازده و ریسک در سرمایه‌گذاری

بازده و ریسک دو روی سکه سرمایه گذاری در بورس هستند. وقتی دارایی خود را در صنعت یا بنگاه اقتصادی هزینه می‌کنید، باید پیش‌بینی قابل قبولی نسبت به بازده و ریسک سرمایه گذاری خود داشته باشید. این پیش‌بینی به شناخت شما از حوزه انتخاب شده بستگی دارد. در یک سرمایه گذاری مطمئن، همواره بازدهی مثبت بر ریسک و احتمال ضرر می‌چربد اما قدم اول برای تخمین بازده و ریسک در سرمایه گذاری، آشنایی با معنا و مفهوم این دو واژه مهم است.

در این مطلب عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:

منظور از بازده چیست؟

بازده تعریف روشنی دارد. سود یا ضرری است که برای صرف دارایی در شغل یا بازاری نصیب سرمایه‌گذار می‌شود. به عنوان مثال شما در مهرماه ۲۰ میلیون تومان وارد بازار بورس می‌کنید و در آبان ماه پول شما ۲۱ میلیون تومان است.

۱ میلیون اضافه شده؛ بازده سرمایه گذاری شما است. اما ریسک بازار چیریسک بازار چیست؟ ست؟ اگر پول شما در آبان ماه ۱۹ میلیون تومان باشد؛ بازده شما منفی ۱ میلیون بوده است.

بازده به دو نوع مختلف تقسیم می‌شود. بازده انتظاری و بازده واقعی. بازده انتظاری، عددی است که سرمایه‌گذار برای سود خود متصور است و بازده واقعی، عددی است که به دست می‌آورد.

معمولا بازده و ریسک رابطه‌ای مستقیم دارند. مثلا اگر سرمایه خود را به بانک بسپارید، سود ثابتی به عنوان بازده پول به شما پرداخت خواهد شد. سود ثابتی که ممکن است در درازمدت حتی از تورم سالیانه کشور کمتر باشد اما در این صورت شما مطمئن خواهید بود که اصل پول شما حفظ می‌شود.

اما با وارد شدن در بازار بورس یا سرمایه گذاری در بازارها و صنایع دیگر، ریسک سرمایه‌گذاری شما افزایش پیدا می‌کند و بازده انتظاری نیز بیشتر خواهد شد.

تعریف ریسک در سرمایه گذاری

تعریف ریسک وابستگی زیادی به تعریف بازده دارد. اختلاف میان بازده انتظاری و بازده واقعی همان ریسک در سرمایه گذاری است:

بازده واقعی – بازده مورد انتظار = ریسک

بیشتر سرمایه‌گذاران بر این باور هستند که بازده واقعی کمتر از بازده مورد انتظار است. با افزایش ریسک در یک تصمیم‌گیری مالی، اختلاف میان بازده مورد انتظار و بازده واقعی بیشتر خواهد بود و با کاهش ریسک، این اختلاف کاهش می‌یابد.

ایجاد تعادل مناسب بین ریسک و بازده، مهم‌ترین تصمیم‌گیری مالی به شمار می‌آید.

انواع ریسک و عوامل ایجاد کننده ریسک در سرمایه گذاری

در یک تقسیم بندی کلی ریسک به دو نوع سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم‌بندی می‌شود. ریسک سیستماتیک، ریسکی است که از عوامل بازار ناشی شده و بر یک سرمایه‌گذاری (مثلاً قیمت سهام شرکت‌ها) تاثیر دارد و مدیریت آن از دست مدیران شرکت‌ها خارج است.

اما ریسک غیرسیستماتیک، به ریسکی گفته می‌شود که ناشی از عوامل کلان حاکم بر یک بازار نیست و به ساختار یک شرکت یا بنگاه اقتصادی مربوط می‌شود.

برای مثال ساختار سرمایه شرکت، نوع محصول (کالا یا خدمات)، تصمیم‌گیری در شرایط مختلف و مولفه‌هایی از این قبیل، تاثیراتی روی سهام آن شرکت می‌گذارند که همگی در تقسیم‌بندی ریسک غیرسیستماتیک قرار می‌گیرند.

شناخت انواع ریسک می‌تواند سرمایه گذار را به پیش‌بینی آینده خود مسلط‌تر کند.

ریسک نرخ ارز

نرخ ارز، ارزش برابری یک واحد پول خارجی به پول داخلی است؛ یعنی ارزش خرید یا فروش یک واحد پول خارجی به پول رایج یک کشور را نرخ ارز ‌گویند.

نرخ ارز در کشور‌ها به طور متناوب در حال تغییر است و همین موضوع می‌تواند روی میزان هزینه‌ها، تولید، فروش و سود شرکت‌هایی که واردات و صادرات دارند، به شدت تاثیرگذار باشد.

وقتی نرخ ارز رشد می‌کند شرکت‌هایی که وارد کننده هستند باید مواد اولیه مورد نیاز خود را با قیمت بالاتری تهیه کنند، در نتیجه حاشیه سود آن‌ها کم خواهد شد.

در مقابل شرکت‌هایی که به صادرات می‌پردازند، می‌توانند از این موقعیت استفاده کرده و کالا یا خدمات‌شان را با نرخ بالاتری به فروش برسانند و به این طریق حاشیه سود خود را افزایش بدهند.

ریسک نرخ ارز ناشی از تغییر در بازده سهام‌ها در نتیجه نوسانات نرخ ارز خارجی است.

ریسک نوسان نرخ بهره

در تبلیغات تلویزیون بسیار شنیده‌اید که به طور مثال اوراق مشارکت ۵ ساله یک طرح خاص با سود ۲۰% از طریق بانک‌ها پذیره‌نویسی می‌شوند.

سرمایه‌گذار وقتی چنین تبلیغی را می‌بیند با خود تحلیل می‌کند که اگر به طور مثال سود بانکی که در حال حاضر ۲۰% است، به ۲۵% تغییر کند، برای او به صرفه است که پولش را در بانک سرمایه‌گذاری کند تا اوراق مشارکت بخرد.

به طور مشابه اگر میزان سود بانکی به ۱۵% کاهش پیدا کند منطقی است که پول را در اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری کند. به این تغییراتی که در سود بانکی پیش می‌آید و باعث افزایش یا کاهش ارزش اوراق مشارکت می‌شود ریسک نوسان نرخ بهره می‌گویند. بنابراین هنگامی که یک سرمایه‌گذار اوراق مشارکت ۵ ساله مذکور را می‌خرد این ریسک نوسان نرخ بهره را قبول می‌کند؛ زیرا وقتی نرخ بهره در بازار کاهش یابد ارزش اوراق مشارکت بیشتر می‌شود و با افزایش نرخ بهره ارزش این اوراق کمتر می‌شود. تاثیر نرخ بهره بر سهام عادی کمتر از اوراق مشارکت است.

ریسک بازار

به ریسکی که از تغییرات بازده به واسطه نوسانات کلی بازار به وجود می‌آید، ریسک بازار گفته می‌شود. ریسک بازار به واسطه موارد مختلفی مانند جنگ، تغییرات اقتصادی، رکود اقتصادی و … به وجود می‌آید و سهام همه شرکت‌ها و تمامی انواع اوراق بهادار تحت تاثیر تبعات آن قرار می‌گیرد.

این ریسک عموماً قابل پیش‌بینی نیست و در اثر عواملی که خارج از کنترل مدیران شرکت‌ها است به وجود می‌آید.

ریسک تورمی

معنی این ریسک کاهش قدرت خرید به دلیل وجود تورم است و به گونه‌ای با نوسانات نرخ بهره رابطه مستقیمی دارد. این ریسک تمامی اوراق بهادار از جمله سهام‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

ریسک تورمی یعنی وقتی شما در جامعه‌ای تورمی زندگی می‌کنید، قدرت خریدتان کاهش می‌یابد؛ لذا تقاضا در بازار کمتر شده و باعث کاهش ارزش سهام‌های موجود می‌شود.

به عبارت کلی‌تر تغییرات عمومی قیمت‌ها ریسک قدرت خرید است. در جامعه‌ای که میزان تورم بالا باشد، از قدرت خرید مردم کاسته می‌شود.

به بیان دیگر تورم باعث کاهش میزان تقاضا و تاثیر در قدرت خرید کلی مردم می‌شود. این ریسک نیز از کنترل مدیران شرکت‌ها خارج و وابسته به شرایط اقتصادی جامعه است.

ریسک نقدینگی

نبود اطمینان درباره عامل زمان و ابهام قیمتی بالاتر، باعث ایجاد ریسک نقدینگی می‌شود. این ریسک با افزایش عواملی که گفته شد (زمان و ابهام قیمت) نیز افزایش می‌یابد.

وقتی نقدینگی موجود در بازار کاهش یابد، در واقع افرادی که در بازار هستند تمایل به خرید ندارند و خریدار در بازار کم می‌شود، این امر موجب ایجاد اختلاف در قیمت پیشنهادی خرید و قیمت پیشنهادی فروش سهام شرکت‌ها می‌شود.

در نتیجه قدرت تقاضا کم می‌شود و ریسک سرمایه‌گذاری بالا می‌رود. به این ریسک که به علت کاهش نقدینگی بازار در میزان تقاضا ایجاد می‌شود، ریسک نقدینگی می‌گویند.

ریسک نقدینگی می‌تواند از رشد بازار جلوگیری کرده و باعث افت بازار (یا در اصطلاح ریزش بازار) شود.

ریسک تجاری

ریسکی که به دلیل انجام تجارت و کسب و کار در یک صنعت منحصر به فرد به وجود می‌آید، را ریسک تجاری می‌نامند.

برای مثال شرکت فولاد مبارکه در صنعت خود با ریسک تغییر قیمت فولاد جهانی مواجه است و اگر قیمت فولاد جهانی کاهش پیدا کند، قیمت محصول این شرکت نیز کاهش پیدا می‌کند و باعث کاهش سودآوری و در نتیجه کاهش ارزش سهام این شرکت می‌شود. با مطالعه و کسب اطلاعات کافی در مورد صنعت خاصی که قصد سرمایه‌گذاری در آن را دارید، می‌توان تا حدی از این ریسک جلوگیری کنید.

ریسک مالی

یکی از منابع تامین مالی شرکت‌ها، دریافت وام از بانک‌ها، موسسات مالی و سایر نهادهای مربوطه است. زمانی ریسک بازار چیست؟ که شرکتی با دریافت وام سعی در تامین مالی خود می‌کند، در حقیقت بدهی‌های خود را در سمت راست ترازنامه افزایش داده است.

حال اگر شرکت نتواند خدمات یا محصولات خود را در زمان مناسب به فروش برساند، در نتیجه امکان بازپرداخت بدهی‌های خود را در موعد مقرر نخواهد داشت؛ زیرا با کمبود نقدینگی مواجه شده است.

عدم بازپرداخت به موقع، موجب کاهش اعتبار شرکت نزد مراکز اعطاکننده وام برای دریافت تسهیلات بعدی خواهد شد که امکان تامین مالی آتی را از محل دریافت وام کاهش و احتمال ورشکستگی شرکت را افزایش می‌دهد.

کنترل ریسک در بازار سرمایه

در بازار سرمایه می‌توان ریسک هر سهم را شناخت و محاسبه کرد. از طرف دیگر، می‌شود با مدیریت صحیح پورتفوی و انتخاب سهم درست، ریسک را پایین آورد و جلوی بازده منفی را گرفت.

ریسک هر سهم را می‌توان با استفاده از رابطه­ زیر محاسبه کرد:

Ϭ = [Σ (r_i – r̅)/n ] ۱/۲

در این فرمول، r_i معرف بازده واقعی، ̅ r نماد میانگین بازده و n تعداد دوره‌های مورد مطالعه است.

برای نمونه تصور کنید بازده یک سهم در ۶ سال مالی گذشته به شرح زیر است:

حال ریسک این سهم را در سال‌های مختلف با هم محاسبه می‌کنیم:

(r_i – r̅)

Σ (r_i – r̅)

(r_i – r̅)/n

[Σ (r_i – r̅)/n ] ۱/۲

به ترتیب از راست به چپ بازده‌ها (r_i) را جمع و به تعداد سال (۶) تقسیم می‌کنیم تا میانگین بازده این سهم در این ۶ سال به دست آید که برابر مقدار ۱۱٫۳۳% است

سپس در ستون بعدی تک‌تک بازده‌ها را از بازده میانگین (r̅) کسر کرده و هرکدام را به توان ۲ می‌رسانیم.

در ستون بعدی مجموع آن‌ها را محاسبه و در ستون بعد به تعداد آن یعنی عدد ۶ تقسیم می‌کنیم. در ستون آخر از عبارت به ‌دست‌ آمده جذر می‌گیریم و عدد حاصل‌شده همان انحراف معیار یا ریسک سهم مورد نظر ما در بازه ۶ سال گذشته است.

رابطه کوواریانس و محاسبه ریسک سهام

کوواریانس بین دو عدد، به معنای رابطه و همبستگی بین دو عدد است. مثلاً وقتی کوواریانس دو عدد مثبت است آن دو عدد با هم رابطه مستقیم دارد و با افزایش یکی، دیگری هم افزایش و با کاهش یکی، دیگری نیز کاهش می‌یابد.

کوواریانس منفی به معنای رابطه عکس بین آن دو عدد است و با کاهش یکی، دیگری افزایش می‌یابد و بالعکس. کوواریانس صفر (۰) بین دو عدد به معنای این است که این دو عدد هیچ رابطه و همبستگی باهم ندارند و در صورت تغییر یکی، دیگری تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.

از این قاعده آماری می‌توان به ‌منظور مدیریت ریسک سبد سهام خود بهره جست. به ‌این ‌ترتیب که مجموع سبد سهامی تشکیل دهیم که بسته به نوع سیاست‌گذاری ما، اجزای آن دارای کوواریانس منفی یا صفر باشند تا در برابر ریسک سیستماتیک، ریسکی تعدیل‌شده با بازدهی مورد قبول داشته باشیم.

محاسبه ریسک سبد سهام

فرض کنید سبدی داریم متشکل از ۲ سهم A و B که به ترتیب انحراف معیار (ریسک) هرکدام برابر _Aϭ و _Bϭ و وزن نسبی W_A و W_B (سهم هرکدام از سهم‌ها در تشکیل سبد سهام مثلا نسبت ۵۰% سهم A و ۵۰% سهم B) و ضریب همبستگی ρ باشند.

ریسک سبد سهام ما از رابطه زیر محاسبه می‌شود:

Ϭ_p = (W_A ۲ . ϭ_A ۲ + W_B ۲ . ϭ_B ۲ + ϭ ۲ _A ϭ_B ρ) ۱/۲

توجه داشته باشید که شاید نتوانیم میزان ریسک سهم‌ها را تغییر دهیم اما با انتخابی درست، می‌توانیم میزان ریسک سبد را به حداقل برسانیم. در اینجا ضریب ρ از اهمیت برخوردار است هر چه ضریب همبستگی ( با کوواریانس اشتباه نگیریم، کوواریانس میزان همبستگی بین دو سهم است اما ρ ضریب همبستگی بین آن دو است که عددی بین ۱- تا ۱+ است. کوواریانس بین دو سهم با استفاده از همین ضریب محاسبه می‌شود) به ۱- نزدیک‌تر باشد ریسک سبد کمتر می‌شود.

در سال ۱۹۵۲ هنری مارکوییتز از مدلی به نام مدل قیمت‌گذاری دارایی‌های سرمایه‌ای سخن گفت که بعدها توسط افرادی ازجمله ویلیام شارپ تکامل یافت و به‌عنوان مدلی برای محاسبه بازده و ریسک اوراق بهادار پرمخاطره نام‌گذاری شد که به‌ اختصار آن را به نام مدل CAPM می‌شناسیم.

این مدل با محاسبه ضریب B نسبت به مقایسه ریسک دارایی با ریسک سیستماتیک بازار اقدام می‌کند. به ‌عبارت‌دیگر میزان حساسیت بازده دارایی به بازده بازار را محاسبه می‌کند و با استفاده از رابطه زیر به دست می‌آید.

فرض کنید ضریب B برای دارایی خاصی ۱٫۵ تعیین شود، این یعنی زمانی که بازده بازار ۴+ % باشد بازده دارایی به میزان ۱٫۵ برابر آن یعنی ۶+% است و زمانی که بازده بازار ۱- % است، بازده دارایی ۱٫۵- % است.

مدل دیگر، مدل قیمت‌گذاری آربیتراژ (APT) است. آربیتراژ به‌ تنهایی در اقتصاد به معنای استفاده از تفاوت قیمت یک کالا در دو بازار یا حتی در یک بازار در دو بازه­ی زمان متفاوت است.

مدل قیمت‌گذاری آربیتراژ بازدهی را به‌ صورت یک رابطه خطی با چند متغیر ریسک بازار چیست؟ کلان اقتصادی مورد بررسی قرار می‌دهد که بنا به عقیده تعدادی از اقتصاددانان استفاده از این روش بر روش CAPM ارجحیت دارد.

چراکه روش CAPM تنها ضریب B را مورد بررسی قرار می‌دهد درحالی‌که روش (APT) با مطالعه متغیرهای کلان اقتصادی نسبت به ارزیابی بازده و ریسک دارایی اقدام می‌کند.

سخن آخر

مفاهیم بازده و ریسک همیشه در انجام سرمایه‌گذاری‌ها، مورد بررسی سرمایه‌گذاران قرار می‌گیرد و نمی‌توان آن‌ها را جدا از هم در نظر گرفت. تصمیم‌گیری برای یک سرمایه‌گذاری مطمئن، همیشه بر اساس ارتباطی که بین ریسک و بازده وجود دارد، معنی پیدا می‌کند. شناخت این دو متغیر مهم در سرمایه گذاری امری ضروری است. در این مقاله، مفاهیم بازده و ریسک در سرمایه گذاری را بررسی کردیم و نحوه محاسبه ریسک سبد سهام را شرح دادیم.

آشنایی کلی با معنا، مفهوم و تعریف بورس

اجازه دهید به چند سال قبل بازگردیم. یک دهه قبل اگر در مورد بورس با کسی صحبت می کردید احتمالا یا متوجه حرف های شما نمیشد یا فکر می کرد شما متخصص بورس و اوراق بهادار هستید. اصلا کمتر کسی وجود داشت که در مورد کار بورس با شخص دیگری صحبت کند. تا چند سال پیش افراد بسیار کمتری در مورد مفهوم بورس اطلاعات و دانشی داشتند و سرمایه گذاری در بازار بورس نیز مختص به افرادی خاص بود. اما حالا همه چیز تغییر کرده است!

امروزه هنوز هم بورس یک دانش تخصصی است و فعالیت در آن نیازمند یک سری دانش ها و مهارت های پایه است، اما مفهوم بورس جنبه ای عمومی تر پیدا کرده و شاید بتوانیم ادعا کنیم امروز هر بزرگسالی که در اطراف ما وجود دارد قدم در بازار بورس گذاشته است.

اما بورس چیست و چه کاربردی دارد و از کجا شروع شد؟ چندین سوال مهم دیگر هم در مورد بورس وجود دارد که به همه آن ها در این مقاله پاسخی درست خواهیم داد. پس با ما همراه باشید و این مطلب را از دست ندهید.

تعریف بورس چیست؟ (تحقیق در مورد بورس و تاریخچه آن و شرکت های سهامی)

اگر بخواهیم به توضیح بورس بپردازیم، باید بگوییم ریشه آن، از تضرر تجار اروپایی شکل گرفت. در آن زمان تجار و بازرگان ها زمانی که از فعالیت های خود دچار تضرر می شدند بسیار آسیب می دیدند و به مرور به فکر راه حلی برای کم کردن این ضرر افتادند.

راه حل این بود که این بازرگان ها افرادی را در تجارت خود سهیم می کردند تا هم ضرر و هم سود را تقسیم کنند. همین مسئله آغازی بود بر دنیای هیجان انگیز بورس و به مرور بسیاری از تاجران فعالیت های اقتصادی خود را با همین روش ادامه دادند.

اولین تجربه مشهور از سهام و تشکیل شرکت های سهامی هم به قرن 14 میلادی باز می گردد. در سال 1353 یک شرکت سهامی در روسیه که اولین شرکت سهامی هم بود، تصمیم داشت کالاهایی را بدون دور زدن آفریقا و از راه شمال اروپا به شرق آسیا و سرزمین چین ببرد.

این حرکت ریسک بالایی داشت و به همین دلیل تجار مختلف در سود و زیان این حرکت شریک شده و آن را با موفقیت به پایان رساندند.

تاریخچه تشکیل بورس در جهان و ایران

بعد از گذشت قرن ها و ادامه فعالیت های تجاری، سرمایه ها و شرکای بیشتری وارد کار شدند و نیاز به سرمایه و شرکای جدید هم بیشتر شد. برای همین نیاز به مرکزی احساس می شد که بتواند بین سرمایه گذاران و سرمایه پذیران ارتباط برقرار کند.

به همین منوال اولین مرکز بورس در قرن 17 میلادی در پایتخت هلند تشکیل شد. تشکیل بورس ایران نیز، به سال های 1345 و 1346 باز می گردد. در حال حاضر مرکز بورس در دستگاه های هوشمند هرکسی یافت می شود!

بورس چیست و چه کاربردی دارد؟ (کار بورس چیست و بازار بورس چگونه است)

برای اینکه دقیقا متوجه شوید معنی بورس چیست، یک تعریف ساده علمی از بورس ارائه می کنیم.

برای تعریف بورس، به زبان ساده باید گفت بورس یک نوع بازار بوده که در آن دارایی های مختلفی مورد معامله قرار می گیرند. بازار بورس همچنین یک نهاد ساختاریافته است که به عنوان یکی از مهمترین ارکان اساسی بازار سرمایه نیز شناخته می شود.

مدیریت انتقال ریسک، شفافیت بازار، کشف قیمت، ایجاد بازار رقابتی و مهمتر از همه جمع آوری سرمایه و پس اندازهای اندک برای تامین سرمایه فعالیت های اقتصادی از مهمترین کاربردهای بورس محسوب می شوند.

نکته: همانطور که در هر بازاری ممکن است دارایی های مالی، فیزیکی، غیر فیزیکی و … فروخته شود، در بازار بورس هم دارایی های مختلف معامله می شوند. به همین دلیل بورس انواع مختلفی دارد.

راستی یکی از مفاهیم مرتبط با بورس و سهام نیز حقوق صاحبان سهام است. این مقاله را نیز حتما بخوانید.

آشنایی با انواع بازار بورس (تعریف بازار بورس و انواع آن)

برای رسیدن به پرسش بازار بورس چیست، ابتدا باید بدانیم که بازار بورس به 3 دسته اصلی تقسیم می شود:

بازار بورس کالا

در تعریف بازار بورس کالا، به این نکته اشاره شده که در آن، کالاهای مشخص و فیزیکی به فروش می رسند. بازار بورس کالا همیشه و به طور مداوم فعال است. کالاهای فیزیکی مانند مواد خام و مواد اولیه مورد نیاز صنایع و … بیش از همه معامله می شوند.

هر بورس نیز با نام کالایی که در آن به معامله می رسد شناخته می شود. برای مثال می توانیم از بازار بورس نفت یا بورس گندم یاد کنیم. در بازار بورس کالا، فروشندگان کالاهای فیزیکی خود را برای فروش عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری توسط کارشناسان برای معامله در دسترس قرار می گیرد.

بازار بورس ارز

همانطور که مشخص است در این بازار بورس تنها خرید و فروش معامله پول کشورهای دیگر (ارز) انجام می شود. البته بورس ارز در ایران وجود ندارد اما در بسیاری از کشورهای توسعه یافته وجود داشته و پیشرفت قابل توجهی هم دارد.

بازار بورس اوراق بهادار (تعریف بورس اوراق بهادار)

در این بازار بورس هم دارایی هایی که در قالب اوراق بهادار عرضه می شوند مورد معامله قرار می گیرند. برای مثال سهام، اوراق مشارکت و… اگر نمی دانید سهام چیست پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در سپیدار سیستم در رابطه با سهام منتشر کرده ایم را از دست ندهید.

بین داده‌ها و اطلاعات حسابداری، با بورس اوراق بهادار یک رابطه همیشگی وجود دارد. پس به شما توصیه می‌کنیم در کنار بورس، کمی هم به آموزش حسابداری بپردازید.

چرا سرمایه گذاری در بورس توصیه می شود؟

این روزها افراد بسیاری در بورس سرمایه گذاری کرده اند و بسیاری از کارشناسان بورس و کارشناسان اقتصادی معتقدند سرمایه گذاری در بازار بورس نتایج خوبی برای سرمایه گذاران دارد.

یکی از علت های رایج هم این است که بازار بورس نوسان و ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در بازارهایی همچون طلا و ارز دارد. در ادامه و در پایان قصد داریم به برخی دلایلی که باعث شده سرمایه گذاری در بورس توصیه شود اشاره می کنیم.

کسب درآمد منطقی

سرمایه گذاری در بازار بورس اگر با دانش کافی و تجزیه و تحلیل های اصولی همراه باشد می تواند باعث کسب درآمد مناسب و منطقی باشد و سرمایه گذاران می توانند با تحلیل های دقیق با کمترین میزان ریسک کسب درآمد کنند.

امنیت و شفافیت سرمایه گذاری

سرمایه گذاری در بورس خوشبختانه ریسک نابود شدن سرمایه یا ناپدید شدن یک شبه سرمایه را با خود همراه ندارد. بازار بورس حمایت کامل قانون را در خود دارد و شرکت هایی که سرمایه گذاران می توانند در آن ها سرمایه گذاری کنند نیز شفافیت کامل دارند.

حفظ سرمایه و قابلیت نقد شوندگی بالا

همانطور که اشاره کردیم با وجود کم ریسک بودن سرمایه گذاری در بورس این بازار را می توان امن ترین بازار برای حفظ سرمایه در مقابل تورم دانست.

طبیعتا اگر پول راکد بماند و فعالیتی با آن انجام نشود در اقتصاد ما با کاهش ارزش همراه است، اما در صورتی که در بازاری همچون بورس سرمایه گذاری شود احتمالا حفظ شدن آن بسیار بالا است. علاوه بر این سرمایه شما در بورس به سرعت قابلیت نقد شوندگی دارد و این مسئله نیز یک مزیت مهم به شمار می رود. در پایان پیشنهاد می کنیم مقاله ای که در رابطه با کارمزد نوشته ایم را نیز از دست ندهید. این مقاله را می توانید در صفحه کارمزد چیست بخوانید.

سوالی در مورد تعریف بازار بورس دارید؟ از ما بپرسید!

در این مقاله به پرسش بورس چیست پاسخ داده و به تعریف بازار بورس پرداختیم. اما اگر هنوز سوالی در رابطه با بورس دارید، آن را با ما در بخش نظرات به اشتراک بگذارید. اگر هم به دنبال یک نرم افزار مالی مناسب هستید، همین حالا از طریق شماره ۰۲۱-۸۱۰۲۲۰۰۰ با مشاوران سپیدار در ارتباط باشید.