شرط تعادل در بازار سرمایه

بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.

بازار سرمایه به مدار تعادل بازمی‌گردد

نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران، قیمت سهام را در بسیاری از نمادها ارزنده دانست و گفت: بازار بعد از رشد چشمگیر، از مرداد شروع به اصلاح کرده و اکنون به قیمت های خوبی رسیده است.

به گزارش سرویس بورس مشرق، عباس آرگون اظهار داشت: برآیند بلندمدت بازار از همه بازارها مناسب تر بوده و بازدهی بیشتری داشته است، اما چون سهامداران هنوز محتاطانه عمل می کنند و اعتماد کامل به بازار برنگشته است، شرایط پایدار نیست.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران تاکید کرد: بعد از رشد خوب شاخص، از اقبالی که به بازار سرمایه بود، بهره برداری لازم صورت نگرفت بلکه این موضوع در مقاطعی تبدیل به تهدید شد، بنابراین بازگشت به اعتماد مجدد، زمان بر خواهد بود.

بورس تا آخر هفته متعادل می‌شود؟

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با تاکید بر اینکه ورود به بازارها نباید با تبلیغ همراه باشد، افزود: بازارها اغلب به هم مرتبطند و در حقیقت، خود بازار و شرایط آن افراد جدید را جذب می کند؛ لذا دخالت ها باید به حداقل برسد.

وی همچنین تصریح کرد: معامله در بازار سرمایه با تاکید بر صف خرید و فروش منطق اقتصادی ندارد و غلط است؛ این صف ها غالبا به افراد خط می دهد و تحلیل را از بازار دور می کند.

آرگون، رفع تحریم ها و بازگشت امریکایی ها به برجام، مهار کرونا و انتخابات پیش رو در کشور را از جمله عوامل تاثیرگذار بر بازارها به ویژه بازار سرمایه در سال ۱۴۰۰ ذکر کرد و گفت: شرایط سال ۱۴۰۰ سخت تر از سال ۱۳۹۹ نخواهد بود و بازار به مدار تعادل برخواهد گشت.

نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران پیش بینی کرد: بازار سرمایه تا انتخابات ریاست جمهوری، افت شدید و رشد چشمگیر را تجربه نخواهد کرد.

آرگون با اشاره به اینکه بودجه ۱۴۰۰ هم تورم بالای ۲۰ درصدی را در پی دارد و نقدینگی را افزایش خواهد داد، تصریح کرد: به میزان تورمی که ایجاد می شود، شاخص نیز از آن تبعیت خواهد کرد.

وی با تاکید بر نقش مهم بازار سرمایه در تامین مالی بنگاه ها افزود: اگر آموزش های لازم برای ورود افراد به این بازار صورت گرفته و زیرساخت ها نیز فراهم باشد، به خوبی می توان از منابعی که به بازار سرمایه می آید، برای استفاده در بخش های مولد اقتصادی استفاده حداکثری کرد.

عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران خاطرنشان کرد: از طریق افزایش سرمایه، سلب حق تقدم و عرضه بنگاه های جدید می توان منابع را به سمت بنگاه های تولیدی هدایت کرد.

نایب رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق بازرگانی تهران در پایان به سرمایه گذاران و سهامداران توصیه کرد: تنها سرمایه های مازاد خود را وارد بازار کنند و ضمن پرهیز از هیجان، حتما با تحلیل و شناخت وارد شوند.

امن‌تر شدن سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه با کاهش نرخ سود بانکی/ شرط ایجاد تعادل در اقتصاد

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: در نگاه خوش بینانه اثر کاهش نرخ سود بانکی پایه ریزی امنیت سرمایه‌گذاری بویژه در بازار سرمایه را منطقی خواهد کرد.

به گزارش سایت طلا به نقل از اقتصاد آنلاین ، امیرعباس ضیائی، کارشناس اقتصاد و بازار سرمایه در گفتگو با خبرنگار بورس اقتصاد آنلاین در خصوص اقدام بانک مرکزی مبنی بر کاهش نرخ سود بانکی و تاثیر آن بر بازار سرمایه گفت: با وجود اینکه کاهش نرخ سود به نفع برخی بنگاه های اقتصادی تمام می شود اما، بطور حتم این کاهش نرخ تاثیر بسزایی در تمام بازارهای فعال در کشور خواهد گذاشت.

وی با اشاره به اینکه در گذشته نیز بازار سرمایه به دنبال کاهش نرخ سود بانکی بوده است، تصریح کرد: باید اجازه داد بازده اوراق سهام در بازار نرخ سود سپرده ها پوشش داده شود، البته فراموش نکنیم نتیجه منفی این کاهش نرخ در افزایش اجاره بهای مسکن، واحدهای تجاری، کاهش سود طلا و سکه قابل لمس خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه در نگاه خوش بینانه اثر کاهش نرخ سود در بازار سهام مثبت‌ تلقی می شود، اظهارداشت: بعد از تحقق کامل می‌توان‌ امید داشت تعادل اقتصادی در تمامی بازارها و بنگاه‌ها برقرار شود؛ البته با برنامه‌ریزی دقیق‌تر و مشورت با نخبگان‌ اقتصادی و قیاس اعداد و داده‌ها و ارقام در ارتباطات و مبادلات جهانی بی شک‌ هموار شدن مسیر اقتصاد کشور را شاهد خواهیم بود و پایه ریزی امنیت سرمایه‌گذاری در کشور به طور اصولی پیش می رود.

مدیر عامل شرکت بازرگانی آرتا یاران در پایان خاطرنشان کرد: باید دید بعد از اجرای کامل این دستور العمل رفتار بانکها چگونه خواهد بود چرا که تجربه ثابت کرده در برخی مواقع بانکها رقابت ناسالمی را با یکدیگر و با قوانین جدید وخاص در پیش می گیرند.

ورود قیمت‌گذاری دستوری به بازار پول و کالا ممنوع

مداخله دولت در تعیین قیمت‌ها در هر بازاری به برهم خوردن تعادل عمومی بازار و آشفته کردن اقتصاد می‌انجامد. از این‌رو لازم است از هرگونه قیمت‎‌گذاری در بازارهای پولی و کالایی پرهیز شود.

رییس هیات مدیره شرکت کارگزاری تأمین سرمایه نوین در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) اظهار کرد: در سال ‎ های اخیر به دلیل حاکمیت دیدگاه تعیین دستوری قیمت ‎ ها توسط دولت ‎ ها، شاهد قیمت ‎ گذاری ‎ های مستمر و دستوری در بازارهای مختلف هستیم.

علیرضا حیدرزاده هنزائی گفت: تعیین دستوری نرخ سپرده ‎ ها و تسهیلات بانکی در بازار پول، تعیین نرخ ‎ های سود اوراق با درآمد ثابت در بازار سرمایه، تعیین قیمت کالاهای مصرفی و خدمات در بازار کالا و خدمات، تعیین دستوری نرخ ‎ های حقوق و دستمزد در بازار کار و ده ‎ ها قیمت ‎ گذاری دیگر، موجب شده تا تعادل عمومی بازار و اقتصاد به هم بخورد؛ به گونه ‎ ای که از اصلاح آن با عنوان طرح تحول اقتصادی یاد می ‎ شود.

وی به پیامدهای قیمت‌گذاری دستوری اشاره کرد و افزود: از آنجا که دخالت دولت ‎ ها در قیمت ‎ گذاری در شرایط عادی قابل توجیه نبوده و تبعات مختلفی همچون رقابت ناپذیرشدن تولید ملی در عرصه بین‌المللی، کاهش انگیزه بخش خصوصی برای سرمایه ‎ گذاری در حوزه تولید و نبود نوآوری و توسعه را به همراه دارد. همچنین، جیره ‎ بندی برخی کالاهای اساسی در شرایط اضطراری مانند جنگ از موضوعات متفاوتی است که در این مقوله نمی‌گنجد .

این کارشناس بازار سرمایه با مدنظر قرار دادن صورت‌های مالی حسابرسی‌شده شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در سال مالی منتهی به ۳۰ اسفندماه ۱۳۹۹ تصریح کرد: زیان انباشته این دو شرکت‌ خودروسازی بزرگ در دوره مالی یادشده، به‌ترتیب بالغ بر ۳۰۰ و ۱۵۰ هزار میلیارد ریال است.

وی علت اصلی این امر را ناتوازنی بین افزایش نرخ‌های اعطایی به شرکت‌های خودروساز و افزایش قیمت نهاده‌های تولید، برشمرد و اذعان کرد: صنعت خودروسازی کشور به جایی رسیده است که هرچه محصول بیشتری تولید می ‎ کند، میزان زیان آن نیز افزایش می‌یابد. اکنون، خودرو از یک کالای مصرفی به یک کالای سرمایه ‎ ای تبدیل شده است .

رییس هیات مدیره شرکت کارگزاری تأمین سرمایه نوین ادامه داد: تجربه نشان داده قیمت‌گذاری خودرو در دوره‌هایی که کشور با تورم‌های بالا مواجه است، علاوه بر اینکه سیل تقاضای غیرواقعی را به سمت بازار روانه کرده، تولیدکننده را نیز با زیان‌های سنگین مواجه کرده است.

به گفته حیدرزاده، اصولا زمانی که هر کالایی از ارز گرفته تا بنزین، از خودرو گرفته تا مرغ و گوشت، با دو نرخ متفاوت راهی بازار شود، نتیجه‌ای جز فساد، گرانی، واسطه‌گری، تقاضای کاذب و رانت را در پی ندارد. وجود این ‎ گونه رانت ‎ ها و امتیازات، افزون بر دامن زدن به فساد و اتلاف منابع، همیشه بهانه ‎ ای برای شرط تعادل در بازار سرمایه مداخله نهادهای دولتی در قیمت ‎ گذاری بوده است. این در حالی است که تغییر مدیریت ‎ ها، اصلاح روش ‎ ها و تشدید نظارت ‎ ها، همچنانکه تاکنون تجربه کرده ‎ ایم، راه به جایی نمی‌‏برد .

وی با بیان اینکه حمایت دولت از اقشار ضعیف جامعه باید از طریق پوشش بیمه همگانی و کمک مستقیم صورت گیرد، بیان کردکرد: مداخله دولت از طریق دستکاری در قیمت ‎ ها به آشفته کردن فضای کسب‌وکار می‌انجامد. ممکن است افرادی این گونه مداخلات ناموجه را با مصلحت مردم توجیه کنند، اما چنین موضوعی در کنار بالا بودن نرخ تامین مالی، زمینه‌ساز نابودی تولید در کشور می‌شود.

رییس هیات مدیره شرکت کارگزاری تأمین سرمایه نوین در پایان تاکید کرد: تجربه ‌شکست‌خورده قیمت‌گذاری دستوری در کشور در زمان ‎ های مختلف و روی کالاهای مختلفی همچون فولاد، شمش، سیمان، برق و … نشان داده که این امر از کارایی لازم برخوردار نیست و اصرار به‌چنین سیاستِ اشتباهی تنها جنبه‌ رانت و فساد در کشور را ایجاد می ‎ کند .

شرط تعادل در بازار سرمایه

تعادل بازار با مالیات بر عایدی سرمایه

گروه اقتصادی – کورش شرفشاهی: از هنگامی که قرار شد مالیات جای تمام کسری های اقتصادی در بودجه را بگیرد، مالیات به اشکال مختلفی تعیین و دریافت شد. اما در این بین مالیاتهای وضع شده با انتقادهای شدیدی رو به رو شد و بحثهای زیادی در مورد ضعف کارکرد نظام مالیاتی کشور مطرح شد. منتقدان به ویژه صاحبان حرف و اصناف معتقد بودند فشار زیاد به بخش مولد اقتصاد، فرار سرمایه ها، معافیتهای گسترده مالیاتی، غیبت مالیات بعنوان ابزار تنظیمگر در بازارهایی که پتانسیل سفتهبازی دارند و سهم اندک در درآمدهای دولت از جمله موارد چالشهای مالیاتی است که باید اصلاح شود. این موارد به چالش بودجه تبدیل شده بود که رهبر انقلاب ماموریت اصلاح ساختار بودجه را به دولت دادند. با این فرمان، انتظار میرفت نظام مالیاتی در مرکز توجه دولت قرار بگیرد چرا که در حرکت به سمت اقتصاد بدون نفت، لازم بود ضمن کاستن از فشار مالیاتی بخش مولد اقتصاد، از طریق ایجاد پایههای جدید مالیاتی، جلوگیری از فرارهای مالیاتی و کاستن از معافیتهای غیرضرور، درآمدهای مالیاتی افزایش یابد و دولت بتواند با فشار کمتری، کاهش درآمدهای نفتی را مدیریت کند. در کنار این مباحث، مالیات بر عایدی سرمایه به صورت جدی مطرح شد که هنوز متولد شده، با انتقادهای زیادی رو به رو شد. البته با وجود آنکه این طرح موافقان بسیاری دارد و در مجلس نیز با اقبال رو به رو شده اما همچنان درگیر بروکراسی قانون گذاری است، معضلی که بارها از سوی روزنامه تجارت در قالب اطاله قانون گذاری مطرح شده است.

مالیات بر عایدی سرمایه چیست؟

اما قبل از آنکه در مورد مالیات بر عایدی سرمایه سخن بگوییم، لازم است بدانیم این مالیات از کجا آغاز شده است. براساس طرحی که در مجلس مطرح و اعلام وصول شد، تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی، نسبت به مجموع عایدی حاصل از واگذاری آن دسته از اموالشان که در ایران واقع است، مشمول پرداخت مالیات خواهند شد. پایههای مالیاتی با اهداف مختلفی مانند افزایش منابع عمومی، ایجاد عدالت اجتماعی، کاهش فاصله طبقاتی و تنظیم فعالیت بخشهای مختلف اقتصادی به کار گرفته میشود. مالیات بر عایدی سرمایه نیز یکی از پایههای مالیاتی است که اگرچه میتواند به افزایش منابع عمومی بیانجامد، ولی عمدتاً کارکرد تنظیمگری داشته و میتواند با تضعیف فعالیتهای غیرمولد و کاهش انگیزههای سوداگرانه نقش موثری در تنظیم بازارهای مختلف از جمله مسکن، خودرو، طلا و ارز ایفا کند. این پایه مالیاتی بیش از ۱۰۰ سال در بسیاری از کشورها وجود داشته است.

ابزار کاهش التهاب بازار خودرو

از آنجا که تاکید بر تاثیر مالیات بر عایدی سرمایه بر همه بازارها از جمله بازار خودرو است، معاون صنایع وزارت صمت با بیان اینکه قیمتهای فعلی خودروها در بازار مورد تایید وزارتخانه نیست، از طراحی طرح مالیات بر عایدی سرمایه خبر داد که در صورت تصویب از مابهالتفاوت قیمت درب کارخانه و حاشیه بازار و از معاملهگران خودرو مالیات اخذ میشود. مهدی صادقینیارکی به ایرنا گفت: تصویب این مالیات ویژه که به پیشنهاد وزارت امور اقتصادی و دارایی به ستاد اقتصادی دولت رفته، میتواند حضور دلالان و واسطهگران را در این بازار کمرنگ کند.وی بیانداشت: التهاب بازار خودرو ناشی از التهاب در بازارهای موازی بورس، طلا، سکه، ارز، مسکن و غیره است و از سالهای گذشته برخی روی خودرو به عنوان کالای سرمایهای سرمایهگذاری کرده و میکنند.

نمی توان جلوی سفته بازی را گرفت

اما این مالیات با مخالفان بسیاری نیز رو به رو شده است. به نوعی که رئیس اندیشکده حکمرانی شریف معتقد است مالیات بر عایدی سرمایه قبل از برقرار کردن مالیات بر مجموع درآمد، آثار مثبتش را از دست خواهد داد. دکتر علی مروی افزود: نمیتوان جلوی سفته بازی و … را گرفت. اگر روی کالاهای قابل شناسایی مالیات با نرخ بالا گذاشته شود، سرمایه به سمت بازار دیگری میرود که عایدی داشته باشد، بدون اینکه شناسایی شود؛ مثلاً این شخص میتواند در بازار ارز حضور یابد. آیا بانک مرکزی تماماً بر بازار ارز نظارت دارد؟ خیر بازار سیاه وجود دارد بازار اصلاً ویژگی اش این است که غیرمتمرکز است. اجرای مالیات بر عایدی پیش از مالیات بر مجموع درآمد اولین اثرش این است که بخش غیررسمی را بزرگتر میکند؛ دومین اثرش هم این است که اگر قرار باشد نرخ مالیات بر عایدی سرمایه بالا باشد شرایط را سخت میکند زیرا رونق از بین میرود. در بازار مسکن میتوان از خرید و فروش مکرر تا حدی جلوگیری کرد ولی آیا در بازار ارز، طلا، خودرو و… هم میتوان این کار را کرد؟ وقتی در بازاری حباب شکل میگیرد شاهد سودهای بالای ۲۰۰ درصد هم هستیم، چقدر میتوان از اینها مالیات گرفت؟ رئیس اندیشکده حکمرانی شریف افزود: ضمانتی ندارد؛ وعدههایی که در مورد آثار مالیات بر عایدی سرمایه بدون اجرای مالیات بر مجموع درآمد داده میشود نسیه است و نمیتوان روی این موارد حساب کرد چه رسد به اینکه از آن به عنوان منجی اقتصاد ایران یا بازار مسکن یاد کرد. در اینجا باید نیم نگاهی به نظام حقوقی نیز داشته باشیم. در نظام حقوقی پدیده وکالت بسیار قوی است و این موضوع میتواند به افزایش معاملات وکالتی منجر شود. بنابراین از همان ابتدا باید مالیات بر مجموع درآمد اجرا شود و بعد مالیات بر عایدی سرمایه. وی از مجلس جدید خواست که طرح مالیات بر عایدی سرمایه را از دور خارج کند و اگر امضا جمع شده در کمیسیون عقب بیاندازند و تاکید کرد؛ باید طرح مالیات بر مجموع درآمد با اولویت بالا تدوین شود. زیرا نمیتوان به لایحه دولت دلخوش بود.

کاهش قیمت مسکن با اخذ مالیات

از سوی دیگر نایبرئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با تاکید بر اینکه با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه، بیعدالتی مالیاتی از بین میرود، گفت: این قانون، قانون مالیاتی مؤثری بر کاهش تقاضاست و هر عاملی که تقاضا را کاهش دهد، حتما اثر کاهشی بر قیمتها خواهد گذاشت. احسان شرط تعادل در بازار سرمایه خاندوزی درباره اهمیت این طرح گفت: « میخواهم این نوید را به شما بدهم که علیرغم آنکه تصویب طرح مالیات عایدی بر سرمایه ممکن است چندین ماه در مجلس طول بکشد و مقدمات اطلاعاتی آن هم چندین ماه زمان خواهد برد اما از همان مرحله تصویب در مجلس اثر خودش را خواهد گذاشت و تقاضاهای سفته بازان و دلالی از بازار شروع به رفتن میکند. بنابراین کاهش قیمتها حتی پیش از شروع به اجرای این سیاست هم قابل پیشبینی است».نماینده تهران با بیان اینکه اجرایی شدن طرح مالیات برعایدی سرمایه در بخش مسکن نیازمند زیرساختهای است، گفت: « یک بخشی از زیرساختها که باید انجام شود و ما آن را مقدم بر خود تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه میدانیم زیرساخت اطلاعات بازار مسکن است که طی چند سال گذشته غیر از یک سال اخیر که آقای اسلامی قدمهای مثبتی را در این زمینه برداشت متاسفانه پیشرفت قابل توجهی نداشته است».وی افزود: «بنابراین قدم اول تکمیل کردن سامانه املاک و اسکان است که ما بدانیم افراد در کدام کدهای پستی ساکن هستند، آیا موجر هستند یا مالک و یا هیچ کدام. همه اینها باید در قانون تفکیک شود. برای اینکه این اتفاق سریعتر بیفتد نیازمند اقدام جدی از سوی دستگاههای اجرایی هستیم».خاندوزی ادامه داد: «قدم دوم که لازمه کار است ابعاد حقوقی ماجراست. یعنی برخی از خرید و فروش املاک و مستقلات از طریق سند عادی و به غیر از اسناد رسمی است و این یک لازمه دیگری دارد که متاسفانه در کشور بخش قابل توجهی از مشکلات و پروندههای قضایی مربوط به سندهای عادی و ثبت نشده است. این مسئله هم میتواند به کاهش مشکلات قضایی منجر شود و هم اینکه باعث خواهد شد افراد دیگر نتوانند به صورت صوری و به شکل قولنامهای املاک را چند دست بچرخانند بدون اینکه سند رسمی منتقل شود. متاسفانه در این زمینه مانعی وجود دارد که امیدوارم دوستان رسانهای به برطرف شدن این مانع کمک کنند».

آشنایی با انواع بازارهای مالی در ایران

در این مقاله آموزش بورس با انواع بازارهای مالی در ایران آشنا می‌شویم و پس از طبقه بندی این بازارها، ویژگی‌های هریک را با هم بررسی خواهیم کرد.

جایگاه بخش مالی در اقتصاد یک کشور

نظام مبتني بر اقتصاد بازار در سطح كلان به وجود بازارهاي 4 گانه اعتقاد دارد. اين بازارها عبارتند از: بازار كالا، بازار كار، بازار پول و بازار سرمايه. تجزيه و تحليل بازارهاي 4 گانه تعادل عمومي را به اثبات مي‌رساند. دو بازار از بازارهاي ياد شده در ارتباط با بخش مالي مي‌باشد. بخش مالي روي دوم سكه اقتصاد است كه در واقع مكمل بخش واقعي اقتصاد است. بنابراين تعادل بلند مدت و با ثبات هر نظام اقتصادي هنگامي به دست مي‌آيد كه دو بخش مالی و اقتصادی با ارتباطات دروني خود در شرايط تعادلي عمل كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت كه بخش مالي تزريق كننده حيات به بخش حقيقي اقتصاد است و منظور از توسعه مالي، توسعه سيستم يا بخش مالي يعني بازارها، نهادها و ابزارهاي مالي مي‌باشد.

بازارهای مالی در ایران

بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.

یكي از راه‌هاي سرمايه گذاري خريد دارايي‌هاي مالي است. مزيت خريد دارايي‌هاي مالي نسبت به خريد دارايي‌هاي واقعي از ديدگاه اقتصادي اين است كه اولا دارايي واقعي كالاي مصرفي است نه وسيله پس انداز و سرمايه گذاري. دوم اينكه خريد دارايي‌هاي واقعي و بلااستفاده نگه داشتن آنها به اميد گرانتر شدن در آينده به معناي بلااستفاده نگه داشتن منابع كشور است و ارزش افزوده اي ايجاد نمي‌كند. مگر شرط تعادل در بازار سرمایه آنگه از آن استفاده شود.

چند نوع از دارايي‌هاي مالي عبارتند از: سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري در بانك‌ها، طرح‌هاي بازنشستگي كه توسط صندوق‌هاي بازنشستگي ارايه مي‌شود، انواع بيمه نامه‌هاي شركت‌هاي بيمه و در نهايت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار كه توسط كارگزاران خريد و فروش مي‌شود.

وظایف بازارهای مالی

بازارهای مالی به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور، وظایفی بر عهده دارند که عبارتند از :

• تخصیص بهینه منابع
• اداره و کنترل بنگاه‌ها و مدیران به کمک واسطه‌های مالی
• ایجاد سهولت در نظام مالی تجارت و مبادلات
• قیمت‌گذاری ریسک و فراهم کردن مکانیسم ادغام
• انتشار اطلاعات در بین تامین‌کنندگان وجوه مالی

طبقه‌بندی انواع بازارهای مالی در ایران

بازارهاي مالي بر پايه معيارهاي متفاوتي قابل طبقه‌بندي هستند:

1- طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي

2- طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

3- طبقه‌بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي

4- طبقه‌بندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی

5- طبقه‌بندی براساس ساختار سازمانی

انواع بازارهای مالی بر اساس نوع دارايي

الف) بازار سهام

در اين بازار، سهام شركت‌ها كه نشانگر مالكيت دارنده آن در شركت است، دادوستد مي‌شود.

ب) بازار اوراق بدهی

بازاري است كه در آن ابزارهاي با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد مي‌شوند.

ج) بازار ابزارهای مشتق

بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي از كه آن جمله مي‌توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.

انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار

الف) بازار اولیه (Primary Market)

بازار اوليه جايي است كه بنگاه اقتصادي مي تواند در آن دارايي هاي مالي خود را با منابع مالي بلند مدت مبادله كند. در اين بازار منتشر كننده اوراق بهادار اقدام به فروش اين اوراق مي كند تا وجوه مورد نياز خود را تامين كند. دليل اصلي قابليت فروش اين اوراق وجود بازار ثانويه است.

ب) بازار ثانویه (Secondary Market)

در اين بازار اوراق بهاداري كه قبلا منتشر شده مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرند. وجود اين بازار مشاركت‌كنندگان را مطمئن مي‌سازد كه مي‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتي به فروش برسانند و مشكلي از نظر تبديل به نقد كردن دارايي‌هاي مالي‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه كه داراي سررسيد مشخصي مي‌باشند، وجود اين بازارها اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دارندگان اين اوراق مجبور به نگهداري آن‌ها تا تاريخ سررسيد نباشند. علاوه بر آن بازار ثانويه قيمت سهام جديدي كه قرار است در بازار اوليه عرضه شود را تعيين مي‌كند.

بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم می‌شود:

1. بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)

بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می‌شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.

2. بازار فرابورس (Over the Center Market) بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

بازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می‌شوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.

این بازار مربوط به معامله اوراق بهاداری است که در بازارهای فرابورس یا خارج از بورس معامله می‌شوند. از آنجایی که این بازار محلی مطمئن برای انجام معاملات است، بنابراین بسیاری از موسسات برای کاهش هزینه‌های کارمزد از این بازار استفاده می‌کنند.

یا اوراق مشارکت که در آن معاملات خصوصی بدون دخالت کارگزار، بین افراد عادی و یا سازمان‌های بزرگ انجام می‌گیرد. مزیت این بازار نپرداختن هزینه‌های بالای کارگزاری است.

انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید شرط تعادل در بازار سرمایه تعهدات مالی

بازار پول

بازار پول بازاري براي دادوستد پول و ديگر دارايي‌هاي مالي جانشين نزديك پول است كه سررسيد كمتر از يكسال دارند. همچنين مي‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت با ويژگي اندك بودن ريسك عدم پرداخت، نقدشوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.

سهام عادي

سهام عادي نوعي ابزار سرمايه‌گذاري است كه نشانگر مالكيت دارنده آن در يك شركت سهامي است و به دو دسته سهام با نام و سهام بينام تقسيم مي شود.

سهام ممتاز

سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين سهام زماني منتشر مي‌شود كه هزينة سهام عادي بالاتر باشد.

اوراق قرضه

اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آن‌ها ناشر متعهد مي‌شود مبالغ معيني (بهره سالانه) را در فاصله‌هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد، اصل مبلغ را بازپرداخت كند.

اوراق مشاركت

اوراقي است كه سود علي الحساب دارد و صادركننده اوراق متعهد مي شود اصل پول و سود قطعي را در تاريخ معين پرداخت كند.

طبقه‌بندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی

1- بازار نقدی یا آنی

معاملات فوری خرید و فروش اوراق بهادار و تحویل کالا در این دسته قرار می‌گیرند. بازار نقدی در مقابل بازار آتی قرار می‌گیرد و برخلاف بازار آتی که در زمان مشخصی در آینده صورت می‌گیرد، بازار نقدی در زمان حال انجام می‌شود.

2- بازار مشتقه

این بازار که از ابزارهایی مثل قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله برای معامله اوراق استفاده می‌کند، بیشتر، سرمایه‌گذاران خرد را به سمت خود جذب کرده است.

بورس کالا

یکی دیگر از بازارهایی که در ایران وجود دارد بورس کالا است که با توجه به نامش مشخص است که در آن کالاهای خامی نظیر زعفران، گندم، برنج، قیر و غیره، معامله می‌شود. این بازار که به دلیل وجود مشکلات مختلفی من جمله قیمت در بازارهای سنتی، شکل گرفته، بر مبنای خرید و فروش کالاهای فیزیکی بوده و براساس اوراق بهادار معامله‌ای شکل نمی‌گیرد.

ساختار بازار سرمایه کشور

نهادهاي مهم بازار سرمايه كشور عبارتند از:

1- شوراي عالي بورس

2- سازمان بورس و اوراق بهادار

3- شركت بورس اوراق بهادار

4- شركت بورس كالاي ايران

5- شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه

6- نهادهاي مالي شركت مديريت فناوري بورس تهران

ارزش اسمی سهم

ارزش اسمي سهام همان است كه در روز تشكيل شركت پرداخت و يا تعهد شده و سرمايه شركت در مجموع قيمت اسمي سهام را تشكيل مي‌دهد به عنوان مثال: شركتي در را نظر بگيريد كه سرمايه دو آن ميليون ريال و به هزار سهم دو هزار ريالي تقسيم شده است. پس ارزش اسمي هر سهم اين شركت دو هزار ريال است.

ارزش بازاری سهم (شرط تعادل در بازار سرمایه Market Capitalization)

به مجموع ارزش روز یک شرکت سهامی عام گفته می‌شود. این ارزش از حاصل ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهم‌های منتشر شده توسط شرکت بدست می‌آید. برای مشاهده ارزش بازار شرکت‌های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، کافی است نام یا نماد شرکت را در سایت tsetmc.com جستجو کنید. بنابرین دو عامل قیمت روز سهام یک شرکت و تعداد سهام منتشر شده توسط آن می‌تواند بر میزان ارزش بازار سهام آن شرکت اثر گذار باشد. هرچقدر شرکت، سهام بیشتری منتشر کند و به عبارتی سرمایه بیشتری داشته باشد جزو شرکت‌های با ارزش بازار بالا در نظر گرفته خواهد شد.

برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.