واگرایی نزولی در MACD

میانگین واگرایی همگرایی متحرک چیست؟

واگرایی همگرایی متحرک (MACD) چیست؟ و چه کاربردهایی دارد؟

واگرایی همگرایی متحرک (MACD) یک شاخص حرکت روند است که رابطه بین دو میانگین متحرک قیمت را نشان می‌دهد. MACD با کسر میانگین متحرک نمایی 26 دوره (EMA) از EMA 12 دوره محاسبه می‌شود.

نتیجه این محاسبه خط MACD است. سپس یک EMA نه روزه از MACD به نام «خط سیگنال» در بالای خط MACD رسم می‌شود، که می‌تواند به عنوان محرک سیگنال‌های خرید و فروش عمل کند. معامله گران ممکن است هنگام عبور MACD از خط سیگنال خود، خریداری کنند و هنگام عبور MACD از زیر خط سیگنال، بفروشند – یا شاخص‌های متحرک همگرایی میانگین (MACD) را می‌توان به روش‌های مختلفی تفسیر کرد، اما روش‌های متداول کراس اوور، واگرایی و افزایش / سقوط سریع است.

نکات کلیدی نمودار MACD

میانگین واگرایی همگرایی متحرک (MACD) با کسر میانگین متحرک نمایی 26 دوره (EMA) از EMA 12 دوره محاسبه می‌شود.
MACD هنگام عبور از خط واگرایی نزولی در MACD سیگنال خود از بالا (برای خرید) یا از پایین (برای فروش) سیگنال‌های تکنیکال را تحریک می‌کند.
سرعت کراس اوورها نیز به عنوان سیگنال خرید بیش از حد یا فروش بیش از حد بازار در نظر گرفته می‌شود.
MACD به سرمایه گذاران کمک می‌کند تا درک کنند که آیا حرکت صعودی یا نزولی قیمت تقویت یا ضعیف می‌شود.
MACD با کسر EMA بلند مدت (26 دوره) از EMA کوتاه مدت (12 دوره) محاسبه می‌شود. میانگین متحرک نمایی (EMA) نوعی میانگین متحرک (MA) است که اهمیت بیشتری را برای جدیدترین نقاط داده قائل می‌شود.

یادگیری از MACD

MACD هر زمان که میانگین متحرک نمایی 12 دوره ای (که با خط قرمز روی نمودار قیمت نشان داده شده‌است) بالاتر از EMA دوره 26 دوره است (خط آبی رنگ در نمودار قیمت)، مقدار مثبت MACD وجود دارد (به عنوان خط آبی در نمودار پایین نشان داده می‌شود) و هنگامی که میانگین متحرک نمایی 12 دوره ای زیر میانگین متحرک نمایی 26 دوره ای باشد، یک مقدار منفی است. هرچه فاصله MACD بالاتر یا پایینتر از خط پایه باشد نشان می‌دهد که فاصله بین دو EMA در حال افزایش است.

در نمودار زیر، می‌بینید که چگونه دو EMA اعمال شده در نمودار قیمت با MACD (آبی) عبور از بالا یا زیر خط پایه آن در شاخص زیر نمودار قیمت مطابقت دارد.

MACD اغلب با هیستوگرام نمایش داده می‌شود (نمودار زیر را ببینید) که فاصله بین MACD و خط سیگنال آن را ترسیم می‌کند. اگر MACD بالاتر از خط سیگنال باشد، هیستوگرام بالاتر از خط مبنای MACD خواهد بود. اگر MACD زیر خط سیگنال خود باشد، هیستوگرام زیر خط مبنای MACD خواهد بود. معامله گران برای تشخیص زمان حرکت صعودی یا نزولی، از هیستوگرام MACD استفاده می‌کنند.

MACD در مقابل مقاومت نسبی

شاخص قدرت نسبی (RSI) نشان می‌دهد که آیا یک بازار نسبت به سطوح اخیر قیمت بیش از حد خریداری شده یا بیش از حد فروخته می‌شود. RSI نوسانی است که میانگین سود و زیان قیمت را در یک بازه زمانی مشخص محاسبه می‌کند. دوره زمانی پیش فرض 14 دوره با مقادیر محدود از 0 تا 100 است.

MACD رابطه بین دو EMA را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که RSI تغییرات قیمت را در رابطه با بالا و پایین‌ترین قیمت اخیر اندازه‌گیری می‌کند. این دو شاخص اغلب با هم استفاده می‌شوند تا تصویر فنی کامل تری از بازار را به تحلیلگران ارائه دهند.

این شاخص‌ها هر دو حرکت در بازار را اندازه‌گیری می‌کنند، اما، از آنجا که عوامل مختلفی را اندازه‌گیری می‌کنند، گاهی اوقات موارد متضادی ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، RSI ممکن است یک بازه زمانی بالاتر از 70 را برای یک دوره پایدار نمایش دهد، نشان می‌دهد که بازار نسبت به قیمت‌های اخیر بیش از حد به سمت خرید تمایل دارد، در حالی که MACD نشان می‌دهد بازار همچنان در حرکت خرید در حال افزایش است. هر یک از شاخص‌ها ممکن است با نشان دادن واگرایی از قیمت، تغییر روند آینده را نشان دهند (قیمت بالاتر می‌رود در حالی که شاخص کم می‌شود، یا بالعکس)

محدودیت‌های MACD

یکی از مشکلات اصلی واگرایی این است که غالباً می‌تواند علامت معکوس احتمالی را نشان دهد اما در واقع هیچ معکوس واقعی اتفاق نمی‌افتد – یک مثبت کاذب ایجاد می‌کند. مشکل دیگر این است که واگرایی همه معکوس‌ها را پیش‌بینی نمی‌کند. به عبارت دیگر، این مقدار بسیاری از معکوس‌ها را که رخ نمی‌دهد و معکوس قیمت واقعی را به اندازه کافی پیش‌بینی می‌کند.

واگرایی «مثبت کاذب» اغلب زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک دارایی به یک طرف حرکت می‌کند، مثلاً در یک دامنه یا الگوی مثلث به دنبال یک روند. کاهش سرعت حرکت قیمت باعث می‌شود که MACD از افراط قبلی خود فاصله گرفته و به سمت خطوط صفر گرایش پیدا کند حتی در صورت عدم بازگشت واقعی.

نمونه ای از کراس اوورهای MACD

هنگامی که MACD زیر خط سیگنال قرار می‌گیرد، این یک سیگنال نزولی است که نشان می‌دهد زمان فروش فرا رسیده‌است. برعکس، هنگامی که MACD از خط سیگنال بالا می‌رود، شاخص سیگنال صعودی را نشان می‌دهد، که نشان می‌دهد قیمت دارایی احتمالاً حرکت رو به بالا را تجربه خواهد کرد. برخی از معامله گران قبل از ورود به موقعیت منتظر عبور متقابل بالای خط سیگنال هستند تا احتمال «جعل» و ورود زود هنگام به موقعیت را کاهش دهند.

تحلیل سهام با استفاده از واگرایی در اندیکاتورها

تحلیل تکنیکال در بازار بورس یکی از مهم‌ترین ابزارهای تحلیل سهام به شمار می‌رود که بسیاری از معامله‌گران و تحلیلگران بازار، از آن برای بررسی وضعیت سهام استفاده می‌کنند تا بتوان بر اساس داده‌های تحلیل، معاملات موفق و منطقی داشت. اندیکاتورها نیز از ابرازهای قدرتمند در تحلیل تکنیکال هستند که طبق آن نمودار قیمتی مورد تحلیل قرار می‌گیرد و می‌تواند اطلاعات مهمی را به تحلیلگران بدهد. واگرایی در اندیکاتورها نیز قدرت تحلیل را بسیار افزایش می‌دهد و تشخیص واگرایی از مباحث بسیار مهم در تحلیل سهام می‌باشد. به همین منظور، در این مقاله قصد داریم تا در مورد واگرایی در اندیکاتورهای تکنیکالی بحث کنیم و مطالبی که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد:

مفهوم واگرایی چیست؟

آموزش واگرایی در اندیکاتورها

در چه اندیکاتورهایی واگرایی دیده می‌شود؟

آموزش واگرایی در MACD
آموزش واگرایی در RSI

آموزش واگرایی در MFI

آموزش واگرایی در CCI
نکات مهم در تشخیص واگرایی‌ها

اندیکاتور چیست؟

اندیکاتور از ابزارهای قدرتمند تحلیل تکنیکال می‌باشد و شاخصی محسوب می‌شود که با استفاده از آن می‌توان روند حرکتی سهام یا دارایی را در نمودار سهام مورد ارزیابی قرار داد و برای روند بعدی پیش‌بینی کرد.

اندیکاتور همچنین با استفاده از داده‌های آماری و محاسبات، نقاط مهم تکنیکالی مثل سطح حمایتی و مقاومتی ، شتاب حرکتی سهام، قدرت حجم در سهام را مشخص می‌کند و بسیاری از تحلیل‌ها طبق آن توسط نرم‌افزار تحلیلی انجام می‌گیرد.

مفهوم واگرایی چیست؟

واگرایی در بورس زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت سهام یا دارایی برخلاف روند اندیکاتور و در جهت مخالف با آن حرکت کند. این اتفاق می‌تواند هشداری برای برگشت روند در نمودار باشد که همیشه مورد توجه اکثر تحلیلگران بازار قرار می‌گیرد.

انواع واگرایی‌ها

مفهوم واگرایی، خود به سه دسته تقسیم می‌شود.

• واگرایی معمولی
• واگرایی مخفی
• واگرایی زمانی

هرکدام از انواع واگرایی بحث مفصل و مجزایی دارد اما در این قسمت به‌اختصار در مورد آن‌ها اشاره می‌کنیم.

واگرایی معمولی یا ” Regular Divergence ” به اختلاف حرکت قیمت نمودار با حرکت اندیکاتور گفته می‌شود که معمولاً در پایان یک‌روند اتفاق می‌افتد و خبر از بازگشت قیمتی در روند بعدی می‌دهد. واگرایی معمولی به دو نوع مثبت و منفی تقسیم می‌شود.

واگرایی مثبت در پایان یک روند نزولی بین دو کف قیمتی ایجاد می‌شود و واکنش اندیکاتور با شیب مثبت نشان از صعود قیمت در روند بعدی می‌دهد.

واگرایی منفی در پایان یک روند صعودی بین دو سقف قیمتی ایجاد می‌شود و واکنش اندیکاتور با شیب منفی همراه است که نشان از روند نزولی قیمت در حرکت بعدی می‌باشد.

واگرایی مخفی یا ” Hidden Divergence “ با همان ساختار واگرایی معمولی به وجود می‌آید با این تفاوت که در پایان روند اصلاحی نمایان می‌شود و نشان از بازگشت قیمت در کانال روند حرکتی می‌باشد.

واگرایی زمانی به حالتی گفته می‌شود که اختلاف، میان نمودار قیمتی و پارامتر زمان ایجاد می‌شود. در این نوع واگرایی، اندیکاتور اثرگذار نیست و در واقع نمودار قیمت در بازه زمانی اصلاحی، نسبت به حرکت قبلی خود ناتوان است.

آموزش واگرایی در اندیکاتورها

اندیکاتور واگرایی در تعیین پیش‌بینی روند حرکتی سهام نقش غیرقابل‌انکاری دارند. با استفاده از واگرایی در اندیکاتورها می‌توانیم نقاط بازگشت روند را در روند صعودی و یا نزولی، تشخیص بدهیم و طبق آن استراتژی معاملاتی خود را پایه‌ریزی کنیم. وقتی واگرایی در اندیکاتورها مشاهده می‌شود، معمولاً می‌توان نشانه‌های تغییر روند در نمودار را جستجو کرد.

برای تشخیص واگرایی در اندیکاتورها باید از اندیکاتورهای مختلفی در تحلیل تکنیکال استفاده کنیم و تمامی احتمالات و شرایط موجود را مورد بررسی قرار بدهیم. مشاهده واگرایی در اندیکاتور، قدرت تحلیل ما را بسیار بالا می‌برد و بررسی روند حرکتی نمودار جدی‌تر دنبال می‌شود.

در چه اندیکاتورهایی واگرایی دیده می‌شود؟

اندیکاتورهای مختلفی هستند که در آنها می‌توان واگرایی را بررسی کرد. اعتبار واگرایی در اندیکاتورها اهمیت فراوانی دارد. اندیکاتورهای زیر دارای اعتبار برای تشخیص واگرایی هستند که معمولاً از آنها استفاده زیادی می‌شود.

اندیکاتورهای RSI ، MACD ، MFI ، CCI

در ادامه به بررسی واگرایی در این اندیکاتورها می‌پردازیم.

آموزش واگرایی در MACD

MACD یک اندیکاتور ممنتوم می‌باشد که از دو میانگین متحرک تشکیل شده است. به طور معمول زمانی که اندیکاتور MACD صعود می‌کند، قیمت نیز بالا می‌رود. اما در واگرایی اندیکاتور MACD ، زمانی نشان از بازگشت روند وجود دارد که قیمت، خلاف جهت اندیکاتور حرکت می‌کند.

در شکل زیر نمونه‌ای از تشخیص واگرایی در اندیکاتور MACD دیده می‌شود. در این نمودار، پایان یک روند و حرکت جهت‌دار در نمودار شناسایی شده است. بازگشت قیمتی یکی از بارزترین شاخص‌هایی است که در این واگرایی مشاهده می‌گردد.

اصولا وقتی شیب اندیکاتور MACD منفی است و در نمودار قیمتی، شیب نمودار مثبت باشد، انتظار تغییر روند به سمت روند نزولی را داریم. برعکس این مورد هم امکان‌پذیر است. زمانی که شیب اندیکاتور MACD مثبت و شیب نمودار قیمتی منفی باشد، شاهد تغییر جهت روند حرکتی به سمت روند صعودی خواهیم بود.

نکته‌ای که باید در استفاده از MACD برای تشخیص واگرایی در نظر داشته باشیم، فاصله بین کف و سقف در نمودار است. چراکه این فاصله‌ها می‌توانند صعود یا نزول روند را در نمودار مشخص کنند و اندیکاتور نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهد.

آموزش واگرایی در RSI

در مورد اندیکاتور RSI ، در مقالات پیشین توضیحات کافی داده شده است و گفتیم که اندیکاتور RSI در تشخیص نقاط اشباع خرید و اشباع فروش بسیار قدرتمند عمل می‌کند. در اینجا بیشتر روی مفهوم واگرایی در اندیکاتور RSI بحث خواهیم کرد.

در اندیکاتور RSI ، سطوح 30 و 70 در تعیین اشباع فروش و اشباع خرید بسیار کارآمد است. واگرایی مثبت در اندیکاتور RSI هنگامی رخ می‌دهد که اندیکاتور RSI ، اشباع فروش را نشان دهد و در ادامه حرکت خود به سمت بالا با شیب مثبت صعود کند. اگر در این زمان، نمودار قیمت با شیب منفی افت کند، ما با واگرایی مواجه می‌شویم که احتمالاً بازگشت روند را خواهیم داشت و در این شرایط پایان اشباع فروش و یک فرصت مناسب برای خرید پیش میاید. چراکه هر لحظه احتمال تغییر روند قیمت، از نزولی به صعود وجود دارد.

درست برعکس این شرایط، زمانی است که اندیکاتور RSI ، اشباع خرید را نشان بدهد و نمودار اندیکاتور شیب منفی به سمت پایین داشته باشد. اگر در این زمان، نمودار قیمت با شیب مثبت، صعود کند، با واگرایی منفی روبه‌رو خواهیم بود و احتمال زیاد بازگشت روند خواهیم داشت. با پایان اشباع خرید، فرصتی برای فروش به وجود میاید چراکه هر لحظه احتمال تغییر روند قیمت، از روند صعودی به نزولی وجود دارد.

در شکل زیر نمونه‌ای از تشخیص واگرایی در اندیکاتور RSI مشاهده می‌شود.

همان‌طور که ملاحظه می‌شود، زمانی که شیب نمودار قیمتی در خلاف جهت با شیب اندیکاتور RSI قرار می‌گیرد، روند حرکتی تغییر پیدا می‌کند و نمودار سهام با روند جدیدی مواجه می‌شود که در چینش استراتژی معاملاتی ما نقش تعیین‌کننده‌ای دارد.

از آنجایی که واگرایی در RSI ، کاربرد زیادی در تحلیل تکنیکام سهام دارد، در مقاله‌ای جداگانه به طور مفصل به آن پرداخته شده است.

آموزش واگرایی در MFI

اندیکاتور MFI ، شدت جریان نقدینگی را در بازار نشان می‌دهد که شرح کامل این اندیکاتور در مقاله اندیکاتور MFI به طور کامل شرح داده شده است. از اندیکاتور MFI ، در تشخیص واگرایی استفاده زیادی می‌شود.

واگرایی در اندیکاتور MFI ، همان‌طور که در شکل زیر نیز مشاهده می‌شود، همانند اندیکاتورهای RSI و MACD ، از اختلاف جهت شیب نمودار قیمتی با نمودار اندیکاتور MFI تشخیص داده می‌شود.

اندیکاتور MFI زمانی از خود واکنش نشان می‌دهد که شدت جریان نقدینگی روبه‌بالا باشد. ورود جریان نقدینگی به معنی ضعف فروشندگان در آن مقطع زمانی است و زمانی که واگرایی مثبت در این برهه اتفاق می‌افتد، اعتبار بازگشت روند، قوی‌تر می‌شود. در مواقعی که شیب نمودار اندیکاتور مثبت و در همان زمان، نمودار قیمتی سهام افت کند، می‌توان انتظار واگرایی مثبت را داشت. در واگرایی مثبت معمولاً شاهد تغییر روند نمودار به سمت روند صعودی و در واگرایی منفی شاهد تغییر روند نمودار به سمت روند نزولی هستیم.

آموزش واگرایی در CCI

اندیکاتور CCI ، جزو اندیکاتورهای مومنتوم محسوب می‌شود و تغییرات را در مومنتوم و حجم، نشان می‌دهد.

همان‌طور که می‌دانید تشخیص قدرت روند، یکی از کاربردهای اندیکاتورها می‌باشد. زمانی که نمودار قیمتی سهام با قدرت بالا روند صعودی و یا نزولی را پیش می‌گیرد، اندیکاتور CCI از خود واکنش نشان می‌دهد.

در اندیکاتور CCI وقتی شیب نمودار قیمتی با زاویه بالا، رو به جهت مثبت در حرکت باشد و در همان زمان اندیکاتور CCI ، با شیب کم به سمت منفی واکنش نشان دهد، واگرایی منفی در اندیکاتور CCI اتفاق افتاده است. در این حالت به‌احتمال بسیار زیاد، روند حرکتی سهام به سمت یک روند نزولی تغییر جهت خواهد داد.

برعکس این مورد زمانی خواهد بود که شیب نمودار قیمتی با قدرت زیاد در حال افت قیمتی باشد و در همان زمان، اندیکاتور CCI ، با واکنش مثبت همراه شود و شیب مثبت را نشان دهد. در این شرایط به‌احتمال بسیار زیاد، روند حرکتی سهام به سمت یک روند صعودی تغییر جهت خواهد داد.

یکی دیگر از راه‌های تشخیص واگرایی در CCI ، عبور کردن از سطح صفر و یا سطوح مقاومتی و حمایتی قیمت می‌باشد. زمانی که اندیکاتور CCI ، به زیر صفر عبور کند یا سطح مقاومتی شکسته شود، واگرایی منفی تشخیص داده می‌شود و برعکس زمانی که اندیکاتور CCI ، به بالای صفر برسد و یا سطح مقاومتی را عبور دهد، واگرایی مثبت تشخیص داده می‌شود؛ بنابراین در تعیین واگرایی در CCI ، اعداد مهم این اندیکاتور مثل صفر یا صد در شناسایی واگرایی در نمودار کمک بسیار زیادی می‌کند.

نکات مهم در تشخیص واگرایی‌ها

- واگرایی در اندیکاتور تنها ملاک تحلیل برای خرید یا فروش سهام نیست و باید معیارها و شاخص‌های متنوعی را ارزیابی کرد تا به نتیجه مطلوب رسید

- ترکیب اندیکاتورهای مومنتوم مثل RSI و CCI می‌تواند بر قدرت و اعتبار تحلیل بیفزاید و درصورتی‌که به طور هم‌زمان واگرایی تشخیص داده شود، می‌تواند حکم یک سیگنال پرقدرت داشته باشد.

- در استفاده از اندیکاتورها وقتی واگرایی در حوالی نقاط اشباع تشخیص داده می‌شود، اعتبار و قدرت بیشتری خواهد داشت.

- در تشخیص واگرایی سطوح مهم تکنیکالی مثل سطوح مقاومتی و حمایتی، حائز اهمیت است چراکه با شکست یا عبور این سطوح، تغییر روند و واگرایی با شتاب و احتمال بیشتر اتفاق می‌افتد.

- همواره احتمال اینکه مسیر واگرایی تکمیل نشود را باید بررسی کرد تا در معامله خود شکست نخوریم.

جمع‌بندی

تشخیص واگرایی با استفاده از اندیکاتورها یکی از اصول مهم تحلیل تکنیکال می‌باشد که طبق آن می‌توان انتظار بازگشت روند را در نمودار سهام داشت. در این مقاله ما سعی کردیم تا واگرایی را در اندیکاتورهای مختلف بررسی کنیم و برای هرکدام نکات مهم را شرح دهیم.

تشخیص واگرایی نیازمند کسب دانش و مهارت بالا دارد که پیشنهاد می‌شود برای شناخت بیشتر این مفهوم، آموزش‌های لازم را گذراند. کارگزاری اقتصاد بیدار دراین‌خصوص خدمات آموزشی و تحلیلی را ارائه می‌دهد که برای اطلاعات بیشتر کافی است با دفتر کارگزاری در ارتباط باشید.

واگرایی ها

اصطلاح "واگرایی" در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود و زمانی رخ می‌دهدکه قیمت یک دارایی بر خلاف جهت یک اندیکاتور یا اسیلاتور حرکت کند. در واقع این اختلاف بین نمودار قیمت و اندیکاتور، هشداری از ضعیف شدن روند قیمت و یا تغییر احتمالی روند است که تحلیل‌گران از آن بهره می‌برند. به عبارت دیگر واگرایی زمانی اتفاق می‌افتد که معامله‌گران بازار در گام آخر دچار تردید می‌شوند و این دقیقا زمانی است که سهم‌ها می‌توانند روند خود را تغییر دهند و بر خلاف روند قبلی حرکت کنند. واگرایی ها به سه دسته معمولی، مخفی و زمانی تقسیم می‌شوند و برای تشخیص آن‌ها اندیکاتور MACD و اسیلاتور Rsi از اعتبار بیشتری برخوردار می‌باشند. در کنار اصطلاح واگرایی، اصطلاح همگرایی نیز به گوش می‌خورد. منظور از همگرایی نزدیک شدن دو خط به هم است.

واگرایی را به دسته‌های زیر تقسیم می‌کنند:

1) واگرایی معمولی (Regular Divergence):

حالتی از واگرایی را بیان می‌کند که تضاد رفتاری بین قیمت و اندیکاتور را نشان می‌دهد. مدل این تضاد به این شکل است که قیمت در انتهای یک روند دست به یک حرکت جدید می‌زند که اندیکاتور با این حرکت جدید مخالفت می‌کند و رفتاری مخالف از خود بروز می‌دهد. واگرایی معمولی به دو دسته واگرایی مثبت و منفی تقسیم می‌شود.

واگرایی معمولی منفی (RD-): این نوع واگرایی در روند صعودی بوجود می‌آید و حالتی از واگرایی نزولی در MACD بازار است که در آن قیمت، سقف بالاتر می‌سازد و اندیکاتور نسبت به سقف قبلی خود، سقف پایین‌تر ثبت می‌کند. در واقع اندیکاتور با حرکت جدیدی که قیمت مبنی بر سقف بالاتر از خود نشان داد، مخالفت می‌کند. این آرایش در انتهای روندهای صعودی اتفاق می‌افتد که منجر به کاهش قیمت می‌شود. این آرایش عموماً بیانگر ضعف شدید خرید است و نشانگر درگیری مردم با بازار است و معامله‌گران حرفه‌ای دست به معامله نمی‌زنند. قیمت، آرایش برگشتی به خود می‌گیرد و نمودار یک ریزش مناسب را تجربه می‌کند. به همین دلیل معامله‌گران وقتی آرایش واگرایی معمولی منفی را می‌بینند، به فکر خروج از معاملات خواهند بود.

چنانچه در تصویر فوق مشخص است، در نمودار سهم "وبملت" واگرایی منفی (RD) وجود دارد. قیمت سقف جدید تشکیل داده، در حالی که اندیکاتور موفق به این کار نشده است؛ این امر موجب گردید تا قیمت سهم روند نزولی به خودش بگیرد و تا 40 درصد از ارزش خود را از دست بدهد. به وجود آمدن این حالت خودش می‌تواند هشداری باشد مبنی برای اینکه کنترل ریسک صورت بگیرد چون امکان نزولی شدن بازار توسط اندیکاتور MACD تأیید شده است.

واگرایی معمولی مثبت (RD+): این نوع واگرایی در روند نزولی اتفاق می‌افتد، در این حالت، قیمت کف پایین‌تر از کف قبل ثبت کرده است، اما اندیکاتور کفی بالاتر از کف اول تشکیل می‌دهد. این پدیده که در حالت عمومی بیانگر ضعف فروش است و این ذهنیت را ایجاد می‌کند که فروشندگان از فروش زیاد خسته شده‌اند و بازار میل به یک رشد دارد.

نموار بالا، نمودار سهم فولاد "مبارکه" است. همان‌طور که مشخص است بعد از مشاهده واگرایی مثبت در اندیکاتور، در حالی که قیمت سهم روند نزولی دارد، اما اندیکاتور موفق نشد، کف پایین‌تر ثبت کند و شاهد صعودی شدن روند و رشد سهم هستیم . مشکلی که بسیاری از معامله‌گران بخصوص افرادی که از صبر کردن خسته می‌شوند به آن دچار می‌گردند، این است که این دسته از افراد معامله‌گرانی از جنس عوام هستند و منطق فروش آن‌ها ارتباط مستقیم با خستگی از سهم دارد. در یک روند افزایشی معامله‌گران در این تصور هستند که قیمت سهام همیشه ارزنده است و دست به خرید می‌زنند فارغ از این که جنس خرید در بازار به گونه‌ای می‌باشد که نشانه‌های ضعف خرید پدیدار شده است.

2) واگرایی مخفی (Hidden Divergence):

نوع دیگری از واگرایی در تحلیل تکنیکال است و معمولاً زمانی تشکیل می‌شود که قیمت در حال اصلاح خودش باشد؛ واگرایی مخفی برخلاف واگرایی معمولی در انتهای تحرکات اصلاحی روند اتفاق می‌افتد و در روند نزولی با سقف‌ها و در روند صعودی با کف‌ها قابل شناسایی است. تحلیل‌گران با تشخیص آن، روند سهم را تشخیص می‌دهند. این نوع واگرایی نیز به دو دسته تقسیم می‌شود.

واگرایی مخفی مثبت (HD+): واگرایی مخفی در انتهای یک روند صعودی اتفاق می‌افتد. اندیکاتور کف پایین‌تر ثبت می‌کند و قیمت به کف پایین‌تر نمی‌رسد. در این حالت به دلیل تضاد رفتاری بین قیمت و اندیکاتور پیش‌بینی می‌شود که قیمت به روند صعودی خود ادامه دهد.

همانطور که در نمودار فوق مشاهده می‌کنید، اندیکاتور در انتهای یک روند صعودی موفق می‌شود تا کف پایین‌تر ثبت کند، اما قیمت کفی بالاتر از کف قبل تشکیل می‌دهد، در نتیجه قیمت به روند صعودی خود بر می‌گردد.

واگرایی مخفی منفی (HD-): برخلاف واگرایی مخفی مثبت، این نوع از واگرایی در انتهای یک روند نزولی شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده این است که کاهش قیمت ادامه خواهد داشت. قیمت قدرت اینکه به سقف قبلی خودش برسد را ندارد. اندیکاتور سقف بالاتر می‌سازد اما قیمت نمی‌تواند سقفی بالاتر از سقف قبل تشکیل دهد. به دلیل تضاد رفتاری بین قیمت و اندیکاتور و مخالفتی که قیمت با اندیکاتور می‌کند وزنه در جهت فروش سنگینی خواهد رفت و شاهد شکسته شدن کف خواهیم بود. لازم به ذکر است که این مدل واگرایی حتماً باید در یک روند نزولی اتفاق بیفتد و هر مدلی که تعریف یک روند نزولی را برنتابد نمی‌تواند در برگیرنده یک واگرایی مخفی باشد.

همانطور که مشاهده می کنید، در نمودار "دارایکم"، قیمت نمی‌تواند سقفی بالاتر ثبت کند، در حالی که اندیکاتور سقف بالاتری تشکیل می‌دهد و این امر موجب افت 36 درصدی قیمت سهم می‌شود. برای تشخیص قیمت مناسب تشکیل واگرایی مخفی، باید دنبال تکنیک‌هایی باشیم که در اصلاح‌ها، قیمت مستعد برگشت خوب باشد. برای یافتن محدود مناسب به دو شکل عمل می‌کنیم:

- قیمت کلاسیک
- تکمیل الگو قیمت

3) واگرایی زمانی (Time Divergence):

حالتی از بازار است که تضاد آشکار بین قیمت و زمان ایجاد می‌شود. مواقعی که در یک دوره زمانی بیشتر از حرکت قبل، قیمت اصلاح می‌کند پدیده واگرایی زمانی ایجاد می‌گردد. چنانچه در یک حرکت و اصلاح بعد از آن یک ریتریس قیمتی - زمانی رسم کنیم در صورتی که درصد اصلاح زمانی بیش از درصد اصلاح قیمتی باشد، به این پدیده واگرایی زمانی گفته می‌شود. این نوع واگرایی در تحلیل تکنیکال با استفاده از فیبوناچی زمان انجام می‌شود. مشخص است که در این نوع از واگرایی، اندیکاتورها جایی ندارند. در واقع چنین شرایطی نشان می‌دهد که قیمت در حرکت اصلاحی نسبت به حرکت قبلی خود ضعیف‌تر است. واگرایی زمانی خود دو نوع دارد:

واگرایی زمانی معمولی (RTD): این نوع واگرایی زمانی به وجود می‌آید که تعداد کندل‌های فاز اصلاحی بیش از تعداد کندل‌های روند قبلی باشد. وقوع واگرایی زمانی معمولی، نشان‌دهنده‌ی قدرت خریداران و فروشندگان در یک روند اصلاحی می‌باشد و پیش‌بینی می‌شود که حرکت قبلی ادامه پیدا کند.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می‌کنید، در نمودار بانک صادرات، قیمت در 30 روز از نقطه A تا B اصلاح کرد و در 31 روز از نقطه B تا C نتوانست به سقف قبلی (نقطه A) و به اندازه فاز اصلاحی رشد کند، که نشان از ضعف خریداران در سهم بود و متعاقب آن با ریزش همراه شد و قیمت 44% از ارزش خود را از دست داد.

واگرایی زمانی هوشمند (STD): در تحلیل تکنیکال این واگرایی زمانی رخ می‌دهد که تعداد کندل‌های فاز اصلاحی کمتر از تعداد کندل‌های روند قبلی باشد. در این واگرایی درصد اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی است. به بیان دیگر در واگرایی زمانی هوشمند، روند اصلاحی قبلی در مدت زمان کوتاه‌تری طی می‌شود. طبق تصویر زیر در نمودار سهم "کگل" از نقطه A تا B 148 روز طول کشید تا قیمت رشد کند، در فاز اصلاح از نقطه B تا C 127 روز طول کشید، به بیان دیگر در 85 درصد از زمان فاز A تا B، قیمت به اندازه 38 درصد اصلاح کرد و این نشان از ضعیف بودن فروشندگان داشت و متعاقب آن نمودار به روند قبل خود ادامه داد و توانست 60 درصد رشد کند.

اندیکاتور MACD

واگرایی همگرایی متحرک (MACD)یا Moving average convergence divergence یک اندیکاتور حرکت به دنبال روند است که رابطه بین دو میانگین متحرک قیمت یک ارز را نشان می دهد.

MACD با کسر میانگین متحرک نمایی 26 دوره (EMA) از EMA 12 دوره محاسبه می شود.

نتیجه این محاسبه خط MACD است.

سپس یک EMA نه روزه از MACD به نام "خط سیگنال" در بالای خط MACD رسم می شود ، که می تواند به عنوان محرک سیگنال های خرید و فروش عمل کند.

معامله گران ممکن است هنگام عبور MACD از خط سیگنال از مقاومت ارز را خریداری کنند و هنگام عبور MACD از زیر خط سیگنال ، مقاومت ارز را بفروشند.

شاخص های متحرک همگرایی میانگین (MACD) را می توان به روش های مختلفی تفسیر کرد ، اما روش های متداول استفاده از این اندیکاتور تقاطع خط های MACD ، واگرایی و افزایش / سقوط سریع و افزایش سریع است.

فرمول محاصبه MACD :

MACD= 12-Period EMA- 26-Period EMA

MACDبا کسر EMA بلند مدت (26 دوره) از EMA کوتاه مدت (12 دوره) محاسبه می شود.

میانگین متحرک نمایی (EMA) نوعی میانگین متحرک (MA) است که وزن و اهمیت بیشتری را برای جدیدترین نقاط داده قائل می شود.

همچنین از میانگین متحرک نمایی به عنوان میانگین متحرک نمایی یاد می شود.

یک میانگین متحرک نمایی وزنی نسبت به میانگین متحرک ساده (SMA) که یک وزن برابر برای همه مشاهدات آن دوره دارد ، نسبت به تغییرات قیمت اخیر واکنش مهمی نشان می دهد.

یادگیری MACD

MACD هر زمان که میانگین متحرک نمایی 12 دوره ای (که با خط قرمز روی نمودار قیمت نشان داده شده است) بالاتر از EMA دوره 26 دوره (مقدار آبی رنگ در نمودار قیمت) است ، روند تمایل به صعود دارد و هنگامی که میانگین متحرک نمایی 12 دوره ای زیر میانگین متحرک نمایی 26 دوره ای باشد ، تمایل روند به نزول است.

هرچه فاصله MACD بالاتر یا پایینتر از خط پایه باشد نشان می دهد که فاصله بین دو EMA در حال افزایش است.

در نمودار زیر ، می بینید که چگونه دو EMA اعمال شده در نمودار قیمت با MACD (آبی) عبور از بالای یا زیر خط پایه واکنش نشان می دهند.

MACD اغلب با هیستوگرام نمایش داده می شود (نمودار زیر را ببینید) که فاصله بین MACD و خط سیگنال آن را نمودار می کند. اگر MACD بالاتر از خط سیگنال باشد ، هیستوگرام بالاتر از خط مبنای MACD خواهد بود.

اگر MACD زیر خط سیگنال خود باشد ، هیستوگرام زیر خط مبنای MACD خواهد بود.

معامله گران برای شناسایی زمان حرکت صعودی یا نزولی ، از هیستوگرام MACD استفاده می کنند.

MACD در مقابل RSI

شاخص قدرت نسبی (RSI) نشان می دهد که آیا یک بازار نسبت به سطوح اخیر قیمت بیش از حد خریداری شده یا بیش از حد فروخته می شود.

RSI نوسانی است که میانگین سود و زیان قیمت را در یک بازه زمانی مشخص محاسبه می کند.

دوره زمانی پیش فرض 14 دوره با مقادیر محدود از 0 تا 100 است.

MACD رابطه بین دو EMA را اندازه گیری می کند ، در حالی که RSI تغییرات قیمت را در رابطه با بالا و پایین ترین قیمت اخیر اندازه گیری می کند.

این دو شاخص اغلب با هم استفاده می شوند تا تصویر فنی کامل تری از بازار به تحلیلگران ارائه دهند.

این شاخص ها هر دو حرکت در بازار را اندازه گیری می کنند ، اما ، از آنجا که عوامل مختلفی را اندازه گیری می کنند ، گاهی اوقات موارد متضادی ارائه می دهند.

به عنوان مثال ، RSI ممکن است یک بازه زمانی بالاتر از 70 را برای یک دوره پایدار نشان دهد ، نشان می دهد که بازار نسبت به قیمت های اخیر بیش از حد به سمت خرید تمایل دارد ، در حالی که MACD نشان می دهد بازار همچنان در حرکت خرید در حال افزایش است.

هر یک از شاخص ها ممکن است با نشان دادن واگرایی از قیمت ، تغییر روند آتی را نشان دهند (قیمت در حالی که شاخص پایین می آید بالاتر می رود یا بالعکس).

محدودیت های MACD

یکی از مشکلات اصلی اندیکاتور MACD این است که غالباً می تواند علامت معکوس احتمالی را نشان دهد اما در واقع هیچ واژگونی واقعی اتفاق نمی افتد .

مشکل دیگر این است که MACD همه معکوس ها را پیش بینی نمی کند.

به عبارت دیگر ، بسیاری از معکوس ها که رخ نمی دهد پیش بینی می کند.

واگرایی "مثبت کاذب" اغلب زمانی اتفاق می افتد واگرایی نزولی در MACD که قیمت یک دارایی به یک طرف حرکت می کند ، مانند یک دامنه یا الگوی مثلث به دنبال یک روند.

کاهش سرعت حرکت - حرکت پهلو یا حرکت روند رو به آهستگی - قیمت باعث می شود که MACD از افزایش خود فاصله گرفته و به سمت خطوط صفر گرایش یابد حتی در صورت عدم تغییر واقعی.

نمونه ای از کراس اوورهای MACD

همانطور که در نمودار زیر نشان داده شده است ، هنگامی که MACD زیر خط سیگنال قرار می گیرد ، این یک سیگنال نزولی است که نشان می دهد زمان فروش فرا رسیده است.

برعکس ، هنگامی که MACD از خط سیگنال بالا می رود ، شاخص سیگنال صعودی را نشان می دهد ، که نشان می دهد قیمت دارایی احتمالاً حرکت صعودی را تجربه می کند.

برخی از معامله گران قبل از ورود به موقعیت منتظر عبور متقابل بالای خط سیگنال هستند تا احتمال "جعل" و ورود زود هنگام به موقعیت را کاهش دهند.

کراس اورها وقتی مطابق با روند غالب باشند قابل اطمینان ترند.

اگر MACD پس از تصحیح مختصر در یک روند صعودی بلند مدت ، از خط سیگنال خود عبور کند ، به عنوان تأیید روند صعودی شناخته می شود.

اگر MACD به دنبال یک حرکت کوتاه صعودی در روند نزولی بلند مدت از زیر خط سیگنال خود عبور کند ، معامله گران این را یک تایید نزولی در نظر می گیرند.

نمونه واگرایی MACD

وقتی MACD سقف یا کف هایی را تشکیل می دهد که از بالاترین و پایین ترین سطح متناظر با قیمت متفاوت می شوند ، واگرایی نامیده می شود.

واگرایی صعودی وقتی ظاهر می شود که MACD دو کف افزایش را تشکیل می دهد که با دو کف صعودی قیمت مطابقت دارد.

این یک سیگنال صعودی معتبر است که روند طولانی مدت هنوز مثبت باشد.

برخی از معامله گران حتی در صورت منفی بودن روند بلند مدت به دنبال واگرایی های صعودی خواهند بود ، زیرا می توانند نشانه تغییر روند باشند ، اگرچه این تکنیک از قابلیت اطمینان کمتری برخوردار است.

هنگامی که MACD دو سقف قیمت نزولی را تشکیل می دهد که با دو سقف قیمت افزایش ارز مطابقت دارد ، یک واگرایی نزولی ایجاد شده است.

واگرایی نزولی که در طی یک روند نزولی بلند مدت ظاهر می شود ، تأیید در نظر گرفته می شود که روند احتمالاً ادامه یابد.

برخی از معامله گران واگرایی نزولی را در طی روند صعودی بلند مدت مشاهده خواهند کرد زیرا می توانند ضعف روند را نشان دهند.

با این حال ، به اندازه واگرایی نزولی در طی روند نزولی قابل اعتماد نیست.

نمونه ای از افزایش سریع یا سقوط MACD

وقتی MACD به سرعت بالا می رود یا سقوط می کند (میانگین متحرک کوتاه مدت از میانگین متحرک بلندمدت فاصله می گیرد) ، این یک سیگنال است که امنیت بیش صعود یا بیش از نزول است و به زودی به سطح نرمال برمی گردد.

معامله گران اغلب این تجزیه و تحلیل را با شاخص مقاومت نسبی (RSI) یا سایر شاخص های فنی ترکیب می کنند تا شرایط خرید یا فروش را تأیید کنند.

غیر معمول نیست که سرمایه گذاران از هیستوگرام MACD به همان روشی که ممکن است از خود MACD استفاده کنند استفاده می کنند.

تقاطع های مثبت یا منفی ، واگرایی ها و افزایش یا سقوط سریع در هیستوگرام نیز قابل شناسایی هستند.

قبل از تصمیم گیری در هر شرایطی به برخی از تجربیات نیاز است زیرا بین سیگنالهای MACD و هیستوگرام آن تفاوت های زمانی وجود دارد.

سوالات متداول در مورد اندیکاتور MACD

معامله گران چگونه از واگرایی همگرایی میانگین متحرک (MACD) استفاده می کنند؟

معامله گران برای شناسایی تغییرات در جهت یا شدت روند قیمت سهام از MACD استفاده می کنند.

MACD در نگاه اول پیچیده به نظر می رسد ، زیرا به مفاهیم آماری اضافی مانند میانگین متحرک نمایی (EMA) متکی است.

اما اساساً ، MACD به معامله گران کمک می کند تا تشخیص دهند که حرکت اخیر در قیمت سهام ممکن است تغییر در روند اساسی آن را نشان دهد.

این می تواند به معامله گران کمک کند تا تصمیم بگیرند چه موقع یک موقعیت را وارد کنند ، به آن اضافه کنند یا از آن خارج شوند.

آیا MACD یک اندیکاتور پیشرو است ، یا یک اندیکاتور با تأخیر؟

MACD یک اندیکاتور عقب مانده است.

به هر حال ، تمام داده های استفاده شده در MACD براساس عملکرد قیمت سهام است.

از آنجا که بر اساس داده های تاریخی است ، لزوماً باید "تاخیر" در قیمت داشته باشد.

با این حال ، برخی از معامله گران از هیستوگرام های MACD برای پیش بینی زمان تغییر روند استفاده می کنند.

برای این معامله گران ، ممکن است این جنبه از MACD به عنوان شاخص اصلی تغییرات روند آتی در نظر گرفته شود.

واگرایی مثبت MACD چیست؟

واگرایی مثبت MACD وضعیتی است واگرایی نزولی در MACD که در آن MACD به پایین ترین حد خود نمی رسد ، علی رغم اینکه قیمت سهام به پایین ترین سطح رسیده است.

این به عنوان یک سیگنال تجارت صعودی دیده می شود - از این رو ، اصطلاح "واگرایی مثبت" است.

اگر سناریوی مخالف رخ دهد - قیمت سهام به بالاترین قیمت خود می رسد ، اما MACD در انجام آن کوتاهی می کند - این به عنوان یک شاخص نزولی تلقی می شود و از آن واگرایی نزولی در MACD به عنوان واگرایی منفی یاد می شود.

واگرایی در تحلیل تکنیکال چیست و چگونه از آن استفاده کنیم؟

واگرایی در تحلیل تکنیکال زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک سهم و شاخص آن برخلاف همدیگر حرکت کنند. شاید برای شما هم جالب باشد که چرا این اتفاق می‌افتد و چطور باید آن را به درستی تشخیص دهیم؟ در این مقاله می‌خواهیم درباره بررسی نمودار قیمتی دارایی‌ها صحبت کنیم. یکی از چیزهایی که در این مقاله بررسی می‌کنیم، مشاهده واگرایی در نمودار‌ها است. پس در ابتدا به مفهوم واگرایی در تحلیل تکنیکال می‌پردازیم و در ادامه انواع واگرایی‌های موجود را به همراه شکل توضیح خواهیم داد. با مدرسه تحلیل همراه باشید.

واگرایی چیست؟

واگرایی حالتی است که قیمت یک دارایی در جهت مخالف یک اندیکاتور یا برخلاف سایر داده‌ها حرکت می‌کند. همچنین هشداری است مبنی بر ضعف یا تایید روند فعلی قیمت است. در بعضی موارد ممکن است منجر به تغییر جهت قیمت شود. خوب است بدانید دو نوع واگرایی مثبت و منفی وجود دارد:

• واگرایی مثبت یعنی احتمال رشد قیمت

• واگرایی منفی یعنی افت قیمت

شکل زیر نشان‌دهنده واگرایی در سهام شرکت ایران خودرو (خودرو) است.

همان طور که گفتیم واگرایی هنگامی اتفاق می‌افتد که نمودار قیمت خلاف جهت اندیکاتور تکنیکال (Technical Indicator) حرکت کند.

واگرایی به شما چه می‌گوید؟

واگرایی در تحلیل تکنیکال یک ابزار کمکی است در جهت نشانه هایی مبنی بر ضعف روند جاری قیمت یا تایید ادامه حرکت قیمت با توجه به روند جاری بازار. در واقع واگرایی مثبت وقتی رخ می‌دهد که قیمت یک دارایی در حال افت است، در حالی که اندیکاتور شروع به صعود می‌کند. برعکس، واگرایی منفی زمانی است که قیمت در حال افزایش است اما اندیکاتور شروع به نزول می‌کند.

معامله گران از واگرایی ها برای ارزیابی رفتار قیمت دارایی در جهت مشخص نمودن نقاط چرخش قیمت استفاده می‌کنند. به عنوان مثال، معامله گران و تحلیل گران می‌توانند با استفاده از اندیکاتور (RSI) روی نمودار قیمت واگرایی را بررسی کنند. اگر در نمودار قیمت شاهد ایجاد کف و سقف‌های بالاتر باشیم، در حالت ایده آل اندیکاتور RSI نیز همان رفتار مشابه قیمت را دنبال می‌کند. اما اگر اندیکاتور RSI شروع به ساختن کف و سقف‌های پایین‌تر کند، هشداری بر ضعف روند و واگرایی منفی را نشان می‌دهد. بنابراین معامله‌گر می‌تواند تعیین کند که آیا می‌خواهد از موقعیت خارج شود یا در صورتی که قیمت شروع به کاهش کند، یک حد ضرر جدید تعیین کند.

واگرایی مثبت وضعیت مخالف است. تصور کنید که قیمت یک سهم در حال افت و ایجاد کف و سقف‌های پایین‌تر باشد، در حالی که اندیکاتور RSI در حال ایجاد کف و سقف بالاتر باشد. معامله گران ممکن است به این نتیجه برسند که به زودی روند قیمت معکوس شود.

تفاوت بین واگرایی و تایید

واگرایی حالتی است که نمودار قیمت و اندیکاتور خلاف یکدیگر رفتار نمایند. تایید حالتی است که اندیکاتور و نمودار قیمت یا چند اندیکاتور هم جهت یکدیگر حرکت نمایند. اگر قیمت در حال حرکت به سمت بالا باشد، معامله‌گران تمایل به تایید رفتار قیمت توسط اندیکاتور‌ها دارند.

محدودیت های استفاده از واگرایی

با توجه به استراتژی های مختلفی که در تحلیل تکنیکال وجود دارد معامله گران نباید صرفا از واگرایی‌ها به منظور دریافت سیگنال خرید و فروش استفاده نمایند بلکه باید سایر گواه های تحلیلی در کنار واگرایی‌ها بررسی شود تا بتوانند با دقتی بالاتر نقاط چرخش قیمت و تغییر روند را درک کنند چرا که زمانی واگرایی نزولی در MACD که واگرایی اتفاق می‌افتد، به این معنی نیست که قیمت معکوس می‌شود یا به زودی یک حرکت معکوس رخ می‌دهد. واگرایی می‌تواند برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.

انواع واگرایی در تحلیل تکنیکال

به طور کلی سه نوع واگرایی وجود دارد:

• منظم یا کلاسیک (RD)

• مخفی(HD)

• مبالغه شده (ED)

واگرایی کلاسیک یا منظم در پایان یک روند یافت می‌شود، در حالی که واگرایی‌های مخفی مثبت (HD+) و مخفی منفی (HD-) الگوهای قدرتمندی هستند که در میانه روند مشاهده می‌شوند. آنها نشانگر ادامه روند اصلی هستند. تشخیص واگرایی مخفی کمی دشوارتر است، اما می تواند یک الگوی قدرتمند در جهت تایید روند جاری قیمت باشد.

هر سه نوع واگرایی اغلب در نمودارهای قیمت ظاهر می‌شوند. معامله‌گران با شناسایی این واگرایی‌ها، می‌توانند فرصت‌های معاملاتی خوبی را ببینند.

واگرایی منظم یا کلاسیک (RD) چیست؟

واگرایی منظم زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک دارایی در حال ایجاد کف و سقف بالاتر باشد، اما اندیکاتور در حال افت باشد که به آن واگرایی منفی(RD-) می‌گوییم. همچنین در صورتی که قیمت در حال ایجاد کف و سقف پایین‌تر باشد و اندیکاتور در حال صعود باشد واگرایی مثبت(RD+) بوجود می‌آید.

شکل زیر یک واگرایی مثبت(RD+) در نماد شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) را نشان می‌دهد.

همین اتفاق می تواند در جهت مخالف نیز رخ دهد.

شکل زیر بیانگر واگرایی منفی (RD-) در نماد شرکت ایران خودرو (خودرو) است.

واگرایی مخفی (HD) چیست؟

همانطور که گفتیم واگرایی مخفی (HD) در طول یک روند تشکیل شده و نشان دهنده ادامه روند است. از نظر تأیید ادامه روند می‌توان گفت که واگرایی مخفی همانند الگوهای ادامه دهنده عمل می‌کنند. برای بررسی این واگرایی در روند صعودی دو کف متناظر ابتدای روند و در روند نزولی دو سقف متناظر اول در نمودار قیمت و اندیکاتور با یک خط به هم وصل شده و شیب این دو خط را نسبت به هم می‌سنجیم. هنگامی که شیب دو خط غیر هم علامت باشند، واگرایی مخفی ایجاد می‌شود.

به بیان دیگر، در روند صعودی کف‌های بالاتر تشکیل می‌شود. در حالی که در اندیکاتور کف‌های پایین‌تر ایجاد می‌شود و در روند نزولی سقف‌های پایین‌تر را در نمودار قیمت شاهد هستیم. این در حالی است که در اندیکاتورها سقف‌های بالاتری شکل گرفته است.

واگرایی مخفی مثبت (HD+)

اکنون با مفهوم واگرایی مخفی آشنا شدید، به بررسی چند مثال در بازار سرمایه می‌پردازیم تا تأثیر این واگرایی‌ها را بررسی کنیم. در ابتدا به بررسی واگرایی مخفی مثبت (HD+) می‌پردازیم:

مثال زیر بیانگر رفتار قیمت در ماه‌های خرداد و تیر سال ۱۳۹۷ در شاخص کل بورس است، شاخص پس از یک صعود دو هفته‌ای وارد فاز اصلاح شد و تا سطح ۳۸.۲ فیبوناچی جنبش قبل ریزش داشت. در انتها با ساخت کف و سقفی مینور شروع به صعود کرد که با توجه به شکل واگرایی مخفی شکل گرفته در این برهه زمانی نشان‌دهنده ادامه روند صعودی بوده است.

واگرایی مخفی منفی (HD-)

اکنون به بررسی واگرایی‌های مخفی منفی در بازار سرمایه می‌پردازیم:

بعد از شروع ریزش بزرگ بیت کوین در دسامبر سال ۲۰۱۷، در دسامبر سال ۲۰۱۸ یک صعود اتفاق افتاد که برای بسیاری شروع جنبش جدید را نوید می‌داد. ولی این صعود در ژوئن سال ۲۰۱۹ به اتمام رسید و ریزش بعد از خود را با دو واگرایی مخفی حول سطح استاتیک روانی ۱۰.۰۰۰ دلار تأیید کرد که تا مارس ۲۰۲۰ ادامه داشت و سپس مجدداً شروع به واگرایی نزولی در MACD افزایش قیمت کرد.

چه زمان از واگرایی منظم یا مخفی استفاده کنیم؟

واگرایی‌ها در نقاط مختلف یک روند شناسایی می‌شوند و هر کدام می تواند برای یک معامله‌گر به عنوان ابزار کمکی در کنار تحلیل مورد استفاده قرار گیرند.این ابزار زمانی کاربردی خواهد بود که بر اساس تحلیل، قیمت در یک محدوده یا سطح حمایت و مقاومت قرار گرفته باشد. واگرایی‌های منظم در انتهای یک روند شناسایی شده و نشان‌دهنده تغییر روند هستند. در حالی که واگرایی مخفی در طول روند شکل می‌گیرد و نشان‌دهنده ادامه روند مدنظر است.

اندیکاتور‌های مورد استفاده در واگرایی

از اندیکاتورهای مورد استفاده برای بررسی واگرایی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• MACD (Moving Average Convergence Divergence)
• RSI (Relative Strength Index)
• Stochastic Oscillator

واگرایی مخفی با استفاده از مکدی (MACD)

اندیکاتور مکدی (MACD) دارای سه بخش است:

۱.MACD line
۲. MACD signal line
۳. هیستوگرام (Histogram)

هنگام استفاده از اندیکاتور مکدی (MACD) برای شناسایی واگرایی‌ها، می‌توانید از هر یک از این سه بخش استفاده کنید. برای تشخیص واگرایی به همه آنها نیاز ندارید. سپس جهت روند را تعیین کنید. اگر روند صعودی باشد، ما به دنبال واگرایی مخفی مثبت (HD+) خواهیم بود. اگر روند نزولی است، به دنبال واگرایی مخفی منفی (HD-) باشید.

شکل زیر بیانگر واگرایی مخفی مثبت (HD+) در روند صعودی نماد شرکت ملی صنایع مس ایران (فملی) است.

شکل زیر نشان دهنده واگرایی مخفی منفی (HD-) در نماد شرکت ایران خودرو (خودرو) است.

تشخیص واگرایی مخفی با استفاده از اندیکاتور استواستیک

اندیکاتور Stochastic یک نوسان‌گر یا اسیلاتور است که توسط دو خط در زیر نمودار ترسیم می‌شود. مقدار ورودی‌ها را می‌توان به صورت 14-3-3 تنظیم کرد.

در بالا، شاهد یک واگرایی مخفی منفی (HD-) در نمودار بیت کوین در تایم فریم روزانه در یک روند نزولی است.

این الگو نشان می دهد که تثبیت روند نزولی قبلی به پایان رسیده است و بیت کوین ممکن است به سقوط ادامه دهد.

استفاده از واگرایی مخفی در تحلیل تکنیکال

یادگیری شناسایی واگرایی مخفی در نمودارها دشوار نیست، زمانی که الگو را دیدید، چه اقدامی انجام می دهید؟

مراحل زیر را برای انجام معاملات خود در نظر گیرید.

مرحله ۱: معاملات خود را فیلتر کنید

شما باید همیشه روند اصلی نمودار قیمت را بررسی کنید، اگر روند اصلی صعودی است، به دنبال واگرایی مخفی مثبت (HD+) باشید و از آن به عنوان سیگنال خرید استفاده کنید. الگوهای واگرایی مخفی منفی (HD-) را در یک روند صعودی نادیده بگیرید.

در روند نزولی برعکس عمل کنید: به دنبال واگرایی مخفی منفی (HD-) باشید و الگوهای صعودی را نادیده بگیرید. وقتی الگوی واگرایی مخفی منفی (HD-) را دیدید، به دنبال فروش باشید.

اگر الگوی واگرایی مخفی با جهت روند بزرگتر همسو شود، سیگنال قابل اعتمادتری دریافت خواهید کرد.

مرحله ۲: حد ضرر داشته باشید

بعد از اینکه واگرایی مخفی را دیدید که با روند بزرگتر مطابقت دارد، می‌توانید برنامه ریزی معاملاتی مناسب داشته باشید.

پس از مشاهده واگرایی مخفی، حد ضرر را درست فراتر از حد نوسان قیمت اخیر قرار دهید. در مورد واگرایی مخفی مثبت (HD+)، حد ضرر را آخرین کف قیمتی، جایی که سیگنال خرید نشان می‌دهد قرار دهید. در مورد واگرایی مخفی منفی (HD-)، حد ضرر را سقف پیوت، جایی که سیگنال فروش رخ داده است قرار دهید.

مرحله ۳: هدف خود را تعیین کنید

همانطور که می‌دانید، بازارهایی نظیر بازار فارکس و ارز‌های دیجیتال و یا حتی بورس ایران می‌توانند با نرخ‌های شگفت انگیزی رشد داشته باشند. معامله‌گرانی که رویای سودهای بی‌پایان را در سر می‌پرورانند، معاملاتی با پایان باز و بدون برنامه خروج انجام می‌دهند، که این اشتباه است.

بنابراین توصیه می‌شود همواره در معاملات خود هدف قیمتی را مشخص کنید.

محدودیت های یک واگرایی مخفی

با کمی تمرین، الگوهای واگرایی مخفی را می‌توان در بسیاری از نمودارهای قیمت پیدا کرد. با این حال، چند محدودیت وجود دارد که باید از آنها آگاه بود.

اولاً، تشخیص الگوهای واگرایی در آینده آسان است، اما به طور بالقوه تشخیص آن در زمان واقعی دشوار است. این به دلیل هیجانات حاکم بر بازار است که شما را در زمان رشد قیمت هیجان زده می‌کند، اما بعداً متوجه خواهید شد که این یک واگرایی پنهان مخفی منفی (HD-) بوده است. سعی کنید احساسات خود را از بازار دور نگه دارید، آشنایی با روانشناسی بازار برای فعالان بازار سرمایه مهم است.

ثانیاً، زمانی که واگرایی مخفی در اواخر روند ظاهر می‌شود، نسبت ریسک به بازده چندان جذاب نخواهد بود.

در نهایت، به عنوان مثال در بازار ارز‌های دیجیتال، الگوهای قیمت برای ارزهای دیجیتال کوچکتر ممکن است به اندازه الگوهایی که در بازارهای بزرگتر مانند بیت کوین و اتریوم پیدا می‌کنید قابل اعتماد نباشد. خریداران و فروشندگان کمتری به بازار کوچکتر علاقه‌مند هستند و این باعث می‌شود که این بازار بیشتر مستعد نوسانات و هیجانات باشد.

واگرایی مبالغه شده (شبهه واگرایی) ED

نوع دیگری از واگرایی نیز با نام واگرایی اغراق آمیز وجود دارد. واگرایی‌های اغراق آمیز شبیه به واگرایی‌های معمولی یا منظم هستند، اما تغییرات ضعیف‌تر و کمتر پیش بینی کننده در نظر گرفته می‌شوند. اصطلاح اغراق‌آمیز به شرایطی اشاره دارد که در آن نوسان‌گر یا قیمت یک مقدار بالا یا پایین را برابر می‌کنند یا در اصطلاح واگرایی با تردید یا شبهه برای معامله‌گر محسوب می‌شود.
واگرایی‌های مثبت (RD) و واگرایی‌های منفی منظم هر دو دارای دو تغییر اغراق آمیز (ED) هستند، بنابراین در مجموع چهار تغییر اغراق آمیز وجود دارد. در این مورد، ما به یک روند صعودی نگاه می‌کنیم که در آن قیمت در حال تثبیت است اما RSI افزایش در حرکت را نشان می‌دهد.

شکل زیر نمایش واگرایی مبالغه شده( شبهه واگرایی) ED ( واگرایی مبالغه شده مثبت) در نمودار شرکت ایران خودرو(خودرو) است.

جمع بندی

زمانی می‌توان گفت در نمودار واگرایی مشاهده می شود که قیمت یک دارایی در جهت مخالف یک اندیکاتور یا برخلاف سایر داده‌ها حرکت می‌کند. واگرایی هشداری بر ضعف یا تایید روند فعلی قیمت است و در برخی موارد ممکن است منجر به تغییر جهت قیمت شود. به طور کلی واگرایی هنگامی اتفاق می‌افتد که نمودار قیمت خلاف جهت اندیکاتور تکنیکال (Technical Indicator) حرکت کند.

دو نوع واگرایی وجود دارد: واگرایی منظم یا کلاسیک و واگرایی مخفی. واگرایی کلاسیک یا منظم در پایان یک روند یافت می‌شود، در حالی که واگرایی‌های مخفی مثبت (HD+) و مخفی منفی (HD-) الگوهای قدرتمندی هستند که در پایان تثبیت مشاهده می‌شوند. آنها نشانگر ادامه روند اصلی هستند.

با این حال، شناسایی آنها در زمان واقعی می‌تواند چالش برانگیز باشد. علاوه بر این، اگر واگرایی مخفی در اواخر روند کشف شود، معامله سود کمتری خواهد داشت.

کلید موفقیت در معامله واگرایی مخفی این است که معاملات خود را در جهت روند بزرگتر فیلتر کنید. همیشه احساسات بازار را تجزیه و تحلیل کنید، و بهتر است یک ابزار دنبال کننده روند برای تأیید سیگنال‌ها باشد.

سوالات متداول

واگرایی حالتی است که قیمت یک دارایی در جهت مخالف یک اندیکاتور یا برخلاف سایر داده‌ها حرکت می‌کند. همچنین هشداری است مبنی بر ضعف یا تایید روند فعلی قیمت است. در بعضی موارد ممکن است منجر به تغییر جهت قیمت شود.

همانطور که گفتیم واگرایی مخفی (HD) در طول یک روند تشکیل شده و نشان دهنده ادامه روند است. از نظر تأیید ادامه روند می‌توان گفت که واگرایی مخفی همانند الگوهای ادامه دهنده عمل می‌کنند. برای بررسی این واگرایی در روند صعودی دو کف متناظر ابتدای روند و واگرایی نزولی در MACD در روند نزولی دو سقف متناظر اول در نمودار قیمت و اندیکاتور با یک خط به هم وصل شده و شیب این دو خط را نسبت به هم می‌سنجیم. هنگامی که شیب دو خط غیر هم علامت باشند، واگرایی مخفی ایجاد می‌شود.

منابع

“Divergence Definition and Uses”, Investopedia, 2022.

“Bybit Learn | Hidden Bullish & Bearish Divergence: How to Apply For Crypto Trading?”, Bybit Learn, 2022.

“📖 A Guide to RSI Divergences – By Trading-Guru”, TradingView, 2022.