تفاوت پول فیات و رمز ارز

دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهی‌های خصوصی و عمومی است، ولی در خزانه‌داری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.

تفاوت ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات در چیست؟ و آینده بازار در اختیار کدام یک خواهد بود؟

ارزهای فیات کلمه ای است که کاربرد آن، به خصوص در میان کاربران فارسی زبان تازگی دارد. عموما این قبیل واژه ها با ظهور بازارهای مالی نوین و توسعه کاربری و استفاده از شبکه های بلاک چین و ارزهای دیجیتال در میان ایرانیان، مطرح شده اند. از این رو برای درک بهتر مفاهیم بازارهای مالی، سیبنال مرجعی برای توضیح روش ها و اصطلاحات رایج در بازار امروز ایجاد کرده است.

وجه رایج بازارهای جهان در آینده نزدیک

ارز دیجیتال و ارزهای فیات که از بسیاری جهات مخالف یکدیگر هستند، با دو دیدگاه متفاوت از مدیریت پولی در اقتصاد جهانی مطابقت دارند. از نظر برخی کارشناسان این ساختارهای مالی روبروی یکدیگر قرار دارند؛ و ممکن است در آینده نه چندان دور یکی از این ارزها تفاوت پول فیات و رمز ارز بتواند روند غالب بازار را تصاحب کند.

سکه های فیزیکی که برای ایجاد نقشی مشابه ارز فیات برای رمز ارزها ایجاد می شود

آیا می دانستید که در تابستان سال 2018، یک مرغ در ونزوئلا نزدیک به 14.6 میلیون بولیوار یا حدود 50 یورو قیمت داشت؟ این وضعیت که دست کم تعجب برانگیز است ناشی از ابر تورم است، پدیده ای که منجر به سقوط قیمت ارز می شود. تورم در واقع یکی از معایب ذاتی ارزهایی است که توسط دولت ها به کار گرفته می شود. ارزهای دیجیتال از زمان ایجاد خود در سال 2008 سعی داشته اند که بر این سویه منفی پول رایج یا ارزهای فیات غلبه کنند.
در این مقاله، خلاصه کاملی از اطلاعاتی که برای درک تفاوت ارزهای مجازی با ارزهای دولتی سنتی نیاز است را بیان می کنیم.

ارز دیجیتال در مقابل پول رایج یا فیات که بازار جهان را در اختیار دارد

ارز فیات

خاستگاه نام ارزهای فیات

اصطلاح فیات از زبان لاتین گرفته شده است و به معنای ( یک مجوز یا پیشنهاد رسمی؛ یک فرمان ) است. این کلمه ایده یک فرمان یک جانبه را که از یک مقام بالاتر صادر می شود، تداعی می کند. در زبان انگلیسی از کلمه فیات برای بیان شرایطی که با دستور یک مقام مرجع ایجاد می شود استفاده می کنند؛ مثلا فیات ریاست جمهوری. بنابراین، عبارت ارز فیات به ارزی که با فرمان ایالتی تاسیس شده است، اشاره دارد.

ارز فیات چیست؟

ارزهای فیات، پولی هستند که توسط یک دولت تعیین شده است و مدیریت آن به عهده بانک مرکزی می باشد. بنابراین بانک مرکزی نهادی است که ارز فیات را صادر می کند و مسیر این پول را دولت مستقر در یک کشور تعیین می کند. یک ارز فیات ارزش ذاتی ندارد؛ ارزش آن از قیمت تعیین شده توسط دولت ناشی می شود که در اصل ثبات آن را تضمین می کند.
می توان گفت ارز فیات، یک ارز متمرکز است. توسط بانک های مرکزی کنترل و صادر می شود و بانک های خصوصی تنها قدرت عرضه این پول را در اختیار دارند. ارزهای فیات، پول اصلی مورد استفاده در اقتصاد جهانی شده امروزی هستند. ارزهایی که بیشترین مبادله را دارند، دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و پوند استرلینگ هستند.

آیا ارزهای فیات همان پول رایج هستند؟

اصطلاحات ارز فیات و پول رسمی که اغلب اشتباه گرفته می شوند، هر دو به یک نوع پول اشاره نمی کنند. در واقع، وجه امانی به پول فیزیکی و مادی اطلاق می شود که توسط بانک ها به شکل اسکناس یا سکه منتشر می شود. در واقع، ارزهای فیات می‌توانند نوعی از پول رایج کشورها باشند، اما شامل همه وجوه نقد نمی‌شوند، نزدیک به 90 درصد پول رسمی کشورهای جهان به صورت اعتباری وجود دارد که در عوض آن، وجه نقد فیزیکی موجود نیست.

ارز دیجیتال

رمز ارز یا ارز دیجیتال، وجهی است که به صورت همتا به همتا و بدون دخالت سازمان شخص ثالث مانند بانک مرکزی ایجاد می شود. بر اساس فناوری بلاک چین، این نوع ارز مجازی کاربر را مستقیما در فرآیند صدور ارز مذکور و همچنین در کنترل تراکنش های انجام شده در شبکه، مشارکت می دهد. بنابراین، ارزش کریپتوکارنسی ها بر اساس اعتماد کاربران به شخص ثالث نیست، بلکه بر اساس اجماع اعتبارسنجی استفاده شده در شبکه است. که امنیت و اعتبار تراکنش ها را تضمین می کند. بنابراین ارزهای رمزنگاری شده، ارزهای غیرمتمرکز و جهانی هستند که در کنترل ایالت ها و بانک های مرکزی قرار ندارند.

اعتبار سنجی ارز دیجیتال توسط کاربران و در بلاک چین صورت می گیرد

تفاوت ارز دیجیتال و ارز فیات

ارزهای فیات و ارز دیجیتال، هر دو ارزش ذاتی ندارند و ارزش آنها در نتیجه اعتماد کاربر به وجود می آید. ارزش ارز فیات توسط بانک های ایالتی و مرکزی تعیین می شود؛ و ارزش رمز ارزها در سیستم بلاک چین و اجماع اعتبارسنجی معین می گردد.
ارز فیات متمرکز است و توسط اشخاص ثالث صادر و کنترل می شود، در حالی که ارز دیجیتال غیرمتمرکز است و تراکنش ها به صورت همتا به همتا صورت می پذیرند.
نکته: در حال حاضر، تمرکززدایی ارزهای دیجیتال بیشتر یک ویژگی ایده آل است تا واقعی. در واقع، فرآیندهای اعتبارسنجی که امروزه بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند، هر کدام دارای نقص‌هایی نیز هستند که تمرکز زدایی را تهدید می‌کند. اثبات سهام منجر به الیگارشی خاصی می شود و اثبات کار باعث ایجاد رقابت ناعادلانه در استخرهای استخراج رمز ارز می گردد.
ارزهای دیجیتال در مقادیر محدودی وجود دارند، در حالی که ارزهای فیات می توانند به صورت دلخواه صادر شوند. به عنوان مثال، بیت کوین به 21 میلیون واحد محدود شده است. این تفاوت اساسی جنبه کاهش تورم ارزهای دیجیتال و جنبه تورمی ارز فیات را توضیح می دهد.

امنیت رمز ارز در مقابل پول فیات

ارز فیات از امنیت کمتری نسبت به رمز ارزها برخوردار است. در واقع به حملات مجازی با هدف جمع آوری داده های بانکی حساس است. از سوی دیگر، ارزهای فیات در معرض سرقت فیزیکی قرار دارند. برعکس، ارزهای دیجیتال تلاش می کنند تا به کمک قرارداد های هوشمند و رمزنگاری پیچیده، غیر قابل تعرض شوند.
سرعت تراکنش ها بین این دو ارز به طور قابل توجهی متفاوت است؛ یک تراکنش ارز فیات 2 تا 3 روز طول می کشد تا بین دو بانک اعتبارسنجی شود، در حالی که تراکنش بیت کوین تنها 10 دقیقه برای اعتبارسنجی به زمان نیاز دارد.
بنابراین، ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات در بسیاری از جنبه‌ها با هم متفاوت هستند، اولی توسط ساتوشی ناکاموتو در پاسخ به نقص‌های ذاتی دومی ایجاد شده است. درجه تمرکز، سطح امنیت، جنبه تورمی یا تورم زدایی. هر کدام مزایا و معایبی دارند و هر کدام موافقان و مخالفان خود را در جهان دارند. تنها آینده نشان خواهد داد که ارزهای دیجیتال در مقایسه با ارزهای فیات که امروزه اکثریت قالب اقتصاد جهانی را در اختیار دارند، چقدر مهم خواهند بود.

توسعه ارزهای دیجیتال

آن چیزی که از دید تحلیل گر ها و سرمایه گذاران و صاحبان کسب و کار در جهان پنهان نمانده است، قدرت ارزهای دیجیتال است. تنها در فاصله زمانی کمتر از دو دهه، رشد رمز ارز و محبوبیت آن در میان اقشار مختلف جامعه انسانی، نشانگر اهمیت و نیاز جامعه به شیوه تبادل و داد و ستد متفاوت و جدید است. از همین رو سیبنال تلاش می کند تا با تمرکز بر آموزش و توسعه رابطه سرمایه گذاری و دانش نوین ارزهای دیجیتال، شبکه ای کارا و مفید را برای گذر از ارزهای فیات یا بازار سنتی به بازار دیجیتال فراهم کند.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال و بررسی مزایای آنها

سیستم‌های مالی جهان طی سال‌ها دچار تغییرات بسیاری شده‌اند. در واقع با گذر زمان و با ظهور ارزهای مجازی چالش‌های مالی جدیدی نیز ایجاد شد. همان‌طور که می‌دانید پول فیات در حال ناپدید شدن است و ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای آن محسوب می‌شوند. اما کدام بهتر است؟ پول فیات یا ارز دیجیتال؟ تنها با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می‌توان فهمید کدام یک کاربرد بهتری خواهد داشت.

آیا شما علاقه‌مند به دنیای سنتی هستید یا دنیای مدرن را بیشتر دوست دارید؟ پول فیات مناسب زندگی سنتی است و ارز دیجیتال بیشتر در زندگی‌ مدرن کاربرد دارد. با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال و بررسی و تحلیل مزایا و معایب هر یک از آنها می‌توانید به قطع تصمیم بگیرید که زندگی سنتی را بیشتر دوست دارید یا زندگی مدرن را؟ کیوسک آکادمی به طور خلاصه توضیح می‌دهد که هر دو این موارد نوعی ارز محسوب می‌شوند اما چند تفاوت چشمگیر دارند.

منظور از پول فیات چیست؟

پول فیات بیشتر برای معاملات مالی استفاده می‌شود. به طور کلی پول فیات نشان‌دهنده ارزش مالی هر کشور در سراسر جهان است. تاریخچه پول نشان می‌دهد در نخستین دوره‌های تمدن انسانی، جوامع مختلف دام‌ها یا حتی شتر خود را پول می‌دانستند. در واقع هر وسیله و محصولی از پوست گیاهان گرفته تا نمک نوعی پول محسوب می‌شد.

با گذر زمان پول شکل آشناتری پیدا کرد و به صورت سکه‌های گرانبها قابل دسترسی بود. در حال حاضر نیز پول فیات پول قانونی سراسر جهان محسوب می‌شود. این پول رایج توسط دولت‌ها صادر شده و هیچ ارزش ذاتی ندارد. در نظر داشته باشید تنها اسکناس‌های کاغذی جز پول فیات نیستند اما رایج‌ترین پول فیات اسکناس‌های صادرشده توسط دولت‌هاست.

با این حال ما قصد داریم در این مقاله به مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال اشاره کنیم. تاریخ به ما نشان می‌دهد که پول به طور دائم در حال تکامل است. پول فیات نیز دستخوش این به روز رسانی‌های اساسی قرار می‌گیرد. ارزش پول فیات جهانی، در حال عوض شدن است. جایگزینی برای پول فیات در نظر گرفته شده که قرار نیست تحت کنترل یک نهاد دولتی قرار بگیرد.

بررسی مفهوم ارز دیجیتال

برای مقایسه بهتر پول فیات و ارز دیجیتال باید درک درستی از رمز ارزها داشته باشید. درست است که ارزهای دیجیتال نیز همانند پول عمل می‌کنند و نوعی وسیله برای مبادلات دو طرفه محسوب می‌شوند. اما به طور حتم تفاوت‌های چشمگیری بین پول فیات و ارزهای دیجیتال وجود دارد. ارزهای دیجیتال بدون دخالت افراد واسطه معاملات بسیاری را انجام می‌دهند.

در ضمن ارزهای مجازی به نهادهای واسطه همانند بانک‌ها هیچ نیازی ندارند. پول فیات همیشه تحت تاثیر تورم قرار می‌گیرد و بانک‌های مرکزی بیشتر این تورم را در دست دارند. اما ارزهای مجازی پیشرو میدان مالی در سراسر جهان هستند و حتی تاحدود زیادی از طلا نیز کمیاب‌تر خواهند بود.

ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز ولی جهانی هستند. این رمز ارزها توسط هیچ دولت یا بانک مرکزی کنترل و نظارت نمی‌شوند. الگوریتم عرضه این ارزهای دیجیتال به صورت دیجیتالی است و شما موظف هستید مالیات وارده بر این ارزهای مجازی را پرداخت کنید. ناگفته نماند هرگز امکان ندارد که یک ارز دیجیتال تقلبی باشد در نتیجه امنیت مالی بازار ارزهای مجازی از پول فیات بسیار بیشتر است.

کارایی پول فیات و ارز دیجیتال در کنار یکدیگر چگونه خواهد بود؟

آیا ارزهای مجازی می‌توانند به تنهایی تمامی مبادلات را مدیریت کنند؟ عده‌ای معتقدند می‌توان ارزهای دیجیتال را در کنار پول فیات پذیرفت. البته پول فیات و ارز دیجیتال تا حدود زیادی در رقابت با یکدیگر قرار دارند.

همان‌طور که می‌دانید هر یک از این ارزها، پول فیات و ارزهای دیجیتال، کارایی‌های متفاوتی دارند. اما هر دو ارز می‌توانند با تعادل مناسبی کنار یکدیگر در گردش باشند. بدون‌شک نرخ بازدهی این دو ارز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. اما صادرکنندگان هر یک از این ارزها، قوانین عرضه مخصوص به خود را دارند و همچنین خود هزینه‌های تولید را پشتیبانی می‌کنند.

به طور کلی این دو ارز در کنار یکدیگر می‌توانند بازدهی قابل قبولی داشته باشند اما به طور حتم درجه مقبولیت هر یک از آنها با دیگری متفاوت خواهد بود. پول فیات بیشتر در مدل‌ها و بازارهای سنتی طرفدار دارد. عده‌ای معتقدند ارز دیجیتال در مقابل پول فیات، پرهزینه‌تر است و کمتر موردپسند جوامع مختلف قرار می‌گیرد.

برابری ارز دیجیتال با پول فیات

ارزهای دیجیتال نیز همانند پول فیات عمل می‌کنند و به شما اجازه مبادله و معامله می‌دهند. تا زمانی که ارزهای دیجیتال نیز ارزش مالی مورد نظر شما را ذخیره و معامله‌ای بین دو طرف ایجاد کنند، پول محسوب می‌شوند. اما نمی‌توان گفت ارزهای دیجیتال با پول فیات برابر هستند. در ادامه مقایسه دقیق‌تری از پول فیات و ارز دیجیتال را توضیح می‌دهیم.

در حال حاضر ارزهای دیجیتال کارایی‌ها و قابلیت‌هایی دارند که پول فیات نمی‌تواند از پس این وظایف برآید. در نتیجه این مورد نقضی بر برابری پول فیات و ارز دیجیتال است. نابرابری دیگری که از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال به چشم می‌خورد مربوط به دریافت و ارسال این دو ارز است. ارزهای دیجیتال را می‌توان در هر نقطه و برای هرکسی بدون نیاز به هیچ بانک یا واسطه‌ای ارسال کرد.

ناگفته نماند انقلابی‌ترین ویژگی ارزهای دیجیتال مربوط به ارسال آن به هر نقطه‌ای از جهان است. هنگامی که تقاضا برای وام زیاد می‌شود، دولت‌ها مجبور به تولید پول بیشتری هستند. در این زمان پول فیات بیشتر از ارزهای مجازی استفاده می‌شود. پس پول فیات و ارزهای دیجیتال در سیستم بدهی مالی کارایی‌های متفاوتی دارند و با یکدیگر برابر نیستند. در واقع پول فیات بیشتر از ارزهای دیجیتال برای وام و بدهی استفاده می‌شود.

ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای پول فیات هستند؟

طبق نظرسنجی و گزارشات جمع‌آوری‌شده از متخصصان بازار ارزهای مجازی، پول فیات تا سال 2050 به طور کامل از میدان مسائل مالی خارج می‌شود و جای خود را به ارزهای دیجیتال می‌دهد. اما آیا ارزهای دیجیتال جایگزین خوبی برای پول فیات هستند؟ 54 درصد از اعضای بزرگ هیئت ارزهای مجازی به افزایش کارایی ارزهای دیجیتال و جایگزینی آنها امیدوار و خوش‌بین هستند.

42 درصد از متخصصان نیز به طور کامل اطمینان دارند که ارزهای دیجیتال بهترین جایگزین پول فیات خواهند بود. در واقع موجب بهتر شدن روند معاملات مالی می‌شوند. در ضمن 44 درصد از متخصصان جهانی بازار ارزهای مجازی بعد از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال به این نتیجه رسیدند که: ارزهای دیجیتال هرگز از بین نمی‌روند بلکه جایگزین 100 درصد پول فیات می‌شوند.

با وجود اینکه عده‌ای بیان کردند ارزهای دیجیتال در حال حاضر کم‌ارزش هستند و به طور متوسط ارزش آنها با گذر زمان کاهش می‌یابد، اما پیش‌بینی‌های هیئت مدیران بازار ارزهای دیجیتال حاکی از پایان روند نزولی این بازار است. مدیر عامل شرکت مورفر (Morpher) مارتین فرهلر (Martin Frohler)بیشترین صعود و افزایش قیمت را برای بیت کوین پیش‌بینی می‌کند.

چهار مورد از تفاوت‌های اصلی ارز دیجیتال و پول فیات

این روزها خیلی از افراد از طریق پول‌های الکترونیکی معاملات و مبادلات مورد نظر خود را انجام می‌دهند. این افراد باور دارند که با گذر زمان ارزهای مجازی جایگزین پول فیات می‌شوند. البته با وجود برخی مخالفت‌های برجسته صادرشده توسط نهادهای نظارت مالی در سراسر جهان، ممکن است کمی طول بکشد تا ارزهای دیجیتال جایگزین پول فیات شوند.

ورود ارزهای مجازی به بازارهای مالی به سادگی انجام نشده است. بنابراین جایگزینی این ارزها نیز امری زمان‌بر خواهد بود. البته با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال هرکسی به فواید و معایب این دو ارز مسلط می‌شود. در واقع پس از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال، تصمیم‌گیری ساده‌تر خواهد بود.

دنیای مالی مسلط بر جهان در حال تغییر است. در واقع کم‌کم شاهد یک اقتصاد رایانه‌ای خواهیم بود. در نتیجه تنها بخش کوچکی از سیستم مالی آیندگان به شکل فیزیکی یا پول فیات قابل دسترسی خواهد بود. بنابراین بخش باقیمانده این سیستم در قالب ارزهای دیجیتال و الکترونیکی استفاده می‌شود. در ادامه 4 مورد از تفاوت‌های اساسی این دو ارز را بازگو می‌کنیم:

قانونی بودن

ارزهای فیات توسط دولت‌های بزرگ صادر می‌شوند. همچنین بانک‌های مرکزی این ارزها را منتشر می‌کنند. بنابراین پول فیات پول قانونی است که اغلب در بازارهای رسمی کاربرد مناسبی دارد. به خاطر داشته باشید که دولت‌ها بر عرضه پول فیات تسلط دارند و ارزش‌گذاری این پول‌ها تحت تسلط دولت است.

ازطرف دیگر ارزهای دیجیتال تنها جزئی از دارایی‌های دیجیتال محسوب می‌شوند که برای مبادلات مجازی بیشتر کاربرد دارند. در واقع دولت‌های بزرگ هیچ کنترلی بر ارزهای مجازی ندارند. در نتیجه هیچ نهاد دولتی یا مرکزی نمی‌تواند ارزش‌گذاری ارزهای دیجیتال را عهده‌دار شود.

ملموس بودن

احساس فیزیکی تنها مخصوص پول فیات است. نمی‌توان ارزهای دیجیتال را لمس کرد زیرا این ارزها به صورت آنلاین و سکه‌های مجازی وجود دارند. پس از مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال متوجه می‌شوید که احساس فیزیکی برای ارزهای مجازی وجود ندارد و جنبه فیزیکی تنها چالشی مخصوص پول فیات است.

روش‌های تبادل

ارزهای دیجیتال به صورت دیجیتالی تبادلات لازمه را انجام می‌دهند. این ارزها توسط رایانه‌ها عمل می‌کنند و دارای کدها و رمزهای خصوصی هستند. بنابراین انواع تبادلات ارزهای دیجیتال، به طور کامل دیجیتالی انجام می‌شوند. در مقابل، پول فیات هم دیجیتالی و هم فیزیکی قابل مبادله است.

با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال متوجه می‌شوید که پول فیات از طریق خدمات و سرویس‌های پرداختی الکترونیکی به صورت دیجیتالی نیز قابل مبادله است اما ارزهای دیجیتال را به هیچ شکلی نمی‌توان به صورت فیزیکی مبادله کرد. روش مبادله نیز یکی از تفاوت‌های منحصربه فرد این دو ارز به حساب می‌آید.

تامین و عرضه

عمده‌ترین تفاوت پول فیات و ارز دیجیتال مربوط به روش تامین و عرضه آنهاست. آیا می‌دانید پول فیات به شکل نامحدودی عرضه می‌شود؟ بدین ترتیب بانک‌ها و موسسات مرکزی برای تولید پول فیات هیچ محدودیتی ندارند. اما ارزهای دیجیتال سقف خاصی در عرضه و تامین دارند.

بدین معنا که مقدار مشخصی سکه ارز مجازی وجود دارند که در بیشتر مواقع در دسترس هستند. برای مثال تعداد کل سکه‌های تولیدشده بیت کوین حدود 21 میلیون است. یعنی عرضه بیت کوین تا به امروز از این تعداد پیشی نگرفته است. پس با مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال مشخص شد که میزان سرمایه در گردش را می‌توان با کمک ارزهای دیجیتال و در هر زمانی بررسی کرد.

نتیجه‌گیری

در مقاله مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال ویژگی‌های این دو ارز را بیان کردیم و نشان دادیم که این ارزها ابزار اصلی برای خریدهای قانونی محسوب می‌شوند. در ضمن طی این مقاله به بررسی معایب و چالش‌های پول فیات و ارز دیجیتال نیز اشاره کردیم. اما به طور کلی این دو ارز به یک اندازه مورد توجه مردم در سراسر جهان هستند.

با وجود اینکه ارزهای دیجیتال در مقایسه با پول فیات مزایای بیشتری دارند اما هنوز به بلوغ کامل نرسیده‌اند. به نظر می‌رسد تا جایگزینی ارزهای دیجیتال زمان بسیاری باقیست. در واقع ارزهای دیجیتال هنوز روش پرداخت استانداردی برای مبادلات فعلی به حساب نمی‌آیند. در این مرحله بیشتر موضوع زمان حائز اهمیت است.

در نظر داشته باشید ارزهای دیجیتال به احتمال خیلی زیاد با گذر زمان تکامل بیشتری پیدا می‌کنند. کم‌کم این ارزها محصولات جدیدی روی کار می‌آورند که ممکن است سیستم مالی و پولی جهانیان را تغییر دهد. سخن پایانی اینکه معاملات در دنیای مدرن بیشتر به صورت خودکار انجام می‌شوند و بازار سنتی رو به فراموشی است.

آیا مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال برای شما مفید بود؟ خوشحال می‌شویم نظر خود را با ما به اشتراک بگذارید.

تفاوت ارز فیات با ارزهای دیجیتال

ارز فیات اسکناس‌های کاغذی و سکه‌های فلزی است که به عنوان پول رایج هر کشوری آن‌ها را می‌شناسیم و با آن‌ها سر و کار داریم. تا چندین سال پیش ماهیت پول فیزیکی بود و فقط به شکل سکه و اسکناس وجود داشت؛ اما امروزه با پیدایش ارز دیجیتال ارتباطات مالی ما تغییر کرده است. احتمالا این روزها در اخبار و شبکه‌های اجتماعی نام پول‌های دیجیتال را شنیده‌اید.

در این مقاله می‌خواهیم درباره تفاوت پول‌های جدید با اسکناس و سکه‌های سنتی را صحبت کنیم؛ سوال‌هایی که در ذهنتان شکل گرفته است را پاسخ دهیم. با ما در ارزکت همراه باشید.

ارز فیات چیست؟

پول فیات یا همان پول بدون پشتوانه است. اعتبار این پول بسته به میزان عرضه و تقاضای مردمی است که از آن استفاده می‌کنند. ارز فیات ارزش فیزیکی ندارد و یک تکه کاغذ یا سکه است. این ارزها همان سکه‌های رایج امروزی هستند و در سراسر جهان برای معاملات اقتصادی استفاده می‌شوند. بزرگترین مشکل این ارزها امکان چاپ بدون محدودیت آن‌هاست؛ که باعث تولید بی‌رویه و افزایش تورم می‌شود.

تاریخچه ارز فیات

ابتدا در قرن یازدهم در کشور چین برای اولین بار تصمیم به چاپ پول‌های کاغذی گرفته شد. در قرن هفدهم در بعضی کشورها مانند: هلند، اسپانیا و سوئد تصمیم به استفاده از ارز فیات گرفته شد. در قرن‌های بعد فرانسه و کشورهای آمریکای شمالی شروع به استفاده از این سیستم پولی کردند.

سرانجام در سال 1971 میلادی، رئیس جمهور وقت ایالات متحده آمریکا پول‌های فیات را جایگزین طلا کرد. پس از این تصمیم استفاده از سیستم استاندارد طلا در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و استفاده از ارز فیات جایگزین این سیستم سنتی شد.

مزایای ارز فیات

در این مطلب به برخی از مزیت‌های ارز فیات می‌پردازیم:

• این ارز کمیاب نمی‌شود: ذخایر طلا و پول‌های کالایی که در سیستم استاندارد طلا مورد استفاده هستند، به این دلیل که کالا و شی‌ء هستند، در برهه‌ای از زمان ممکن است نایاب شوند؛ اما ارز فیات را می‌توان بدون محدودیت و به راحتی تولید کرد.
• این ارز کم هزینه است: چاپ این پول‌ها نسبت به پول‌های دیگر هزینه کمتری دارند.
• منعطف بودن پول فیات: در مواقع خاص دولت‌ها و بانک‌ها می‌توانند بر ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.
• این ارز بسیار کاربردی است: مبادلات بین المللی با این پول آسان‌تر است؛ زیرا بیشتر کشورهای دنیا این پول را به رسمیت میشناسند.
• ذخیره این ارز آسان است: پول‌های کالایی و ذخایر نقره و طلا نیاز به یک مکان امن دارد و نیاز به خزانه ملی با یک سیستم پیچیده دارد. اما پول‌های کاغذی جا و هزینه کمتری نیاز دارند.

معایب ارز فیات

• پیشینه بد: چندین حکومت و دولت با اتکا به پول‌های فیات به ورشکستگی اقتصادی و از دست دادن قدرت رسیدند.
• تورم: همان طور که گفته شد، به دلیل اینکه می‌توان این پول‌ها را به صورت نامحدود چاپ و تولید کرد، امکان به وجود آمدن تورم وجود دارد.

تفاوت ارزهای دیجیتال با پول فیات

ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند. این پول‌ها در کیف پول‌های دیجیتالی ذخیره می‌شوند. در سال‌های اخیر محبوب‌ترین ارز دیجیتال یعنی بیت کوین (BTC) به دنیا معرفی شد. در ادامه بحث به مقایسه ارزهای دیجیتال با پول فیات می‌پردازیم:

• نبود پشتوانه فیزیکی تنها وجه اشتراک ارزهای دیجیتال و ارز فیات است.
• در بیشتر رمزارزها پروتکل‌های خاصی مشخص شده تا از ایجاد تورم جلوگیری شود. اما در پول فیات امکان تولید بی‌رویه این پول‌ها عامل اصلی تورم است.
• میزان پذیرش ارزهای فیات در مقایسه با ارزهای دیجیتال پذیرش بیشتری دارد.
• پول فیات نسبت به ارزهای دیجیتال نوسانات کمتری دارد. به همین علت افراد کمتری در بازار ارزهای دیجیتال سرمایه گذاری می‌کنند.
• استفاده از پول فیات بستگی به مرزهای جغرافیایی و پذیرش آن در دیگر کشورها دارد اما ارزهای دیجیتال در سراسر دنیا قابل استفاده هستند.
• ارزهای دیجیتال به دلیل سیستم رمزگذاری شده، امنیت بالاتری دارند و امکان جعل و هک و سرقت در آن‌ها پایین است.

کلام آخر

پول فیات ارز دولتی یک کشور است که پشتوانه فیزیکی ندارد، مشکل عمده آن امکان چاپ بیش از اندازه آن است که می‌تواند تورم ایجاد کند. زمان زیادی لازم است تا مردم جهان یه جای پول‌هایی که قابل لمس هستند، پول‌هایی تفاوت پول فیات و رمز ارز که کد نوشتاری دارند را بپذیرند. درست است که ارزهای دیجیتال جایگاه مناسبی در اقتصاد جهان پیدا کرده‌اند، اما هنوز پول فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست.

سوالات متداول

یکی از معایب ارز فیات چیست؟

مهم ترین مشکل ارز فیات ایجاد تورم است. به دلیل اینکه امکان تولید زیاد آن وجود دارد.

یکی از تفاوت های ارز فیات با ارزهای دیجیتال چیست؟

یکی از مهم ترین تفاوت آن‌ها این است که، ارزهای دیجیتال رمزگذاری شده و امنیت بالایی دارند.

فیات کارنسی چیست؟

ارز فیات (Fiat Currency) چه تفاوتی با کریپتو کارنسی دارد؟

ارز فیات (Fiat Currency) یک پول قانونی بوده و ارزشش ناشی از صدور توسط دولت است و به کالای فیزیکی وابسته نیست. با فیات کارنسی بیشتر آشنا شوید.

قدرت دولتی که ارز فیات را صادر می‌کند، مهم‌ترین فاکتور در تعیین ارزش این نوع پول است. بیشتر کشورهای جهان از فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز استفاده می‌کنند. سیستم فیات با ایجاد ارزش برای پول قانونی (Legal Tender)، جایگزین «استاندارد طلا» (Gold Standard) و سایر سیستم‌های کالا محور شد. در حال حاضر بیشتر پول‌های کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یورو و دیگر ارزهای بزرگ، فیات کارنسی هستند.

تاریخچه فیات کارنسی

پول فیات قرن‌ها پیش در کشور چین متولد شد. استان سیچوآن (Sichuan) طی قرن یازدهم میلادی صدور پول کاغذی را آغاز کرد. در ابتدا امکان تبدیل این پول کاغذی به ابریشم، طلا و یا نقره وجود داشت ولی در نهایت با به قدرت رسیدن کوبلای خان (Kublai Khan) در قرن سیزدهم میلادی، یک سیستم ارز فیات تشکیل شد. مورخان ادعا می‌کنند که این سیستم پولی در سقوط امپراتوری مغول نقشی اساس داشت و هزینه‌های بیش از اندازه و ابرتورم (Hyperinflation) ریشه اصلی مشکلات آن بودند.

طی قرن ۱۷ میلادی، پول فیات در اروپا توسط کشورهای اسپانیا، سوئد و هلند مورد استفاده قرار گرفت. البته سیستم فیات در سوئد شکست خورد و دولت مجبور شد آن را کنار بگذارد و از استاندارد نقره استفاده کند. در طول ۲ قرن بعدی، فرانسه نو (Nouvelle-France) در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالت متحده از ارز فیات استفاده کردند و نتایج مختلفی گرفتند.

با فرا رسیدن قرن بیستم میلادی، آمریکا دوباره استفاده از ارز کالا محور را در دستور کار قرار داد، اما این بار به صورت محدودتر. در سال ۱۹۳۳، دولت امکان تبدیل پول کاغذی به طلا را از بین برد. در سال ۱۹۷۲ (دوران ریاست جمهوری نیکسون) ایالات متحده استاندارد طلا را به کلی کنار گذاشت و از سیستم ارز فیات استفاده کرد. در نتیجه این اقدام، مرگ استاندارد طلا در سطح جهانی حتمی شد و کشورهای مختلف تصمیم گرفتند از فیات استفاده کنند.

فیات کارنسی چگونه کار می کند؟

پول فیات به ۲ دلیل می‌تواند ارزش داشته باشد: یا دولت صادرکننده ارزش آن را حفظ می‌کند یا طرفین تراکنش بر سر میزان ارزش آن به توافق رسیده‌اند. در طول تاریخ، دولت‌ها با استفاده از کالاهای ارزشمند مثل طلا و نقره، سکه می‌ساختند یا پولی که امکان تبدیل آن به یک کالای ارزشمند وجود داشت را چاپ می‌کردند. اما ارز فیات قابل تبدیل نیست. خود کلمه فیات در زبان لاتین به معنای عبارت دستوری «اینگونه خواهد بود» یا «بگذارید انجام شود» ترجمه می‌شود.

از آن جایی که پول فیات پشتوانه فیزیکی ندارد، با خطر کاهش ارزش به دلیل تورم مواجه است و حتی ممکن است در صورت رخ دادن ابرتورم (hyperinflation) ارزش خود را به کلی از دست بدهد. اگر مردم ارز ملی یک کشور را قبول نداشته باشند، ارزش آن از بین خواهد رفت. اما پولی که پشتوانه‌اش طلا باشد، ارزش ذاتی دارد، چرا که در بازار تقاضا برای طلا در صنایعی مثل جواهرات، تزئینات، تولید وسایل الکترونیک، رایانه‌ها و تفاوت پول فیات و رمز ارز وسایل نقلیه هوافضا وجود دارد.

دلار آمریکا هم پول فیات به شمار می‌آید و هم پول قانونی که می‌توان با استفاده از آنان بدهی‌های خصوصی و عمومی را پرداخت کرد. به هر ارزی که توسط دولت قانونی اعلام می‌شود، پول قانونی (Legal Tender) می‌گویند. بسیاری از دولت‌ها ابتدا یک پول فیات صادر کرده و سپس با تبدیل آن به استانداردی برای پرداخت بدهی، فیات را به پول قانونی تبدیل می‌کنند.

در اوایل تاریخ ایالات متحده، پشتوانه ارز این کشور طلا و در بعضی موارد نقره بود. با تصویب لایحه اضطراری بانکداری سال ۱۹۳۳ (Emergency Banking Act of 1933)، دولت فدرال امکان تبدیل ارز به طلای دولتی را از بین برد. در سال ۱۹۷۱ استاندارد طلا که تا آن زمان پشتوانه ارز ایالات متحده بود به کلی کنار رفت و علاوه بر این، ارسال طلا به کشورهای خارجی که در ازای دریافت ارز آمریکا انجام می‌شد، نیز پایان یافت.

از آن زمان تاکنون پشتوانه دلارهای آمریکا «اعتماد کامل و اعتبار دولت ایالات متحده» بوده است. در گذشته روی دلارها این نوشته وجود داشت که:

دلار، پول قانونی (Legal Tender) برای پرداخت تمام بدهی‌های خصوصی و عمومی است، ولی در خزانه‌داری ایالات متحده یا در هر شعبه از بانک فدرال رزرو، امکان تبدیل آن به پول مشروع (Lawful Money) وجود ندارد.

بنابراین می‌توان گفت که امروزه دلارهای آمریکا Legal Tender هستند و نه Lawful Money که امکان تبدیل آن به طلا، نقره یا هر نوع کالای دیگری وجود دارد.

ارز فیات چه تفاوتی با استاندارد طلا دارد؟

استاندارد طلا امکان تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را فراهم می‌کرد و پشتوانه تمام پول‌های کاغذی این سیستم، مقداری مشخصی از این فلز گرانبها بود که توسط دولت نگه‌داری می‌شد. در یک سیستم ارزی کالا محور، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورتی می‌توانند ارز جدید وارد چرخه اقتصاد کنند که مقدار متناسبی از طلا در ذخایر خود داشته باشند. چنین سیستمی توانایی دولت برای تولید پول و افزایش ارزش آن (صرفا بر اساس فاکتورهای اقتصادی) را محدود می‌کند.

پول فیات؛ ارز فیات چیست؟ انواع ارز فیات و مقایسه آن‌ها با رمزارزها

در بازارهای مالی از واژه پول فیات به دفعات استفاده می‌شود. همچنین در بازار رمزارزها و صرافی‌ها بخش‌هایی به نام فیات وجود دارد. پول فیات یا ارز بی‌پشتوانه دارایی‌ها است که ارزش ذاتی نداشته و هویت آن‌ها وابسته به یک دولت یا حکومت است.

لغت فیات در زبان انگلیسی به معنای «اجازه و مجوز انجام کار» است. در حقیقت علت این نام‌گذاری تصمیم‌هایی است که دولت‌ها برای استفاده از ارز فیات اتخاذ می‌کنند. در ادامه با مفهوم، انواع و قابلیت‌های پول فیات آشنا خواهیم شد و نقش آن در بازار رمزارزها را بررسی خواهیم کرد.

پول فیات چیست؟

به بیان ساده پول فیات (Fiat) یا فیات کارنسی ارز رایج و قانونی است که در یک کشور استفاده شده و توسط دولت و سازمان‌های مالی مربوطه چاپ می‌شود. دلار آمریکا، پوند انگلیس و ریال ایران پول فیات محسوب می‌شوند. کشورهای زیادی در سرتاسر دنیا از ارز فیات برای تبادلات کالایی و خدماتی خود بهره می‌گیرند.

پیدایش ارز فیات

اولین حکومتی که پول فیات را ابداع کرد امپراطوری چین بود. از این دارایی برای تبادل ابریشم، طلا و نقره استفاده می‌شد. چاپ پول از همان ابتدا دردسرهای زیادی داشت. انتشار اسکناس بدون رعایت اصول اقتصادی باعث تورم خواهد شد و این اتفاق برای حکومت مغول‌ها افتاد. آن‌ها تلاش کردند تا با چاپ پول قدرت اقتصادی خود را افزایش دهند اما در نهایت این تصمیم باعث سقوط امپراطوری آن‌ها شد.

پس از آسیای میانه نوبت به بخش‌هایی از اروپا رسید تا از ارز فیات را به جای سکه‌های نقره و طلا استفاده کنند. طولی نکشید تا تمام کشورهای اروپا و آمریکا از فیات کارنسی برای تبادل دارایی استفاده کردند و بدین ترتیب پول‌های کاغذی جایگزین سکه‌های طلا و نقره در جهان شد.

کشمکش بین استاندارد طلا و پول فیات

اقتصاددان‌های قرن بیستم طرح پشتوانه‌سازی پول کاغذی به وسیله کالا را طراحی کردند. معمولا از طلا به عنوان پشتوانه فیات کارنسی استفاده می‌شد و به همین دلیل مفهوم «استاندارد طلا» در بین کارشناسان اقتصادی آن زمان رایج شد. پس از مدتی ایالات متحده امریکا دوباره تصمیم به کنار زدن استاندارد طلا گرفت و پول فیات را جایگزین استانداردهای کالایی کرد. نتیجه این اقدام آمریکا رایج شدن پول‌های بی‌پشتوانه و استفاده از ارز فیات در سایر کشورها بود.

ارزش فیات کارنسی چگونه تعیین می‌شود؟

پول فیات هیچ پشتوانه مشخصی ندارد و اعتبار آن فقط تحت تاثیر تلاش‌ها و اقدامات دولت صادر کننده پول قرار دارد. در حقیقت دولت تعیین‌کننده ارزش پول فیات خواهد بود. مهمترین عامل ارزش‌گذاری پول فیات اعتماد مردم به سیاست‌های اقتصادی دولت و حکومت است.

ارزهای پیشین با استفاده از کالاهای باارزش پشتوانه‌سازی می‌شدند. درنتیجه ارزش واقعی آن‌ها تابعی از قیمت پشتوانه‌ها بود. بنابراین اگر دولتی قصد چاپ پول داشت، می‌بایست به اندازه ارزش پول‌های چاپ شده، طلا در بانک مرکزی ذخیره می‌کرد. در نتیجه دست دولت برای چاپ بدون پشتوانه بسته بود و حتما قبل از چاپ باید منابع مالی لازم را تامین می‌کرد.

ارز فیات به ذخایر فیزیکی نیازی ندارد و ارزش آن تابعی از طلا، نقره یا سایر دارایی‌ها نیست. در نتیجه رفتارهای مردم و جریان‌های اقتصادی کشور ارزش آن را تعیین می‌کند. برای مثال با چاپ پول بیش از حد معمولا کشور دچار تورم اقتصادی می‌شود. تورم باعث کاهش ارزش پول فیات خواهد شد.

در نهایت تورم و افزایش نقدینگی اعتماد مردم به پول ملی کشور را از بین می‌برد و در این زمان افراد به خرید دارایی‌هایی روی می‌آورند که ارزش آن‌ها ثابت است. برای مثال طلا، نقره یا ارزهای دیگر کشورها می‌تواند مردم را از خطر کاهش ارزش پول ملی در امان نگه دارد. هر چند این دارایی‌ها نیز دچار نوسان‌های ارزشی می‌شوند اما معمولا دامنه نوسان آن‌ها بسیار کم و متعارف است.

مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال

توزیع‌کنندگان

فیات کارنسی و رمزارزها دارای شباهت‌ها و تفاوت‌هایی هستند. برای مثال هر دوی این دارایی‌ها بدون پشتوانه بوده و صرفا بر اساس اعتبار سازمان‌ها، نهادهای متولی و حجم عرضه و تقاضا ارزش‌گذاری می‌شوند. یکی از تفاوت‌های این دو دارایی در دل همین مورد است که سازمان‌های متولی آن‌ها دارای تفاوت‌های اساسی هستند. ارزهای فیات معمولا توسط دولت‌ها و نهادهای حکومتی عرضه می‌شوند اما رمزارزها متعلق به بخش خصوصی هستند. به جز برخی از ارزهای دیجیتال خاص مثل تتر که توسط بانک مرکزی یک کشور توزیع شده است، معمولا منافع مالکان ارزهای دیجیتال با متولیان ارزهای فیات کاملا در تضاد است.

روش‌های تولید

از دیگر تفاوت‌های فیات کارنسی با رمزارز می‌توان به فرایندهای تولید آن‌ها اشاره کرد. ارزهای دیجیتال بر اساس الگوریتم‌های اثبات کار یا اثبات سهام تولید می‌شوند. در طرف مقابل پول‌های فیات توسط دولت چاپ شده و روند خاصی برای تولید ندارند. ارزهای دیجیتال قوانین و الگوریتم‌های مختلفی برای تولید واحد جدید مقرر کرده‌اند و همچنین برخی از آن‌ها توسط توسعه‌دهندگان به مرور زمان عرضه می‌شوند.

حجم قابل عرضه

حجم عرضه فیات کارنسی با ارزهای دیجیتال متفاوت است. پول‌های فیات به طور نامحدود قابل چاپ هستند اما رمزارزها برنامه‌های متفاوتی برای حجم عرضه دارند. برای مثال بیت کوین تعداد واحدهای قابل عرضه را محدود کرده است و روند عرضه احتمالا تا ۱۰۰-۱۵۰ سال دیگر زمان خواهد برد. اتریوم نیز اعلام کرده است تا اطلاع ثانوی امکان تولید بلاک جدید وجود دارد و پس از با تغییر الگوریتم اجماع، باید از فرایند اثبات سهام برای پردازش و تایید تراکنش‌ها استفاده شود. دوج کوین حجم عرضه را به طور کل محدود نکرده اما حداکثر مقدار عرضه را برای یک سال مشخص کرده است. سایر رمزارزها نیز قوانین مختلفی دارند.

محدودیت‌های جغرافیایی

از دیگر تفاوت‌ها می‌توان به فرامرزی بودن کریپتو کارنسی اشاره کرد. پول فیات محدود به کشور خاصی است. حتی دلار نیز با وجود شهرت جهانی اما به راحتی در کشورهایی غیر از آمریکا قابل استفاده نیست. در طرف مقابل ارزهای دیجیتال مرزهای فیزیکی را از بین برده‌اند و به راحتی قابل انتقال به سرتاسر جهان هستند.

مزایا و معایب پول‌های فیات

نظرات مختلفی پیرامون فیات کارنسی وجود دارد. طرفداران پول فیات مزایایی همچون انعطاف‌پذیری، عدم محدودیت، پاسخگویی بیشتر، هزینه کمتر و سهولت استفاده را برای این پدیده نام می‌برند. از طرفی منتقدان ارز فیات از ریسک بالا و عدم برخورداری از ارزش ذاتی به عنوان اصلی‌ترین معایب فیات کارنسی یاد می‌کنند.

به طور کل با استفاده از پول‌های فیات تجارت بین‌المللی آسان‌تر خواهد شد و هزینه‌های پشتوانه‌سازی از بین خواهد رفت. همچنین دست دولت برای ایجاد تغییرات مالی باز خواهد بود. همین عامل می‌تواند منجر به ایجاد خطرات بسیار زیادی شود. تورم‌ها و فروپاشی‌های اقتصادی معمولا در اثر سیاست‌های غلط دولت در چاپ و عرضه ارزهای فیات صورت می‌گیرد.

جمع‌بندی

اقتصاد هر روز پیچیده‌تر از قبل می‌شود. شاید تا دویست سال پیش بخش اعظمی از مبادلات تجاری با استفاده از طلا و نقره انجام می‌شد و چالش‌های به مراتب کمتری پیش روی فعالان اقتصادی بود. امروزه با توسعه کشورها و پیشرفت علوم مختلف، اقتصاد نیز دچار تغییرات زیادی شده است.

مفاهیمی همچون پول فیات می‌توانند به طور همزمان عامل شکوفایی یا فروپاشی یک اقتصاد باشند. ارزهای بی‌پشتوانه یک ایده برای رشد اقتصادی دولت‌ها بود که در برخی موارد منجر به ایجاد آشوب‌های کلان شد. کشور زیمباوه در بین سال‌های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ به علت مشکلات اقتصادی شروع به چاپ بیش از حد پول کرد که موجب تورم افسارگسیخته و در نهایت فروپاشی اقتصاد این کشور شد.

مهمترین عامل در تعیین سرنوشت پول فیات تصمیمات و سیاست‌های دولت است. باید دید سرنوشت ارزهای فیات دوباره دستخوش تغییر خواهد شد و تورم‌ها یا بحران‌های اقتصادی دوباره باعث استفاده از استاندارد طلا خواهد شد یا خیر.