ارزیابی ریسک به روش HAZOP

ارزیابی ریسک به روش HAZOP تکنیک مطالعه عملیات و خطر : مطالعه موردی در یکی از تصفیه خانه های آب در سال 1396

یازدهمین همایش دانشجویی تازه های علوم بهداشتی کشور

مشخصات نویسندگان مقاله ارزیابی ریسک به روش HAZOP تکنیک مطالعه عملیات و خطر : مطالعه موردی در یکی از تصفیه خانه های آب در سال 1396

چکیده مقاله :

زمینه و هدف : در زمان جدید همراه با پیشرفت چشمگیر صنعت و فن آوری، نگرانی های زیادی در خصوص پیامد های سو ارزیابی ریسک به روش HAZOP مرتبط با آن زندگی بشر را تهدید می کند. ایمنی هر یک از قسمت های مجموعه می تواند سبب پایداری و افزایش بهره وری تمام مجموعه شود. HAZOP به عنوان یکی از موثرترین روش های ارزیابی ریسک به منظور ارزیابی ریسک به روش HAZOP شناسایی کانون های خطر مورد توجه قرار گرفته است. هدف این مطالعه ارزیابی ریسک به روش HAZOP تکنیک مطالعه عملیات و خطر در یکی از تصفیه خانه های آب در سال 1396. مواد و روش ها : این مطالعه از نوع توصیفی- مقطعی است که در آن خطرات و انحرافات موجود موردی در یکی از تصفیه خانه های آب در سال 1396 به روش HAZOP شناسایی شده است. تعیین خطرات و سطح ریسک آنها با استفاده از فرم ارزیابی ریسک به روش HAZOP های استاندارد HAZOP و ارزیابی ریسک با استاندارد 882 E-STD-MIL انجام شد. نتایج : به طور کلی در این گزارش 50 انحراف و خطر شناسایی گردید. از این تعداد 5 خطر 8% غیر قابل قبول 15 خطر (30 ) % نامطلوب ، 28 خطر( 56 )% قابل قبول با تجدید نظر و 2 خطر( 6 )% قابل قبول بدون نیاز به تجدیدنظر بودند. که این مقادیر پس از انجام اقدامات اصالحی و استفاده از اقدام های کنترلی مناسب به 18 خطر( 35 )% قابل قبول با تجدید نظر ، 28 خطر ( 55)% قابل قبول بدون تجدیدنظر و 4 خطر ( 10 )% نامطلوب تغییر یافت. بیشترین فراوانی خطر مربوط به انحراف با کلمه کلیدی جریان بیشتر با تعداد ( 55 )% و کمترین به طور مشترک مربوط به انحراف با کلمات کلیدی برعکس و به علاوه به تعداد 2 (5)%می باشد. نتیجه گیری : مشکل عمده واحد مربوط به انحراف های عملیاتی کاهش و افزایش می باشد که می تواند سبب آسیب به قسمت های مختلف و خسارات گردد. با توجه به نوع خطرات شناسایی شده، طراحی و اجرای برنامه تعمیرات پیشگیرانه در واحد مورد مطالعه می تواند در کنترل ریسک خطرات شناسایی شده بسیار موثر واقع شود. اقدام های کنترلی پیشنهادی برای کاهش خطر با هزینه های اجرایی پایینی قابل انجام است و عمده ترین آنها بهبود شرایط، نگهداری منظم تجهیزات و استفاده از روش های عملیاتی صحیح بیان شده است.

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا IHSC11_116 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

رحیمی، حامد و خدابخشی، شکوفه و رحیمی، حسن و جمشیدی فر، زهرا،1397،ارزیابی ریسک به روش HAZOP تکنیک مطالعه عملیات و خطر : مطالعه موردی در یکی از تصفیه خانه های آب در سال 1396،یازدهمین همایش دانشجویی تازه های علوم بهداشتی کشور،تهران،https://civilica.com/doc/801495

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1397، رحیمی، حامد؛ شکوفه خدابخشی و حسن رحیمی و زهرا جمشیدی فر )
برای بار دوم به بعد: ( 1397، رحیمی؛ خدابخشی و رحیمی و جمشیدی فر )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

دوره ارزیابی ریسک به روش HAZOP

این دوره در طی دو روز برگزار شده است و کسانی که واقعاً در محیط های کار پر خطر قرار دارند و نیاز به ارزیابی ریسک به روش HAZOP دارند می توانند از آموزش کاربردی که در این پاورپوینت توضیح داده شده است استفاده کنند.

موضوعات دوره HAZOP به شرح زیر است:

الف- مقدمه

با توجه به اهمیت فراوان ایمنی سیستم در فرایند تولید محصولات و همچنین تأمین ایمنی پرسنل، تجهیزات، محیط عملیاتی و سایر اموال ، لازم است تا تعداد خطرات موجود در روند تولید یک محصول با استفاده از یک سری تکنیک هایی که هدف آنها شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات چه بصورت کیفی و چه بصورت کمی می باشد، به حداقل ممکن برسد. در محیطهای تولیدی که با خط مشی ایمنی سیستم عجین شده اند، الزامات ذکر شده برای کنترل خطرات از فاز ایده و مفهوم سیستم تا فاز کنار گذاری سیستم یا به عبارتی فاز انهدام یا دفع، جریان دارد. لذا در راستای تکمیل ادامه مباحث ایمنی سیستم قصد آن داریم تا یکی از تکنیک های مهم در تجزیه و تحلیل خطرات، را معرفی و مورد بحث قرار دهیم.

ب- معرفی تکنیک مطالعه خطر و قابلیت عملیات (HAZOP)

ب-1 تاریخچه

تکنیک HAZOP یا HAZOPS نخستین بار در اواسط دهه 70 میلادی توسط مهندسین شرکت صنایع شیمیایی ICI در انگلستان بر اساس تکنیکی که بنام آزمایش بحرانی معروف بود، معرفی شد و پس از آن توسط آقای T. A. Kletz، بصورت قانونمند و امروزی در آمد. اساساً تکنیک HAZOP که ماهیتی آینده نگر و مبتنی بر پیشگیری قبل از وقوع دارد ، در مقابل متد استفاده از چک لیست که مبتنی بر فلسفه گذشته نگر می باشد ، مطرح گردید.. هر چند که تکنیک HAZOP برای اولین بار بمنظور شناسایی و ارزیابی خطرات فرایندی معرفی و بکار گرفته شد ولی با گذشت زمان و معرفی توانمندی های دیگر آن، به سایر صنایع نیز گسترش یافت.

ب-2 تعریف

کلمه HAZOP ، برگرفته از سه حرف اول کلمه Hazard به مفهوم خطر و دو حرف اول Operability، به معنی قابلیت عملیات، می باشد. در زیر چند تعریف از HAZOP ارائه می گردد:

• HAZOP روشی سیستماتیک و کیفی است که بر اساس استفاده از کلمات کلیدی ، اجرا می شود .
• HAZOP یک روش خلاقانه برای حل مشکلات با ریشه ایمنی و عملیاتی است که بر پایه فعالیتهای یک تیم چند تخصصی ، قرار دارد.
• HAZOP ‌تکنیک شناسایی، ارزیابی و کنترل خطرات می باشد که بر پایه نگرش سیستمی بوده و بر این اصل استوار است که سیستم زمانی ایمن است که کلیه پارامترهای عملیاتی آن نظیر دما ، فشار، مقدار جریان و ….، در حالت طبیعی خود قرار داشته باشند. با توجه به تعریف اخیر، برای موفقیت آمیز بودن نتایج HAZOP، شناسایی دقیق سیستم تحت مطالعه، تعیین کلیه پارامترهای عملیاتی و حدود طبیعی و قابل قبول آنها هم در شرایط اضطراری و هم در شرایط طبیعی و با در نظر گرفتن تغییرات ارزیابی ریسک به روش HAZOP قابل تحمل، از اهمیت حیاتی برخوردار می باشد.

1- انواع HAZOP

بر اساس هدف مورد نظر، می توان HAZOP را در چهار دسته طبقه بندی نمود:

1. HAZOP فرایندی: این نوع مطالعه برای ارزیابی خطرات در سیستم های فرایندی بکار می رود و کاربردی ترین روش HAZOP، محسوب می گردد. که به آن خواهیم پرداخت.
2. HAZOP انسانی: یکی از اختصاصی ترین انواع HAZOP ها بشمار می رود که اساساً بر روی خطاهای انسانی و نقش آنها در کاهش قابلیت اطمینان سیستمها متمرکز می گردد. خطاهای انسانی به بخشی از رفتارهای فرد اطلاق می گردد که از حدود قوانین و استانداردها تخطی نماید.
3. HAZOP دستورالعملی: در این نوع HAZOP که در پاره ای از اوقات از آن به عنوان مطالعه عملیات ایمنی (safety operation) نیز یاد می شود، دستورالعمل ها یا به عبارت دیگر شرح توالی و روند عملیات مورد مطالعه و بازنگری قرار می گیرد.
4. HAZOP نرم افزاری: نوع دیگری از HAZOP های ویژه می باشد که به منظور شناسایی خطاهای احتمالی در طراحی و توسعه یک نرم افزار، بکار می روند.

2- توصیف کلی

تکنیک HAZOP، خطرات و مشکلات عملیاتی را شناسایی می نماید و مفهوم اصلی آن این است که، چطور می شود ماشین آلات، تجهیزات یا سیستم، از هدف اصلی طراحی، منحرف گشته و انتظارات طراح را برآورده نکنند. اگر در فرایند شناسایی مشکلات در طول انجام مطالعه HAZOP، راه حلی که واضح و معلوم باشد، ارائه گردید، بعنوان قسمتی از نتایج بدست آمده از HAZOP ثبت می گردد. ولی باید توجه داشته باشیم که، بدنبال راه حل هایی که زیاد واضح نیستند، نباشیم، چرا که هدف اصلی برای انجام HAZOP شناسایی مشکلات مربوط به فرایند یا سیستم می باشد. هر چند مطالعه HAZOP به منظور تکمیل روش ها و شیوه های مبتنی بر تجربه، هنگامی که با یک طرح جدید یا یک تکنولوژی جدید سروکار داریم، توسعه داده می شود، علی رغم این، موارد استفاده از آن تقریباً به تمام فازهای عمر یک دستگاه یا سیستم، گسترش داده می شود. مطالعه HAZOP بر این اصل استوار است که در آن، چندین کارشناس یا متخصص، با تخصص های مختلف می توانند با هم تعامل داشته و خطرات بیشتری را نسبت به مواقعی که به طور انفرادی و مجزا، کار می کنند، شناسایی نموده و نتایج بدست آمده از این تعامل را با هم ترکیب و تلفیق نمایند.

3- مفهوم

مفهوم HAZOP، بازنگری سیستم، طی یک سری از نشست ها و جلسات است که در طی آن یک تیم چند تخصص، طراحی سیستم را با یک شیوه خاصی که به طوفان ذهنی معروف است، و با استفاده از کلمات کلیدی که با یک ساختار ارزیابی ریسک به روش HAZOP ویژه ای تهیه شده اند و همچنین با تجربه ای که رهبر تیم در این مورد دارد، مورد توجه و مطالعه قرار می دهند.

نخستین مزیت این طوفان ذهنی این است که قوه تخیل افراد را تحریک می نماید ارزیابی ریسک به روش HAZOP تا نظراتی را جهت شناسایی خطرات بالقوه در سیستم، ارائه نماید. این خلاقیت های بدست آمده، از تعامل بین اعضای تیم و تجربیات مختلف و گوناگون آنها منتج می گردد. اجرای درست و موفقیت آمیز این کار مستلزم آنست که تمام اعضای تیم در آن مشارکت داشته باشند. در این مورد کمیت، کیفیت را ایجاد می نماید و اعضای تیم باید از انتقاد و خورده گیری نسبت به یکدیگر جلوگیری نمایند تا اینکه، اعضای تیم در ارائه پیشنهادات و نظرات خود مردد نگردند.

تیم روی قسمت های مختلف طرح به نوبت تمرکز ایجاد می نماید که به آن قسمت ها گره های مطالعه (Study Nodes ) گفته می شود. در هر یک از این گره های مطالعه، انحراف از پارامترهای فرایند، با استفاده از کلمات کلیدی، مورد بررسی قرار می گیرد. کلمات کلیدی جهت اطمینان از اینکه طراحی با هر روش ممکن و قابل تصوری‏ مورد بررسی قرار گیرد، استفاده می شوند. بنابراین تیم باید تعداد نسبتاً زیادی از انحرافات را شناسایی نموده و هر یک از آنها را مورد ملاحظه قرار دهد و پس از آن بتواند علت های عمده و بالقوه را به همراه پیامدهای ناشی از آن مشخص نماید.

4- زمان انجام

بهترین زمان برای انجام HAZOP، زمانی است که طراحی، نسبتاً قطعی شده باشد. (فاز طراحی). در این مرحله، طراحی به نحو کاملاً خوبی مشخص و تشریح شده و این اجازه را به طراح می‌دهد که پاسخ های با مفهوم و معنی داری را به سؤالات بوجود آمده در HAZOP ارائه نماید. همچنین، در این فاز هنوز امکان تغییر در طراحی بدون اینکه هزینه قابل توجهی در پی داشته باشد، وجود دارد. HAZOP، می تواند در هر فازی بعد از طراحی نیز انجام گیرد. بطور مثال، بسیاری از کارخانجات با ماشین آلات و تجهیزات قدیمی از نظر کنترلی و سیستم های آن، تجهیز و ارتقاء یافته و بهینه تر شده‌اند. در HAZOP، بین راه های انحراف و فلسفه طراحی سیستم کنترلی متداول برای رساندن انحرافات به صفر، یک ارتباط طبیعی وجود دارد. بنابراین، خیلی مؤثر و مفید خواهد بود که به محض آنکه طراحی مجدد سیستم کنترلی قطعی گردید، ماشین آلات یا تجهیزات کارخانه را، مورد مطالعه مجدد قرار دهیم. موفقیت در HAZOP، به چندین عامل بستگی دارد:

• تکمیل بودن و دقیق بودن نقشه ها و سایر اطلاعات و داده هایی که بعنوان پایه و اساس مطالعه مورد استفاده قرار می گیرند.
• مهارت های فنی و بینش و بصیرت تیم
• توانایی تیم برای استفاده از این روش به عنوان یک وسیله کمکی برای تحریک قوه تخیل و تصور خود نسبت به انحرافات ممکن، علل بوجود آمدن این انحرافات و پیامدهای ناشی از آن
• توانایی تیم برای تمرکز روی خطرات جدی تری که شناسایی شده اند.

این فرایند سیستماتیک و نظام مند بوده و تعریف برخی از اصطلاحات مورد استفاده در آن مفید خواهد بود:

5- اصطلاحات مورد استفاده در HAZOP

5-1-Study Nodes (گره های مطالعاتی): قسمت ها، موقعیت ها و محل هایی بر روی خط لوله و نقشه های تجهیزات و دستورالعمل ها هستند که در تک تک آنها، پارامترهای فرایند از نظر انحرافات ممکن مورد بررسی قرار می گیرند.

5-2- Intention (خواسته و هدف): بدان معناست که در صورت عدم وجود انحراف در گره مطالعاتی، انتظار می رود ماشین آلات و دستگاه ها, چگونه عمل نمایند (حد انتظارات و خواسته های طراحی از عملکرد سیستم مورد نظر).

5-3- Deviation (انحراف): انحراف به معنی دور شدن و فاصله گرفتن پارامتر فرایند از حد انتظارات و خواسته های طراحی و یا خارج شدن از محدوده قابل قبول می باشد که بصورت سیستماتیک و با بکارگیری کلمات کلیدی کشف می گردد.

انحرافات= پارامترهای فرایند + لغات کلیدی

5-4- causes (علت ها): دلایل ممکن برای بوجود آمدن انحراف را گویند. زمانی که مشخص گردد یک انحراف دارای یک علت موثقی می باشد، باید آنرا به عنوان یک انحراف معنی دار تلقی نمود. این علت ها می توانند نقص های سخت افزاری، خطاهای انسانی، حالت یا وضعیت غیر قابل پیش بینی در فرایند (بطور مثال تغییر ساختار و ترکیب)، اختلالات خارجی (بطور مثال افت انرژی و توان) و … باشند.

5-5- Consequences (پیامدها): نتایج حاصل از وقوع انحرافات. بطور مثال آزاد شدن گازهای قابل اشتعال یا سمی.

5-6- Guide words (کلمات کلیدی یا راهنما): کلمات ساده ای هستند که برای کمی یا کیفی نشان دادن خواسته و هدف طراحی، به منظور هدایت و تحریک فرایند طوفان ذهنی (برانگیختن قوه تخیل تیم) و پس از آن کشف انحرافات بکار برده می شوند. در جدول زیر کلمات کلیدی معمول که اغلب در HAZOP مورد استفاده قرار می گیرند، نشان داده شده است. هر کلمه کلیدی با توجه به محل یا نقطه ای از دستگاه یا ماشین یا گره مطالعاتی که تحت بررسی قرار دارد انتخاب می شود و می تواند در محل یا نقطه دیگر یا دستگاه و گره مطالعاتی دیگر متفاوت باشد.

ارزیابی ریسک به روش HAZOP

تجزیه و تحلیل خطر (Hazard) و عملکرد (Operability Analysis) که به اختصار به آن HAZOP می گویند، یک تکنیک ساختاریافته و سیستماتیک برای بررسی سیستم و مدیریت ریسک است. به طور خاص، HAZOP اغلب به عنوان تکنیکی برای شناسایی خطرات بالقوه در یک سیستم و شناسایی مشکلات عملکردی که ممکن است منجر به محصولات ناسازگار شود، استفاده می شود. HAZOP مبتنی بر نظریه ای است که فرض می کند رویدادهای خطر ناشی از انحراف از اهداف طراحی یا عملیاتی است. شناسایی این گونه انحراف ها با استفاده از مجموعه ای از “کلمات راهنما” به عنوان فهرستی سیستماتیک از دیدگاه های انحراف تسهیل می شود. این رویکرد یک ویژگی منحصر به فرد روش HAZOP است که به تحریک تخیل اعضای تیم در هنگام بررسی انحرافات احتمالی کمک می کند.

به عنوان یک ابزار ارزیابی ریسک، HAZOP اغلب به شرح زیر است:

– تکنیک طوفان فکری

– ابزار ارزیابی کیفی ریسک

– یک ابزار ارزیابی ریسک استقرایی، به این معنی که یک رویکرد شناسایی ریسک “از پایین به بالا” است، که موفقیت در آن به توانایی متخصصان موضوع (SMEs) برای پیش‌بینی انحرافات بر اساس تجربیات گذشته و تخصص ارزیابی ریسک به روش HAZOP موضوعی کلی متکی است.

راهنمای مدیریت ریسک کیفیت، استفاده از HAZOP (در میان سایر ابزارهای مجاز) را برای مدیریت ریسک کیفیت دارویی تأیید می کند. علاوه بر کاربرد آن در مدیریت ریسک کیفیت، HAZOP معمولاً در ارزیابی ریسک برای کاربردهای ایمنی و بهداشت صنعتی و محیطی استفاده می شود.

کاربرد موفقیت آمیز هر مدل مدیریت ریسک مستلزم آن است که ابزارها در هماهنگی با فرآیند مدیریت ریسک کیفیت کلی استفاده شوند. این راهنما اصول HAZOP را در چارچوب فرآیند پذیرفته شده مدیریت ریسک کیفیت شامل ارزیابی ریسک، کنترل ریسک، بررسی ریسک و ارتباطات ارائه می‌کند و در نظر گرفته شده است که دستورالعمل‌های موجود در استاندارد بین‌المللی را تکمیل کند (نه جایگزین یا تکرار کند).

تعاریف

هنگام توصیف ارزیابی ریسک به روش HAZOP روش HAZOP، تعاریف زیر مفید هستند:

خطر – منبع بالقوه آسیب. انحراف از طراحی یا هدف عملیاتی ممکن است خطری ایجاد کند. خطرات، کانون مطالعات HAZOP هستند و باید توجه داشت که یک خطر به طور بالقوه می تواند به اشکال متعدد به آسیب منجر شود.

آسیب – صدمه جسمی یا آسیب به سلامت افراد یا آسیب به اموال یا محیط زیست. آسیب پیامد وقوع یک خطر است و ممکن است اشکال مختلفی داشته باشد: ایمنی بیمار یا کاربر، ایمنی کارکنان، خطرات تجاری، خطرات نظارتی، خطرات زیست محیطی و غیره.

ریسک – ترکیبی از احتمال وقوع آسیب و شدت آن آسیب. به معنای دقیق، “ریسک” همیشه به طور صریح در مطالعات HAZOP شناسایی نمی شود زیرا روش اصلی نیازی به شناسایی (که به عنوان رتبه بندی نیز نامیده می شود) از احتمال یا شدت آسیب ندارد. با این حال، تیم های ارزیابی ریسک ممکن است برای تعیین کمیت بیشتر و اولویت بندی ریسک ها در صورت نیاز، این عوامل را رتبه بندی کنند.

کاربردها

HAZOP برای ارزیابی خطرات در تاسیسات، تجهیزات و فرآیندها مناسب است و قادر است سیستم ها را از منظرهای متعدد ارزیابی کند:

طرح

– ارزیابی قابلیت طراحی سیستم برای مطابقت با مشخصات کاربر و استانداردهای ایمنی

– شناسایی نقاط ضعف در سیستم ها

محیط های فیزیکی و عملیاتی

– ارزیابی محیط برای اطمینان از موقعیت مناسب، پشتیبانی، سرویس دهی، نگهداری و غیره سیستم.

کنترل های عملیاتی و رویه ای

– ارزیابی کنترل های مهندسی شده (مثلاً اتوماسیون)، توالی عملیات، کنترل های رویه ای (مثلاً: تعاملات انسانی) و غیره.

– ارزیابی حالت های عملیاتی مختلف – راه اندازی، آماده به کار، عملکرد عادی، حالت های ثابت و ناپایدار، خاموش شدن عادی، خاموش شدن اضطراری و غیره.

مزایا

– هنگام رویارویی با خطراتی که تعیین کمیت آنها دشوار است مفید است

• خطراتی که ریشه در عملکرد و رفتار انسان دارد
• خطراتی که تشخیص، تجزیه و تحلیل، جداسازی، شمارش، پیش‌بینی و غیره دشوار است.
• روش‌شناسی شما را مجبور نمی‌کند که صریحاً احتمال وقوع انحراف، شدت ضربه یا توانایی تشخیص را رتبه‌بندی یا اندازه‌گیری کنید.

– روش طوفان فکری داخلی

– روش شناسی سیستماتیک و جامع

– ساده تر و شهودی تر از سایر ابزارهای رایج مدیریت ریسک

معایب

– هیچ وسیله ای برای ارزیابی خطرات مربوط به تعامل بین بخش های مختلف یک سیستم یا فرآیند وجود ندارد

– بدون رتبه بندی ریسک یا قابلیت اولویت بندی

• تیم ها ممکن است به صورت اختیاری چنین قابلیت هایی را در صورت لزوم ایجاد کنند

– هیچ وسیله ای برای ارزیابی اثربخشی کنترل های موجود یا پیشنهادی (تدابیر ایمنی) وجود ندارد.

ارزیابی ریسک HAZOP

همانطور که میدانید روش های مختلفی برای ارزیابی ریسک وجود دارد .

در این بین تکنیک HAZOP کمتر شناخته شده است.

HAZOP چیست؟

در ارزیابی ریسک HAZOP ابتدا تعریفی از HAZOP بیان میکنیم.

HAZOP یك روش کیفی برای شناسایی خطرات مرتبط با فرآیند، انسان و ماشین است .

HAZOP به کمك کلمات راهنما، انحرافات مربوط به عملكرد پارامترها را شناسایی و مورد تجزیه تحلیل قرار می دهد.

این تكنیك، شناسایی خطرات را با استفاده از گروه متخصصان و طوفان ذهنی شروع می کند و در پی کشف علل و اثرات خطرات بالقوه است.

به طور کلی دراستاندارد HSE چهار نوع HAZOP مطرح میگردد.

انسانی

از اهداف HAZOP می توان به موارد زیر اشاره کرد:

شناسایی تمام علل بالقوه ای که در حیطه مورد مطالعه منجر به اثرات مهم ایمنی و عملیاتی شوند

تصمیم گیری در مورد اینكه آیا طراحی های موجود این اطمینان را بوجود میآورند که ریسك حاصل از

خطرات شناخته شده در سطح قابل قبول قرار دارند یا خیر ؟

نیل به سطح ریسك قابل قبول

بیشینه سازی ارزش تسهیلات در شرکت بوسیله کاهش ریسك فرآیندهای مربوط به سطح قابل قبول و

بهبود اثر بخشی عملیاتی

مزایای استفاده از روش HAZOP

مزایای انجام ارزیابی ریسک به روش HAZOP به شرح زیر است:

ابتكاری بودن اینكه چه سیستمی را برای مطالعه انتخاب کنیم و روی کدام پارامتر ها بیشتر تمرکز داشته

باشیم نتایج متفاوتی از HAZOP را ارائه میدهد

یك روش تكمیلی به منظور شناسایی همه ریسكهای ممكن

استفاده از کلمات راهنما به تقویت طوفان ذهنی کمك زیادی میکند.

تقویت درك نیاز برای روش های ایمن کار و آموزش های عملی بهتر و اینكه چطور آنها را بیان کنیم.

البته این روش معایبی هم دارد:

متكی به دانش افراد

در صورتیكه بخواهیم جزئیات بیشتری را مورد بررسی قرار دهیم زمان زیادی را باید صرف کنیم.

عدم طبقهبندی ارزیابی ریسک به روش HAZOP ریسك به دلیل کمی نبودن و…..

اخذ گواهینامه آموزش در حوزه ارزیابی ریسک HAZOP

دوره های آموزشی مختلف توسط مرکز ماهران باتاب برگزار میگردد.

یکی از این دوره ها دوره آموزشی ارزیابی ریسک و شناسایی روش های آن است می باشد.

برای آشنایی با این دوره به پیج اینستا ما مراجعه کنید و فیلم های آموزشی مرتبط را مشاهده نمایید .

در پایان دوره های آموزشی گواهینامه آموزشی از مراجع صدور فارسی و یا لاتین برای دانش آموختگان صادر میگردد.

ارزیابی ریسک به روش HAZOP

HAZOP چیست و چرا این روش را برگزیده ‏ایم؟

تجربه سال ها همکاری به ما می‏ گوید که در قدم اول تأمل بهتراست به سؤال مهمی پاسخ داده شود که متخصصین توانمند و پرسشگر عرصه صنعت، معمولاً در اولین جلسات مشترک کاری، از ما می‏ پرسند:

«HAZOP یعنی چه؟»

پرداختن به پاسخ این سؤال بسیار مهمتر از آن است که بخواهیم بدون شرح کافی از آن عبور کنیم.

دو مفهوم مخاطره (Hazard) و راهبری عملیات (Operability)، دو رکن اساسی در نام این روش هستند که هر یک وزنه مهمی در محتوای این روش نیز می ‏باشند. در رابطه با معادل فارسی اصطلاح دوم بر ما خرده نگیرید چرا که معنای عمیق‏تر و دقیق‏تر این کلمه، با توجه به جزئیات روش، تضمین راهبری عملیات و یا به عبارت دیگر عملیات ‏پذیری است. با توضیح روش قطعاً خلأ ناشی از ترجمه مفاهیم از زبانی به زبان دیگر برطرف خواهد شد.
تعريف رسمي HAZOP عبارتست از « بكارگيري روشي رسمي و سيستماتيك بر روي مقاصد طراحي و عملياتي پروژه موجود و در حال كار يا در فاز طراحي، به منظور استخراج انحرافات محتمل از شرايط طراحي و عملياتي واحد و بررسي و تحليل عواقب مخاطرات يا شرايط بر هم زننده شرايط عملياتي مطلوب و در صورت نياز ارائه پيشنهاداتي براي افزايش سطح ايمني و عملياتي پروژه».
تكنيك آناليز مخاطرات و راهبري عمليات، HAZOP، روشي با سـاخـتار مشخص براي تشخيص و ارزيابي ايمني مخـاطرات در واحـدهاي فرآيندي است كه از تيمي با تخصص‏ هاي مختلف مهندسي استفاده مي‌ كند و بعنوان روشی پايه براي شناسايي خطرات فرآيندي در طراحي و عمليات واحد صنعتي مورد قبول قرار گرفته است.

ارتباط با ما

دفتر مرکزی:

تهران، خیابان دستگردی (ظفر)، بین مدرس و آفریقا، پلاک 290، واحد 3

پست الکترونیک:

این آدرس ایمیل توسط spambots حفاظت می شود. برای دیدن شما نیاز به جاوا اسکریپت دارید

تلفکس:

پروفایل شرکت

زمینه های فعالیت شرکت

انجام مطالعات HAZOP, HAZID, FMEA, JSA
پیاده ‏سازی SIL Assessment, SIL Verification, RAM, LOPA, FTA
استقرار سیستم مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE)
تحلیل شکاف سیستم مدیریت ایمنی فرآیند (PSM Gap Analysis)
بازنگری ایمنی پیش‏ راه‏ اندازی (PSSR)
کاستي‏ سنجي سيستم مديريت HSE
انجام مطالعات مهندسی پوشش ضد حریق (Fireproofing)
طراحی سیستم ‏های اعلان حریق، اطفاء حریق و کولینگ
تدوین کلیه مدارک مهندسی در حوزه ایمنی و آتش‏نشانی
ارزیابی کمی و کیفی ریسک حریق در ساختمان‌ها، انبارها و واحدهای فرآیندی
مدلسازی پیامد حوادث فرآیندی با استفاده از نرم ‏افزار PHAST
مدلسازی پیامد حوادث فرآیندی با استفاده از متدهاي CFD
ارزیابی کمی ریسک (QRA)
استاندارد نمودن Dike Walls
تدوین طرح واکنش در شرایط اضطراری (ERP)
ارزیابی ساختمان‏‏ها در برابر انفجار (Blast Study)
برگزاری دوره‏ های آموزشی تخصصی حوزه مهندسی ایمنی