الگوی مثلث کاهشی

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال در بورس یکی از مهم‌ترین تحلیل‌های سهام می‌باشد که با ابزارهای موجود در آن می‌توان روند بعدی سهام مختلف را پیش‌بینی کرد و طبق داده‌های آن، نقاط مهم تکنیکالی برای خرید یا فروش را به دست آورد. در تحلیل تکنیکال، الگوهای مختلفی وجود دارد که الگوی مثلث یکی از الگوهای مهم این تحلیل می‌باشد. الگوی مثلث ساختار خاص خود را دارد و دارای انواع مختلفی است که در این مقاله سعی بر این داریم تا به تعریف الگوی مثلث و بررسی انواع آن بپردازیم و مطالبی که می‌خواهیم در ادامه شرح بدهیم:

الگوی مثلث در بورس چیست؟

انواع الگوهای مثلثی

4- الگوی مثلث انبساطی (پهن شونده)

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث ادامه دهنده در بورس

الگوی مثلث در بورس چیست؟

هر سهم در بازار بورس، طی هر روز، قیمتی برای خود ثبت می‌کند. مجموعه این قیمت‌ها در بازه زمانی، تشکیل نمودار قیمتی می‌دهد که در تحلیل تکنیکال برای ارزیابی حرکت سهم بسیار کاربردی است. در الگوی مثلث، همان‌طور که از نام آن پیداست، نمودار سهام در بازه زمانی مشخص تشکیل الگویی می‌دهد که با رسم خطوط آن، شکل مثلث به خود می‌گیرد. اگر به ساختار مثلث در علم هندسه توجه کنیم، دارای یک قاعده و دو ضلع می‌باشد که در الگوی مثلث نمودار سهام، خط عمود در راستای کندل‌های قیمتی، قاعده مثلث و شیب نمودار از بالا و پایین یعنی سقف و کف نمودار، دو ضلع دیگر مثلث را تشکیل می‌دهند. الگوی مثلث یکی از الگوهای تحلیل تکنیکال می‌باشد که تحلیلگران زیادی از آن برای تعیین نقاط ورود یا خروج سهم، تعیین حد ضرر و حد سود، بررسی ناحیه مقاومتی و حمایتی سهام، استفاده می‌کنند.

انواع الگوهای مثلثی

الگوی مثلثی نسبت به ساختار شکل‌گیری خود، دارای انواع مختلفی است که بسته به شیب خطوط و ساختار الگو، تفاوت دارند. هرکدام از این الگوها به‌نوعی در تعیین پیش‌بینی روند بعدی سهام نقش بسیار پررنگی دارند و از داده‌های آن می‌توان به نکات مهمی از روند سهام دست پیدا کرد. برای اینکه موقعیت مناسبی را در نمودار پیدا کنیم، سطوح بالایی و پایینی الگوهای مثلثی می‌توانند کمک بسزایی به ما کنند و طبق آنها برای خرید یا فروش سهام خود بتوانیم تصمیم‌گیری کنیم. در این قسمت به بررسی چهار نوع از الگوهای مثلثی می‌پردازیم.

مثلث متقارن

در تحلیل تکنیکال، ترسیم شیب نمودار از اهمیت بالایی برخوردار است. شیب نمودار با در نظر گرفتن حمایت‌ها و مقاومت‌های ثبت شده در کندل‌های قیمتی رسم می‌شود. در الگوی مثلث، شیب به دست آمده از حمایت‌ها، ضلع پایینی مثلث، و شیب رسم شده از مقاومت‌ها به عنوان ضلع بالایی مثلث، شناخته می‌شود. بعد از وصل کردن سقف نوسان‌های بالا و کف نوسان‌های پایین، یک مثلث متقارن در مکانی که دو خط روند به سمت یکدیگر حرکت می‌کنند، متصور می‌شویم. هرگاه این دو ضلع نسبت به هم متقارن باشند مثلاً شیب پایین به سمت صعود و شیب بالا به سمت نزول میل کند، الگوی مثلث متقارن مطابق شکل زیر تشکیل می‌شود. در این الگو، زمان مناسب برای ورود به سهم، زمانی خواهد بود که کندل قیمتی با قدرت لازم، الگوی مثلث کاهشی ضلع بالایی مثلث را به سمت بالا رد کند که اصطلاحاً عبور از مقاومت می‌گوییم. همچنین زمانی که کندل قیمتی، ضلع پایینی مثلث را به سمت پایین بشکند، بهترین زمان برای خروج از سهم می‌باشد که اصطلاحاً شکست حمایت سهم می‌نامیم.

به‌این‌ترتیب تعیین ناحیه مقاومتی و حمایتی در نمودار سهام، طبق الگوی مثلث متقارن، شکل می‌گیرد که معامله‌گران بتوانند درک بهتری نسبت به موقعیت سهام خود داشته باشند.

مثلث افزایشی

الگوی مثلث افزایشی یکی دیگر از ابزارهای مورداستفاده در تحلیل تکنیکال می‌باشد. در این الگو، کندل‌های قیمتی در بازه زمانی مشخص، کف‌های بالاتر از قبل می‌سازد تا شیب ضلع پایینی مثلث، به سمت بالا تمایل داشته باشد. در الگوی مثلث افزایشی، مقاومت‌های تقریباً ثابتی دارد که این امر باعث می‌شود تا ضلع بالایی مثلث تقریباً افقی و در خط ثابت شکل بگیرد. زمانی که الگوی مثلث افزایشی تشکیل شود، به احتمال بسیار زیاد یک روند صعودی در حرکت بعدی سهام به وجود می‌آید. این روند وقتی که کندل قیمتی از مقاومت کنج مثلث عبور کند، با قدرت بیشتری ادامه پیدا می‌کند. نوسانات در کانال مثلث، از بالا به پایین حرکت می‌کند تا جایی که نزدیکی کنج مثلث کوچک و کوچک‌تر می‌شود و با عبور از مقاومت بالایی خود، الگو به اتمام می‌رسد و روند صعودی در سهم شکل می‌گیرد. در این لحظه معمولاً شتاب خریداران از فروشندگان بیشتر خواهد شد. زمانی که قدرت خریداران به مقدار کافی برسد، خط روند، نمودار را به سمت روندی صعودی هدایت می‌نماید و در اکثر موارد سیگنال خرید صادر می‌شود.

مثلث کاهشی

در الگوی مثلث کاهشی، همه چیز برعکس مثلث افزایشی رخ می‌دهد. در این الگو، خط روند با وصل کردن مقاومت‌های کانال، به سمت کاهش قیمت شکل می‌گیرد؛ بنابراین ضلع بالایی مثلث به وجود می‌آید که در آن مقاومت‌ها، پایین‌تر از مقاومت‌های قبلی خود قرار می‌گیرند. در الگوی مثلث کاهشی، ضلع پایینی با ترسیم کف‌های قیمتی به دست می‌آید که تشکیل یک خط ثابت و افقی می‌دهد و ازآنجایی‌که خط روند مثلث، به سمت پایین در حرکت است، انتظار تشکیل روند کاهشی را برای حرکت بعدی سهام داریم.

نوسانات قیمتی در مثلث از نوسانات بالا به پایین حرکت می‌کند تا جایی که در کنج مثلث کمترین نوسان قیمتی به وجود می‌آید. در این حالت هرگاه کندل قیمتی با قدرت لازم به سمت پایین و شکستن حمایت پیش برود، معمولاً قدرت فروشندگان بیشتر از خریداران می‌شود به صورتی که نقطه مهمی برای خروج از سهم تعیین می‌شود چراکه بعد از عبور از الگوی مثلث کاهشی، شاهد روند نزولی در سهام خواهیم بود و در اکثر موارد سیگنال فروش صادر می‌گردد.

الگوی مثلث انبساطی (پهن‌شونده )

تشخیص الگوی مثلث پهن‌شونده ( انبساطی ) به‌ آسانی صورت می‌گیرد. در این الگو دو ضلع مثلث در خلاف جهت هم در حرکت هستند که دو ضلع مثلث را تشکیل می‌دهند و شکلی مانند مثلث در حال توسعه و منبسط را به خود می‌گیرد . این الگو به ندرت اتفاق می‌افتد و تقریباً حرکتی غیرمعمول و کمیاب محسوب می‌شود اما با این حال در برخی اوقات شاهد این دست از حرکات در نمودار سهام می‌باشیم. به طور معمول در نزدیکی کنج مثلث، حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند و تا حدودی معاملات احساساتی بر نوسانات غلبه می‌کند. خطوط روند در الگوی مثلث انبساطی در جایی به قدری از هم دور می‌شوند که مقاومت‌های نمودار، یک سقف قدرتمند بالا از خود می‌سازند. همچنین به دلیل اینکه این خطوط به طور مداوم نسبت به هم منبسط می‌شوند، حمایت‌های سهم نیز بلندتر و بزرگ‌تر می‌شوند به‌نحوی‌که اگر کندل قیمتی از این حمایت به سمت پایین بشکنند، شرایط دشواری برای روند بعدی سهام رخ خواهد داد. اما به طور کلی تشکیل این الگو به ندرت در نمودار سهام پدید می‌آید.

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث ادامه‌دهنده در بورس

به طور کلی بررسی حجم معاملات در بازار بورس از پارامترهای مهم به شمار می‌رود و تحلیلگران به طور مداوم حجم معاملات را در طول روز رصد می‌کنند. حجم معاملات از شاخصه‌های ضروری برای بررسی تمایلات بازار و قدرت خریداران یا فروشندگان محسوب می‌شود. معمولا وقتی حجم معاملات در سهمی به یکباره افزایش یا کاهش پیدا می‌کند اتفاق خاصی در حال رخ دادن است که تحلیلگران برای بررسی آن دست به کار می‌شوند. در الگوی مثلث در زمان تشکیل الگو، با برقراری خط روند، حجم معاملات به طور نسبی افزایش پیدا می‌کند اما هرچقدر به سمت کنج یا راس مثلث نزدیک‌تر می‌شویم شاهد افت حجم معاملات خواهیم بود. در این نقاط معمولاً معاملات با نوسانات کمتری مواجه هستند تا زمانی که با افزایش اقبال برای خرید یا فروش، حجم معاملات به شکل چشمگیری افزایش یابد و از راس مثلث خارج و الگو به اتمام برسد. برای مثال در الگوی مثلث افزایشی به احتمال بسیار زیاد در لحظه صعود و خروج از کنج مثلث، حجم معاملات و نوسانات قیمت نسبت به قبل سنگین‌تر و با قدرت بیشتری انجام بپذیرد و بالارفتن حجم معاملات، سیگنالی را به سهام‌داران و یا تحلیلگران بدهد. به همین دلیل حجم معاملات در الگو مثلث اهمیت بالایی دارد و می‌تواند داده‌های مهمی را انتقال دهد.

جمع‌بندی

معامله‌گران و تحلیلگران به طور معمول از الگوهای تکنیکالی برای پیش‌بینی روند سهام و حرکت قیمتی آنها در بازه‌های زمانی مختلف، استفاده می‌کنند تا تصمیم بهتری برای خرید، نگهداری و یا فروش سهام مدنظر خود بگیرند. الگوی مثلث یکی از کاربردی‌ترین الگوهای موجود در تحلیل تکنیکال می‌باشد که با استفاده از آن می‌توان شناخت بهتری از معاملات، نوسانات و وضعیت کلی سهام در بازار بورس به دست آورد. به همین منظور در این مقاله در مورد الگوی مثلث در بازار بورس صحبت کردیم و به بررسی ساختار و انواع آن پرداختیم.

در اینجا توصیه می‌کنیم برای کسب آگاهی و آموزش بیشتر درباره الگوی مثلث بهتر است کلاس‌های آموزشی مختلفی را تجربه کرد و یا مقالات آموزشی بیشتری را مطالعه کرد تا تسلط کافی به این موضوع را به دست آورد

کارگزاری اقتصاد بیدار در این زمینه خدمات آموزشی خود را به علاقه‌مندان و معامله‌گران بازار بورس ارائه می‌دهد و برای این امر کافی است با دفاتر یا سایت کارگزاری در ارتباط باشید.

الگوی مثلث کاهشی

مطابق با آموزش تحلیل تکنیکال، این الگو نیز نمونهای از تغییرات قیمت میباشد به نحوی که در هنگام نزول در محدودهی حمایت، متوقف شده و در هنگام بازگشت از آن نیز به بیشینهی قبل از خود برخورد نمیکند. حاصل امتداد خطوط بالایی و اتصال آن به خط مقاومت پایینی، الگویی است که شروع حرکت قوی در بازار را به ما نشان میدهد. مبتنی بر آموزش تحلیل تکنیکال، تغییرات قیمت به نحوی است که سبب شکسته شدن خط حمایت در این الگو شده و میتوان انتظار افزایش در جهت پایین، معادل با قاعدهی اولین حرکت در داخل مثلث کاهشی را داشت. با اینکه برای تشکیل این الگو نیازی به وجود روند کاهشی نیست اما پس از این روند شاهد شکل گیری آن هستیم.

بررسی الگوی مثلث کاهشی در آموزش تحلیل تکنیکال

آموزش تحلیل تکنیکال، بررسی جهت قیمت پس از شکسته شدن سطح حمایت در الگوی مثلث کاهشی

مطابق با آنچه که قبلا در آموزش تحلیل تکنیکال در رابطه با فاصلهی رأس تا قاعدهی مثلث گفته شد، در این الگو سطح حمایت در فاصلهی 64% از رأس تا قاعده میشکند که احتمال حرکت قیمت به سمت بالا، 36% و به سمت پایین 64% است.

آموزش تحلیل تکنیکال و بررسی عملکرد قیمت پس از شکست در الگوی مثلث کاهشی

شکست به سمت بالا: به طور میانگین طبق آموزش تحلیل تکنیکال، قبل از ایجاد کاهش 20 درصدی، افزایش قیمت حداکثر 47% است.
شکست به سمت پایین: به طور میانگین طبق آموزش تحلیل تکنیکال، قبل از ایجاد افزایش 20 درصدی، کاهش قیمت حداکثر 16% است.

بررسی اهداف قیمت در مثلث نزولی طبق آموزش تحلیل تکنیکال

اهداف قیمت در مثلث نزولی الگوی مثلث کاهشی طبق آموزش تحلیل تکنیکال به شرح زیر میباشد:

شکست رو به بالا: قیمت شکست + ((بالاترین قیمت مثلث – پایینترین قیمت مثلث)*84%)
شکست رو به پایین: پایینترین قیمت مثلث – ((بالاترین قیمت مثلث – پایینترین قیمت مثلث)*54%)

آموزش تحلیل تکنیکال و بررسی مثلث کاهشی در رابطه شرکت ملی صنایع مس ایران

امتیازدهی به الگوی مثلث کاهشی:

رتبهی عملکرد کل برای شکست به سمت بالا و پایین: 5 از 23 و 10 از 21
عدم موفقیت در شکست به سمت بالا و پایین: 7%، 16%
میانگین افزایش و کاهش: 47%، 16%
احتمال بازگشت / pullback (جابجایی سطوح حمایت و مقاومت): 37%، 54%
میزان دستیابی به هدف قیمتی در شکست به سمت بالا و پایین برحسب درصد: 84%، 54%

توضیحات

مشخصه

به دو صورت صعودی و نزولی ممکن است

روند قیمتها

آشنایی با الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال و انواع آن

یک اصل مهم در تحلیل تکنیکال وجود دارد که می‌گوید: «گذشته تکرار خواهد شد». بر اساس همین اصل می‌توان گفت که نوسانات قیمت، موجب ایجاد الگوهایی روی نمودار خواهند شد. از آنجایی که این الگوها تکرارپذیر هستند، می‌توان آن‌ها را در بازه‌های زمانی مختلف مشاهده نمود و بر اساس آن‌ها به تحلیل و پیش‌بینی قیمت‌ها در آینده پرداخت. در تحلیل تکنیکال، دو نوع کلی از الگوهای قیمتی وجود دارد. الگوهای بازگشتی (reversal pattern) و الگوهای ادامه‌دهنده (continuation pattern). الگوهای بازگشتی در سه نوع الگوی کف و سقف دوقلو، الگوی کف و سقف سه‌قلو و الگوی سر و شانه وجود دارد. پیش‌تر در مقاله آموزشی الگوی سر و شانه در بورس، راجع به این نمونه از الگوی بازگشتی و اهمیت آن صحبت کردیم. اما دسته‌ی دیگر از الگوهای قیمتی، الگوهای ادامه‌دهنده هستند که خود به سه نوع الگوی پرچم و الگوی مستطیل و الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال تقسیم می‌شوند.

در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ به سراغ الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال رفتیم. در ادامه‌ی این مطلب سعی داریم تا با نگاهی دقیق به بررسی الگوی مثلث در بورس و شرح ویژگی‌ها، انواع و کاربرد این الگوها در حوزه‌ی تحلیل تکنیکال بپردازیم.

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال چیست؟

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

همان‌طور که گفتیم الگوهای مثلث از جمله الگوهای ادامه دهنده به شمار می‌آیند. چرا که به صورت توقف قیمت یا یک روند خنثی عمل می‌کنند و پس از اتمام الگو، قیمت سهم در همان روند قبلی، به حرکت خود ادامه خواهد داد. اما دقت داشته باشید که گاهی اوقات این الگوها همانند الگوهای برگشتی نیز عمل می‌کنند. تشخیص الگوی مثلثی در تحلیل تکنیکال به این صورت است که باید بتوان روند حرکت قیمت سهم را با رسم دو خط همگرا درون یک مثلث جای داد. این الگو بسته به شرایط مختلف، می‌تواند ادامه‌دهنده یا بازگشتی باشد.

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال چگونه شکل می‌گیرد؟

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال در نمودارهای قیمت شکل می‌گیرد. این الگو معمولاً وقتی بالاها (قله‌ها) و پایین‌ها (دره‌ها)ی عملکرد قیمت، مانند طرفین یک مثلث نسبت به هم حرکت می‌کنند، شناسایی می‌شود. هنگامی که سطح بالایی و پایینی مثلث در تعامل باشند، می‌توان منتظر یک شکست مقاومتی (Breakout)، از این مثلث بود و از این الگو برای شناسایی الگوی مثلث کاهشی نقاط ورود به معامله استفاده کرد.

انواع الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

دسته بندی مدل های الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

قبل از اینکه شروع به معامله از طریق الگوهای مثلثی نمایید، باید تفاوت انواع مختلف آن را یاد بگیرید. به طور کلی، ۴ نوع الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال وجود دارد. الگوی مثلث صعودی، الگوی مثلث نزولی، الگوی مثلث متقارن و الگوی مثلث انبساطی (پهن شونده). هر نوع از این مثلث‌ها، تقریباً شکلی متفاوت از دیگری دارند و قاعدتاً نحوه‌ی پیش‌بینی آن‌ها نیز با یکدیگر متفاوت خواهد بود. برای مثال الگوی مثلث صعودی و نزولی، از انواع الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال هستند. این الگوها مثلث‌هایی هستند که یک طرف افقی مسطح و یک طرف شیب‌دار دارند که این طرف شیب‌دار به سمت افقی مسطح حرکت می‌کند. الگوهای مسطح صعودی و نزولی آینه‌ی یکدیگر هستند. بسته به اینکه کدام طرف افقی مسطح و کدام شیب‌دار باشد، صعودی یا نزولی بودنشان مشخص می‌شود. در ادامه‌ی این بخش به معرفی دقیق‌تر هر یک از این الگوها می‌پردازیم.

۱. الگوی مثلث صعودی (افزایشی)

این نوع از الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال از یک طرف بالایی مسطح و یک طرف پایینی صعودی تشکیل شده است. به این ترتیب بالاهای آن در یک سطح و پایین‌های آن افزایشی هستند. این نوع مثلث ویژگی صعودی دارد. وقتی الگوی مثلث صعودی را در نمودار می‌بینید، آماده باشید تا یک حرکت قیمت صعودی برابر با حداقل اندازه‌ی مثلث داشته باشید. به این ترتیب شکست‌های مقاومتی طرف برای تنظیم نقاط ورود به پوزیشن‌های بلندمدت استفاده می‌شود. وقتی در طول یک روند پررونق یک مثلث صعودی شکل می‌گیرد، روند ادامه پیدا می‌کند.

۲. الگوی مثلث نزولی (کاهشی)

الگوی مثلث نزولی (کاهشی)، نوع دیگری از الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال می‌باشد. طرف مسطح این مثلث، زیر عملکرد قیمت (price action) و طرف بالا به سمت پایین شیب دارد. در بازار کم‌رونق، مثلث نزولی، پتانسیل نزولی حداقل برابر با اندازه‌ی مثلث دارد. به همین دلیل از این مثلث برای باز کردن پوزیشن‌های کوتاه‌ استفاده می‌کنند. وقتی یک مثلث نزولی در طول یک گرایش قیمت نزولی ایجاد می‌شود، روند ادامه پیدا می‌کند. نکته‌ی بسیار مهم این است که مثلث‌های صعودی و نزولی، گاهی از سطح شیب‌دار شکسته می‌شوند و سیگنال‌های جعلی ایجاد می‌کنند. برای تایید شکست‌های مقاومتی همیشه باید منتظر بسته شدن کندل بود. با این کار سیگنال‌های نادرست کمتری دریافت می‌کنید.

۳. الگوی مثلث متقارن

این نوع از الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال موقعیتی در نمودار می‌باشد که در آن بالاهای عملکرد قیمت (price action)، پایین‌تر و پایین‌ها بالاتر هستند. همچنین طرفین مثلث با یک زاویه شیب دارند. این موضوع باعث شده تا مثلث تقارن داشته باشد. به طور معمول در یک مثلث متقارن، شکست مقاومتی نامشخص است. چرا که حرکت نزولی و صعودی، قدرت برابر دارند و این موضوع در عملکرد قیمتی به راحتی قابل مشاهده می‌باشد. وقتی در نهایت یک شکست مقاومتی اتفاق می‌افتد، احتمالاً حرکت قیمت هم‌اندازه با الگو ایجاد خواهد کرد. پس برای اینکه بتوانید در بازار، پوزیشن مناسبی انتخاب کنید، باید با دقت هرچه تمام‌تر یک شکست مقاومتی بالقوه را در سطح بالایی یا پایینی مثلث متقارن شناسایی کنید.

۴. الگوی مثلث انبساطی (پهن شونده)

شما می‌توانید به راحتی، این نوع از الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال را روی نمودار تشخیص دهید. حتما می‌پرسید چطور؟ هر دو طرف الگوی مثلث انبساطی (پهن شونده)، شیب‌دار اما در دو جهت مخالف هستند. جهت حرکت بالقوه‌ی قیمت در این الگو به سختی قابل تعیین می‌باشد. چرا که این دسته از الگوها، یک حالت غیرمعمول و نسبتاً کمیاب از مثلث‌ها هستند. بنابراین برای تشخیص باید چند نکته را بدانید.

• خطوط کاهشی: اگر طرفین این نوع از الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال کاهشی باشد، الگو ویژگی صعودی دارد.
• خطوط افزایشی: چنانچه هر دو طرف مثلث در حال گسترش یا الگوی مثلث انبساطی، افزایشی باشد، الگو ویژگی نزولی خواهد داشت.
• خطوط متقارن: اگر الگوی مثلث انبساطی، عکس یک مثلث متقارن باشد، پس باید این الگو را به عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده‌ی روند، معامله کرد.
• یک طرف قوی‌تر از طرف دیگر: اگر نقاط بالایی عملکرد قیمت در حال افزایش باشد و نقاط پایینی آن با شدت بیش‌تری در حال ریزش باشد، الگو نزولی خواهد بود. در مقابل اگر نقاط پایینی در حال ریزش، اما نقاط بالایی با شدت بیش‌تری در حال افزایش باشد، الگو صعودی خواهد بود. به عبارت دیگر شما باید در جهتی که شیب بیش‌تری دارد، معامله نمایید.

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

هم‌زمان با نوسان قیمت در مثلث و نزدیک شدن به راس، حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند. در حالی‌که هم‌زمان با نفوذ قیمت در خط روند؛ درست زمانی که الگو تکمیل می‌شود، حجم معاملات بایستی به ‌طور فراوان افزایش یابد. معمولاً، روند بازگشتی با فعالیت بیشتر قیمت در زمان و همراه با حجم معاملات سبک‌تری انجام خواهد الگوی مثلث کاهشی شد. البته در رابطه با حجم معاملات در الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال باید به نکته‌ی دیگری نیز توجه داشته باشید. درست است که میزان حجم معاملات در طی شکل‌گیری الگوی مثلث کاهش می‌یابد، اما بررسی دقیق حجم معاملات اغلب می‌تواند در مورد اینکه آیا حجم معاملات در زمان حرکات افزایشی قیمت سنگین‌تر است یا در الگوی مثلث کاهشی الگوی مثلث کاهشی زمان حرکات کاهشی قیمت راهنمای خوبی باشد. به عنوان مثال، در یک‌ روند افزایشی احتمالاً در زمان صعود قیمت، معاملات سنگین‌تری نسبت به زمان نزول قیمت انجام خواهد پذیرفت.

سخن آخر

در این مقاله از سایت آموزش چراغ راجع به الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال و انواع آن صحبت کردیم. معامله‌گران و سرمایه‌گذاران با یادگیری الگوهای مثلثی، می‌توانند به راحتی تشخیص دهند که سهم موردنظرشان رشد می‌کند و یا این‌که روند نزولی در پیش خواهد گرفت. بنابراین پیش از انجام معاملات مهم در بورس به شما توصیه می‌کنیم تا به شناخت کافی از الگوهای مثلثی دست پیدا کنید. البته انواع دیگری از الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال وجود دارند که در مقالات آموزشی آتی حتما شما را با آن‌ها آشنا خواهیم ساخت. شناخت و تحلیل انواع الگوها، به سرمایه‌گذاران در تعیین زمان مناسب برای ورود و خروج از یک سهم، کمک بسیاری خواهد کرد. توصیه می‌شود برای آشنایی بیشتر با تحلیل تکنیکال ویدیو آموزش تحلیل تکنیکال مقدماتی را مشاهده نمایید. چراغ به عنوان پلتفرم آموزش و استخدام در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی در زمینه‌ی بورس، به شما راه و رسم سرمایه‌گذاری حرفه‌ای در این بازار پرتلاطم را بیاموزد.

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال بورس

اگر بخواهیم الگوی مثلث در بورس را به‌درستی درک کنیم، باید کمی از تئوری پس‌زمینه آن بدانیم. تحلیلگران تکنیکال روند بازار را به ۳ حالت تقسیم می‌کنند: روند صعودی، روند نزولی و روند خنثی. وقتی روند قیمتی سهمی عوض می‌شود (مثلا روند نزولی تمام می‌شود و قیمت سهم می‌خواهد روندی صعودی در پیش بگیرد) معمولا شاهد تشکیل «الگوهای برگشتی» در نمودار قیمت سهام هستیم. اما از دیدگاه تحلیل تکنیکال، قیمت سهام در یک روند مشخص (چه نزولی و چه صعودی) معمولا رشد مداوم ندارد، بلکه همراه با افت‌وخیز و استراحت و اصلاح قیمتی و زمانی است. در این بازه‌ها که قیمت سهم اصطلاحا استراحت می‌کند، معمولا با تشکیل الگوهای ادامه‌دهنده مواجه خواهیم شد که الگوی مثلث نوعی از همین الگوهای ادامه‌دهنده است.

نکته یک: روی هم رفته ۲ نوع الگو داریم: الگوهای برگشتی و الگوهای ادامه‌دهنده. الگوی مثلث هم یکی از انواع الگوهای ادامه‌دهنده به حساب می‌آید.

نکته ۲: وقتی می‌گوییم نمودار سهم الگوی مثلث تشکیل داده، انتظار کلی‌مان این است (که اگر تحلیل‌مان درست باشد) قیمت سهم پس از تکمیل الگوی مثلث به روند قبلی خودش ادامه بدهد. یعنی اگر قیمت سهم در حال کاهش بوده، بعد از تکمیل الگوی مثلث به کاهش ادامه بدهد و اگر در حال افزایش بوده، بعد از این الگو باز هم افزایش پیدا کند.

الگوی مثلث چگونه رسم می‌شود؟

از نظر فنی، الگوی مثلث زمانی تشکیل می‌شود که قیمت سهام نمی‌تواند کف یا سقف جدیدی تشکیل بدهد و برای مدتی بین دو محدوده نوسان می‌کند. برای رسم الگوی مثلث کافی است در نمودار سهم، سقف‌های قیمتی اخیر را به یکدیگر وصل کنیم تا خط روند نزولی موقت را داشته باشیم. این خط روند در واقع ضلع بالایی مثلث را تشکیل می‌دهد. اگر همین کار را با کف‌های قیمتی اخیر انجام بدهیم، ضلع پایین مثلث را به دست خواهیم آورد.

انواع الگوی مثلث در بورس چیست؟

الگوی مثلث انواع بسیار متنوعی می‌تواند داشته الگوی مثلث کاهشی باشد. به‌ویژه که با پیشرفت روش تحلیل تکنیکال و پیدایش انواع‌واقسام استراتژی‌های معاملاتی، تحلیلگران تکنیکال به جزئیات هرچه بیشتری در نمودار قیمت توجه می‌کنند و الگوها را به گروه‌های هرچه بیشتری تقسیم می‌کنند. اما در اینجا می‌خواهیم چهار نوع الگوی مثلث را بررسی کنیم که احتمالا بیشترین کاربرد را دارند:

• الگوی مثلث متقارن
• الگوی مثلث افزایشی یا بالارونده
• الگوی مثلث کاهشی یا پایین‌رونده
• الگوی مثلث پهن‌شونده

الگوی مثلث متقارن یا The Symmetrical Triangle Pattern

الگوی مثلث متقارن، همان‌طور که از اسمش پیداست، زمانی روی نمودار ظاهر می‌شود که خط روند بالا و خط روند پایین، شکلی شبیه به یک مثلث متساوی‌الساقین می‌سازند که به‌نوعی تقارن دارد. تفاوت الگوی متقارن با الگوهای دیگر در این است که به هیچ طرف (بالا یا پایین) متمایل نیست و می‌شود گفت حالتی طبیعی و متعادل دارد. هرچند همان‌طور که قبلا اشاره کردیم، الگوی مثلث یک الگوی ادامه‌دهنده است و بیشتر اوقات قیمت سهم همان روندی را در پیش می‌گیرد که قبل از تشکیل الگوی مثلث داشته. مثلا اگر قبل از تشکیل الگوی مثلث قیمت سهم صعودی بوده، معمولا قیمت سهم ضلع بالای مثلث (خط روند نزولی موقت) را به سمت بالا می‌شکند و به صعودش ادامه می‌دهد.

معامله بر مبنای الگوی مثلث متقارن

متداول‌ترین استراتژی تحلیلگران تکنیکال برای معامله بر اساس الگوی مثلث این است که منتظر می‌مانند تا قیمت یکی از ضلع‌های مثلث را بشکند و سپس در جهت الگوی مثلث کاهشی شکست وارد معامله می‌شوند. در این استراتژی حد سود به اندازه ارتفاع مثلث در نظر گرفته می‌شود.

الگوی مثلث افزایشی یا بالارونده یا The Ascending Triangle

الگوی مثلث افزایشی شباهت زیادی با الگوی مثلث متقارن دارد، به جز اینکه ضلع بالای مثلث یا همان خط روند نزولی کوتاه‌مدت تقریبا حالت افقی و ضلع پایین مثلث شیب افزایشی دارد. به عبارت دیگر، شاهد تشکیل سقف‌های قیمتی پی‌درپی در یک محدوده مشخص هستیم، ولی کف‌های قیمتی هر بار بالاتر می‌آیند.

چنین الگویی نشانه آن است که خریداران قدرت بیشتری دارند و فروشندگان نمی‌توانند به آن‌ها غلبه کنند. در این الگو، بازه نوسان قیمت سهم به خط روند بالایی نزدیک‌تر و نزدیک‌تر می‌شود و انتظار می‌رود قیمت به‌زودی این خط روند را به سمت بالا بشکند. این نوع الگوی مثلث معمولا در روندهای صعودی پرقدرت شکل می‌گیرد.

الگوی مثلث کاهشی یا پایین‌رونده یا The Descending Triangle

الگوی مثلث کاهشی، همان‌طور که از اسمش می‌شود حدس زد، درست معکوس الگوی مثلث افزایشی است. به عبارت دیگر ضلع پایینی مثلث افقی است و ضلع بالایی شیب کاهشی دارد. این نوع الگو هم معمولا در روندهای نزولی پرقدرت ظاهر می‌شود و انتظار می‌رود که قیمت سهم ضلع پایین مثلث را به سمت پایین بشکند و به نزولش ادامه بدهد.

نکته: استراتژی معاملاتی برای الگوی مثلث افزایشی و کاهشی شبیه به استراتژی معاملاتی برای مثلث متقارن است. با این تفاوت که در مثلث کاهشی انتظار داریم قیمت سهم بعد از تکمیل الگو، به نزول خود ادامه بدهد، اما از آنجا که بورس ایران یک‌طرفه است و امکان فروش استقراضی ندارد، این الگو کاربرد چندانی برای انجام معامله ندارد.

الگوی مثلث پهن‌شونده یا انبساطی یا The Broadening Formation

این الگو کمی با ۳ الگوی قبلی متفاوت است. در ۳ الگوی قبلی ۲ ضلع بالا و پایین مثلث به یکدیگر نزدیک می‌شوند، اما در الگوی مثلث پهن‌شونده ۲ ضلع مثلث از یکدیگر فاصله می‌گیرند. این الگو شباهت زیادی به یکی از الگوهای بازگشتی دارد و ممکن است معامله‌گران و تکنیکالیست‌های تازه‌کار این ۲ الگو را با یکدیگر اشتباه بگیرند. به همین دلیل معامله بر اساس این الگو دشواری‌های خاص خودش را دارد و به معامله‌گران تازه‌کار توصیه نمی‌شود. خوشبختانه این الگو نسبتا نادر است.

حد ضرر بر اساس الگوی مثلث

تعیین حد ضرر برای معاملاتی که بر اساس الگوی مثلث انجام می‌شود نسبتا ساده است. فرض کنید یک مثلث متقارن را تشخیص داده‌ایم و قیمت ضلع بالایی مثلث را رو به بالا شکسته است و ما در جهت شکست (خرید) وارد معامله شده‌ایم. در این حالت باید حد ضرر را کمی پایین‌تر از آخرین کف نمودار در نظر بگیریم.

اهمیت حجم معاملات در الگوی مثلث

در الگوهای متقارن، کاهشی و افزایشی معمولا هرچه به قسمت انتهایی مثلث نزدیک‌تر می‌شویم، بازه نوسان قیمت کمتر می‌شود و حجم معاملات هم کاهش می‌یابد. اما وقتی موج بعدی (معمولا در جهت روند صعودی یا نزولی قبلی) آغاز می‌شود، حجم معاملات به شکل قابل توجهی افزایش می‌یابد. در واقع افزایش حجم معاملات نشانه این است که یک گروه (خریداران یا فروشندگان) بالاخره به گروه دیگر غلبه کرده‌اند و آماده‌اند که قیمت را در جهت دلخواه‌شان به حرکت در بیاورند.

نکته کاربردی: تحلیلگران تکنیکال، به‌ویژه آن‌هایی که در بازار فارکس فعالیت می‌کنند، توصیه اکید دارند که نباید در داخل الگوی مثلث اقدام به معامله کرد. استراتژی آن‌ها این است که تا زمان شکست الگوی مثلث منتظر می‌مانند تا دقیقا متوجه شوند که قیمت به کدام سمت حرکت خواهد کرد.

در بورس ایران، وقتی قیمت شروع به حرکت می‌کند و خط روند نزولی موقت را می‌شکند، ممکن است سهم با صف خرید سنگین همراه شود و خرید سهم دشوار و گاهی ناممکن باشد. بعضی از معامله‌گران حرفه‌ای بورس ایران وقتی می‌خواهند سهمی را بخرند، منتظر شکست خط بالای الگوی مثلث نمی‌مانند و سعی می‌کنند در همان بازه‌ای که الگوی مثلث در حال شکل‌گیری است و اصطلاحا قیمت سهم در حال استراحت و کف‌سازی است، خریدهایشان را انجام می‌دهند. پیشنهاد ما این است که وضعیت بنیادی سهم را بررسی کنید و اگر از وضعیت بنیادی سهمی اطمینان دارید و فکر می‌کنید قیمت سهم در آینده‌ای نه چندان دور بالا خواهد رفت، منتظر شکست الگوی مثلث نمانید و قبل از اینکه سهم در صف خرید قفل شود، خریدهایتان را انجام بدهید.

جمع‌بندی

الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال مطرح می‌شود و یکی از الگوهای ادامه‌دهنده به شمار می‌آید. این الگو برای درک موج‌های حرکتی قیمت سهام مفید است، اما در بازار ایران به دلیل وجود دامنه نوسان و تشکیل صف‌های خرید و فروش پرحجم ممکن است به اندازه کافی کارایی نداشته باشد. معامله‌گران حرفه‌ای بورس ایران از این ابزار برای رصد تحرکات قیمتی سهم استفاده می‌کنند و با تکیه بر تحلیل بنیادی، از این الگو برای تکمیل خریدهایشان بهره می‌گیرند.

الگوی مثلث چیست و چطور می‌تواند در پیدا کردن سیگنال کمکتان کند؟

یکی از روش‌های مورد استفاده تحلیل‌گران تکنیکال در بازار، بررسی الگو‌های قیمتی در نمودار دارایی‌هاست که در طول زمان تکرار می‌شوند. در تحلیل تکنیکال، می‌توان از الگوهای قیمتی در جهت تایید روند جاری قیمت یا به عنوان یک هشدار مبنی بر تغییر روند از صعود به نزول یا برعکس استفاده کرد. الگوی مثلث یکی از انواع الگو‌های قیمتی کلاسیک است که در این مقاله به طور کامل این الگو را برایتان توضیح می‌دهیم. همچنین انواع آن را معرفی می‌کنیم.

الگو‌های قیمتی کلاسیک

از انواع الگو‌های قیمتی می توان به الگو‌های کلاسیک اشاره کرد. به طور کلی الگو‌های قیمتی کلاسیک به دو دسته الگو‌های ادامه دهنده و الگو‌های برگشتی تقسیم می‌شوند.

الگوی مثلث چیست؟

مثلث یک الگوی نموداری است که بصورت روندی خنثی ظاهر می‌شود. هنگامی که مدتی قیمت رفتار خنثی در پیش می‌گیرد شما با ترسیم یک خط مورب در سقف ها و کف های این حرکت خنثی که معمولا بصورت همگرا ظاهر می شود یک الگوی مثلث شناسایی می‌کنید.الگوی مثلث نشان‌دهنده توقفی در روند غالب است که مدتی قیمت استراحت کرده و سپس در جهت روند قبل خود حرکت می‌کند. تحلیلگران تکنیکال مثلث‌ها را به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده در نظر می‌گیرند.

نحوه ترسیم الگوی مثلث

الگوی مثلث از ترسیم دو خط روند مورب ایجاد می‌شوند. برای رسم آن به حداقل ۴ پیوت نیاز داریم. خط روند بالایی از اتصال پیوت‌های سقف و خط روند پایین از برخورد پیوت‌های کف تشکیل می‌شود. تحلیل‌گران تکنیکال زمانی که شکست الگوی مثلث همراه با افزایش حجم باشد را به عنوان یک سیگنال قوی در نظر می‌گیرند.

انواع مثلث

الگوی مثلث به طور کلی به ۴ دسته تقسیم می‌شوند:

الگوی مثلث متقارن

این الگو شامل دو خط مورب است. به طوریکه خط بالایی نزولی و خط پایینی صعودی است. در صورت عبور قیمت از خط روند بالایی و شکست مثلث، انتظار ادامه روند صعودی و افزایش قیمت را داریم. در صورتیکه اگر قیمت از خط روند پایینی عبور کند، کاهش قیمت و روند نزولی را انتظار داریم. مثلث‌های متقارن تمایل دارند الگوهای ادامه‌دهنده باشند، به این معنی که تمایل دارند در جهت حرکت اولیه قبل از تشکیل مثلث شکسته شوند. به عنوان مثال، اگر روند قبل از الگوی مثلث متقارن صعودی باشد، معامله گران انتظار عبور قیمت از سقف مثلث و ادامه روند صعودی را دارند.

اکثر مثلث‌ها دارای ۶ پیوت، سه پیوت سقف و سه پیوت کف تشکیل و به صورت ۵ موج ظاهر می‌شوند.

شکل زیر نشان‌دهنده الگوی مثلث متقارن در نمودار قیمت است.

ویژگی‌های الگوی مثلث متقارن را می‌توان در جدول زیر طبقه‌بندی کرد.

شکل زیر مثلث افزایشی در نمودار قیمت را نشان می‌دهد.

نکته:

• همواره موج بعد از مثلث افزایشی یک موج صعودی است.

• مثلث افزایشی میان روند صعودی، به عنوان یک الگوی ادامه دهنده است.

• شکل گیری مثلث افزایشی در انتهای روند نزولی، الگوی برگشتی محسوب می‌شود.

الگوی مثلث کاهشی

مشابه مثلث افزایشی شامل دو خط مورب، خط بالایی نزولی و خط پایینی افقی است. خط افقی به عنوان سطح حمایتی عمل می‌کند. مثلث کاهشی به عنوان الگوی اصلاحی در میان روند‌های نزولی شکل می‌گیرد. با شکست سطح افقی حمایتی و خروج قیمت از مثلث، موج نزولی قبل مجدد ادامه می‌یابد. در این صورت سطح حمایتی تبدیل به سطح مقاومتی می‌شود. شتاب فروشندگان در مثلث کاهشی بیشتر از خریداران است.

نکته:

• در هر صورت موج بعد از مثلث کاهشی یک موج نزولی است.

• مثلث کاهشی میان روند نزولی یک الگو ادامه دهنده است.

• مثلث کاهشی در انتهای روند صعودی، به عنوان یک الگوی برگشتی محسوب می‌شود.

مثلث پهن شونده یا مگافون (بلند گوی دستی)

این مثلث از دو خط مورب واگرا تشکیل شده است. خط بالایی صعودی و خط پایینی نزولی است. این الگو از راس مثلث شروع به شکل گیری می‌کند و هر چه به قاعده نزدیک می‌شود، طول امواج افزایش می‌یابد. همچنین با نوسان قیمت در مثلث، شاهد افزایش حجم معاملات هستیم. قیمت می‌تواند از هر کدام از خطوط خارج شود. در صورت شکل گیر مثلث پهن شونده در میان روند صعودی و عبور قیمت از خط مورب بالایی، این الگو به عنوان الگوی ادامه دهنده است. اما اگر قیمت از خط پایینی عبور کند، الگوی مثلث به عنوان الگوی برگشتی محسوب می‌شود.

نکته: در زمان شکل گیری الگو مثلث پهن شونده، بهتر است با رسیدن قیمت به محدوده سقف، معامله را بسته و از خارج شوید.

در این جدول می‌توانید ویژگی‌های الگوی مثلث پهن شونده را ببینید.

حجم در الگوی مثلث

همزمان با نوسان قیمت درون مثلث و نزدیک شدن به راس، حجم معاملات کاهش می‌یابد. زمانیکه الگو تکمیل می‌شود و قیمت قادر به شکست خط روند می‌شود باید شاهد افزایش حجم معاملات باشیم.

تعیین هدف قیمتی در الگوی مثلث

داشتن حد سود و حد ضرر یکی از مهم‌ترین موارد در انجام معاملات است. در صورتیکه قیمت قادر به شکست مثلث شود می‌توانید اقدام به انجام معامله کنید. در اینصورت انتظار رشد قیمت حداقل به اندازه قاعده مثلث را داریم.

کلام آخر

یکی از استراتژی‌های مورد استفاده تحلیل‌گران تکنیکال، استفاده از الگو‌های قیمتی است. الگوی مثلث از انواع الگو‌های کلاسیک است. این الگو شامل ۴ دسته مثلث متقارن، افزایشی، کاهشی و پهن شونده است. شما هم می‌توانید سوالات و اشکالات خود را در قسمت نظرات با ما در میان بگذارید.

سوالات متداول

مثلث یک الگوی نموداری است که بصورت روندی خنثی ظاهر می‌شود. هنگامی که مدتی قیمت رفتار خنثی در پیش می‌گیرد شما با ترسیم یک خط مورب در سقف ها و کف های این حرکت خنثی که معمولا بصورت همگرا ظاهر می شود یک الگوی مثلث شناسایی می‌کنید.الگوی مثلث نشان‌دهنده توقفی در روند غالب است که مدتی قیمت استراحت کرده و سپس در جهت روند قبل خود حرکت می‌کند. تحلیلگران تکنیکال مثلث‌ها را به عنوان الگوهای ادامه‌دهنده در نظر می‌گیرند.

الگوی مثلث از ترسیم دو خط روند مورب ایجاد می‌شوند. برای رسم این الگو به حداقل ۴ پیوت نیاز داریم. خط روند بالایی از اتصال پیوت‌های سقف و خط روند پایین از برخورد پیوت‌های کف تشکیل می‌شود. تحلیل‌گران تکنیکال زمانی که شکست الگوی مثلث همراه با افزایش حجم باشد را به عنوان یک سیگنال قوی در نظر می‌گیرند.

منابع

Murphy, John J. Technical Analysis of the Financial Markets: A Comprehensive Guide to Trading Methods and Applications. United Kingdom: New York Institute of Finance, 1999.

T. Bulkowski, “Symmetrical Triangles“, Thepatternsite.com, 2022.

T. Bulkowski, “Broadening Tops“, Thepatternsite.com, 2022.