روش محاسبه شاخص‌ها

بررسی‌ها نشان می‌دهد که «اصلاحات اقتصادی»، «حکمرانی مناسب» و «سیاست‌گذاری موثر» استونی از ابتدای استقلال، عامل شتاب‌دهنده به رشد اقتصادی در این کشور بوده است. در طرف مقابل، «فساد گسترده»، «آزادی اقتصادی پایین و دموکراسی نامناسب»، «عدم شفافیت در کسب‌و‌کار» و «ضعف قوانین» عوامل بازدارنده کشتی اقتصادی گرجستان از حرکت بوده‌اند. (+)

خسارت تاخیر تادیه چیست و چگونه محاسبه می شود؟

خسارت تاخیر تادیه خسارت ناشی از کاهش ارزش پول می باشد که مدیون (بدهکار) بایستی به دائن (طلبکار) پرداخت نماید.

ماده ۵۲۲ قانون آئین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب (در امور مدنی) مقرر می دارد: در دعاویی که موضوع آن دِ‌ین و از نوع وجه رایج بوده و با مطالبه داین و تمکن مدیون، مدیون امتناع از پرداخت نموده، در صورت‌ تغییر فاحش شاخص قیمت سالانه از زمان سررسید تا هنگام پرداخت و پس از مطالبه طلبکار، دادگاه با رعایت تناسب تغییر شاخص سالانه که توسط‌ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین می‌گردد محاسبه و مورد حکم قرار خواهد داد مگر این‌که طرفین به نحو دیگری مصالحه نمایند.

خسارت تاخیر تادیه با چه فرمولی محاسبه می شود؟

بنا بر فرمولی که در سایت بانک مرکزی درج گردیده برای محاسبه اصل بدهی به انضمام خسارت تاخیر تادیه (ارزش پول قدیم در زمان جدید) بایستی مبلغ بدهی را در شاخص تورم زمان جدید ضرب و سپس نتیجه را بر شاخص تورم زمان سررسید بدهی تقسیم کنیم.

شاخص تورم زمان سررسید بدهی / شاخص تورم زمان جدید × مبلغ بدهی = ارزش پول قدیم در زمان جدید

بدیهی است چنانچه بخواهیم صرفا خسارت وارد شده را محاسبه کنیم بایستی مبلغ بدهی اولیه را از نتیجه محاسبه فوق کسر کنیم

برای انجام سریع محاسبه تاخیر تادیه می توان از اپلیکیشن محاسبات حقوقی دادحساب استفاده کرد

برای توضیح نحوه محاسبه خسارت تاخیر تادیه به صورت دستی و به روش ماهانه به ذکر مثالی می پردازیم :

فرض کنید چکی به مبلغ صد میلیون ریال به سررسید خرداد ۱۳۹۷ صادر شده (تاریخ مندرج در چک خرداد ۱۳۹۷ است) ولی پرداخت آن تا شهریور ۱۴۰۰ به تعویق افتاده است. حال برای محاسبه اصل مبلغ چک به انضمام خسارت تاخیر تادیه به اطلاعات زیر نیاز داریم :

• اصل مبلغ چک
• شاخص تورم زمان سررسید چک (خرداد ۱۳۹۷)
• شاخص تورم زمانی که پرداخت چک در آن تاریخ انجام میشود (شهریور ۱۴۰۰)

شاخص تورم خرداد ۱۳۹۷ عبارت از ۱۲۲.۶ و شاخص تورم شهریور ۱۴۰۰ عبارت از ۴۳۵.۶ می باشد. برای محاسبه اصل دین و خسارت تاخیر تادیه بایستی عدد شاخص زمان پرداخت (۴۳۵.۶) را بر عدد شاخص زمان سررسید (۱۲۲.۶) تقسیم کرده و نتیجه بدست آمده را در اصل مبلغ چک ضرب کنیم. نتیجه نهایی عبارت است از ۳۵۵،۳۰۱،۷۹۴ ریال.

آیا امکان محاسبه ارزش پول جدید در زمان قدیم وجود دارد؟

بله. با جابجایی عدد شاخص تورم زمان جدید و زمان روش محاسبه شاخص‌ها قدیم در فرمول بالا می توان ارزش پول اکنون را در زمان گذشته بدست آورد.

شاخص تورم زمان جدید / شاخص تورم زمان قدیم × مبلغ پول = ارزش پول جدید در زمان قدیم

آیا امکان محاسبه شاخص تورم از طریق آگاهی نسبت به نتیجه یک محاسبه تاخیر تادیه وجود دارد؟

بله چنانچه نتیجه یک محاسبه تاخیر تادیه را بدانیم و فقط یکی از شاخص های به روش محاسبه شاخص‌ها کار رفته در محاسبه تاخیر تادیه برای ما مجهول باشد می توانیم شاخص دیگر را هم به دست بیاوریم.

چنانچه شاخص زمان جدید برای ما مجهول باشد می توانیم مبلغ بدهی را تقسیم بر شاخص زمان سررسید بدهی کنیم و سپس نتیجه محاسبه خسارت تاخیر تادیه را بر عددی که بدست آوردیم تقسیم کنیم

شاخص تورم زمان قدیم / مبلغ بدهی) / ارزش پول قدیم در زمان جدید = شاخص تورم زمان جدید)

مرجع اعلام شاخص تورم کجاست و ملاک عمل برای محاکم کدام شاخص است؟

در کشور ما دو مرجع مبادرت به محاسبه و اعلام شاخص تورم می کنند. یکی بانک مرکزی و دیگری مرکز آمار ایران. در سالهای اخیر اختلاف نظر های زیادی پیرامون اینکه کدام یک از این مراجع صلاحیت بررسی و اعلام عمومی شاخص تورم را دارند بوجود آمده است که نشانه های آن را می توان در برخی صورتجلسات شورای عالی آمار مشاهده کرد.

با وجود این، با نیم نگاهی به مستندات قانونی موجود از جمله ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی و همچنین تبصره الحاقی ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی در می یابیم که تنها ملاک و معیار قانونی محاسبه اختلاف ارزش پول در مراجع قضایی شاخص اعلام شده بوسیله بانک مرکزی است و شاخص های تورم اعلام شده به وسیله مرکز آمار ایران ارزش قانونی در محاکم ندارد.

با بررسی و مقایسه شاخص های تورم اعلام شده به وسیله مرکز آمار ایران و بانک مرکزی متوجه می شویم که معیار های به کار رفته در محاسبه شاخص ها تا حد زیادی با یکدیگر تفاوت داشته و اگرچه شیب مشابهی دارند ولی اعداد شاخص فاصله زیادی دارد و بجای یکدیگر قابل استفاده نمی باشند.

چگونه می توان به شاخص تورم دسترسی پیدا کرد؟

در دی ماه سال ۱۳۹۷ همزمان با انتشار خبری در سایت بانک مرکزی، به دلیل آنچه که “بررسی مشترک با مرکز آمار” نامیده شد، به یکباره روند اعلام عمومی شاخص های تورم در سایت بانک مرکزی متوقف گردید.

به دنبال این خبر، اعلام منظم شاخص های تورم در سایت بانک مرکزی متوقف شده و مقرر شد شاخص های تورم فقط به صورت محرمانه جهت استفاده دوایر اجرای احکام به دستگاه قضایی اعلام شود که این امر موجب کندی و اختلال در ارسال شاخص ها به دستگاه قضایی و ابلاغ آن به دوایر اجرای احکام و عدم شفافیت فرایند مزبور گردید.

اما خودداری بانک مرکزی از اعلام عمومی شاخص ها به همینجا ختم نشد. بلکه در اقدامی بی سابقه، از تاریخ بهمن ماه ۱۳۹۹، اعلام محرمانه شاخص های تورم به دستگاه قضایی نیز به یکباره متوقف گردید و سرگردانی و بلاتکلیفی ارباب رجوع دادگستری و کسانی که برای وصول به روز مطالبات خود به اعداد شاخص نیاز داشتند را در پی داشت. کارزاری که در این باب منتشر شده و اشخاص زیادی آن را امضا کردند که موید این مساله است.

خوشبختانه طی تماسی که با بانک مرکزی داشتیم متوجه شدیم نتیجه محاسبات درخواستی مربوط به خسارت تاخیر تادیه از طریق تلفن برای شهروندان قابل استعلام است ولی از بیان عدد شاخص خودداری می شود! پدیده ای که جای شگفتی دارد. چرا که با دانستن نتیجه محاسبه و همچنین عدد شاخص زمان قدیم، با یک معادله یک مجهولی مواجه هستیم که به سادگی و با روشی که پیشتر گفته شد می توان عدد شاخص در زمان جدید را بدست آورد.

دادحساب تلاش می کند در هر بار اعلام شاخص های جدید جدول بروز شده آخرین شاخص های تورم را از طریق این لینک در دسترس کاربران قرار بدهد. تصویر جدول آخرین شاخص های بدست آمده را می توانید در زیر ملاحظه کنید :

خسارت تاخیر تادیه از چه زمانی قابل روش محاسبه شاخص‌ها محاسبه است؟

مطابق ماده ۵۲۲ قانون آئین دادرسی مدنی خسارت تاخیر تادیه از زمان سررسید و پس از مطالبه طلبکار و تا زمان پرداخت قابل محاسبه است. بنابراین چنانچه طلبکار اقدام به مطالبه طلب خود در سررسید نکرده باشد، محاسبه خسارت تاخیر تادیه تنها از زمان مطالبه که می تواند در قالب دادخواست یا اظهارنامه و غیره باشد قابل انجام است. استثنای وارد بر این اصل، محاسبه خسارت تاخیر تادیه چک می باشد. چرا که بنا بر قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده 2 قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب ۱۳۷۶/۰۳/۱۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام : منظور از عبارت “کلیه خسارات و هزینه‌های لازم از قبیل هزینه‌های دادرسی…” مذکور در تبصره الحاقی به ماده ۲ قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مصوب ۱۳۷۶/۰۳/۱۰ مجمع تشخیص مصلحت نظام، ، خسارات تاخیر تأدیه برمبنای نرخ تورم از تاریخ چک تا زمان وصول آن مه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران اعلام شده و هزینه دادرسی و حق‌الوکاله بر اساس تعرفه‌های قانونی است.

برای محاسبه خسارت تاخیر تادیه از روش ماهانه باید استفاده بشود یا سالانه؟

از ظاهر ماده ۵۲۲ قانون آیین دادرسی مدنی چنین بر می آید که به طور کلی باید از عدد شاخص سالانه روش محاسبه شاخص‌ها برای محاسبه تاخیر تادیه استفاده کرد. اما در خصوص مطالبه وجه چک با توجه اینکه قانون استفساریه تبصره الحاقی به ماده 2 قانون اصلاح موادی از قانون صدور چک مقرر کرده که خسارت تاخیر تادیه بر مبنای نرخ تورم … تا زمان وصول آن قابل مطالبه است، چنین برداشت شده است که می توان از عدد شاخص ماهانه استفاده کرد.

لازم به ذکر است که محاسبه تاخیر تادیه با روش ماهانه و سالانه ممکن است تفاوت فاحشی با یکدیگر داشته باشند و حسب مورد تاثیر زیادی در احقاق حق محکومٌ له داشته باشد، چرا که در محاسبه خسارت تاخیر تادیه سالانه از عدد شاخص آخرین سالی که شاخص تورم آن موجود باشد استفاده می شود که عبارت است از میانگین اعداد شاخص های ماهانه سال مذکور.

به طور مثال، چنانچه در نیمه سال ۱۴۰۰ بسر ببریم و قصد داشته باشیم خسارت تاخیر تادیه دینی را به روش سالانه محاسبه کنیم حداکثر می توانیم از عدد شاخص سال ۱۳۹۹ در محاسبه استفاده کنیم که عددی بسیار کوچکتر از عدد شاخص ماه های سال ۱۴۰۰ به تفکیک و حتی بسیار کوچکتر از ماه های انتهایی سال ۱۳۹۹ می باشد.

شاخص تورم چه زمانی اعلام می شود؟

شاخص تورمِ هر ماه پس از پایان یافتن آن ماه و شاخص تورمِ هر سال پس از پایان یافتن آن سال قابل محاسبه و حسب مورد اعلام می باشد و تا زمانی که آن بازه زمانی پایان نپذیرفته، امکان محاسبه شاخص تورم آن بازه زمانی وجود ندارد. به طور مثال چنانچه در سال ۱۴۰۰ به سر می بریم جستجو برای یافتن شاخص تورم سال ۱۴۰۰ بیهوده است زیرا سال ۱۴۰۰ به پایان نرسیده و کسی از اتفاقات احتمالی و قیمت کالاها تا پایان سال با خبر نیست.

آیا محاسبه خسارت تاخیر تادیه “به نرخ روز” عبارت صحیحی است؟

ممکن است در محاورات گفته شود که خسارات تاخیر تادیه به نرخ روز محاسبه می شوند اما بایستی توجه داشت با توجه به اینکه شاخص تورم هر ماه در پایان آن ماه و شاخص تورم هر سال در پایان آن سال قابل محاسبه و اعلام است، محاسبه خسارات تاخیر تادیه حداکثر به نرخ “آخرین بازه زمانی که شاخص آن موجود هست” صورت می پذیرد و به نظر می رسد اصلاح “به نرخ روز” مسامحتا به کار می رود

وکیل دادگستری سابق، بنیانگذار دادحساب، علاقه مند به فناوری،‌ برنامه نویس وب و موبایل از سال ۱۳۹۳

شاخص MTTR – متوسط زمان تعمیر (راهنمای کامل)

این پست سومین قسمت از مجموعه یادداشت‌های ما دربارهٔ شاخص های نگهداری و تعمیرات است. در این پست از هر آن‌چه که لازم است دربارهٔ شاخص متوسط زمان تعمیر (که با عنوان متوسط زمان تعمیر نیز خوانده می‌شود) یا شاخص MTTR (Mean Time to Repair) بدانیم صحبت خواهیم کرد. از نحوه محاسبه شاخص MTTR گرفته تا مزایای آن و چگونگی بهبود آن.

شاخص متوسط زمان تعمیر یا شاخص ‏MTTR چیست؟

این روزها همه‌چیز سریع شده است. خرید‌های آنلاین در کم‌تر از ۲۴ ساعت تحویل داده می‌شوند. کامپیوترها سفارش شما را در رستوران‌ها می‌گیرند تا شما بتوانید غذای خود را سریع‌تر دریافت و میل کنید. گرفتن بلیت پرواز با یک اپلیکیشن تلفن همراه تنها یک یا دو دقیقه طول می‌کشد. ​

بدیهی است که زمان در حوزهٔ نگهداری و تعمیرات هم روش محاسبه شاخص‌ها مثل دیگر حوزه‌ها پدیده‌ای بسیار مهم به‌شمار می‌رود. مسالهٔ اهمیت زمان برای تیم‌های نگهداری و تعمیرات و تاسیسات تولید از مدت‌ها پیش مساله‌ای بسیار حیاتی است. به همین دلیل است که متوسط زمان تعمیر – شاخص MTTR یکی از ارزشمندترین و رایج‌ترین شاخص‌های نگهداری و تعمیرات است. ​

ممکن است ارتباط ضعیفی بین زمان پدیدار شدن یک خرابی در تجهیز و زمانی که تولید دوباره آغاز می‌شود وجود داشته باشد. در این‌صورت شاخص MTTR مثل یک زنگ خطر کار می‌کند، که به کمک آن می‌توان از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کرد.

متوسط زمان تعمیر روشی در عملیات نگهداری و تعمیرات است که به وسیلهٔ آن می‌توان سرعت واکنش به یک مشکل در تجهیزات و تعمیر آن را اندازه‌گیری کرد. شاخص MTTR متوسط زمان لازم برای تکمیل یک وظیفهٔ تعمیراتی در عملیات نگهداری و تعمیرات است. این شاخص از لحظهٔ تشخیص خرابی تا لحظه بازگشت تجهیز به روند تولید مورد سنجش قرار می‌گیرد. تحلیل MTTR دریچه‌ای برای بهبود فرایند‌های نگهداشت و دستیابی به بهره‌وری بیشتر در سراسر سازمان باز می‌کند. ​

فرمول محاسبهٔ شاخص MTTR

شاخص MTTR با تقسیم کل زمان صرف شده تعمیراتی بر روی یک تجهیز در نگهداشت واکنشی بر تعداد دفعاتی که در یک دوره مشخص این تجهیز از کار افتاده است، محاسبه می‌شود. واحد محاسبهٔ شاخص MTTR اغلب بر اساس واحد «ساعت» است.

به عنوان مثال، ممکن است یکی از تجهیزات شما در طول فرایند تولید در سال گذشته شش بار خراب شده‌ باشد. کل زمان صرف شده برای تعمیر دارایی در طول همهٔ شش‌بار خرابی، ۴۴ ساعت بوده است. در این حالت، محاسبه MTTR به این صورت خواهد بود:

شاخص متوسط زمان تعمیرات = ۴۴ ساعت زمان صرف شدهٔ تعمیراتی ÷ ۶ بار خرابی

شاخص متوسط زمان تعمیرات = ۴۴ ÷ ۶

شاخص متوسط زمان تعمیرات = ۷.۳۳ (هفت ساعت و ۳۳ دقیقه)

زمانی که متوسط زمان تعمیرات را محاسبه می‌کنید، مهم است که این زمان شامل زمان صرف‌شده برای تکمیل تمام عناصر دستور‌کار و فرایند تعمیر نیز باشد. این موارد به شرح زیر هستند:

• اطلاع‌رسانی به تکنسین‌ها
• تشخیص مشکل
• رفع مشکل
• خنک‌سازی تجهیز
• مونتاژ مجدد، ترازبندی و کالیبراسیون تجهیز
• اعمال تنظیمات، آزمایش و راه اندازی تجهیز برای تولید

نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که از فرمول محاسبهٔ شاخص متوسط زمان تعمیر در هنگام عملیات‌های نت بابرنامه (Planned Maintenance) یا خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. ​

همچنین هنگام محاسبهٔ شاخص MTTR دو نکتهٔ مهم دیگر را باید در‌نظر گرفت. اولی این که وظایف تعمیراتی باید به ترتیب ثابتی انجام شوند. و دوم این که اقدامات تعمیراتی توسط تکنسین‌هایی که به درستی آموزش‌دیده اند انجام شود. ​

بدیهی است که زمان مانند دیگر موضوعات در حوزهٔ نگهداری و تعمیرات هم پدیده‌ای بسیار مهم به‌شمار می‌رود. به همین دلیل است که متوسط زمان تعمیر – شاخص MTTR یکی از ارزشمندترین روش محاسبه شاخص‌ها و رایج‌ترین شاخص‌های نگهداری و تعمیرات است.

استخراج یک معیار جهانی برای شاخص MTTR برای مقایسهٔ آن با وضعیت این شاخص در تاسیسات شما امری دشوار است. آن‌چه که به عنوان معیار جهانی شاخص MTTR در نظر گرفته می‌شود، به عوامل متعددی چون نوع دارایی‌ای که تحلیل می‌کنید، عمر آن، و میزان اهمیت آن برای تولید بستگی دارد. با این حال، به عنوان یک قاعده کلی، بهترین تیم‌های نگهداری و تعمیرات در جهان دارای زمان میانگین تا تعمیر کم‌تر از ۵ ساعت هستند. ​

از شاخص MTTR برای چه کارهایی استفاده کنیم؟

زمان میانگین تا تعمیر می‌تواند اطلاعات زیادی در مورد سلامت دارایی‌های یک سایت صنعتی و فرایند‌های نگهداری و تعمیرات آن به شما بدهد. تجزیه و تحلیل شاخص MTTR امکان اتخاذ تصمیمات آگاهانه‌تر و داده‌محور و به حداکثر رساندن ظرفیت استفاده از منابع را می‌دهد. ​

۱. تصمیم‌گیری دربارهٔ تعمیر یا تعویض

با افزایش عمر تجهیزات، شاخص MTTR روند صعودی به خود می‌گیرد، به این معنی که تعمیر یک تجهیز در صورت خرابی زمان بیشتری را از تیم نگهداشت می‌گیرد. زمانی که این اتفاق می‌افتد، وقت آن است که تصمیم بگیرید که تعمیر دیگری انجام دهید یا تصمیم به تعویض قطعه‌ای بگیرید. زمانی که MTTR را محاسبه می‌کنید، قادر به اندازه‌گیری هزینه‌های آتی برای تجهیز موجود و هزینه‌ٔ عقب ماندن تولید به سبب خرابی آن تجهیز خواهید بود. مقایسه این هزینه‌ها با هزینه‌های یک ماشین یا قطعهٔ جدید آسان است، زیرا می‌توان با داده‌های قطعی انتخاب کرد که آیا تجهیز گران‌قیمتی را بخریم که با خرابی‌های کم‌تری روبرو شویم و تعمیر قطعات آن نیز آسان خواهد بود یا نه. با تمام این اطلاعات، می‌توانید تصمیماتی بگیرید منجر به صرفه‌جویی در هزینه‌های شما در حال حاضر و در بلند‌مدت شود. ​

۲. اصلاح فرایند دستور‌کار

محاسبه و پیگیری مستمر زمان میانگین تا تعمیر به شما این امکان را می‌دهد که مشکلات فرایند دستور‌کار خود را کشف کرده و سنجه‌هایی برای اصلاح آن‌ها تعیین کنید. اگر شاخص MTTR اعداد بالاتری را نشان دهد، به این معنی است که یک پیوند ضعیف بین زمانی که یک شکست مشاهده می‌شود و زمانی که تولید دوباره شروع می‌شود، وجود دارد. شاخص MTTR مثل یک زنگ خطر کار می‌کند، و می‌توان با استفاده از آن از بروز ناکارآمدی‌ها و مشکلات بیشتر جلوگیری کرد با این زنگ خطر می‌شود خلاء‌ها و مشکلاتی چون نحوه اطلاع‌رسانی خرابی به تکنسین‌ها، در دسترس بودن منابع تعمیر (مانند کتابچه‌‌های راهنما) ، یا سطح آموزش تیم در مورد یک تجهیز خاص را شناسایی کرد و سعی در برطرف ساختن آن‌ها نمود. شاخص MTTR این نقص‌ها را یکی پس از دیگری در جهت تقویت فرایند دستور‌کار‌ها به ما نشان می‌دهد. ​

۳. سازماندهی قطعات یدکی

در محاسبهٔ شاخص MTTR زمان انتظار برای تحویل قطعات درنظر گرفته نمی‌شود، اما دقایق و ساعاتی که صرف پیدا کردن قطعات یدکی شده است در آن لحاظ می‌شود. اگرچه ممکن است از بیرون پیدا کردن یک قطعه ساده و سریع به نظر برسد اما وقتی پای صحبت تیم‌های نگهداشت بنشینید متوجه خواهید شد که این کار چندان هم ساده نیست. بخش‌های مختلف انبار ممکن است با قطعاتی که لیبل و کد اشتباهی خورده‌اند، یا اشتباه جا‌گذاری شده‌اند و همین‌طور موجودی‌های از رده خارج در وضعیتی کاملاً به‌هم‌ریخته باشند. شاخص MTTR‌ای با عدد روش محاسبه شاخص‌ها بالا می‌تواند نشانه مدیریت نامناسب موجودی باشد که خود می‌تواند باعث تاخیر در عملیات تعمیر و تشدید نقص تجهیز شود. حداقل کاری که این شاخص در این دست مشکلات می‌تواند برای شما بکند این است که به شما بینش مورد نیاز برای بکارگیری یک سیستم بهتر برای قطعات یدکی‌تان را بدهد. ​

چگونه عدد شاخص MTTR را بهبود (کاهش) دهیم

MTTR تنها یک عدد است که یا در اکسل و یا در داشبورد‌ها و گزارش‌های نرم‌افزار نگهداری و تعمیرات به نمایش در‌می‌آید؛ مهم آن است که بررسی و تحلیل این شاخص منجر به تصمیم‌گیری‌های بهتر، اعمال تغییرات برای بهینه‌سازی و بهود عملکرد نگهداشت و تجهیزات شود. تجزیه و تحلیل میانگین زمان تعمیر قادر است به شما چشم‌اندازی از نقاط ضعف در تاسیسات و تجهیزات خود بدهد تا آن‌ها را به نقاط قوت خود تبدیل کنید، و از طریق آن به پاداشی چون کاهش خرابی‌ها و توقف‌ها و افزایش بهره‌وری دست یابید.

برای کاهش نمرهٔ شاخص MTTR ، باید هر دو متغیر موجود در فرمول محاسبهٔ شاخص را ارزیابی کرده و تلاش کنید هر دو را کاهش دهید. اگرچه از لحاظ ریاضی، کاهش تعداد تعمیرات به خودی خود باعث کاهش شاخص MTTR نمی‌شود (اگر کل زمان نگهداشت واکنشی – تعمیراتی ثابت بماند) اما در عمل، کاهش تعداد کل تعمیرات همیشه منجر به کاهش زمان صرف شده در نگهداشت تعمیراتی می‌شود.

۱. کاهش زمان کل نت واکنشی (تعمیراتی)

از لحظه‌ای که سوء عملکرد در دارایی تشخیص داده می‌شود، زمان کل نت واکنشی هم شروع می‌شود و این زمان فقط پس از رفع مشکل است که پایان می‌یابد. این موضوع ما را به اولین مشکل بزرگ‌مان می‌رساند: زمان زیادی بین نقص کشف شده و گزارش آن به یک تکنسین مناسب صرف می‌شود. در این‌صورت، پیاده‌سازی یک سیستم مدیریت نگهداشت کارآمدتر می‌تواند راه‌حل مشکل باشد. اگر تکنسین مشکلی دارد و به شکل فیزیکی در سازمان حضور ندارد، به دنبال همکاری باشید که بتواند از راه دور کمک‌هایی را ارائه دهد. همچنین باید آماده باشید تا کارمندان خود را برای انجام سریع بررسی‌ها آماده کنید.

به همین ترتیب، زمان تعمیر بیش از حد یک تجهیز هم ممکن است نشانهٔ هشداری برای جایگزینی قطعات خاصی باشد. اگر هزینه‌های تعمیر و کاهش بهره وری ایجاد شده در هنگام خرابی تجهیز را با هم ترکیب کنیم، به احتمال بسیار زیاد جایگزینی تجهیزات صرفه اقتصادی بیشتری خواهد داشت.

۲. کاهش تعداد اقدامات تعمیراتی

راه‌حل هر مشکلی پیش از هر چیز در تیم نگهداشت شما است. اگر یک اپراتور متوجه شود که یک ماشین یا تجهیز عملکرد ضعیفی نسبت به استاندارد‌های تعیین‌شده‌اش دارد، باید سریعاً با یک تکنسین تماس بگیریم. اقدام سریع می‌تواند از مشکلات جدی‌تر برای تجهیز و توقف کامل تولید جلوگیری کند. در موارد اضطراری، مدیر عملیات فنی باید در دسترس باشد تا سریع واکنش نشان دهد و پروتکل‌های تعیین‌شده را به همراه تیم خود مرور و بررسی کند.

تقریباً همه تجهیزات نیاز به بازنگری و بازرسی‌های دوره‌ای دارند. در مورد ماشین‌آلات سنگین، توصیه اکید بر تعویض منظم بعضی از اجزای مکانیکی (اغلب به صورت سالانه) است. چیزی که ممکن است هنوز از آن اطلاع نداشته باشید این است که می توانید برخی از اعلانات و هشدار‌ها را با کمک ویژگی‌های نرم‌افزارهای نگهداری و تعمیرات از جمله نرم افزار نگهداری و تعمیرات پگاه آفتاب خودکار کنید و اطمینان حاصل کنید که همه تعمیرات سر موعد مقرر خود انجام می‌شود. امکانی که باعث کاهش تعداد دفعات تعمیر خواهد شد.

۳. استانداردسازی و تنظیم دقیق فرایند‌ها

وقتی صحبت از فرایند‌های نگهداری و تعمیرات به میان می‌آید هیچ چیزی به اندازهٔ جزئیات اهمیت ندارد. از آنجا که شاخص MTTR تحت تأثیر کوچکترین عمل‌ها (یا بی‌عملی‌ها) قرار می‌گیرد، بسیار مهم است که هر مرحله از فعالیت تعمیراتی به روشنی برای همه افراد درگیر در این فرایند، از جمله اپراتورها، تکنسین‌ها، مدیران موجودی و دیگرا نفرات درگیر مشخص شود.

به عنوان مثال، اپراتورها ممکن است یک دستور کار را تکمیل کنند اما آیا آن‌ها قالبی مشخص که تضمین‌کنندهٔ تکمیل جامع اطلاعات و پایداری آن هست را در اختیار دارند؟ هم‌چنین تکنسین‌ها ممکن است لیست کاری برای تعمیر داشته باشند، اما آیا دستورالعمل‌های تعمیراتی به اندازه کافی کامل هستند؟ آیا مشخصات دقیق و یا اندازه‌گیری‌ها به صورت دقیق مشخص شده‌اند؟ بهبود شاخص MTTR به معنای نگاه کردن به تمام این عناصر و توجه به این نکته است که چه چیزی را می‌توان به خوبی تنظیم کرد. نتیجه چنین رویکردی دستورالعمل‌های استانداردی خواهد بود که کیفیت استانداردی از کار و نتایج را به روش محاسبه شاخص‌ها دنبال خود دارد. ​

۴. دسترسی‌پذیری بیشتر منابع

در فرایند تعمیر، زمانی که تکنسین‌ها زمان خود را صرف کاوش در تاریخچهٔ دارایی، دفترچه‌های راهنمای تجهیز، فرایند‌های استاندارد عملیات (SOP)، نمودار‌ها و دیگر اسناد کلیدی می‌کنند، به میان آوردن مشکلات غیرضروری تنها باعث بالاتر رفتن عدد شاخص MTTR می‌شود. یک راه ساده برای جلوگیری از این مشکلات و موانع کوچک غیرضروری این است که منابع مورد نیاز تیم نگهداشت را همیشه در دسترس آن‌ها قرار دهید. رفت و برگشت مدام به دفتر برای یافتن چیزی، تلاش برای پیدا کردن پرونده‌های گم‌شده، و تلاش برای فهم اسناد قدیمی همه از مواردی هستند که موجب اتلاف وقت و انرژی تیم نگهداشت می‌شود. در عوض می‌توان تمام این دردسرها، که اغلب ناشی از استفاده از فایل‌های فیزیکی و دستی انجام دادن کارها است، را با دیجیتالی کردن پرونده‌ها و فایل‌ها پایان داد، تا تیم نگهداشت همیشه به اطلاعات و منابع لازم خود تنها با یک کلیک دسترسی داشته باشد. در فضای دیجیتال نگهداری و تعمیرات را می‌توان سریع‌تر پیش برد و عدد شاخص MTTR را با افزایش بهره‌وری نیروها کاهش داد. ​

۵. ایجاد کد‌های خرابی و استفاده از آن‌ها

اگر شما ندانید منبع ایجاد مشکل در یک تجهیز یا دارایی چیست، تکنسین‌ها هم قادر نخواهند بود آن را تعمیر کنند. هر چه زمان بیشتری طول بکشد تا منبع خرابی مشخص شود، شاخص MTTR بدتر خواهد شد. راه‌حل، آسان‌تر کردن تشخیص یک مشکل است. بهترین راه برای انجام این کار از طریق کدهای شکست یا خرابی است.

کدهای خرابی راهی برای سازماندهی و لیست کردن رایج‌ترین دلایل خرابی هستند تا بتوان به وسیلهٔ آن مشکل مربوطه روش محاسبه شاخص‌ها را به یک تکنیسین ارجاع داد. تعیین دلیل خرابی یک تجهیز بدون کدهای خرابی می‌تواند سخت شود چون در این صورت باید اقدام به آزمون و خطاهایی وقت‌گیر نمود. استفاده از کدهای خرابی، مانع این تلاش‌های بیهوده و بی‌حاصل خواهد شد و به شما این امکان را می‌دهد که کار را سریع‌تر انجام دهید. ​

ایجاد پایه‌ای برای موفقیت با شاخص MTTR

اگر نگهداشت را مسابقه‌ای برای رسیدن از نقطه آ به نقطه ب فرض کنیم، اندازه‌گیری زمان میانگین تا تعمیر به شما نقشه راهی برای اجتناب از ترافیک و رسیدن سریع‌تر، بهتر و ایمن‌تر به خط پایان می‌دهد. یک MTTR سالم به این معناست که تکنیسین‌های شما به خوبی آموزش‌دیده‌اند، موجودی به خوبی مدیریت می‌شود و نت با برنامهٔ شما طبق اهداف پیش‌بینی شده پیش می‌رود. شاخص MTTR به شما این بینش را می‌دهد که مسائل و مشکلات مخفی و ناشناخته در فرایندهای نگهداری و تعمیرات خود را کشف کنید تا بتوانید با پی بردن به ظرفیت نهایی آن‌ها زمان کمتری را صرف حل مشکلات کرده و بر روی تولید محصولات با کیفیت تمرکز کنید. ​

قسمت اول شاخص‌های نگهداری و تعمیرات: شاخص MTBF | شاخص میانگین زمان بین خرابی‌ها

قسمت دوم شاخص‌های نگهداری و تعمیرات: شاخص اثربخشی کلی تجهیزات (شاخص OEE)

شاخص جینی چیست؟ آشنایی با منحنی لورنز و نحوه محاسبه ضریب جینی

حتی اگر در زمینه‌ی اقتصاد کلان چندان مطالعه نکرده باشید، باز هم احتمالاً اصطلاح شاخص جینی یا ضریب جینی یا نسبت جینی (Gini Coefficient) به گوش‌تان خورده است.

مثلاً گفته می‌شود که ضریب جینی در اقتصاد ایران ۰.۴۰ و در اقتصاد آمریکا ۰.۴۳ است.

حدود یک قرن پیش یک جامعه‌شناس و متخصص آمار ایتالیایی به نام کورادو جینی (Corrado Gini) شاخصی را برای سنجش نابرابری اقتصادی در جوامع طراحی و پیشنهاد کرد و این ضریب امروزه به نام خود او شناخته می‌شود.

البته شخصی به نام مکس لورنز قبل از جینی، یک منحنی برای نمایش نابرابری طراحی کرده بود و جینی تعریف ضریب خود را بر پایه‌ی منحنی لورنز بنا کرد.

در این درس می‌خواهیم به معرفی مختصر ضریب جینی بپردازیم و نحوه محاسبه آن را شرح دهیم.

منحنی لورنز چیست و چگونه ترسیم می‌شود؟

برای درک بهتر ضریب جینی لازم است ابتدا با منحنی لورنز آشنا شویم.

فرض کنید تمام افراد یک جامعه‌ی هزار نفری را بر اساس درآمدشان به صف کرده‌اید. در ابتدای صف، کم‌درآمدترین فرد ایستاده و همین‌طور که به انتهای صف نزدیک می‌شوید، درآمد افراد افزایش پیدا می‌کند.

واضح است که اگر درآمد صد نفر اول صف را جمع بزنید، کمتر از ۱۰٪ کل درآمد جمعیت را خواهند داشت (چون کم‌درآمدها یا فقیرترها در ابتدای صف ایستاده‌اند).

به شکل مشابه، اگر درآمد سیصد یا چهارصد نفر اول صف را جمع بزنید، به‌ترتیب کمتر از ۳۰٪ یا ۴۰٪ کل درآمد جمعیت را خواهند داشت.

حالا فرض کنید همین اطلاعات را روی یک نمودار به شکل زیر ترسیم کنیم:

قاعدتاً منحنی همیشه از نقطه‌ی (صفر و صفر) شروع می‌شود. چون صفر درصد جمعیت،‌ طبیعتاً صفر درصد درآمد را هم دارند.

هم‌چنین منحنی همیشه به نقطه‌ی (صد و صد) می‌رسد. چون صد‌درصد جمعیت قطعاً صد‌درصد درآمد را هم در اختیار دارند.

ویژگی دیگر منحنی لورنز هم معمولاً شکل مقعر آن است و به اصطلاح، کمی رو به پایین شکم دارد. این ویژگی هم قابل‌درک است. چون جمعیت را از کم‌درآمد به پردرآمد صف کرده‌ایم،‌ طبیعتاً همیشه n% از جمعیت کمتر از n% درآمد را در اختیار خواهند داشت.

ضریب جینی چگونه محاسبه می‌شود؟

جامعه‌ای را در نظر بگیرید که همه‌ی افراد آن درآمد یکسانی دارند.

در چنین جامعه‌ای، ۱۰٪ جمعیت دقیقاً ۱۰٪ درآمد را خواهند داشت. ۲۰٪ جمعیت دقیقاً ۲۰٪ درآمد را خواهند داشت و به همین ترتیب، n% جمعیت دقیقاً n% درآمد را در اختیار خواهند داشت.

بنابراین می‌توان گفت در این جامعه منحنی لورنز به یک خط مورب تبدیل خواهد شد.

جینی با توجه به این نکته به نتیجه رسید که هر چقدر منحنی لورنز مقعرتر شود (به زبان ساده: شکم بیشتری داشته باشد) نابرابری در آن جامعه بیشتر خواهد بود.

به عبارت دیگر، در منحنی زیر، هر چقدر ناحیه‌ی آبی‌ رنگ بزرگ‌تر شود می‌توان گفت نابرابری در جامعه بیشتر است.

جینی پیشنهاد کرد که مساحت ناحیه‌ی آبی رنگ (A) را بر کل مساحت زیر نمودار (A+B) تقسیم کنیم و حاصل این تقسیم را به عنوان معیاری از نابرابری درآمد در نظر بگیریم.

بنابراین اگر گفته می‌شود ضریب جینی در یک جامعه حدود ۰.۴۰ یا ۴۰٪ است، می‌توان نتیجه گرفت که مساحت ناحیه‌ی آبی حدود ۴۰٪ مساحت کل مثلث (آبی + نارنجی) را به خود اختصاص می‌دهد.

هم‌چنین می‌توان گفت در جامعه‌ای که همه‌ی انسان‌ها درآمد برابر دارند، ضریب جینی برابر صفر بوده و در جامعه‌ای که همه‌ی درآمد در دست افراد اندکی جمع شده، ضریب جینی به عدد یک نزدیک خواهد شد.

کاربرد ضریب جینی

سیاست‌گذاران با بررسی دوره‌ای ضریب جینی می‌توانند تأثیر سیاست‌ها و اقدامات خود را بر روی نابرابری و شکاف طبقاتی ببینند و اندازه بگیرند.

بسیاری از کشورها، به صورت منظم ضریب جینی را محاسبه و گزارش می‌کنند. در ایران هم محاسبه و انتشار این ضریب توسط بانک مرکزی انجام می‌شود. البته بانک مرکزی از سال ۹۶ تصمیم گرفت مقدار این ضریب را منتشر نکند.

اگر علاقه‌مند باشید از ضریب جینی کشورهای دیگر هم مطلع شوید، می‌توانید به سایت بانک جهانی مراجعه کنید.

ضریب جینی به عنوان یک شاخص نشان‌دهنده‌ی نابرابری در حدی پذیرفته شده است که در سند اهداف توسعه پایدار کاهش ضریب جینی کشورها به عنوان یک هدف توسعه‌ای ذکر شده است.

ضعف‌ها و ایرادهای ضریب جینی

با وجودی که استفاده از شاخص جینی بسیار فراگیر است و تقریباً تمام کشورها از آن برای سنجش نابرابری‌ اقتصادی استفاده می‌کنند، این شاخص خالی از ایراد هم نیست.

اگر بخواهید ضریب جینی در دو کشور را با هم مقایسه کنید، بیش از هر زمان دیگری متوجه محدودیت‌های این ضریب خواهید شد. مثل ضریب جینی اقتصاد ایران و آمریکا نسبتاً نزدیک هستند، در حالی که وضعیت اقتصادی این دو کشور مشابه نیست.

به‌طور کلی، مشکل ضریب جینی این است که ما فاصله‌ی بین طبقات مختلف درآمدی را اندازه می‌گیریم، اما متوجه نمی‌شویم که حجم و اندازه و میزان فقر پایین‌ترین طبقه‌ی جامعه در چه حد است.

به همین علت ممکن است با اجرای برخی سیاست‌های توسعه‌ای، هم‌زمان با خروج عده‌ای از مردم از فقر مطلق، ضریب جینی هم افزایش پیدا کند. و یا بالعکس، با فقیرتر شدن جامعه و نابود شدن تدریجی اقتصاد، ضریب جینی کاهش پیدا کند. پدیده‌ای که از آن با عنوان «توزیع عادلانه‌ی فقر» (در برابر توزیع نابرابر ثروت) یاد می‌شود.

با همه‌ی این‌ها، و به رغم این‌که شاخص‌های بهتری هم برای سنجش نابرابری اقتصادی پیشنهاد شده‌اند، هم‌چنان ضریب جینی را می‌توان شناخته‌شده‌ترین شاخص در این حوزه دانست.

شما با عضویت ویژه در متمم، می‌توانید به درس‌ها و آموزش‌های بسیاری از جمله موضوعات زیر دسترسی کامل داشته باشید:

موضوعات زیر، برخی از درس‌هایی هستند که در متمم آموزش داده می‌شوند:

دوره MBA (یادگیری منظم درس‌ها)

اگر با فضای متمم آشنا نیستید و دوست دارید درباره‌ی متمم بیشتر بدانید، می‌توانید نظرات دوستان متممی را درباره‌ی متمم بخوانید و ببینید متمم برایتان مناسب است یا نه. این افراد کسانی هستند که برای مدت طولانی با متمم همراه بوده و آن را به خوبی می‌شناسند:

ترتیبی که متمم برای خواندن مطالب سری آشنایی با سیستم کنترل مدیریت به شما پیشنهاد می‌کند:

چند مطلب پیشنهادی از متمم:

برخی از سوالهای متداول درباره متمم (روی هر سوال کلیک کنید)

متمم مخففِ محل توسعه مهارتهای من است؛ یک فضای آموزشی آنلاین برای بحث‌های مهارتی و مدیریتی.

برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید به صفحه‌ی درباره متمم مراجعه کنید.

ما برای هر یک از درس‌های متمم، یک نقشه راه داریم که به یادگیری آن درس کمک می‌کند.

می‌توانید با مراجعه‌ به صفحه‌ نقشه راه یادگیری، عنوان درس‌های مختلف متمم را ببینید.

همچنین می‌توانید دوره MBA متمم را ببینید.

شما می‌توانید بدون پرداخت پول در متمم به عنوان کاربر آزاد عضو شوید. اما به چیزی در حدود نصف درسهای متمم دسترسی خواهید داشت.

پیشنهاد ما این است که پس از ثبت نام به عنوان کاربر آزاد، با خرید اعتبار به کاربر ویژه تبدیل شوید.

اعتبار را می‌توانید به صورت ماهیانه (۷۴ هزار تومان)، فصلی (۱۹۰ هزار تومان)، نیم‌سال (۳۴۵ هزار تومان) و یکساله (۵۸۵ هزار تومان) بخرید.

برای اطلاعات بیشتر لطفاً به صفحه‌ی ثبت نام مراجعه کنید.

مجموعه گسترده و متنوعی از فایلهای صوتی رایگان در رادیو متمم ارائه شده که می‌توانید هر یک از آنها را دانلود کرده و گوش دهید.

۸ نظر برای شاخص جینی چیست؟ آشنایی با منحنی لورنز و نحوه محاسبه ضریب جینی

پرطرفدارترین دیدگاه به انتخاب متممی‌ها در این بحث

نویسنده‌ی دیدگاه : شهرزاد

با خوندن این درس و دیدن این لینک که متمم در همین درس در اختیارمون گذاشته تا از ضریب جینی کشورهای دیگر هم مطلع بشیم،

نکته‌ای که خیلی برام جالب بود، مشاهده وضعیت چند تا از این کشورهای تازه به استقلال رسیده‌ی اتحاد شوروی در ضریب جینی (یا همان شاخص سنجش نابرابری اقتصادی - به عنوان یکی از هفده شاخص اصلی در سنجش توسعه پایدار) بود، که نسبت به بسیاری از کشورهای دیگه، در این شاخص وضعیت به مراتب بهتری داشتند.

یکی از بهترین نمونه‌هایی که در این لیست توجهم رو جلب کرد، کشور استونی (Estonia) بود که ضریب جینی اقتصاد کشورش در سال 2017 معادل 30.4 بود.

و اگر به سایر کشورها هم در اون لیست نظری بندازیم متوجه میشیم که استونی در مقایسه با بسیاری از کشرهای همجوار یا دورترِ خودش، وضعیت بسیار بهتری داره.

من جست‌وجوی کوچکی انجام دادم و این موضوع وقتی باز برام جالب‌تر شد که متوجه شدم که این کشور - یعنی استونی - در میان سایر کشورهای پساشوروی، از نظر شاخص توسعه انسانی ("به شکل کلی، میزان استانداردهای زندگی در جوامع بشری") هم امتیاز بسیار بالایی گرفته. (منبع)

و در سال 2018 (در میان 189 کشور جهان) رتبه 30 ام رو در این شاخص (توسعه انسانی) از آنِ خودش کرده. (منبع)

و بعد در ادامه جست‌و‌جویی که داشتم به مطلبی تحت عنوان «رمز سبقت در ماراتن اقتصاد» در روزنامه «دنیای اقتصاد» رسیدم که در کنار تمام نکات خواندنی و آموزنده‌ی این مقاله، به نکته‌ی جالب و قابل تاملی در همین زمینه اشاره شده بود، و استونی رو با کشوری مثل گرجستان که بعد از استقلال از اتحاد شوروی نتونسته رشد اقتصادی قابل قبولی داشته باشه، مقایسه کرده بود.

به نظرم رسید شاید عوامل اشاره شده در این مقاله هم میتونن با وضعیت ضریب جینی اقتصاد این کشور (البته با تمام ضعف‌ها و روش محاسبه شاخص‌ها محدودیت‌هایی که این شاخص داره و در متمم بهش اشاره شد)، به نوعی ضریب همبستگی داشته باشن.

با اجازه متمم عزیز، بخش کوتاهی از اون مقاله رو - که به نظرم میتونه برای کشور ما هم الهام‌بخش باشه - اینجا می‌نویسم:

بررسی‌ها نشان می‌دهد که «اصلاحات اقتصادی»، «حکمرانی مناسب» و «سیاست‌گذاری موثر» استونی از ابتدای استقلال، عامل شتاب‌دهنده به رشد اقتصادی در این کشور بوده است.

در طرف مقابل، «فساد گسترده»، «آزادی اقتصادی پایین و دموکراسی نامناسب»، «عدم شفافیت در کسب‌و‌کار» و «ضعف قوانین» عوامل بازدارنده کشتی اقتصادی گرجستان از حرکت بوده‌اند. (+)

روش محاسبه شاخص‌ها

از سوي كميته شاخص «سازمان»
نحوه محاسبه شاخص جديد تشريح شد

سنا- عضو کمیته شاخص سازمان بورس ضمن تشریح نحوه محاسبه شاخص مبتنی بر سهام شناور آزاد که به تازگي به تصویب شورای عالی بورس رسید، محاسبه شاخص به این روش را از مهم‌ترین تغییرات انجام گرفته در بورس‌های دنیا در یک دهه اخیر برشمرد.

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی بازار سرمایه، حمیدرضا فرهادی گفت: در روش محاسبه شاخص برمبنای سهام شناور آزاد، در وزن‌دهی شرکت‌های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده‌ از کل سهام منتشره تنها از سهام شناور آزاد شرکت‌ها (Free Float) استفاده‌ می‌شود و هدف اصلی استفاده‌ از سهام شناور آزاد در محاسبه شاخص‌ها، درواقع پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار است. این عضو کمیته شاخص، با اشاره به «دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار در بورس اوراق بهادار تهران»، مصوب 1/10/86 هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار تاکید کرد: در صورتی که حداقل پنج‌درصد از سهام شرکت‌های پذیرفته شده متعلق به هر یک از گروه‌های سه‌گانه:
الف) سهام نگهداری شده توسط هر یک از سهام‌داران
ب) سهام متعلق به سهام‌داران خانوادگی (اقوام نسبی درجه اول از طبقات اول و دوم)
ج) سهام متعلق به اشخاص حقوقی هم گروه با مالکیت مستقیم یا غیرمستقیم باشد، این‌درصد از سهام به عنوان سهام «غیرشناور» شناخته شده و از محاسبات شاخص حذف می‌شود.
وی ادامه داد: براساس توصیه کمیته شاخص و تایید شورای بورس، قرار بر این است که شاخص‌های TEFIX (شاخص قیمت، مبتنی بر سهام شناور آزاد) و TEDFIX (شاخص بازده کل، مبتنی بر سهام شناور آزاد) به زودی توسط سامانه معاملاتی بورس تهران و به‌طور روزانه محاسبه و منتشر شوند. وی در ادامه فرمول محاسباتی این دو شاخص را به اين صورت اعلام کرد و گفت: آنچه موجب تفاوت دو شاخص می‌شود، عدد adj در مخرج کسر فرمول محاسباتی است که در دو شاخص متفاوت است.

فرهادی به بازشکافی فرمول محاسباتی پرداخت و گفت: در این فرمول It عدد شاخص در زمانbase level، t برابر 10000، n تعداد شرکت‌های موجود در شاخص در زمانtو، Pi,tقیمت سهم i در زمان t، وQi,tتعداد سهام منتشره شرکت i در زمان t، وFi,tضریب سهام شناور آزاد شرکت i در زمان b، t عدد پایه شاخص، و adj ضریب تعدیل‌گر پایه شاخص است. وی در پایان گفت: بازنگری مقادیر سهام شناور آزاد شرکت‌های بورسی هر سه ماه یک‌بار انجام می‌گیرد.
شاخص قبلي حذف نمي‌شود
از سوي ديگر عضو کمیته شاخص سازمان بورس گفت: شاخص سهام شناور آزاد، به عنوان شاخص کل بورس محاسبه نمی‌شود، بلکه به عنوان یک شاخص مستقل در کنار شاخص کل قرار می‌گیرد.
محمودرضا خواجه نصیری با تاکید بر اینکه شاخص‌های سابق به قوت خود باقی است، افزود: «تلاش می‌شود تا شاخصی از بورس حذف نشود،‌ بلکه شاخص‌های جدید محاسبه شود تا هر کس با توجه به نیاز خود به شاخص، تصمیم‌گیری کند.»
رییس اداره امور بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار در مورد زمان محاسبه شاخص سهام شناور آزاد گفت: «شورای بورس مجوز انتشار این شاخص را صادر کرده است.
از همین رو شرکت بورس اوراق بهادار موظف است هر زمان که امکانات فنی لازم را در اختیار داشته باشد، نسبت به محاسبه و انتشار آن اقدام کند.» وی افزود: «در شاخص سهام شناور آزاد، قسمتی از ارزش بازار شرکت در محاسبه شاخص لحاظ می‌شود که سهام شناور آزاد داشته باشد.»

مرکز پژوهش‌ها نحوه محاسبه شاخص تولید و فروش شرکت‌های بورسی را بررسی کرد

مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی به معرفی و نحوه محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس پرداخت.

به گزارش برنا، از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، معاونت مطالعات اقتصادی این مرکز طی گزارشی به معرفی و نحوه محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت‌های پذیرفته شده در بورس پرداخت.

در این گزارش بیان شده: روش محاسبه شاخص‌ها تحلیل روند رشد بخش صنعت از جنبه های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم گیری در حوزه اقتصاد است. در حال حاضر، شاخص تولید صنعت توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران با تواتر فصلی و همچنین شاخص قیمت صنعت به صورت فصلی توسط مرکز آمار و ماهیانه توسط بانک مرکزی، منتشر می شود. با این حال تا کنون هیچ یک از نهادهای آماری اقدامی در جهت انتشار شاخص فروش صنعت انجام نداده اند. از طرفی، آمارهای تولید و قیمت نیز چندین ضعف اساسی دارد که مهم ترین ضعف این آمارها وقفه سه ماهه در انتشار داده ها و بعضاً متوقف شدن انتشار آنها و نداشتن تواتر ماهیانه است.

در این گزارش تصریح شده: این گزارش به عنوان گزارش پشتیبان «پایش بخش حقیقی اقتصاد ایران، بخش صنعت و معدن» (شاخص تولید، فروش و قیمت شرکت های پذیرفته شده در بورس) آماده شده است که هدف اصلی آن ارائه یک روش قابل قبول برای محاسبه شاخص صنعت بر اساس استانداردهای بین المللی است. روش مورد استفاده در این گزارش، محاسبه شاخص تولید، فروش و قیمت بر حسب معیار پاشه و لاسپیرز و ایجاد شاخص فیشر از میانگین هندسی دو شاخص لاسپیرز و پاشه است. در نهایت جهت ایجاد شاخص کل، شاخص تولید، فروش و قیمت هر صنعت در ضریب اهمیت آن صنعت (ارزش افزوده ناخالص در سال پایه یا سال مورد نظر) ضرب می شود.

در این گزارش تاکید شده: مقایسه شاخص تولید صنعت محاسبه شده ازسوی مرکز پژوهش‌های مجلس با آمار نهادهای آماری نشان از هم حرکتی قابل توجه این شاخص با شاخص های تولید شده توسط بانک مرکزی و مرکز آمار ایران دارد. این موضوع حتی در سطح زیربخش ها نیز مشهود است. انتظار می رود ارائه این شاخص بتواند به عنوان جایگزینی نزدیک از شاخص های صنعت بانک مرکزی و مرکز آمار ایران، تحلیل های به روزتر در اختیار نمایندگان محترم مجلس و سایر سیاستگذاران از وضعیت تولید، فروش و قیمت صنعت قرار دهد.