کاربرد نقدینگی

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

کاربرد شبکۀ عصبی مصنوعی در پیش‌بینی جریان وجوه نقد آتی

وجوه‌‌ نقد از منابع مهم حیاتی هر واحد اقتصادی است و ایجاد توازن بین وجوه نقد در دسترس و نیازهای نقدی، مهم‌ترین عامل سلامت اقتصادی آن واحد می‌باشد. از آنجایی که وضعیت نقدینگی مبنای قضاوت بسیاری از اشخاص ذی‌نفع مانند سهامداران و سرمایه‌گذاران دربارة موقعیت واحد اقتصادی است. لذا، پیش‌بینی جریان وجه نقد آتی از اهمیت زیادی برخوردار است. افزون بر این، فراهم کردن مدل مناسب برای پیش‌بینی دقیق با حداقل انحراف مورد توجه بسیاری از محققین دانش حسابداری بوده است. هدف این تحقیق، استفاده از شبکة عصبی پرسپترون چند‌لایه و تعیین مدل برتر با استفاده از متغیرهای مدل رگرسیون تعهدی برای پیش‌بینی جریان وجوه نقد است. برای این منظور، تعداد 288 شرکت از میان شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال‌های 1382-1392، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از برازش‌های مدل‌های مختلف شبکة عصبی، حکایت از آن داشت که دو ساختار با 8 و 11 نود مخفی، بهترین مدل برای پیش‌بینی جریان وجه نقد است.

کلیدواژه‌ها

• پیش‌بینی جریان وجه نقد
• اقلام تعهدی
• شبکة عصبی مصنوعی

عنوان مقاله [English]

The Application of Artificial Neural Network in Predicting Future Cash Flows

نویسندگان [English]

• Ali Saghafi 1
• fatemeh sarraf 2
• Hannaneh Aghabalaei Bakhtiar 3

Cash flow of resources is essential for any economic unit and creates a balance between available cash and cash needs, the most important factor is the economic health of that unit. Since the liquidity situation is based on the judgment of many interested parties such as shareholders and investors about the position of the economic unit, therefore, predicting future cash flow is of utmost importance.In addition, providing the appropriate model to predict accurately with minimal deviation of accounting knowledge has been of interest to many researchers. The purpose of this research was to use neural network and multilayer perceptron and determine the best model by using commitment regression model to predict cash flow. For this purpose, two hundred and eighty seven companies in Tehran stock Exchange were investigated during 2001-2011. The results of the review of various neural network models suggest that the two structures with 8 and 11 hidden nodes, is the best model to predict cash flow.

کاربرد نقدینگی

تیم متفکران نوین مالی با سرپرستی دکتر تفتیان در مسیر موفقیت مالی و حسابداری، در ارتقای سطح دانش و مهارت مالی و حسابداری در سطوح مختلف جامعه سهیم است.

- رسالت و هدف تیم متفکران نوین مالی

- مشارکت تیم متفکران نوین مالی

- بیوگرافی دکتر تفتیان

• جدیدترین مطالب
• پر بازدیدترین
• پربازدیدترین اخبار

ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1394

سازمان مدیرت وبرنامه ریزی کشور.

قانون بودجه سال 1364

‌قانون بودجه 1364 کل کشور ‌ماده واحده - بودجه سال 1364 کل کشور از حیث درآمدها و سایر منابع تأمین اعتبار شش هزار و هشتصد و نود دو میلیارد و یکصد و بیست و‌شش میلیون و یکصد و شصت هزار ریال (6.892.126.106.000) و از حیث هزینه‌ها و سایر پرداختها شش هزار و هشتصد و نود و دو میلیارد و‌یکصد و بیست و شش میلیون و یکصد و شصت هزار (6.892.126.160.000) ریال می‌باشد.

اولویت های پژوهش های سال 91 موضوع بند 89

روسای محترم دستگاه های مشمول جزء 1 بند میم ماده 224 برنامه پنجم توسعه و بند 89 قانون بودجه 1391 کل کشور .

آئین نامه اجرایی بند 89

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.

ضوابط اجرایی قانون بودجه سال 1391

متغیر چیست و چگونه متغیرهای پژوهش را بشناسیم؟

هر چیزی که بتواند ارزش های گوناگون و متفاوت را بپذیرد، به آن متغیر می گویند. بنا به تعریف دیگر، متغیر یک مفهوم است که بیش از دو یا چند ارزش یا عدد به آن اختصاص داده می شود. .

مبانی نظری و پیشینه تحقیق(فصل دوم پایان نامه)

برای فصل دوم ، با عنوان " سابقه تاریخی، مبانی نظری، ادبیات پژوهش" نیاز به صرف وقت زیاد و کار بیشتری دارید. آن چه که قبلا برای پیشنهاد پژوهش خود تهیه نموده اید پایه کار است.

اقلام حقوق صاحبان سهام

حقوق صاحبان سهام شامل اقلامی از جمله سرمایه، انوخته ها، اندوخته قانونی و. می باشد. در این مبحث اصطلاحات انگلیسی به همراه مختصر توضیح جهت آشنایی هرچه بیشتر کاربران ارائه می‌گردد.

طبقه­ بندی متغیرها بر حسب ماهیت متغیر (متغیر گسسته و پیوسته)

کار پژوهشگر، جمع­آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده­های جمع­آوری شده از متغیرهاست. همان­طور که قبلاً ذکر شد، متغیرها به وسیلۀ عدد یا ارزش، مشخص می­شوند. کار پژوهشگر، جمع­آوری اطلاعات و تجزیه و تحلیل داده­های جمع­آوری شده از متغیرهاست. همان­طور که قبلاً ذکر شد، متغیرها به وسیلۀ عدد یا ارزش، مشخص می­شوند. .

بعضی ها عجیب خوبند

ﺑﻌﻀﯽ ﻫﺎ ﻋﺠﯿﺐ ﻫﺴﺘﻨﺪ! ﺑﺎ ﯾﮏ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻣﯽ ﺁﯾﻨﺪ ﻭ ﻣﯽ ﻧﺸﯿﻨﻨﺪ ﺗﻪ ﺗﻪ ﺩﻟﺖ، ﻭ ﺑﺎ ﻫﺰﺍﺭ ﺑﻬﺎﻧﻪ ﻭ ﺗﻠﺨﯽ ﻭ ﺍﺧﻢ ﻭ ﺗَﺨﻢ ﻭ ﺩﻟﯿﻞ ﺩﯾﮕﺮ ﺍﺯ ﺩﻟﺖ ﻧﻤﯿﺮﻭﻧﺪ!ﺧﻮﺏ ﻣﯿﺨﻨﺪﻧﺪ؛ ﺧﻮﺏ ﮔﻮﺵ ﻣﯿﮑﻨﻨﺪ؛ ﺍﺻﻼ ﺍﻧﮕﺎﺭ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﯾﻪ ﺩﻟﮕﺮﻣﯿﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ! ﺣﺘﯽ ﺍﮔﺮ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ؛ ﺭﺩ ﭘﺎﯾﺸﺎﻥ ﺭﻭﯼ ﺩﻟﺖ ﻣﯿﻤﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻤﺮ.

اسامی اعضاء جامعه مشاوران رسمی.

اسامی اعضاء جامعه مشاوران رسمی مالیاتی ایران دارای کارت عضویت معتبر.

سواد مالی و مدیریت هزینه

مهم نیست که کجا یا چطور خرید می کنید، وسوسه ی خرید بیشتر همه جا ما را دنبال می کند. .

اصلاحیه جدول استهلاک مالیاتی

براساس بخشنامه جدید سازمان امورمالیاتی ، کاربرد نقدینگی جدول اصلاح شده استهلاکات مالیاتی موضوع. .

آموزش ‌تعدیلات ‌سنواتی

معمولا به جای عنوان تعدیلات سنواتی در حسابداری گاها از سود و زیان انباشته یا سود و. .

مزیت سرمایه گذاری

> گروه بندی فایل ها ‏ > پژوهش و پایان نامه ‏ > مجموعه مقالات گردآوری شده به تفکیک موضوع ‏ > تحقیقات بازار سرمایه ایران ‏ > نقدینگی ‏ > توصیف فایل ها

پیش بینی جریان نقدی مستلزم شماری تصمیمات اقتصادی بویژه سرمایه گذاری می باشد. پژوهش حاضر توانایی جریان نقدی و اجزا تعهدی سود را در پیش بینی جریان نقدی در بورس اوراق بهادار تهران بررسی می نماید. بر اساس مبانی نظری موضوع، سه مدل رگرسیونی سود، جریان نقدی، جریان نقدی و اجزا تعهدی تدوین شد. همچنین نسبت های جریان نقدی جهت پیش بینی جریان نقدی آتی بررسی شد. جامعه آماری پژوهش شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران بین سال های 1382 تا 1386 می باشد. برای واکاوی داده های آماری و فرضیه های پژوهش از نرم افزار Eveiws 6و تحلیل رگرسیون استفاده شده است. اطلاعات مربوط به جریان نقدی مستقیما از صورت جریان وجوه نقد استخراج شد. نتایج پژوهش نشان می دهد که سود، جریان نقدی، جریان نقدی و اجزا تعهدی می توانند جهت پیش بینی جریان نقدی آتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران استفاده شوند. علاوه بر این مدل جریان نقدی و مدل جریان نقدی و اجزا تعهدی توان پیش بینی بهتری نسبت به مدل سود دارند. همچنین یافته ها نشان می دهد که نسبت های نقدینگی توان پیش بینی جریان نقدی آتی را ندارند.

کلید واژه: نسبت های نقدینگی، حسابداری تعهدی، پیش بینی جریان نقدی عملیاتی آتی، سود

دعوت از دوستان

همگام با تیم:عضویت طرح یاقوت

همیار با تیم: عضویت طرح زمرد

همکار با تیم: عضویت ویژه الماس

جستجو یار مالی شغلی

مترجم یار مالی حسابداری

راه حل کلی شما برای کنترل نقدینگی در کشور چیست؟

مدت هاست که کشور دچار حادثه ای شده،اما نه طبیعی. سیل ویرانگر برخی نقاط کشور را در بر گرفته. نقدینگی در اقتصاد کشور طغیان کرده و موج های سهمگینی رو به بازار میزند و سبب لطمه به تولید داخلی میشود.

راه حل کلی شما برای کنترل نقدینگی در کشور چیست؟

با عرض سلام و احترام

راههای کنترل نقدینگی

در محور کنترل نقدینگی موجود، برای جلوگیری از افزایش سرعت گردش نقدینگی با هدف کنترل سفته بازی و ورود نقدینگی به بازار ملتهب دارایی‌ها اعم از ارز، طلا، املاک و مستغلات، لازم است که سپرده های کلان و تراکنش های آنها کنترل شده و مجوز افتتاح سپرده‌های سرمایه‌گذاری دو ساله و بالاتر داده شود. در این میان، فروش اوراق و دارایی‌های دولتی و سپرده گذاری منابع حاصله در بانکها با هدف جمع آوری نقدینگی مردم و وارد نکردن آن به اقتصاد، در کنار اجرای مالیات ستانی از عایدیسرمایه و ثبات بخشی به بازار ارز و سکه نیز می‌تواند راهکارهای موثر کنترل نقدینگی موجود باشد.

در عین حال، در شرایطی که توزیع سپرده‌های بانکی به شدت متمرکز است، کنترل سپرده‌های کلان ضرورت جدی می یابد، زیرا انتقال پول تنها از چند حساب معدود، می تواند موجب التهابات جدی در بازارهای مختلف و بروز شوک قیمتی بر دارایی ها شود. از سوی دیگر، در حال حاضر بانک ها نمی توانند سپرده های سرمایه گذاری بیش از یک ساله افتتاح کنند، در حالی که سپرده های بلندمدت ماندگای بیشتری دارند؛ به ویژه آنکه جریمه برداشت پیش از سررسید آنها بالا و قابل توجه باشد.

همچنین اجرای مالیات بر عایدی سرمایه و ثبات بخشی به بازار طلا و ارز، انگیزه سفته بازی را کاهش داده و از افزایش سرعت گردش نقدینگی جلوگیری می کند؛ اگرچه، ایجاد یک بازار عمیق ارز با نرخ آزاد در کنار مداخله ارزی هوشمند بانک مرکزی و تأسیس بازار مشتقات ارزی برای پوشش ریسک و سفته بازی کنترل شده که البته فضا و فرصتی برای مداخله ریالی بانک مرکزی را فراهم می کند، نیز به میزان زیادی منجر به کاهش بیش از پیش نوسانات ارزی خواهد شد که به نوبه خود، تأثیر زیادی بر سرعت گردش نقدینگی دارد.

حجم نقدینگی چطور کاهش می یابد؟

برای کاهش حجم نقدینگی موجود نیز دو راهکار از سوی مرکز پژوهشهای مجلس پیشنهاد شده است که اولی فروش اموال مازاد بانکها و دیگری تسویه مطالبات غیرجاری بدهکاران بانک ها با سپرده های این بدهکاران در بانک‌های دیگر است. در این صورت، علاوه بر وصول مطالبات بانک ها، حجم نقدینگی کاهش می یابد.

اقدام های پیشنهادی برای مدیریت نقدینگی در راستای مهار تورم

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست و چگونه کار می کند؟

دنیای کریپتوکارنسی فقط به ارزهای دیجیتال محدود نمی‌شود. در حقیقت فناوری بلاکچین و رونق امور مالی غیرمتمرکز(DeFi) پنجره‌ای به دنیای نوآوری را به روی ما گشوده‌است. یکی از این نوآوری‌ها استخر نقدینگی(liquidity pool) است. اما استخر نقدینگی چیست و به چه کار ما می‌آید؟

در این مقاله از «اکس نوین» تصمیم داریم تا تمامی مفاهیم استخر نقدینگی را به ساده‌ترین شکل برای شما بازگو کنیم. با ما همراه باشید!

مطالبی که در این مقاله خواهید خواند:

مقدمه؛ آنچه پیش از شروع تعریف استخر نقدینگی باید بدانید

امور مالی غیرمتمرکز (DeFi) انقلابی در فعالیت‌های بلاکچینی بوجود آورده‌است به طوری که حجم معاملات صرافی‌های غیرمتمرکز گام به گام با صرافی‌های متمرکزی چون بایننس بالا می‌رود.

بر اساس داده‌های defipulse، در زمان نگارش این مقاله، بیش از 38 میلیارد دلار در پروتکل‌های دیفای قفل شده‌است و این اکوسیستم همچنان با انواع جدیدی از محصولات و خدمات به رشد خود ادامه می‌دهد.

اما پشت پرده این پیشرفت چیست؟ یکی از فناوری‌های اصلی پشت و پرده خدمات دیفای، استخر نقدینگی(liquidity pool) است.

استخر نقدینگی (liquidity pool) چیست؟

استخر نقدینگی در اصل مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌است. از استخرهای نقدینگی در خدمات متعددی از جمله تسهیل ترید غیرمتمرکز، وام‌دهی و بسیاری از فعالیت‌های دیگر استفاده می‌شود که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.

استخرهای نقدینگی در اصل پایه و اساس بسیاری از صرافی‌های غیرمتمرکز مانند یونی سواپ(Uniswap) هستند. کاربرانی که این نقدینگی را تهیه می‌کنند، مقدار مساوی از دو توکن را در یک جایی به نام استخر قرار می‌دهند و یک بازار بوجود می‌آورند.

اما هدف این کاربران از تهیه نقدینگی چیست؟

از قدیم گفته‌اند، هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد! به ازای هر تراکنشی که در صرافی‌های غیرمتمرکز صورت می‌گیرد، به این کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد تعلق می‌گیرند.

به عبارتی سود این کاربران در کارمزد تراکنش‌هایی است که با نقدینگی که آنها بوجود آورده‌اند انجام می‌شود.

یکی از اولین پروتکل‌هایی که از استخرهای نقدینگی استفاده کرد، پروتکل Bancor بود. اما استخر نقدینگی با Bancor آنچنان مورد توجه قرار نگرفت. در حقیقت، Uniswap، اولین صرافی غیرمتمرکزی بود که توانست استخر نقدینگی را آنطور که باید و شاید به توجه کاربران برساند.

از دیگر صرافی‌های غیرمتمرکزی که بر بستر بلاکچین اتریوم از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کنند می‌توان به سوشی سواپ (SushiSwap)، کرو (Curve) و بالانسر (Balancer) اشاره کرد.

اما آیا تمامی صرافی‌های غیر متمرکز از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند؟ خیر!

در حال حاضر دو نوع صرافی غیرمتمرکز بر بلاکچین اتریوم وجود دارد. نوع اول صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از دفتر سفارش (OrderBook) استفاده می‌کنند. نوع دیگر همان صرافی‌های غیرمتمرکزی هستند که از استخر نقدینگی استفاده می‌کنند.

بیایید تفاوت‌های میان استخر نقدینگی و دفتر سفارشات را با هم بررسی کنیم.

استخر نقدینگی در برابر دفتر سفارشات

برای درک بهتر استخر نقدینگی، اجازه دهید در ابتدا بخش اساسی تجارت الکترونیک یعنی دفتر سفارشات را بررسی کنیم. به زبان ساده، دفتر سفارشات، مجموعه از سفارشات یک بازار معین است.

سیستمی که سفارشات را منطبق به یکدیگر وصل می‌کند، موتور انطباق (matching engine) نامیده می‌شود. در حقیقت دفتر سفارشات و موتور انطباق، بخش اصلی هر صرافی غیرمتمرکز را تشکیل می‌دهد. مدل دفتر سفارشات امکان ایجاد بازارهای پیچیده مالی را برای ما فراهم می‌کند.

صرافی‌هایی که از دفتر سفارش استفاده می‌کنند، برای انجام معاملات متکی به یک سیستم پیشنهاد و درخواست هستند. موتور انطباق صرافی‌ها خریدار و فروشنده را به متصل می‌کند و ترید انجام خواهد شد.

در جاهایی که نقدینگی بالاست، مدل دفتر سفارشات بسیار مناسب است. اما در صورتی که معامله‌ای نقدینگی پایینی داشته‌باشد، این نوع سیستم به مشکل بر خواهد خورد. در این صورت، این سفارشات، با نوسانات بزرگ و غیر عادی رو به رو می‌شوند که آنها را از پذیرش عموم باز می‌دارد.

استخر نقدینگی برای حل این مشکل به وجود آمده‌است. در حقیقت استخر نقدینگی اینجاست تا با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین ببرد و مشکل نقدینگی را برطرف کند.

استخرهای نقدینگی چگونه کار می کنند؟

بازارسازهای خودکار (AMM) به نظر می‌رسد که قوانین بازی را تغییر داده‌اند. به وسیله این نوآوری چشم‌گیر، امکان انجام تراکنش‌های درون زنجیره‌ای بدون نیاز به دفتر سفارش فراهم شد.

یک صرافی همتا به همتا (peer-to-peer) با مدل دفتر سفارشات را در نظر بگیرید. در این صرافی، خریداران و فروشندگان توسط مکانیسم دفتر سفارشات به یکدیگر متصل می‌شوند.

در طرف دیگر اما، خرید و فروش با استفاده از بازارسازهای خودکار متفاوت و به صورت کاربر با قرارداد (peer-to-contract) انجام می‌شود.

همان‌طور که بالاتر اشاره کردیم، استخر نقدینگی مجموعه‌ای وجوه است که در یک قرارداد هوشمند توسط یک سری افراد به وجود می‌آید. هنگام کار با بازارسازهای خودکار، مانند خرید سنتی، نیازی به وجود طرف مقابل نیست.

در حقیقت شما ترید خود را در برابر نقدینگی موجود در استخر نقدینگی انجام می‌دهید. برای مثال، در صورتی که شخصی بخواهد توکنی خریداری کند، در آن لحظه نیازی به وجود فروشنده نیست. در عوض باید نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد.

برای مثال، هنگام خرید یک کوین در یونی سواپ، فعالیت شما توسط الگوریتمی کنترل می‌شود که بر فعالیت‌های استخر استخراج حاکم است. علاوه بر این، قیمت‌گذاری نیز بر اساس این الگوریتم تعیین می‌شود.

استخرهای نقدینگی برای چه مواردی استفاده می شوند؟

عمده صحبت ما تاکنون در رابطه با بازارسازهای خودکار بوده‌است. بازار سازهای خودکار، محبوب‌ترین مدل استفاده از اسنخرهای نقدینگی است. با این حال، فراهم کردن نقدینگی یک مفهوم ساده است و می‌توان از آن در موارد متعددی استفاده کرد.

یکی از این موارد، ییلد فارمینگ یا استخراج نقدینگی است. استخرهای استخراج، اساس کار پلتفرم‌های کشت سود مانند یرن فایننس (Yearn.Finance) هستند. در این پلتفرم‌ها کاربران برای کسب سود بیشتر، وجوه خود را به استخرهای استخراج واریز می‌کنند.

توزیع توکن‌های جدید به دست افراد مناسب یکی از مشکلات بزرگ پروژه‌های کریپتو است. استخراج نقدینگی یکی از موفقیت‌آمیزترین رویکردها در برابر این مشکل بوده‌است.کاربرد نقدینگی

در این روش توکن‌ها به صورت الگوریتمی بین کاربرانی که توکن‌های خود را در استخرهای نقدینگی گذاشته‌اند و متناسب با سهم آنها از نقدینگی توزیع می‌شود.

وقتی که شما برای پلتفرم‌هایی مانند یونی سواپ یا کامپاند (Compound) نقدینگی فراهم می‌کنید، به شما توکن داده می‌شود که نشان‌دهنده سهم شما در آن مجموعه است.

جالب اینجاست که شما می‌توانید این توکن‌ها را در سایر استخرهای نقدینگی سپرده‌گذاری کنید و سود کسب کنید.

یکی دیگر از موارد استفاده از استخرهای نقدینگی، بیمه‌ها در برابر ریسک قراردادهای هوشمند است. بسیاری از این پلتفرم‌های بیمه از طریق استخرهای نقدینگی اجرا می‌شوند.

کاربرد استخرهای استخراج کم نیستند و در این مقاله تنها به چند مورد از آنها اشاره کردیم.

مزایا و معایب استخرهای نقدینگی

استخرهای نقدینگی دارای مزایای زیادی هستند و می‌توانند یکی از بهترین گزینه‌ها برای سرمایه گذاری باشند اما این استخرها ریسک‌هایی نیز دارند.

اگر قصد تأمین نقدینگی یک بازارساز خودکار را دارید، باید با مفهوم ضرر ناپایدار (impermanent loss) آشنا شوید. در حقیقت، هنگامی که نقدینگی برای یک بازارساز خودکار فراهم می‌شود، امکان کم شدن ارزش دارایی شما وجود خواهد داشت.

این ضرر گاهی اوقات می‌تواند کوچک و بسیار ناچیز باشد و گاهی اوقات ممکن است بسیار زیاد باشد.

خطر دیگری که وجود دارد، مربوط به قراردادهای هوشمند است. شما وجوه خود را به قراردادهای هوشمند واریز می‌کنید. در صورت هرگونه سوء استفاده یا نادرست بودن قرارداد هوشمند، ممکن است سرمایه‌تان از بین برود.

علاوه بر این، اگر قصد واریز وجوه خود به استخرهای نقدینگی را دارید، در مورد پروژه‌هایی ک توسعه دهندگان اجازه تغییر قوانین حاکم بر استخر را دارند کاملآ مراقب باشید.

گاهی اوقات توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از برخی دسترسی‌های خاص که در کد قرارداد هوشمند وجود دارد، دست به فعالیت‌های مخرب بزنند.

در کل می‌توان گفت که دیفای و اموری مانند استخرهای نقدینگی، فناوری‌های نو ظهوری هستند که تا بلوغ نهایی هنوز فاصله زیادی دارند بنابراین در حال حاضر هر اتفاقی ممکن است برای آنها بیافتد.

جمع بندی استخر نقدینگی

استخرهای نقدینگی(liquidity pool)، یکی از اصلی‌ترین فناوری‌های اکوسیستم امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای است. این استخرها پایه و اساس بسیاری از خدمات مانند ترید غیرمتمرکز، وام دهی، ییلد فارمینگ و … هستند.

صرافی‌های غیرمتمرکز با دو مکانیسم دفاتر سفارش و استخرهای نقدینگی کارها را انجام می‌دهند. زمانی که نقدینگی کافی وجود داشته‌باشد دفاتر سفارش می‌توانند بسیار خوب عمل کنند اما در صورت کاهش نقدینگی، این مکانیسم برای کاربران مشکل‌ساز خواهد شد.

استخرهای نقدینگی در حقیقت برای برطرف کردن مشکلات ناشی از دفاتر سفارش در هنگام نقدینگی پایین پدید آمده‌اند و با استفاده از قراردادهای هوشمند، وابستگی توکن‌ها به حجم ترید را از بین می‌برند و مشکل نقدینگی را برطرف می‌کنند.

در آخر باید گفت که استخرهای نقدینگی همانند سایر خدمات حوزه دیفای، هنوز در ابتدای راه قرار دارند و در ادامه احتمالاً از آنها بیشتر خواهیم شنید.

سؤالات متداول

استخر نقدینگی(liquidity pool) مجموعه وجوهی است که در یک قرارداد هوشمند قفل شده‌، هر کاربر می تواند سرمایه خود را به جای نگهداری در کیف پول، به استخرهای نقدینگی بریزد و سود دریافت کند!

بله! به ازای هر تراکنش، کاربران متناسب با سهمشان از کل میزان نقدینگی، کارمزد دریافت می‌کنند.

راهکارهای کاربردی مدیریت بدهی بانک‌ها

مدیر عامل بانک مسکن معتقد است: یکی از مهم‌ترین انتظاراتی که مردم از دولت و سیاست‌گذاران دارند این است که ضمن کاهش نرخ تورم، کنترل رشد نقدینگی را نیز در کنار افزایش رشد اقتصادی مورد توجه قرار دهند.

به گزارش ایبِنا به نقل از تازه های اقتصاد، یکی از مهم‌ترین انتظاراتی که مردم از دولت و سیاست‌گذاران دارند این است که ضمن کاهش نرخ تورم، کنترل رشد نقدینگی را نیز در کنار افزایش رشد اقتصادی مورد توجه قرار دهند. از راهکارهای کنترل رشد نقدینگی کاهش اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی است که در صورت اجرای صحیح، می‌تواند گامی مهم در راستای انضباط‌بخشی به نظام بانکی و بهبود شاخص‌های اقتصادی باشد. در این راستا، با ابوالقاسم رحیمی انارکی ‐ مدیرعامل بانک مسکن ‐ به گفت‌وگو نشستیم که مشروح آن در ادامه از نظرتان می‌گذرد.

افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی چه اثری در نرخ تورم و سایر شاخص‌های اقتصادی دارد؟

منابع پایهٔ پولی شامل خالص بدهی دولت به بانک مرکزی، خالص دارایی بانک مرکزی، و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی است. ازآنجایی‌که بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی برحسب منابع یکی از اجزای پایهٔ پولی است، لذا با افزایش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی، پایهٔ پولی یا پول پرقدرت نیز افزایش می‌یابد.

با توجه به سازوکار ایجاد پول در نظام بانکی که مشتمل بر پول و شبه‌پول است، در صورت افزایش و زمانی‌که به‌صورت کامل به‌سمت تولید هدایت نشود، در بازارهای مالی سرگردان می‌شود و آثار آن به شکل تورم نمود می‌یابد. این تورم زمانی که همراه با رکود اقتصادی باشد، به رکود تورمی منجر خواهد شد.

با توجه به رکود تورمی و معیوب‌بودن چرخهٔ بدهی در کشور و نبود زیرساخت‌های اقتصادی و توانمندی‌های داخلی جهت تولید، این پول وارد فعالیت‌های غیرتجاری می‌شود و با توجه به وضعیت ناعادلانهٔ توزیع ثروت در جامعه و تخصیص ثروت به افراد خاص، نقدینگی به‌سمت سفته‌بازی و فعالیت‌های غیرمولد سودآور کوتاه‌مدت می‌رود. به‌عبارتی، افزایش تورم ناشی از بدهی بانک‌ها و جاری‌شدن نقدینگی به بخش‌هایی غیر از تولید چنانچه کنترل شود، موجب تضعیف بخش تولید و در نهایت کاهش تولید ناخالص داخلی، کاهش رشد اقتصادی، و بروز فقر اقتصادی می‌شود.

از سوی دیگر، افزایش نقدینگی زمانی‌که به‌صورت کامل به‌سمت تولید هدایت نشود، آثار تورمی آن به‌شکلی نمود می‌یابد که حتی در بلندمدت نیز باوجود ابزارهایی نظیر ابزارهای ارزی و یا نرخ بهره، نمی‌توان مانع از اثرگذاری نقدینگی در تورم شد.

آثار دیگری در افزایش نرخ تورم مترتب است؛ ازجملهٔ آن می‌توان به کاهش مصرف به‌دلیل کاهش قدرت خرید اشاره کرد که در کنار افزایش هزینه‌های تولید، منجر به کاهش تمایل به سرمایه‌گذاری در بلندمدت می‌شود. واضح است که به‌تبع کاهش تولید، نرخ بیکاری افزایش می‌یابد و آثار زیان‌بار متعدد اقتصادی و اجتماعی را به جامعه تحمیل خواهد کرد.

در این شرایط، چه راهکارهایی را می‌توان برای مدیریت بدهی بانک‌ها اتخاذ کرد؟

بانک‌ها مانند هر بنگاه اقتصادی به‌دنبال حداکثرکردن سودآوری و منافع ذی‌نفعان خویش هستند؛ به‌عبارت دیگر، با توجه به فشار فزاینده در بازار رقابتی و محدودیت منابع، بانک‌ها تلاش می‌کنند درآمدهای خود را حداکثر و هزینه‌ها را تا کاربرد نقدینگی جایی که ممکن است حداقل کنند. بنابراین، بانک‌ها باید هم دارایی‌ها و هم بدهی‌های خود را مدیریت کنند. عمده‌ترین اقلام بدهی‌های بانک‌ها انواع سپرده‌هایی است که از سوی بخش‌های مختلف اعم از حقیقی و حقوقی، خصوصی، و دولتی سپرده‌گذاری شده‌اند، اما عوامل دیگری نیز به ایجاد بدهی منجر می‌شود. براین‌اساس به‌منظور ارائهٔ راهکارهای عملی برای حل مسئلهٔ بدهی بانک‌ها، بهترین کار توجه به دلایل ایجاد آن توسط سیاست‌گذار و مدیران اجرایی است. به‌نظر می‌رسد ضمن تحلیل وضعیت هر بانک و توجه به دلایل ایجاد این بدهی، راهکاری مناسب با شرایط هر بانک ارائه شود. به‌هرحال، راهکارهای عملی زیر در کوتاه‌مدت و بلندمدت می‌تواند کمک قابل‌توجهی به نظام بانکی کند.

الف- راهکارهای کاربردی در افق کوتاه‌مدت و میان‌مدت

سوق‌دادن بانک‌ها به‌سمت بازار بین‌بانکی: یکی از مهم‌ترین اهداف بازار بین‌بانکی رفع مشکلات نقدینگی کوتاه‌مدت بانک‌ها و کمک به اجرای سیاست پولی تعیین نرخ سود تعادلی در بازار پول است.

توجه به سابقهٔ بانک‌ها در اضافه‌برداشت: بانک مرکزی باید میان بانک‌هایی که به‌صورت مداوم بدهکارند با بانک‌هایی که موقتاً و براثر شرایط غیرقابل پیش‌بینی دچار کمبود نقدینگی می‌شوند، تفاوت قائل شود.

کاهش نرخ سپردهٔ قانونی: کاهش نرخ سپردهٔ قانونی یکی از راهکارهایی است که بانک مرکزی می‌تواند در کوتاه‌مدت به‌منظور کاهش مشکل کمبود نقدینگی بانک‌ها اتخاذ کند.

ب- راهکارهای کاربردی در افق بلندمدت

الزام به شفافیت در ارائهٔ آمارهای پولی: یکی از بزرگ‌ترین مشکلات در حل معضل اضافه‌برداشت این است که سهم هر یک از عوامل در رشد آن به‌طور دقیق مشخص نیست.

تعامل بیشتر دولت و بانک مرکزی در اتخاذ سیاست‌های پولی: ضمن حفظ استقلال طرفین، رایزنی و تعاملات بیشتر در زمینهٔ تدوین برنامه‌ها صورت پذیرد.

نظارت و برخورد جدی بانک مرکزی در خصوص پرداخت سودهای غیرمتعارف در نظام بانکی: یکی از مهم‌ترین مواردی که همواره سبب کسری نقدینگی و اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی می‌شود این است که بانک‌ها برای جذب سپرده گاهی اقدام به پرداخت سودهایی به مشتریان خود می‌کنند که قادر به پرداخت آن نیستند و همین امر سبب می‌شود با کسری نقدینگی روبه‌رو شوند و به منابع بانک مرکزی پناه آورند. براین‌اساس، بانک مرکزی با نظارت و برخورد جدی با این مهم، مانع از اضافه‌برداشت بانک‌ها خواهد شد.

مدتی است که بحث تهاتر بدهی بانک‌ها و دولت مطرح شده است. این طرح تا چه حد اجرایی شده است و چه تأثیری می‌تواند در کاهش بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی داشته باشد؟

دولت در لایحهٔ بودجهٔ ۱۳۹۷ کل کشور در خصوص تهاتر بدهی‌ها، بانک‌ها را نیز در مسیر تسویهٔ بدهی‌ها قرار داد. اما به‌منظور رفع بعضی از اشکالات مطروحه، کمیسیون تلفیق بودجه با پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس، زنجیرهٔ بدهی‌های دولت را با افزودن بانک مرکزی، به یک چهارضلعی تبدیل کرد تا زنجیرهٔ‌ تهاتر شامل دولت، مجموعهٔ اشخاص، و شرکت‌های طلبکار از دولت، بانک مرکزی، و بالاخره بانک‌ها (همچنین مؤسسات اعتباری غیربانکی) شود. در سال ۱۳۹۷، امکان این تهاتر فراهم نشد. لذا، تهاتر بدهی بانک‌ها با دولت و بانک مرکزی از طریق ظرفیت ایجادشده در تبصرهٔ ۵ بخش دوم قانون بودجهٔ سال جاری نیز از طریق انتشار اسناد تسویهٔ خزانه ذکر شد.

اگرچه این موضوع باعث انضباط‌بخشی به نظام بانکی کشور از طریق خروج دارایی‌های سمی (که منشأ آن نکول دولت در ایفای تعهداتش است) از ترازنامهٔ بانک‌ها می‌شود، در این خصوص توجه به چند نکته ضروری است:

با توجه به اینکه بدهی دولت به شبکهٔ بانکی بیش از بدهی شرکت‌های دولتی به شبکهٔ بانکی است، احتمال دارد بانک‌ها تمایل بیشتری به تهاتر مطالباتشان از دولت و شرکت‌های دولتی با بدهی خود به دولت داشته باشند؛ ولی مایل به تسویهٔ بدهی بخش خصوصی از محل مطالبات دولت نباشند. بانک‌ها امیدوارند از طریق وثیقه‌ها یا وصول مطالبات، بخشی از این دارایی‌ها را به نقدینگی تبدیل کنند؛ اما وقتی بخش عمده‌ای از این مطالبات معوق تبدیل به سرفصل بدهی دولت به بانک‌ها شود، عملاً بدهی فعلی دولت را بزرگ‌تر خواهد کرد.

این اقدام در بلندمدت به کاهش منابع و درآمد بانک‌ها و نهادهای دولتی که از اشخاص حقیقی و حقوقی (پیمانکاران و سایر اشخاص) مطالبات دارند منجر خواهد شد، زیرا در صورت تهاتر مطالبات پیمانکاران از دولت با بدهی پیمانکاران به بانک، عملاً بانک قادر نخواهد بود به بخشی از منابع خود که انتظار می‌رفت از طریق تسویهٔ بدهی پیمانکاران به‌دست آورد، دسترسی یابد؛ به بیان دیگر، منابع جاری و آتی بانک کاهش می‌یابد. این کمبود منابع منجر به درخواست خط اعتباری توسط بانک از بانک مرکزی می‌شود و بدهی بانک‌ها را به بانک مرکزی افزایش می‌دهد. اثر نهایی این فرایند نیز رشد پایهٔ پولی خواهد بود و از سوی دیگر با توجه به بدهی پیمانکاران به دولت و نهادهای دولتی و عدم پرداخت این بدهی توسط پیمانکاران (به‌دلیل تهاتر بدهی دولت)، سازمان‌ها و نهادهای دولتی مثل تأمین اجتماعی و… با کسری شدید بودجه روبه‌رو می‌شوند و از بانک‌ها تقاضای تأمین مالی می‌کنند که پیامد آن رشد پایهٔ پولی خواهد بود.

یکی از مباحث مهمی که در اجرای سیاست بازار باز مطرح است، بحث کنترل اضافه‌برداشت بانک‌هاست. برای اجرایی‌کردن آن چه پیش‌زمینه‌هایی باید رعایت شود؟

عملیات بازار باز که به مفهوم خرید و فروش اوراق بهادار پذیرفته‌شده توسط بانک مرکزی است، ابزاری برای تأثیرگذاری در نرخ سود کوتاه‌مدت در بازار پول است؛ بدین‌ترتیب که این فرایند از طریق سازوکار سیاست پولی منجر به تغییر سایر نرخ‌های بهره در اقتصاد می‌شود و در نهایت در سطح قیمت‌ها و تولید اثر می‌گذارد.

با تعمیق بازار اوراق بدهی دولت به‌ویژه اسناد خزانهٔ اسلامی در قالب بند «۹» مصوبات جلسهٔ شورای عالی هماهنگی اقتصادی به تاریخ ۱۰ مهر ۱۳۹۷ و بند «م» تبصرهٔ «۵» قانون بودجهٔ سال ۱۳۹۸، مجوزهای لازم برای انجام عملیات بازار باز فراهم شد. ازجملهٔ نتایج اجرای این سیاست می‌توان به افزایش نقدشوندگی اوراق کاربرد نقدینگی دولتی و تثبیت نرخ آن، ارتقای کیفیت و جذابیت اوراق، و در نتیجه کاهش هزینهٔ تأمین مالی دولت اشاره کرد. از سوی دیگر، لزوم ارائهٔ وثیقه از سوی بانک‌ها برای انجام عملیات بازار باز به بهبود ترکیب دارایی‌های بانک‌ها و افزایش سهم دارایی‌های مورد پذیرش بانک مرکزی می‌انجامد که احتمال اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی را کاهش می‌دهد.

اجرای موفق هر سیاست و برنامه در گرو آماده‌بودن شرایط و زمینه‌های اجرای آن است. این مهم در خصوص برنامه‌های مالی و اقتصادی نقش بیشتری دارد، زیرا در صورت آماده‌نبودن زمینه می‌تواند تأثیر معکوسی در اوضاع اقتصاد کلان داشته باشد. براین‌اساس در مقطع فعلی، کنترل ‌برداشت ‐ که در راستای سیاست‌های پولی و برقراری انضباط در این بازار است و تحقق آن منوط به الزام بانک‌ها به تسویهٔ اضافهبرداشت خواهد بود ‐ از مواردی است که لازمهٔ اجرای آن توجه به شرایط درونی بانک‌ها و سایر شرایط اقتصادی است.

تعادل در وضعیت منابع و مصارف بانک‌ها ازجمله زمینه‌های اجرای این سیاست است که سیاست‌گذار باید به آن توجه کند. به‌این‌ترتیب که در برخی موارد مشاهده می‌شود به‌دلایلی نظیر حوادث غیرمترقبه، ایفای تعهدات پیشین، و… مصارفی از سوی نهادها و سازمان‌های بالادستی به بانک‌ها تکلیف می‌شود که این موضوع موازنهٔ منابع و مصارف را به هم می‌زند و مشکلاتی در ایفای تعهدات بانک‌ها ایجاد می‌کند. اهمیت این موضوع زمانی دوچندان می‌شود که بانک‌ها در وصول این مطالبات با مشکل و عملاً با سوخت‌شدن برخی از منابع خود مواجه می‌شوند.

ثبات بازارهای موازی به‌دلیل تأثیری که در تجهیز منابع بانکی می‌گذارد موضوع دیگری است که باید به آن توجه کافی شود، زیرا بازده سایر بازارها و نرخ‌گذاری دستوری سود سپرده‌ها و تسهیلات، بانک‌ها را در جذب منابع به چالشی می‌کشاند و آن‌ها را ناگزیر به اضافه‌برداشت می‌کند. به‌هرحال در راستای ثبات بازار پول و به‌منظور کمک به نظام بانکی در جهت اجرای این مهم، به‌نظر می‌رسد می‌توان با ارائهٔ راهکارها و ابزارهایی در جهت مدیریت بدهی بانک‌ها گام اساسی برداشت. ازجملهٔ این راهکارها می‌توان به مواردی نظیر تعریف ابزارهای بدهی با قابلیت‌های مختلف، رتبه‌بندی بانک‌ها، و ساماندهی بدهی‌های دولت اشاره کرد.