ویژگی های بازار اولیه

روش اول ، ثبت سفارش :

عرضه اولیه چیست

معمولاً شرکت هایی که قصد وارد شدن به بازار بورس یا فرابورس را دارند ، شرکت هایی با عملکرد قابل قبول و بازدهی مثبت می باشند ، به همین دلیل سهام آنها در بازار سرمایه از اقبال خوبی برخودار است . این شرکت ها پس از کسب مجوز های لازم از سازمان بورس وارد این بازار شده و اقدام به عرضه سهام خود در تعداد و قیمت مشخص می کنند ، این نوع سهام که برای اولین بار در بازار بورس و یا فرابورس عرضه می شود اصطلاحاً عرضه اولیه نام دارد .

برای مشاوره خرید عرضه اولیه سهام در بورس

برای مشاوره خرید عرضه اولیه سهام در بورس

عناوین اصلی این مقاله

طبق قوانین سازمان بورس تمامی شرکت هایی که قصد وارد شدن به بازار بورس را دارند ملزم به رعایت استاندارد های سازمان بورس و دریافت مجوز و تاییدیه از سوی این سازمان می باشند . این شرایط سبب شده تا وارد شدن به بازار بورس نسبت به سایر بازار های مالی تا حدودی دشوارتر باشد ، شرکت هایی که موفق به کسب مجوز های لازم می شوند قادر به فعالیت در این بازار می باشند .

اما در صورتی که موفق به کسب تاییدیه از سوی سازمان بورس نشوند دیگر مجاز به فعالیت در بازار بورس نیستند . در این شرایط این شرکت ها می توانند وارد بازار فرابورس شوند و بعد از رسیدن به شرایط مورد نظر سازمان بورس مجدداً اقدام به درخواست برای حضور در بازار بورس کنند و تا آن زمان می توانند به فعالیت در بازار فرابورس که از قوانین ساده تری برای ورود و فعالیت در آن نسبت به بازار بورس برخوردار است کنند .

معمولاً شرکت هایی که اقدام به عرضه سهام خود در بازار بورس می کنند ، شرکت هایی هستند که در طول فعالیت خود دارای عملکرد قابل قبولی بوده و بازدهی مثبتی را تجربه کرده اند . از این رو سهام آنها در بازار بورس از اقبال خوبی برخودار بوده و غالباً با استقبال خوبی در این بازار مواجه می شود . این شرکت ها پس از وارد شدن به بازار بورس اقدام به عرضه سهام خود تحت عنوان عرضه اولیه در این بازار می کنند .
در ادامه به توضیح عرضه اولیه سهام و نکات مرتبط با روش های خرید آن می پردازیم . همچنین جدولی ارائه می دهیم که در آن لیست جدیدترین شرکت هایی که دارای عرضه اولیه سهام در بازار بورس هستند ذکر شده است .

عرضه اولیه چیست

هنگامی که شرکتی پس از کسب مجوز های لازم از سازمان بورس و یا فرابورس برای اولین بار وارد بازار سرمایه می شود، اقدام به عرضه سهام خود در قیمت و تعداد مشخص می کند . به این نوع سهام ها که برای اولین بار در بازار بورس عرضه می شوند اصطلاحاً عرضه اولیه سهام آن شرکت گفته می شود . به عبارت دیگر ، به تعداد مشخصی از سهام یک شرکت که در قیمت مشخص برای اولین بار در بازار بورس عرضه می شود ، عرضه اولیه (IPO) گفته می شود.

IPO مخفف کلمه Initial Public Offering می باشد و به معنی عرضه اولیه می باشد که در اکثر مواقع از اقبال خوبی در بازار بورس برخوردار هستند و تقاضای بالایی دارند . به طور کلی عرضه اولیه به دو روش ثبت سفارش و بوک بیلدینگ ( Book Building ) ، خریداری می شود که در ادامه به شرح کامل این روش ها پرداخته شده است .

علت علاقه مندی افراد به خرید عرضه اولیه سهام ها ؟

تجربه نشان داده است که عرضه اولیه سهام ها غالباً سود ده می ویژگی های بازار اولیه باشند و این امر به این دلیل است که شرکت ها معمولاً سهام های خود را با قیمتی کمتر از ارزش ذاتی سهام قیمت گذاری می کنند ، در نتیجه این امر ، غالباً این سهم ها با افزایش قیمت و به طبع آن افزایش سود دهی مواجه هستند .

از آنجایی که در طول زمان عرضه های اولیه بسیاری در بازار بورس و یا فرابورس ارائه شده و در اکثر این عرضه ها شاهد درصد سود بالای سهامداران این شرکت ها بوده ایم در نتیجه باعث شده است تا عرضه های اولیه درجه محبوبیت بالایی در بین افراد فعال در بازار بورس و یا فرابورس داشته باشند .

همانند عرضه اولیه سهام شرکت ها صندوق های سرمایه گذاری موجود در بازار بورس نیز از سود تقریباً تضمین شده ای برخوردار می باشند ، از جمله ی این صندوق ها می توان به صندوق دارا دوم اشار ه کرد که با توجه به شرایط موجود و همچنین نماد های تشکیل دهنده این صندوق می توان انتظار کسب سود بالا از این صندوق ها را داشت .

روش های خرید عرضه اولیه

روش های متعددی برای خرید عرضه اولیه سهام ها وجود دارد اما دو روشی که نسبت به سایر روش ها رایج تر هستند عبارتند از ثبت سفارش و بوک بیلدینگ که روش دوم نسبت که روش ثبت سفارش جدیدتر بوده و بیشتر استفاده می شود . هر کدام از این روش های خرید سهام ویژگی های متفاوت و مختص خود را دارند که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت .

روش اول ، ثبت سفارش :

در این روش خرید سهام به این صورت می باشد که شرکت ها تعداد سهام منتشر شده ، حداکثر تعداد سهمی که هر فرد می تواند خریداری کند و قیمت هر سهم خود را برای عرضه اولیه در بازار بورس اعلام می کنند . افراد با توجه به این اطلاعات می توانند اقدام به ثبت سفارش برای خرید سهام شرکت مورد نظر کنند .

نکته ای که در این نوع روش خرید وجود دارد این است که با توجه به اینکه عرضه اولیه ها معمولاً با تقاضای بالایی مواجه بوده و همچنین با توجه به محدودیتی که در مقدار سهام عرضه شده وجود دارد ، امکان اینکه تعداد سهام کمتر از مقدار تقاضا شده باشد بالا می رود که این باعث شده تا در این روش بحث اولویت زمانی مطرح شود بدین معنا که حق تقدم با افرادی است که زودتر اقدام به ثبت سفارش کرده و در اولویت برای خرید سهام قرار دارند.

روش دوم ، بوک بیلدینگ :

این روش نسبت به روش قبلی جدیدتر بوده و به تازگی معرفی شده است . تفاوت این روش با روش ثبت سفارش در این است که در روش بوک بیلدینگ دیگر اولویت زمانی مد نظر نمی باشد بلکه اولویت قیمتی مد نظر است . روش خرید در این حالت به این صورت می باشد که تعداد مشخصی از سهام شرکت در بازه قیمتی مشخصی ارائه می شود و خریدار مختار است تا قیمت مورد نظر خود را در بازه قیمتی تعیین شده انتخاب کند ، اما در آخر اولویت با کسانی است که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده اند و سهام شرکت به تعداد مساوی بین این افراد تقسیم می شود .
به طور مثال اگر شرکتی عرضه اولیه سهام خود را یک میلیون سهم و بازه قیمتی هر سهم را هزار ( 1000 ) تا دو هزار ( 2000 ) ریال تعیین کند ، در این صورت این تعداد سهام در بین افرادی که بیشترین قیمت را پیشنهاد داده اند به صورت مساوی تقسیم می شود .

آیا عرضه اولیه سهام ها همیشه سود ده می باشد؟

علی رغم باور عمومی که وجود دارد مبنی بر اینکه عرضه اولیه سهام ها همیشه سود ده می باشد ، باید گفت که گاهی عکس این باور اتفاق می افتد و این نوع سهام ها تنها بازدهی مثبت ندارند بلکه شخص خریدار متحمل ضرر نیز می شود.
در نتیجه وجود این باور که عرضه اولیه سهام ها سود ده می باشد نباید باعث شود تا از بررسی دقیق و رعایت احتیاط در هنگام خرید این نوع سهم ها چشم پوشی کنیم.
دلایل متعددی برای بروز این مشکل می تواند وجود داشته باشد ، که از جمله آنها می توان به نزدیک بودن قیمت تعیین شده برای عرضه اولیه سهم ها به ارزش واقعی آنها و همچنین اقدام شرکت به عرضه اولیه سهام خود در هنگامی که بازار به طور کلی در شرایط خوبی به سر نمی برد اشاره کرد .

زمان خرید عرضه های اولیه جدید

بر طبق قانون سازمان بورس هر شرکت موظف می باشد تا حداقل 48 ساعت قبل از عرضه اولیه سهام خود خبر ورود سهام جدید را در بخش اطلاعیه های سایت بورس یا فرابورس اعلام کند . سهامداران با مراجعه به این بخش در سایت سازمان بورس و یا فرابورس می توانید از فهرست شرکت های با عرضه اولیه در این بازار مطلع شوند .
همچنین در ادامه جدولی ارائه شده است که در آن لیست جدیدترین شرکت هایی که دارای عرضه اولیه در بازار بورس و یا فرابورس هستند ذکر شده است .

نام شرکت	نماد	زمان سفارش گیری	جزئیات
صنایع چوب خزر کاسپین	چخزر	متعاقباً اعلام خواهد شد	جزئیات عرضه اولیه چخزر
توسعه سرمایه و صنعت غدیر	سغدیر	متعاقباً اعلام خواهد شد	جزئیات عرضه اولیه سغدیر
فرآوری معدنی اپال کانی پارس	اپال	متعاقباً اعلام خواهد شد	جزئیات عرضه اولیه اپال

برای اطلاع از جدیدترین عرضه اولیه بورس و فرابورس می توانید در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید . همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون عرضه اولیه پاسخ دهند .

در ادامه بخوانید: دریافت کد بورسی

سوالات متداول

1- ✔️ عرضه اولیه سهام به چه معنا می باشد؟

✔️ سهام یک شرکت که برای اولین بار در بازار بورس و یا فرابورس عرضه می شود اصطلاحاً عرضه اولیه IPO نامیده می شود که در این مقاله به ارائه مطالب مرتبط با عرضه اولیه و روش های خرید آن می پردازیم .

2- ✔️ چگونه می توان عرضه اولیه سهام ها را خریداری کرد؟

✔️ غالباً خرید این نوع سهام ها به دو روش ثبت سفارش و بوک بیلدینگ صورت می گیرد که در این مقاله به شرح کامل این روش ها و تفاوت آنها با یکدیگر پرداخته شده است .

3- ✔️ دلیل محبوبیت عرضه اولیه چه چیزی می باشد؟

✔️ تجربه نشان داده است که عرضه اولیه غالباً سود ده می باشد که باعث شده تا این نوع سهام ها از درجه محبوبیت بالایی در بین افراد فعال در بازار بورس برخوردار باشند که در متن مقاله به ذکر دلایل سودده بودن و محبوبیت عرضه اولیه پرداخته شده است .

✔️ بازار اولیه بورس – حمید فروغی

شرکت‌ها برای تامین نیازهای مالی خود در جهت توسعه و پیشرفت نیازمند سرمایه گذاری هستند که روش های مختلفی برای تامین مالی برای آن ها وجود دارد.

یکی از این روش ها دریافت وام و تسهیلات از بانک است اما از آنجایی که دریافت وام برای شرکت بدهی آتی همراه با بهره ایجاد میکند ممکن است بهترین روش برای تامین مالی جهت سرمایه گذاری نباشد.

بنابراین روش کم هزینه تری برای جذب سرمایه وجود دارد که استفاده از بازارهای مالی می تواند یکی از این روش ها باشد.

البته لازم به ذکر است برای تامین مالی از بازار بورس باید مرجع ثبت شرکت ها، اظهارنامه و طرح اساسنامه شرکتی که قصد تامین مالی از بازار دارد را بپذیرد و طبیعتا این امکان برای تمام شرکت ها وجود ندارد.

مرجع ثبت شرکت ها باید توجیح شود که شرکت مورد نظر با طرح های توسعه ای که در نظر دارد می تواند در آینده برای سهامداران سودآوری ایجاد کند.

بعد از تایید توسط مرجع ثبت شرکت ها، اطلاعیه ای در روزنامه (که قبلا توسط خود شرکت مشخص شده) در این خصوص درج شده و به اطلاع عموم افراد جامعه می رسد.

در مقاله آموزش بورس به کلیات و معرفی بازار بورس پرداختیم.

بازار اولیه بورس (Primary Stock Market)

بازار اولیه بورس زمانی شکل می‌گیرد که یک شرکتی در قالب پذیره نویسی اولیه مقداری از سهام شرکت خود را به شکل عمومی عرضه می کند و با فروش آن تامین مالی انجام می دهد. بنابراین افراد با شرکت در این پذیره نویسی در سود و زیان آتی شرکت سهیم می شوند.

این فرآیند در قالب پذیره نویسی توسط بانک ها یا موسسات مالی انجام می‌شود و با عرضه اولیه بورس که در خود بازار معاملات انجام می شود متفاوت است.

این اوراق بهادر برای اولین بار صادر شده و با قیمت اسمی 100 تومن برای هر برگ سهم به فروش می رسد.

بازار اولیه اولین فرصتی است که سرمایه گذاران با خرید سهام شرکت مربوطه می توانند، در سرمایه آن سهیم و شریک بشوند. سرمایه‌ها در روز عرضه اولیه سهام، هیچ گونه نقدینگی و یا واریزی به شرکت تعلق نمی‌گیرد. اما در فردای عرضه همه چیز به روال عادی بر می‌گردد و سهام مانند مابقی سهام‌ها معامله می‌شوند. عموما عرضه اولیه سهام برای سرمایه گذاران جذاب می باشد چرا که معمولا بازده 15 تا 25 درصدی را در زمان کوتاهی محقق می سازدد.

مزیت‌های بازار اولیه:

✔️تسهیل در رشد سرمایه شرکت ها

✔️عرضه اوراق بهادر توسط شرکت صادر کننده اوراق

✔️کمک به سرمایه گذاران جهت سرمایه گذاریی اموال خود

✔️کسب سرمایه برای اهداف تجاری

✔️دولت با فروش اوراق در این بازار می تواند سرمایه مورد نیاز برای شرکت‌ها را تامین نماید

✔️کنترل چرخه اقتصادی با نقدینگی بیش از حد

✔️کمک به سرمایه گذاری مستقیم خارجی

برخی از معایب بازار اولیه:

• محدودیت در خرید تعداد سهام
• سنگین بودن هزینه پروژه تحقیقاتی اولیه
• امکان فروش مالکان شرکت و در نتیجه کاهش قیمت سهام نیز وجود دارد
• بررسی عمیق و زمان بر جهت تحقیقات اولیه

کاربردهای بازار اولیه بورس

همانطور که می‌دانید شرکت‌ها برای شروع فعالیت و پروژه های خود نیاز به سرمایه دارند. این سرمایه‌ها می‌تواند از جنس سهام یا وام باشد. شرکت‌ها می‌توانند سهام خود را برای افزایش سرمایه به عموم مردم بفروشند. این کار با ایجاد بازار اولیه بورس صورت می‌پذیرد.

سرمایه گذاران عموما در بازار اولیه، مبلغ کمتری را به جهت خرید اوراق بهادر در بازار ثانویه پرداخت می‌کنند. بازار اولیه نقش به سزایی هم بر بازار سرمایه و هم بر کل اقتصاد دارد.

انتشار و ثبت اوراق بهادر در بازار اولیه بورس تحت قوانین و مقررات سختگیرانه ای انجام می شود. و شرکت ها برای این کار موظفند تا بیانیه های خود را به ویژگی های بازار اولیه کمیسیون بورس ارائه دهند. و سپس منتظر تاییدیه خود باشند. انتشار اوراق بهادر به سازمان‌ها این امکان را می‌دهد تا قبل از ورود به بازار ثانویه، سرمایه بیشتری را جذب بکنند. دارایی سرمایه گذاران بر اساس میزان سهام فعلی به آنها ارائه می‌شود.

نقش‌های بازار اولیه

سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادر

این سازماندهی نیازمند چشم انداز و ویژگی‌های مرتبط با پروژه است. یکی از نکات مهم برای این سازماندهی، داشتن اطلاعات و دانش کافی درباره ساختار مالی است. سازمان‌دهی انتشارات جدید اوراق بهادر، نیازمند تجزیه و تحلیل پیشنهادهای جدید برای انتشار می‌باشد.

تضمین اوراق بهادر

تضمین اوراق بهادر به معنی خرید مقدار مشخصی از سهام منتشر شده است که با یک قیمت ثابت تضمین می‌شود. تضمین کنندگان نقش موثری در موفقیت اوراق بهادر ایفا می‌کنند.

خدمات تضمین اوراق چه برای شرکت‌ها و چه برای عموم مهم و تعیین کننده می‌باشد. چرا که شرکت‌ها با تضمین دریافت پول مشخص شده، استرس را از سرمایه گذاران دور می‌کنند.

توزیع اوراق بهادر جدید

توزیع اوراق بهادر به معنی فروش اوراق به سرمایه گذاران نهایی می‌باشد. این یک کار تخصصی می باشد که توسط کارگزاران و معامله گران اوراق بهادر انجام می‌شود.

انواع بازار

در مقالات گذشته در مورد لزوم سرمایه‌گذاری برای رسیدن به موفقیت مالی صحبت کردیم. گفتیم که برای رقم زدن زندگی بهتر و دستیابی به موفقیت باید سرمایه‌گذاری صحیح را یاد بگیریم و از هر پس‌اندازی، چه کم و چه زیاد، با نگاه سرمایه‌گذاری استفاده کنیم.
در مورد معجزه سرمایه‌گذاری دیدیم که با صبر و پشتکار و دستیابی به سودهای اندک سالانه، ماهانه و روزانه می‌توانیم به راحتی به خواسته‌ها و ثروت دلخواه خود برسیم.
اما سوالی که ممکن است برای شما هم به‌وجود بیاید این است که “چگونه می توانیم به این سودها برسیم؟” یا “برای کسب بیشترین سود ممکن، کجا باید سرمایه‌گذاری کنیم؟”
برای پاسخ دادن به این سوال‌ها بهتر است ابتدا با انواع بازار هایی که می‌توان در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد آشنا شویم.

تعریف بازار و انواع بازار های سرمایه‌گذاری

بازارها از تنوع بسیاری برخوردارند. در تعاریف اولیه، بازار را به عنوان یک مکان فیزیکى اطلاق می‌کردند که خریداران و ویژگی های بازار اولیه فروشندگان براى مبادله کالا و خدمات در آن جمع مى‌شدند. اما با گذشت زمان و با ظهور بازارهای غیر فیزیکی، تعاریف کمی متفاوت شدند. در واقع بازار مکانیزمی است که امکان معامله‌ی دارایی‌های فیزیکی و غیر فیزیکی (مالی) را به خریداران و فروشندگان می‌دهد.

بر این اساس در دنیای امروز به طور کلی بازارها را می‌توان به دو بخش بازارهای فیزیکی و بازارهای مالی تقسیم کرد.

بازار فیزیکی

همان‌طور که بیان شد بازارهای فیزیکی اولین بازارهای به‌وجود آمده در طول تاریخ هستند. همچنان که از نام آن‌ها نیز پیداست، در این بازارها اجناس، منابع و کالاهای فیزیکی و واقعی و قابل لمس مانند خانه، اتومبیل، طلا و … بین خریداران و فروشندگان معامله می‌شود.

بازار مالی

اما در عصر حاضر در مقابل بازارهای فیزیکی، بازارهای مالی (Financial Market) قرار می‌گیرند. بازارهای مالی به بازارهایی گفته می‌شود که اوراق ضمانت مثل سهام، اوراق قرضه، اوراق ضمانت برخی کالاها مثل فلزات گران‌بها (که اصطلاحا به کالاهای اقتصادی Commodity معروفند) و در کل انواع اوراق بهادار (اوراقی که با اسناد مشخص، دارای ارزش و بها باشند) در آن‌ها معامله می‌شوند. قیمت این اوراق نیز مانند دیگر بازارها از طریق عرضه و تقاضا مشخص می‌شود.

لازم به ذکر ویژگی های بازار اولیه است که بازارهای مالی به لحاظ سررسید به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• بازار پول (Money Market)
• بازار سرمایه (Capital Market)

بازارهای مالی در چند دهه اخیر رشد قابل توجهی داشته و به طور مستمر در حال تکامل و افزایش ثروت و نقدینگی در جهان هستند. این بازارها، افراد را قادر به ایجاد تنوع در سرمایه‌گذاری‌هایشان می‌کنند. ایجاد تنوع در سبد دارایی منجر به کاهش ریسک سرمایه‌گذاری می‌شود. در واقع ریسک به این علت کاهش می‌یابد که زیان حاصل از بعضی سرمایی‌گذاری‌ها می‌تواند توسط منافع ناشی از سایر سرمایه‌گذاری‌ها جبران شود. از دیگر خدمات بازارهای مالی نیز می‌‌توان به تعیین صحیح قیمت وجوه و سرمایه از طریق مکانیزم عرضه و تقاضا، انتشار و تحلیل اطلاعات، و تسهیل مبادلات اشاره کرد.

طبقه‌بندی بازارهای مالی

۱. طبقه‌بندی بر اساس نوع دارایی:

الف) بازار سهام: در این بازار، سهام شرکت‌ها که نشانگر میزان مالکیت دارنده سهام در ویژگی های بازار اولیه آن شرکت است، معامله می‌شود.

ب) بازار اوراق بدهی: بازاری است که در آن ابزارهای با درآمد ثابت (اوراق قرضه، مشارکت، خزانه و …) معامله می‌شوند.

ج) بازار ابزارهای مشتقه: بازاری است برای معاملات ابزارهای مبتنی بر دارائی‌های مالی یا فیزیکی. که از آن جمله می‌توان به اختیار معامله و قراردادهای آتی اشاره کرد.

۲. طبقه‌بندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار:

الف) بازار دست اول (اولیه) : شرکت‌ها، مؤسسات و بنگاه‌های اقتصادی برای تأمین منابع مالی خود به مبالغ هنگفتی نیاز دارند. این شرکت‌ها اغلب، منابع مورد نیاز خود را در مقابل واگذاری اوراق بهادار به‌دست می‌آورند. در این حالت از واگذاری و تأمین اعتبار، اوراق بهادار برای نخستین بار منتشر می‌شوند. بر این اساس فروشنده اوراق بهادار در واقع همان ناشر اوراق بهادار است که این اوراق را در بازار اولیه (برای اولین بار) به فروش می‌رساند.

ب) بازار دست دوم (ثانویه) : پس از عرضه اوراق بهادار در بازار اولیه و به جهت مبادله بدون محدودیت اوراق بین سرمایه‌گذاران، بازار دست دوم ایجاد می‌شود. این بازار امکان مبادله‌ی اوراق بین خریداران و فروشندگان دیگر را به‌وجود آورده و قدرت نقدشوندگی آن را می‌افزاید. علاوه بر این افراد می‌توانند تصمیمات سرمایه‌گذاری خود را تغییر داده، نسبت به فروش اوراق بهادار خریداری شده، یا خرید اوراق بهادار دیگر، در این بازار اقدام نمایند. تعداد معاملات در بازار ثانویه برخلاف بازار اولیه نامحدود است. بازار ثانویه در واقع امکان دست به دست شدن اوراقی که در بازار اولیه خریده شده بودند را بین افراد مختلف ایجاد می‌کند.

۳. طبقه‌بندی بر اساس سررسید تعهدات مالی:

الف) بازار پول: بازاری برای مبادله پول و دیگر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک پول (مثل چک یا سپرده بانکی و …) می‌باشد، که سر رسید کمتر از یک سال دارند.

ب) بازار سرمایه: بر پایه طبقه‌بندی بازارهای مالی با نگرش به سررسید دارایی‌ها، بازار سرمایه به بازار داد و ستد ابزارهای مالی با سر رسید بیشتر از یک سال و دارایی‌های بدون سر رسید گفته می‌شود. (مثل سهام، اوراق خزانه، اوراق مشارکت و …) بازار سرمایه نسبت به بازار پول بسیار گسترده‌تر بوده و از تنوع ابزاری بیشتری برخوردار است.

در این مقاله و مقالات بعدی قصد داریم انواع بازار های فیزیکی و بازارهای مالی شامل:

بازار املاک و مستغلات

بازار سکه و بازار طلا

بازار پول (مثل بانک)

بازار سرمایه (مثل بورس و اوراق‌ بهادار)

بازار ارز (فارکس – ارزهای دیجیتال)

را معرفی کنیم تا شما عزیزان با آشنایی بیشتر با این مباحث بتوانید در بازار مورد علاقه خود سرمایه‌گذاری کنید. (در این مقاله با بازار پول آشنا خواهید شد و برای آشنایی با سایر بازارها کافی‌است سایر مقالات مرتبط در سایت را دنبال کنید.)

بازار پول (بانک)

همان‌طور که قبل‌تر هم اشاره شد، بازار پول بازاری است برای داد و ستد پول، و سایر دارایی‌های مالی جانشین نزدیک به پول، که سر رسید کمتر از یک‌ سال دارند. همچنین می‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه مدت با ویژگی اندک بودن ریسک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد نام برد. تمرکز اصلی فعالیت این بازار در بهره‌مندی از ابزارهایی است که به اشخاص و بنگاه‌های تجاری این امکان را می‌دهد که به سرعت، نقدینگی خود را به میزان مطلوب از این بازار خارج نمایند.

مهمترین وظیفه‌ی بازار پول، ایجاد تسهیلات برای واحدهای اقتصادی به منظور اصلاح وضع نقدینگی آن‌هاست. همه واحدهای اقتصادی (شرکت‌ها، واحدهای دولتی، نهادهای مالی و حتی یک خانوار) با مسئله تعدیل نقدینگی روبرو هستند. اگر وجه نقدی که باید بپردازند بیش از وجه نقد دریافتی‌شان باشد، برای وام گرفتن به بازار پول مراجعه می‌کنند. همچنین اگر مازاد نقدینگی داشته باشند و حاضر به درگیرکردن و سرمایه‌گذاری در دراز مدت نباشند، این نقدینگی اضافی را به بازار پول (بانک) می‌سپارند. ریسک اندک عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی زیاد از ویژگی‌های این بازار است. دلیل عمده نیاز واحدهای اقتصادی به بازار پول، تامین نقدینگی و عدم همزمانی دریافت پول و انجام مخارج است.

بازار پول یک بازار سازمان یافته نیست. به عبارت دیگر محل جغرافیایی خاصی برای بازار پول در نظر گرفته نمی‌شود و به طور کلی بانک‌ها، موسسات اعتباری غیر بانکی و سایر مکان‌هایی که داد و ستد ابزارهای مالی بازار پول در آن انجام می‌شود، تشکیل‌دهنده بازار پول هستند.

بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران

نقش بانک‌‌ها در بازار پول

اما بانک‌ها از مهمترین ابزار بازار پول و معمولا گزینه اول بیشتر مردم برای حفظ پول و پس‌انداز هستند. در بیشتر کشورهای دنیا نیز سرمایه‌گذاری در بانک کمترین ریسک و در عین حال کمترین بازدهی را دارد. حتی در بعضی کشورها مانند سوییس، دانمارک، ژاپن و … نرخ سود بانکی منفی نیز هست! (به این معنا که هزینه‌های نگهداری سرمایه توسط بانک، می‌بایست توسط سپرده‌گذار پرداخت شود.)

اما در کشور ما اوضاع کمی متفاوت است! در حال ویژگی های بازار اولیه حاضر و در بهار سال ۹۹ نرخ سود بانکی برای سپرده‌های یک‌ساله حدود ۱۵% اعلام شده است. میزان سود سپرده‌های بانکی توسط شورای پول و اعتبار و زیر نظر بانک مرکزی تعیین می‌شود. اما در واقعیت بانک‌ها برای این که بتوانند در جذب سرمایه رقابت کنند سودهایی تا حدود ۱۹ درصد نیز برای سپرده‌گذاران در نظر می‌گیرند. از مزایای سرمایه‌گذاری در بانک، ریسک پایین‌تر و تضمین سود سالیانه سپرده، توسط بانک مرکزی است. البته در سال‌های اخیر و در مقایسه با روند تورمی، سرمایه‌گذاری در بانک عملا بازدهی منفی (نسبت به تورم) داشته است.

توجه داشته باشید که سود پرداختی بانک‌ها باید از طریق فعالیت‌های صحیح اقتصادی و عمرانی تامین شود، نه از طریق جذب سپرده‌های بیشتر و اعطای وام ها! از نظر اقتصادی افزایش نرخ بهره بانک‌ها بیانگر ضعف سیستم اقتصادی و تلاش بانک‌ها برای جذب سپرده گذاران بیشتر در جهت کنترل تورم است!

از آنجایی که می‌دانیم شما مستحق بهترین‌ها هستید و به همین دلیل نیز درحال مطالعه و یادگیری می‌باشید، ما معتقدیم برای رشد و استقلال مالی، افراد باید در فضاهای پویا سرمایه‌گذاری کنند و به هیچ عنوان توصیه‌ای برای سرمایه‌گذاری در بانک نداریم. مگر برای استفاده از تراکنش‌های مالی به عنوان واسطی برای سایر بازارهایی که جهت سرمایه‌گذاری مد نظر شماست.

چکیده مطلب:

مطالعه و کسب دانش مناسب، در حوزه سرمایه‌گذاری و شناخت انواع بازار های موجود، از ضروریات رسیدن به استقلال و موفقیت مالی است. از اینرو در این مقاله به صورت کلی با انواع بازار های سرمایه‌گذاری (بازارهای فیزیکی و بازارهای مالی) و طبقه بندی آن‌ها آشنا شدیم. برای مطالعه بیشتر در مورد بازارهای سرمایه‌گذاری مقالات زیر پیشنهاد می‌شود:

ویژگی های بازار اولیه

آزمون آنلاین اقتصاد دهم مدرسه شهید مصطفی خمینی (ره) مرحمت آباد | بخش 3:…

تیم مدیریت گاما

آزمون آنلاین فصل 2 از بخش چهارم (بودجه و امور مالی دولت) | اقتصاد دهم…

تیم مدیریت گاما

آزمون تستی بخش 1 اقتصاد دهم انسانی و معارف | فصل دوم: تولید

تیم مدیریت گاما

آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان فرشتگان | دی 1395 + پاسخ

مهدی اسماعیل زاده

آزمون نوبت دوم اقتصاد پایه دهم دبیرستان شهید مفتوحی | خرداد 1396

سؤالات امتحان نوبت اول اقتصاد پایه دهم رشته انسانی دبیرستان هفده شهریور | دیماه…

آیسان میر فاتحی

آزمون نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان دخترانه غیرانتفاعی عترت سپاهان | خرداد 1395

سوال و جواب امتحان ترم اول اقتصاد دهم دبیرستان جام | دی 97

علی افلاکی خسروشاهی

امتحان ترم اول اقتصاد دهم انسانی دبیرستان نمونه خیامی قائنات | دی 98

امتحان میان ترم اقتصاد دهم دبیرستان شهدای پروین زاد | بخش های 3 و 4 و 5

امتحان نیم سال اول اقتصاد دهم دبیرستان دخترانه دکتر حسابی تهران | دی 1397

پایین آمدن مشارکت بورسی ها در بازار اولیه

پس از آن که بورسی ها در مرحله پانزدهم هزار و 430 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کردند در دومرحله اخیر این خرید از نصف هم کمتر شده و پایین تر از 700 میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

به گزارش اقتصادنیوز، روند معاملات بازار اولیه اوراق بدهی دولتی در هفته های اخیر مسیری قابل توجه را ثبت کرده است. در این بازار دولت اوراق خود را به مشتریان عرضه کرده و از این طریق به کسب درآمد می پردازد. هرچه اوراق فروخته شده دولتی بالاتر باشد تامین کسری بودجه با مسیر هموارتری انجام می شود.

کسب درآمد دولت از این مسیر را بسیاری از اقتصاددانان اتفاقی مهم در اقتصاد ارزیابی کرده و آن را از حیث تورمی بیشتر به سود جامعه می دانند.

اما آن چه مشتریان را در این بازار فعال می کند دو متغیر مهم اوراق است. تاریخ سررسید و نرخ سود. هر چه این موضوع برای بورسی ها و بانکی ها جذاب تر باشد بیشتر مشتری دولت می شوند.

موضوعی که البته در هفته های اخیر منجر به ثبت اتفاق عجیبی شده است. بورسی ها که به دلیل ماهیت بلند مدت معاملاتشان، به نرخ سود توجه بیشتری نشان می دهند در این هفته ها مشارکتشان در بازار کمتر شده و حتی از نهادهای مالی نیز پایین تر آمده است. این در حالی است که نرخ سود اوراق عرضه شده تقریبا کم سابقه بوده است. پی گیری های اکو ایران در این رابطه نشان می دهد دلیل این اتفاق به سمت بورسی ها برمی گردد نه دولت.

پایین آمدن مشارکت بورسی ها در بازار

تاکنون هفده مرحله از بازار اولیه حراج گذشته است. پس از آن که بورسی ها در مرحله پانزدهم هزار و 430 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کردند در دومرحله اخیر این خرید از نصف هم کمتر شده و پایین تر از 700 میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

این در حالی است که ویژگی اوراق عرضه شده بیانگر نرخ سود اوراق در فراتر از 22 درصد بوده که به نوعی در سه سال گذشته بی ساقه قلمداد می شود. دلیلش را شنیده های اکو ایران در عوض کردن تاکتیک نهادهای تامین سرمایه در خرید از دولت می داند.

منابع آگاه در این زمینه خبر می دهند بورسی ها متمایل به خرید اوراق به صورت پذیره نوسی شده و در یک شنبه هفته جاری در حدود 2 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق را در این بازرا خریداری کرده اند. در همین رابطه خوب است اشاره ای به اوراق پذیره نویسی شود.

ریشه تمایلات بورسی ها به پذیره نویسی

در خرید اوراق به صورت پذیره نویسی معاملات میان سه بازیگر انجام می شود.نخست: دولت که فروشنده اوراق است، در ادامه نهادهای مالی نیز به صورت واسطه گر در این بازار فعالیت کرده و دسته سوم خریداران اوراق. به عبارت دیگر در این بازار بورسی ها توافق می کنند ظرف مدت معلوم اوراق دولت را به عنوان واسطه گر در بازار های دیگر می فروشند. در صورتی که موفق به این کار نشدند خود خریدار اوارق از دولت خواهند بود.

برخی معتقدند این شیوه خرید روش مرسوم بازارهای جهانی است و از دیدگاه آن ها راه منطقی تری به نظر می رسد. تفاوتش هم البته در نرخ سود اسمی اوراق در این بازار است. به این معنا که در حالت قبل بورسی ها اوراق را به قیمت کسر از دولت خریداری می کردند و اکنون به قیمت اسمی که نرخ سود را برای خریداران تغییر می دهد.

نکته مهم دیگر برای نهادهای واسطه گر، کارمزدی است که از دولت برای این معاملات دریافت می کنند. بنابراین نقدینگی بیشتری به نهادهای تامین سرمایه وارد شده و این موضوع مشتریان را بیشتر جذب بازار می کند. بنابراین سود آوری بیشتر برای نهادهای تامین سرمایه موجب شده تا مسیر پذیره نوسی را در بازار اولیه پیش بگیرند.

در همین رابطه منابع آگاه خبر داده اند بورسی ها در روز یک شنبه 2 هزار و 500 میلیارد تومان اوراق از دولت خریداری کرده و در ادامه 2 هزار و 500 تای دیگر را نیز تهیه خواهند کرد که در مجموع ممکن است تا پایان این هفته به 7 هزار میلیارد تومان نیز برسد.